كيفيت نيت روزه چگونه است مطابق با نظر آيت الله خامنه اي دامت بركاته
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
نیت روزه
الف) معنی و لزوم نیت
روزه مانند همه‌ی عبادتهای دیگر باید با نیت همراه باشد، بدین معنی که خودداری انسان از خوردن و آشامیدن و سایر چیزهای باطل‌کننده‌ی روزه، به خاطر دستور خداوند باشد و همین که چنین عزمی در او باشد کافی است و لازم نیست آن را بر زبان بیاورد.
ب) زمان نیت
روزه‌های مستحبی: از اول شب تا موقعی که به اندازه‌ی نیت کردن به مغرب وقت مانده باشد.
روزه‌های واجب:
۱. واجـب معین، مثل روزه‌ی ماه رمضان
الف) تا قبل از طلوع فجر: صحیح است.
ب) تا قبل از زوال:
از روی عمد: صحیح نیست.
از روی فراموشی یا بی اطلاعی: بنابر احتیاط واجب نیت روزه کند و روزه بگیرد و بعداً نیز روزه‌ی آن روز را قضا نماید.
ج) بعد از زوال: کافی نیست.
۲. واجب غیرمعین، مثل‌روزه‌ی‌قضای ماه رمضان
الف) تا قبل از زوال: صحیح است.
ب) بعد از زوال: صحیح نیست.
۱. از آن جا که شروع روزه از اول فجر است، نیت آن هم باید از آن لحظه به تأخیر نیفتد، و بهتر آن است پیش از فرا رسیدن فجر، نیت روزه کند.
۲. اگر اول شب نیت کرد که فردا روز بگیرد و پس از آن به خواب رفت و تا بعد از اذان صبح بیدار نشد یا سرگرم کاری بود و از فرا رسیدن صبح غافل بود، و پس از آن توجه یافت، روزه‌ی او صحیح است.
۳. کسی که در ماه رمضان، هنگام فرا رسیدن اذان صبح، عمداً نیت روزه نمی‌کند، اگر در اثنای روز نیت روزه کند، روزه‌اش باطل است و در عین حال باید تا غروب آن روز از همه‌ی چیزهای باطل کننده‌ی روزه اجتناب کند و بعد از ماه رمضان هم قضای آن روز را به جا آورد.
۴. کسی که در ماه رمضان از روی فراموشی یا بی اطلاعی، نیت روزه نکرده و در اثنای روز ملتفت شود، در صورتی که کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده باشد، روزه‌ی آن روز باطل است ولی تا غروب از کارهای باطل کننده‌ی روزه خودداری کند، اما چنانچه تا هنگامی که ملتفت روزه می‌شود کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد اگر بعد ازظهر است روزه باطل است، واگر پیش از ظهر است بنابر احتیاط واجب باید نیت روزه کند و روزه بگیرد و بعداً نیز روزه‌ی آن روز را قضا کند.
۵. اگر برای روزه‌ی واجب غیر ماه رمضان، مانند روزه‌ی کفاره یا قضا تا نزدیک ظهر نیت نکند، چنانچه تا آن وقت کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، می‌تواند نیت کند و روزه‌ی او صحیح است.
۶. روزه‌ی مستحبی را در هر وقت از روز که به فکر روزه بیفتد می‌تواند نیت روزه کند و روزه‌ی او صحیح است، مشروط بر این که تا آن لحظه کاری که موجب باطل شدن روزه است از او سر نزده باشد.
۷. کسی که روزه‌ی قضای ماه رمضان بر او واجب است نمی‌تواند روزه‌ی مستحبی بگیرد حتی اگر زمانی که وقت نیت روزه‌ی واجب تمام شده است (یعنی بعد از ظهر) هم نیت روزه‌ی مستحبی کند صحیح نیست، و چنانچه فراموش کند و روزه‌ی مستحبی بگیرد در صورتی که در اثنای روز (چه پیش از ظهر باشد یا بعد ازظهر) یادش بیاید روزه‌ی مستحبی او باطل می‌شود، حال اگر پیش ازظهر باشد می‌تواند نیت روزه‌ی قضای ماه رمضان کند و روزه‌اش درست است.
توجه:
کسی که روزه‌ی قضای ماه رمضان بر ذمه دارد اگر به نیت استحباب روزه بگیرد، به جای روزه‌ی قضایی که بر عهده‌اش هست محسوب نمی‌شود.
کسی که نمی‌داند روزه‌ی قضا بر عهده دارد یا نه، اگر به نیت آنچه که شرعاً مأمور به آن است اعم از روزه‌ی قضا یا مستحبی، روزه بگیرد و در واقع روزه‌ی قضا بر عهده‌اش باشد به عنوان روزه‌ی قضا محسوب می‌شود.
