درمان افسردگی و اضطراب
آيا براى درمان افسردگى دعايى وجود دارد؟
انسان از نظر خلقى و عاطفى معمولاً يك حالت يكنواخت ندارد. همه انسانها كم و بيش دورههايى از غمگينى و افسردگى را تجربه مىكنند و اين امر طبيعى است. و علت آن هم گاهى معلوم و شناخته شده است مثل وقتى كه عزيزى را از دست مى دهند. شكست در بعضى از امورات زندگى، مورد تمسخر و استهزا قرار گرفتن، زندگى كردن در غربت و دورى از خانواده و… و گاهى اوقات علت غمگينى و افسردگى و بى نشاطى معلوم و شناخته شده نيست.
چه بسا علت فيزيكو شيميايى يا ارثى و يا عواملى محيطى مبهم دارد. در هر حال افسردگى از اختلالات خلقى شايع مى باشد و معمولاً شيوع آن در ميان خانمها، بيشتر از مردان است زيرا براى مردان زمينه برونريزى ناراحتىها فراهمتر است امّا زنها معمولاً خود خورى مىكنند و زمينه بروز ناراحتىها براى آنها كمتر فراهم مىشود.
البته خداوند مكانيزمهاى جالبى، در وجود انسان قرار داده كه تا حدّ قابل توجّهى، در تنظيم حالت خُلقى و عاطفى وى مؤثر است از جمله اين مكانيزمها خنده و گريه است. گريه و خنده، فوايد زيادى دارد كه از جمله آنها تنظيم حالات عاطفى و خلقى انسان است. گاهى با چند دقيقه گريه كردن، كاملاً انسان از ناراحتىها تخليه مىشود و گاهى نيز با شركت در يك مجلس شادى آفرين (مثل جشن و عروسى) و يا قرار گرفتن در جمع دوستان و شنيدن چند مطلب طنزآميز و شوخىهاى خندهدار، انسان تخليه هيجانى مىشود و نشاط پيدا مىكند.
بنابراين تجربه كردن حالات غمگينى و افسردگى، تا حدود زيادى طبيعى است امّا اگر حالت غمگينى بيش از شش ماه طول بكشد و علايمى از قبيل كم خوابى (يا پرُ خوابى در بعضى افراد)، بى اشتهايى، كاهش عملكرد افراد، عدم تمركز حواس، حالات پرخاشگرانه و… را به دنبال داشته باشد روشن مىشود كه مشكل كمى بيشتر از حالت طبيعى است و بايد به روانشناس، مشاور روان شناختى يا روان پزشك مراجعه كرد. به كارگيرى راهكارهاى زير، براى مقابله با مشكل مطرح شده و درمان آن بسيار مفيد است:
1 اجتناب از تنهايى سعى كنيد به جز مواقعى كه ضرورت دارد در تنهايى قرار نگيريد.
2 با افكار منفى خود مقابله كنيد يعنى هر وقت اين افكار به شما هجوم آورد به هر صورتى كه شده خود را از چنبره آن نجات دهيد مثلاً خود را به كارى مانند مطالعه يا هر كار ديگرى كه علاقه داريد و ممكن است مشغول كنيد و نگذاريد ذهن شما جولانگاه افكار منفى باشد.
3 به جنبههاى مثبت خود فكر كنيد و سعى كنيد آنها را در يك برگهاى به صورت فهرست، ليست كنيد و هر روز چند بار مرور كنيد.
4 به جاى اين كه به كمبودها و عيبها و ناكاميهاى خود فكر كنيد به موفقيتها و امكاناتى كه در زندگى از آن بهرمند بوده و هستيد فكر كنيد. به عبارت ديگر امكانات و شرايط زندگى ما مانند يك ليوانى است كه بخشى از آن پُر است و بخشى خالى و همه افراد اينچنين هستند سعى كنيد به آن بخش پُر فكر كنيد و از آن بهره ببريد و غصه آن نيمهخالى را نخوريد چه اينكه از آنچه در اختيار داريد نمىتوانيد بهرهمند شوند، فرصتهاى زندگى را مغتنم بشمريد و از آنچه در آينده پيش خواهد آمد نگران نباشيد.
5 با افراد شاداب، فعال، اجتماعى، و متدين و در عين حال مثبتنگر معاشرت كنيد و از افرادى كه مدام از زندگى شكايت مىكنند، دورى گزينيد.
6 ورزش را جزء ضرورىترين فعاليتهاى روزمره خود قرار داده هر روز حداقل نيم ساعت الى يك ساعت ورزش كنيد. (هر ورزشى كه مورد علاقه شماست)
7 هر چه مىتوانيد قرآن بخوانيد و از مضامين بلند دعاهاى نقل شده از اهلبيت (ع) بهره بگيريد (فاقرأوا ما تيسر منه) البته قرآن را با تأنى و توجه به معنا تلاوت كنيد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
8 از بيكارى و بىبرنامهگى اجتناب كنيد و همه اوقات خود را به صورت منطقى پر كنيد.
