خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو
فهرست این نوشتار:
وضو و غسل مستحبى
پرسش 16 . خارج شدن معتكف از مسجد براى گرفتن وضو و غسل مستحبى چه حكمى دارد؟
آيات عظام امام، بهجت، خامنهاى، صافى و فاضل: اشكال ندارد.
آيات عظام تبريزى، سيستانى، مكارم، نورى و وحيد: بنابر احتياط واجب جايز نيست[2].
وضو در اعتكاف
پرسش 17 . حكم فردى كه در اعتكاف است و در مسجد نمى تواند وضويش را نگه دارد چيست؟
همه مراجع: در اعتكاف نگاه داشتن وضو شرط نيست بلكه طهارت و وضو هنگام نماز لازم است.[3]
اعتكاف و غسل
پرسش 18 . اگر در مسجد محتلم شويم، وظيفه ما چيست؟
همه مراجع (به جز صافى): اگر معتكف محتلم شود و غسل كردن در مسجد به جهت توقف يا نجس كردن مسجد ممكن نباشد، واجب است از مسجد خارج شود[4].
آية اللّه صافى: آرى، بايد از مسجد خارج شود، هر چند غسل در مسجد باعث مكث يا نجس كردن مسجد نشود[5].
پرسش 19 . بعد از نماز صبح محتلم شدم، امّا غسل را تا ظهر به تأخير انداختم؛ آيا اعتكاف اشكال پيدا كرده است؟
همه مراجع: توقّف جنب در مسجد حرام است و پس از احتلام، بايد فورى از مسجد خارج شويد و غسل كنيد. چنانچه در انجام دادن غسل تأخير كنيد و با حال جنابت در مسجد بمانيد، اعتكاف شما باطل است[6].
تبصره. اگر دسترسى براى غسل ندارد مى‌تواند تيمم بدل از غسل را انجام دهد.
- [1]. امام و فاضل، تعليقات على العروة، ج 1، الاعتكاف، م 30؛ صافى،هدايهالعباد، ج 1، م 1412؛ بهجت، وسيلهالنجاة، ج 1، 1203 و دفتر:خامنهاى.
- [2]. نورى و مكارم، تعليقات على العروة، ج 1، الاعتكاف، م 30؛ تبريزى، وحيد و سيستانى، منهاجالصالحين، الاعتكاف، السادس.
- [3]. دفتر: همه مراجع.
- [4]. امام، نورى، فاضل و مكارم، تعليقات على العروة، ج 1، الاعتكاف، الثامن؛ بهجت، وسيلة النجاة، ج 1، 1204؛ تبريزى، وحيد و سيستانى، منهاجالصالحين،م 1073 و دفتر: خامنهاى.
- [5]. صافى، هدايهالعباد، ج 1، م 1403.
- [6]. امام، نورى، فاضل، مكارم، تعليقات على العروة، ج 1، احكام الاعتكاف، م 9؛ بهجت، وسيلة النجاة، ج 1، 1204؛ صافى، هدايهالعباد، ج 1، م 1413 ودفتر: تبريزى، وحيد، سيستانى و خامنه اى.(احکام اعتکاف/ پرسمان).
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
خروج معتكف از مسجد
س.رفتن به سرويس‌هاى بهداشتى متعلق به مسجد كه در خارج از مسجد است در موارد زير چه حكمى دارد؟ الف: براى حمام كردن(نظافت)؛ ب: براى غسل مستحب؛ ج: براى اين‌كه با وضو باشد؛ د: وضو گرفتن براى خواندن قرآن يا نماز مستحبى؛ هـ: براى شستن دندان‌ها و دست‌ها.
ج: خارج شدن از مسجد به دلايل مذكور اشكال ندارد، ولى بايد به قدر حاجت اكتفا كند و طول ندهد.
س. آيا در اعتكاف با بودن آب در مسجد مى‌توان براى وضو به خارج از مسجد رفت؟
ج: در فرض مذكور معتكف نبايد از مسجد خارج شود.
س. در صورت نزديک بودن مکانی جهت قضاء حاجت يا وضو گرفتن يا مسواک زدن مسلم است که بايد به مکان نزديک‌تر برود؛ حال اگر مکان نزديک مستلزم صف ايستادن و معطّل شدن شود و مکان ديگری با فاصله‌ی کمی بيشتر باشد که معطّلی نداشته و زمان کمترى گرفته میشود تکليف چيست؟ (مثلاً سرويس بهداشتی در جنب شبستان اعتکاف هست ولی شلوغ است اما در وسط حياط مسجد حوض هست و می‌توان آنجا بدون معطلی وضو گرفت) آيا بايد به مکان دوم برود؟ يا مستحب است؟ يا به‌خاطر فاصله بيشتر، رفتن به مکان دوم جايز نيست؟
ج: رفتن به مکان دوم در فرض سؤال اشکالى ندارد.