۸. اگر مریض در اثنای روز ماه رمضان خوب شود، واجب نیست که نیت روزه کند و آن روز را روزه بگیرد، ولی اگر پیش از ظهر باشد و کاری که روزه را باطل می‌کند از او سر نزده باشد احتیاط مستحب آن است که نیت روزه کند و روزه بگیرد و پس از ماه رمضان باید آن روز را قضا کند. رساله آموزشی
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
كيفيت نيّت روزه
روزه مانند همه‌ى عبادت‌هاى ديگر بايد با نيّت همراه باشد، بدين معنى كه خوددارى انسان از خوردن و آشاميدن و ساير چيزهاى باطل كننده‌ى روزه، به‌خاطر دستور خداوند باشد و همين كه چنين عزمى در او باشد كافى است و لازم نيست آن را بر زبان بياورد.
نيّت هر روز يا براى كل ماه
49. در ماه رمضان بايد براى هر روز نيّت كرد، يا اينكه يك نيّت در اول ماه كافى است؟
ج) اگر شب اول ماه رمضان نيّت كند كه يك ماه را روزه بگيرد، كافى است؛ ولى بهتر (احتياط مستحب) است در هر شب ماه رمضان، براى روزه فرداى آن نيز، نيّت كند.
وجوب روزه به صرف نيّت
50. مادرم نيّت کرد که کل ماه را روزه بگيرد ولى بعد از هفت روز مريض شد، حالا وظيفه‌اش چيست؟
ج) صِرف نيّت، چيزى به عهده‌اش نمى‌‌آورد بنابراين در فرض مذکور روزه بر او واجب نيست.
کافى بودن نيّت ارتکازى در روزه
51. شخصى شب نيّت روزه کرده و با همين نيّت تا بعد از اذان صبح خوابيده، وقتى بيدار شده حواسش نبوده و پس از نوشيدن آب يادش آمده بود که شب نيّت روزه کرده است، آيا در اين صورت روزه‌اش صحيح است؟
ج) انجام سهوى مُفطِر ضررى به صحت روزه نمى‌‌زند و اگر نيّت قبلى ـ هرچند به‌صورت ارتکازى ـ موجود باشد، کفايت مى‌‌کند.
زمان نيّت روزه
زمان نيّت روزه‌هاى واجب
52. زمان نيّت روزه‌هاى واجب به‌طور عادى چه زمانى است؟
ج) نيّت براى روزه ماه رمضان و نذر معيّن، از اول شب تا اذان صبح و براى روزه غير معيّن (مانند روزه قضا و نذر مطلق)، از اول شب تا ظهر روز بعد است.
زمان نيّت روزه‌ى مستحبّى
53. روزه‌ى مستحبّى را در هر وقت از روز که به فکر روزه بيفتد مى‌‌تواند نيّت کند و روزه‌ى او صحيح است، مشروط بر اينکه تا آن لحظه کارى که موجب باطل شدن روزه است از او سر نزده باشد.
تأخير در نيّت روزه
54. از آن‌جا که شروع روزه از اول فجر است، نيّت آن هم بايد از آن لحظه به تأخير نيفتد، و بهتر آن است که پيش از فرا رسيدن فجر، نيّت روزه کند.
55. کسى که در ماه رمضان، هنگام فرا رسيدن اذان صبح، عمداً نيّت روزه نمى‌‌کند، اگر در اثناى روز نيّت روزه کند، روزه‌اش باطل است و در عين حال بايد تا غروب آن روز از همه‌ى چيزهاى باطل کننده‌ى روزه اجتناب کند و بعد از ماه رمضان هم قضاى آن روز را به‌جا آورد.
56. کسى که در ماه رمضان از روى فراموشى يا بى‌اطلاعى، نيّت روزه نکرده و در اثناى روز ملتفت شود، در صورتى که کارى که روزه را باطل مى‌‌کند انجام داده باشد، روزه‌ى آن روز باطل است ولى تا غروب از کارهاى باطل‌کننده‌ى روزه خوددارى کند اما چنانچه تا هنگامى که ملتفت روزه مى‌‌شود، کارى که روزه را باطل مى‌‌کند انجام نداده باشد اگر بعد از ظهر است روزه باطل است، و اگر پيش از ظهر است، بنابر احتياط واجب بايد نيّت روزه کند و روزه بگيرد و بعداً نيز روزه‌ى آن روز را قضا کند.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
57. اگر براى روزه‌ى واجب غير ماه رمضان مانند روزه‌ى کفّاره يا قضا تا نزديک ظهر نيّت نکند، چنانچه تا آن وقت کارى که روزه را باطل مى‌‌کند انجام نداده باشد، مى‌‌تواند نيّت کند و روزه‌ى او صحيح است.