9 براى اوقات شبانهروزى خود برنامه ريزى كنيد يعنى براى هر ساعت از 24 ساعت شبانه روز يك فعاليت و كار خاص در نظر بگيريد و بر اساس همان عمل كنيد و در پايان روز ميزان موفقيت خود را در به اجرا درآوردن برنامه محك بزنيد و بسنجيد و سعى كنيد روز به روز ميزان موفقيت را افزايش دهيد تا آنجا كه كاملا برنامه اجرا شود و برنامه نيز يك برنامه هماهنگ با هدف باشد.
10 به تغذيه خود خصوصا صبحانه اهميت بدهيد و هيچگاه بدون خوردن صبحانه خود را مشغول كار يا مطالعه و يا كلاس نكنيد.
1 هر وقت احساس دلتنگى مىكنيد حدود 10 دقيقه يك دوش آب ولرم بگيريد و در صورت امكان شنا كنيد.
12 به مسائل معنوى بويژه نماز اول وقت اهميت فوقالعاده بدهيد.
13 با توسل به اهلبيت (ع) از آنها بخواهيد كه شما را كمك كنند و همواره اميدوار به لطف و رحمت خدا باشيد.
14- شايد بتوان گفت علت اصلى افسردگى انسان دورى او از خداوند و عدم ايمان به او است. دعا بهترين وسيله قرب و انس انسان با خداوند است و آرامشى كه انسان از طريق دعا و به خصوص همراه با گريه بدست مى آورد، قابل توصيف نيست. دعاى به خصوصى توصيه نمى شود، زيرا هر دعايى چنين اثرى دارد، ولى خواندن ذكر لا حول ولا قوه الا بالله براى برطرف شدن هم وغم توصيه شده اين دعا نيز خواصى دارد از جمله بر طرف شدن هم وغم
أَعْدَدْتُ لِكُلِّ هَوْلٍ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لِكُلِّ هَمٍّ وَ غَمٍّ مَا شَاءَ اللَّهُ وَ لِكُلِّ نِعْمَهٍ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لِكُلِّ رَخَاءٍ الشُّكْرُ لِلَّهِ وَ لِكُلِّ أُعْجُوبَهِ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ لِكُلِّ ذَنْبٍ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ لِكُلِّ مُصِيبَهٍ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ وَ لِكُلِّ ضِيقٍ حَسْبِىَ اللَّهُ وَ لِكُلِّ قَضَاءٍ وَ قَدَرٍ تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ وَ لِكُلِّ عَدُوٍّ اعْتَصَمْتُ بِاللَّهِ وَ لِكُلِّ طَاعَهٍ وَ مَعْصِيَهٍ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظِيمِ
در پايان مطالعه كتب زير را توصيه مىكنيم:
1- راز شاد زيستن، اندرو ميتوس، ترجمه: وحيد افضلى راد، نشر نيريز.
2- رمز پيروزى مردان بزرگ، استاد جعفر سبحانى. علاوه بر راهكارهاى فوق به نكات و راه كارهاى زير نيز عمل كنيد تا اضطراب شما كاهش پيدا كند. توجه داشته باشيد كه اصل اضطراب امرى است كه در ساختار وجودى انسان نهادينه شده است و انسان نياز به مقدارى اضطراب دارد زيرا اگر اضطراب نداشته باشيم هيچ كارى را به موقع انجام نمى دهيم و از خطراتى كه ما را تهديد مى كند اجتناب نمى كنيم، اين اضطراب است كه باعث مى شود به وعده خود عمل كنيم، اگر مريض شديم به پزشك مراجعه كنيم و براى موفقيت در امتحانات بهتر درس بخوانيم.
اما گاهى اوقات به هر دليلى ما ميزان اضطراب را در خود بالا مى بريم و باعث اختلال در عملكرد خود مى شويم. قبل از انجام هر كارى اول يك طرح و برنامه اى را تنظيم كنيد و براساس يك برنامه زمانى آن را انجام دهيد.
مثلا اگر شما مسؤول تهيه ناهار ظهر هستيد بايد اول فكر كنيد كه تهيه ناهار ظهر چه مقدار وقت نياز دارد همان مقدار وقت براى تهيه ناهار كافى است دليلى ندارد از يك شب قبل شما نگران تهيه غذاى فردا ظهر باشيد. در ا نجام تكاليف و كارهايى كه به عهده شماست بيشتر به فكر خوب انجام دادن كار باشيد نه زود انجام دادن. سرعت در كار خوب است ولى عجله و شتابزدگى مضر است و فرق آنها با يكديگر اين است كه وقتى شما شتابزده كارى را انجام مى دهيد ميزان اشتباهات شما بسيار بالاست لذا شتابزده عمل نكنيد. همواره به خود تلقين كنيد كه من از عهده كارهايى كه به عهده دارم به خوبى بر مى آيم و هيچ گاه به خاطر شكست ها خود را سرزنش نكنيد بلكه تلاش كنيد از شكست به عنوان يك تجربه استفاده كنيد. براى موفقيت در كارهاى بعدى هيچ گاه خود را فردى بد، ناموفق، شكست خورده تلقى نكنيد بلكه بيشتر به توانمندى هاى خود فكر كنيد و حداكثر استفاده را از آنها ببريد. پرسمان.