س. آيا شخص معتکف براى شرکت در نماز جمعه مى‌تواند از مسجد محل اعتکاف خارج شود؟
ج: با انتخاب نزديکترين راه و معطّل نشدن در بين راه اشکال ندارد؛ ولى نبايد خروج او به مقدارى باشد كه صورت اعتكاف به‌هم بخورد.
س. آيا مى‌توان براى غسل امّ داوود از محل اعتکاف خارج شد؟ بر فرض خروج (سهواً يا عمداً) آيا باعث ابطال اعتکاف مى‌شود؟
ج: با مراعات آنچه در جواب سؤال قبل گفته شد، اشکال ندارد.
س. اگر مكان‌هايى براى وضو و شستن دست‌ها و دندان‌ها در خارج از مسجد فراهم شده باشد، آيا واجب است مكان خاصى در داخل مسجد تهيه شود تا معتكف از مسجد خارج نشود؟
ج: صِرف نياز به خروج از مسجد براى طهارت و نظافت ـ براى جواز خروج ـ كافى است و تهيه مكانى در داخل مسجد واجب نيست.
غسل معتكف در مسجد
س. انجام غسل براى معتکف در مسجد چه حکمى دارد و آيا فرقى بين غسل واجب و مستحب مى‌باشد؟
ج: غسل جنابت و حيض در دو مسجد شريف مکّه و مدينه، مطلقاً جايز نيست بلکه بايد تيمّم نموده فوراً خارج شود و در مساجد ديگر نيز اگر غسل، موجب درنگ کردن و يا آلودگى مسجد شود، جايز نمى‌باشد و ساير اغسال واجب و يا مستحب در صورت امکان و عدم مزاحمت براى ديگران اشکال ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی الله خامنه ای.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
خروج از اعتکاف جهت غسل احتیاطی [احکام اعتکاف]
پرسش : آیا برای غسل احتیاطی می توان از محل اعتکاف خارج شد؟
پاسخ : جایز نیست مگر در غسلی که انجام آن احتیاط واجب باشد.
استحمام جهت انجام مستحبات اعتکاف [مبطلات اعتکاف]
پرسش : آیا رفتن به حمّام نزدیک محلّه، جهت انجام مستحبّات اعتکاف، خروج از اعتکاف محسوب، و موجب ابطال آن مى شود؟ رفتن به منزل نزدیک مسجد جهت حمّام استحبابى چطور؟
پاسخ : هر دو اشکال دارد.
وجوب خروج معتکف از مسجد در صورت احتلام [از مسجد خارج نشود ]
پرسش : اگر معتکف، محتلم شد تکلیف او چیست؟
پاسخ : هرگاه به هنگام اعتکاف محتلم شود، واجب است از مسجد خارج گردد و غسل جنابت کند و نمى تواند داخل مسجد غسل نماید، زیرا توقّف جنب در مسجد حرام است؛ و اگر خارج نشود اعتکافش باطل مى شود.
حکم خروج معتکف از مسجد در روز سوم برای غسل مستحبی [از مسجد خارج نشود ]
پرسش : هرگاه معتكف در روز سوم اعتكاف، براى انجام غسل مستحبّى از مسجد خارج شود، اعتكافش چه حكمى دارد؟
پاسخ : در فرض سوال، اشکالى ندارد ولى زیاد در خارج مسجد توقّف نکند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی الله مکارم شیرازی.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
پرسش: آیا می‌توان برای غسل ام داوود از محل اعتکاف خارج شد ؟ بر فرض خروج باعث بطلان اعتکاف میشود ؟ و چه احکامی از قبیل قضا و کفاره بر مکلف واجب میشود ؟
پاسخ: جایز نیست خارج شود زیرا استحباب ان ثابت نیست و اگر خارج شد کفاره ندارد بلکه حتی برای وضو و غسل مستحبی خارج شدن محل اشکال است. ولی اگر نذر کرده باشد باید دوباره انجام دهد و اگر نذر معین بوده یا در روز سوم بوده احتیاطا باید قضا کند .
پرسش: کسی که برای دستشویی مجبور است از مسجد خارج شود آیا می تواند به دستشویی دورتر برود یا باید به نزدیکترین دستشویی برود؟
پاسخ: اگر دستشویی دورتر موجب تأخیر در برگشت به مسجد می گردد هر چند مقدار کم باید نزدیکتر را انتخاب کند.
پرسش: اگر امکان آن باشد که با بطری آب وضو بگیریم آیا جایز است به دستشویی مسجد رفته و آنجا وضو بگیریم؟
پاسخ: با امکان وضو در مسجد خروج از مسجد صحیح نیست و اگر امکان آن نباشد تنها برای انجام واجب می تواند خارج شود.استفتائات آیت الله سیستانی.