58. اگر شخصى نيّت روزه استيجارى را عمداً يا سهواً تا قبل از اذان ظهر به تأخير بيندازد، آيا روزه آن روز ـ بدون آن که مبطلى را انجام داده باشد ـ صحيح است؟
ج) در موارد استيجار بايد مورد اجاره طبق اجاره و نيز آنچه متعارف بين مؤمنين است انجام بگيرد؛ در غير اين صورت صحيح نبوده و مستأجر مستحقّ مال‌الاجاره نيست.
نيّت روزه مستحبى
نيّت روزه مستحبى با داشتن روزه قضا
59. کسى که روزه‌ى قضاى ماه رمضان بر او واجب است، نمى‌‌تواند روزه‌ى مستحبى بگيرد و چنانچه فراموش کند و روزه‌ى مستحبى بگيرد در صورتى که در اثناى روز يادش بيايد روزه مستحبى او باطل مى‌‌شود حال اگر پيش از ظهر باشد مى‌‌تواند نيّت روزه‌ى قضاى ماه رمضان کند و روزه‌اش درست است.
60. شخصى که روزه واجب بر عهده‌اش است و قصد دارد که آن را بگيرد، ولى بر اثر پيشامدى نتواند روزه بگيرد مثلاً بعد از طلوع خورشيد آماده مسافرت شد و به سفر رفت و بعد از ظهر برگشت و در بين راه هم مرتکب هيچ‌يک از مفطرات نشد، ولى وقت نيّت روزه واجب از وى فوت شد، و آن روز هم از روزهايى است که روزه در آن مستحبّ است، آيا مى‌‌تواند نيّت روزه مستحبّى کند يا خير؟
ج) اگر قضاى روزه ماه رمضان بر ذمّهاش باشد، نيّت روزه مستحبّى حتى بعد از فوت وقت نيّت روزه واجب، از وى صحيح نيست.
نيّت روزه مستحبى به‌جاى روزه قضا
61. کسى که نمىداند چه مقدار روزه قضا دارد و با فرض داشتن روزه قضا روزه مستحبّى بگيرد، اگر معتقد باشد که روزه قضا ندارد، آيا به عنوان روزه قضا محسوب مى‌‌شود؟
ج) روزههايى را که به نيّت استحباب گرفته به جاى روزه قضايى که بر عهده‌اش هست، محسوب نمىشود.
62. آيا پسر ارشدى که پدرش فوت نموده و روزه‌ى قضا داشته، مى‌‌تواند روزه‌ى مستحبّى بگيرد؟
ج) مانع ندارد.
اضافه کردن نيّت‌هاى ديگر به روزه مستحبى
63. به‌خاطر رسيدن به ثواب نيّت روزه کردم و همان وقت تصميم گرفتم که چند کيلو از وزنم را کم کنم و اين باعث شد که رغبت بيشترى به گرفتن روزه پيدا کنم، آيا نيّت من صحيح و خالص براى خدا بوده يا خير؟
ج) اگر تصميم بعدى قصد و نيّت تبعى بوده و انگيزه و غرض اصلى روزه بوده، اشکالى ندارد و الا باطل است. همچنين اگر هر کدام از آنها انگيزه به صورت ترکيبى بوده هم روزه باطل است.
مسائل متفرقه نيّت
خواب ماندن سحر
64. اگر اول شب نيّت کرد که فردا روزه بگيرد و پس از آن به خواب رفت و تا بعد از اذان صبح بيدار نشد يا سرگرم کارى بود و از فرا رسيدن صبح غافل بود، و پس از آن توجه يافت، روزه‌ى او صحيح است.
65. شب، قصد گرفتن روزه داشتم، اما سحر بيدار نشدم، نزديك آفتاب از خواب بيدار شدم، آيا روزهام صحيح است؟
ج) روزه صحيح است.
نيّت روزه‌هاى مختلف با هم
66. اگر روزه واجب نذرى و روزه قضاى ماه مبارک رمضان به گردنم باشد و مصادف شود با روز ميلاد پيامبر اکرم(ص)، آيا براى صحّت روزه، معين کردن نيّت لازم است؟
ج) اگر روزه‌هاى متعدّدى از قضا و کفاره و نذر و مانند آن بر عهده‌تان باشد، واجب است که در نيّت روزه‌اى را که مى‌‌خواهيد بگيريد تعيين کنيد؛ و روزه مستحبى هم براى کسى که روزه قضاى ماه مبارک رمضان بر عهده‌اش مى‌‌باشد، صحيح نيست.
خوب شدن مريض در اثناى روز ماه رمضان
67. نيّت روزه مريضى كه در اثناى روز ماه رمضان خوب شود چگونه است؟
ج) اگر مريض در اثناى روز ماه رمضان خوب شود، واجب نيست که نيّت روزه کند و آن روز را روزه بگيرد. ولى اگر پيش از ظهر باشد و کارى که روزه را باطل مى‌‌کند از او سر نزده باشد احتياط مستحب آن است که نيّت روزه کند و روزه بگيرد و پس از ماه رمضان بايد آن روز را قضا کند.