دهم: معتکف در مکان اعتکاف باقی بماند و از آن خارج نشود مگر در مواردی که خروج شرعاً جایز است.
مسأله ۱۷۴۲ – در مواردی که جایز است از مسجد بیرون رود، بیشتر از زمانی که برای انجام آن امر لازم است، نباید خارج مسجد نماند.
خروج از محل اعتکاف
مسأله ۱۷۴۳ – خروج از محلّ اعتکاف برای ضروراتی که چاره‌ای از آن نیست، مثل توالت کردن، جایز است و خروج از مسجد برای غسل جنابت جایز بلکه واجب است، همچنین خروج بانوان برای انجام غسل استحاضه جایز است. و زن مستحاضه‌ای که غسل بر او واجب است در صورتی که غسل‌های واجب خود را انجام ندهد، مضرّ به صحّت اعتکافش نیست.مسأله ۱۷۴۴ – خروج از محلّ اعتکاف برای وضوی نماز واجبِ اداء، جایز است هرچند وقت نماز داخل نشده باشد و خارج شدن برای وضوی نماز واجبِ قضاء در صورتی که وقت قضاء وسعت داشته باشد، محلّ اشکال است.
مسأله ۱۷۴۵ – چنانچه شرایط برای وضو گرفتن در خود مسجد فراهم باشد فرد معتکف نمی‌تواند به خارج از مسجد برای وضو گرفتن برود.
مسأله ۱۷۴۶ – اگر بر اعتکاف کننده غسل واجب شود، در صورتی که آن غسل از غسل‌هایی است که انجام آن در مسجد، مانع داشته و جایز نباشد مثل غسل جنابت که مستلزم ماندن در مسجد با جنابت است یا موجب نجس شدن مسجد می‌گردد، باید خارج شود وگرنه اعتکاف او باطل میشود و در صورتی که غسل کردن در مسجد مانعی نداشته باشد مانند غسل مسّ میّت و امکان غسل نیز باشد، بنا بر احتیاط واجب، جایز نیست از مسجد خارج شود.
مسأله ۱۷۴۷ – خروج از محلّ اعتکاف برای غسل‌های مستحبی مثل غسل جمعه یا غسل اعمال «اُمّ داوود» و همچنین برای وضوی مستحبی، محلّ اشکال است. و به طور کلّی خارج شدن از مسجد برای امور راجحه (دارای رجحان) در غیر آنچه ضرورت عرفی به حساب می‌آید، محلّ اشکال و احتیاط است، ولی معتکف برای تشییع جنازه و تجهیز میّت مانند غسل و نماز و دفن میّت و برای عیادت مریض و نماز جمعه می‌تواند از محلّ اعتکاف خارج شود.
مسأله ۱۷۵۱ – اگر معتکف به خاطر کار ضروری از مسجد خارج شود ولی مدّت خروجش طولانی گردد، به گونه‌ای که صورت اعتکاف از بین برود، اعتکافش باطل است، هرچند خروجش از روی اکراه یا اجبار یا اضطرار و یا فراموشی باشد.
مسأله ۱۷۵۶ – معتکف نباید بیش از مقدار حاجت و ضرورت و نیاز بیرون مسجد بماند و در خارج از مسجد، در صورت امکان، نباید زیر سایه بنشیند ولی نشستن زیر سایه در خارج از محلّ اعتکاف، اگر قضاء حاجت و رفع نیاز متوقّف بر نشستن زیر سایه باشد، اشکال ندارد و بنا بر احتیاط واجب، بعد از قضاء حاجت و رفع نیاز مطلقاً ننشیند مگر ضرورت پیش آید.
مسأله ۱۷۵۷ – معتکف می‌تواند در بیرون مسجد زیر سایه راه برود هرچند احتیاط مستحب ترک آن است.
مسأله ۱۷۵۸ – مراعات نزدیکترین مسیر در هنگام خروج از محلّ اعتکاف یا برگشت به محلّ اعتکاف، بنا بر احتیاط واجب، لازم است مگر آنکه انتخاب مسیر دورتر مستلزم توقّفِ کمتر در خارج مسجد باشد که باید آن را انتخاب کند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
حکم راه رفتن و توقف زیر سایه در اعتکاف
- خروج از مسجد در اعتکاف
- اعتکاف بعد از اذان صبح چه حکمی دارد
- نیت اعتکاف چگونه است
- شرایط اعتکاف و معتکف چیست
- اعمال اعتکاف چیست
- اعتکاف در رجب یا در ماه رمضان
کلید: خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو خروج از مسجد در اعتکاف برای غسل و وضو