نيّت در يوم الشك
68. روزى كه انسان شك دارد كه آخر شعبان است يا اول ماه رمضان به چه نيّت روزه بگيرد؟
ج) روزى كه انسان شك دارد كه آخر شعبان است يا اول ماه رمضان (يوم الشك) واجب نيست روزه بگيرد، و اگر بخواهد روزه بگيرد نمى‌‌تواند نيّت روزه‌ى رمضان كند، بلكه مى‌‌تواند قصد روزه‌ى مستحبى آخر شعبان يا روزه‌ى قضا يا مانند آن كند و اگر بعداً معلوم شود كه رمضان بوده از رمضان حساب مى‌‌شود و قضاى آن روز لازم نيست، و اگر در اثناى روز بفهمد كه ماه رمضان است بايد از همان لحظه نيّت روزه‌ى رمضان كند.
روزه ما فى‌الذمّه
69. كسى كه نمىداند قضاى روزه دارد، آيا مى‌‌تواند روزه ما فى‌الذمّه بگيرد؟ يعنى نيّت كند اگر روزه قضا داشته باشد، آن را به‌جا آورد؛ وگرنه به عنوان روزه مستحبّى حساب شود؟
ج) آرى، با اين نيّت مى‌‌تواند روزه بگيرد.
70. تقريباً يک ماه روزه گرفتهام به اين نيّت که اگر روزه‌اى بر عهدهام باشد قضاى آن محسوب شود و اگر روزه‌اى بر عهدهام نيست به قصد قربت مطلق باشد، آيا اين يک ماه روزه به حساب روزه‌هاى قضايى که بر ذمّه دارم، محسوب مى‌‌شود؟
ج) اگر به نيّت آنچه که در زمان روزه گرفتن شرعاً مأمور به آن بودهايد، اعم از روزه قضا يا مستحبّى، روزه گرفتهايد و روزه قضا هم برعهده شما باشد، به عنوان روزه قضا محسوب مى‌‌شود.
تغيير نيّت روزه استيجارى بعد از انجام آن
71. در روزه استيجارى، اگر موجر از پرداخت مبلغ قرارداد استنكاف ورزد، آيا مستأجر مى‌‌تواند روزه و يا نماز را حواله شخص ديگرى نمايد؛ يعنى نيّت کند که آنچه به‌جا آورده قضاى شخص ديگرى باشد؟ و اساساً نيّت روزه كه مثلاً اين روزه به نيّت چه كسى باشد، آيا بايد در ابتدا معيّن گردد يا مى‌‌توان پس از اتمام نماز و روزه، شخص مورد نظر را معين نمود؟
ج) بايد نيّت از اول معيّن باشد و پس از انجام عمل به نيّت يك فرد، قابل احاله به ديگرى نيست و در فرض سؤال، ذمّه منوب‌عنه در صورت اشتغال برئ شده است. و موجر بايد دين خود را بپردازد.
استمرار در نيّت
برگشتن از نيّت روزه در اثناى روز
72. من در روز ماه رمضان به علّت اغواى شيطان تصميم گرفتم روزهام را باطل کنم لکن قبل از اينکه عملى که روزه را باطل مى‌‌کند انجام دهم، از تصميم خود منصرف شدم حکم روزهام چيست؟ و اگر اين امر در روزه غير ماه رمضان پيش آيد چه حکمى دارد؟
ج) در روزه ماه رمضان اگر در اثناى روز از نيّت روزه گرفتن بر گردد به‌طورى که قصد ادامه روزه نداشته باشد، روزه‌اش باطل مى‌‌شود و قصد دوباره او براى ادامه روزه فايده ندارد، البته تا اذان مغرب بايد از کارى که روزه را باطل مى‌‌کند خوددارى کند. امّا اگر دچار ترديد شود به اين معنى که هنوز تصميم نگرفته است روزه را باطل کند، يا تصميم بگيرد کارى را که موجب باطل شدن روزه است صورت دهد و هنوز آن را انجام نداده در اين دو صورت صحّت روزه او محل اشکال است و احتياط واجب آن است که روزه را تمام کند و بعداً هم آن را قضا نمايد. هر روزه واجب معيّن ديگر ـ مانند نذر معيّن و امثال آن ـ نيز داراى همين حکم است.
73. در اثناى روزه مستحبى يا واجب غير معيّن تصميم گرفتم روزهام را باطل کنم لکن قبل از اينکه عملى که روزه را باطل مى‌‌کند انجام دهم، از تصميم خود منصرف شدم حکم روزهام چيست؟
ج) در روزه‌هاى مستحب و نيز روزه‌هاى واجب غير معين که وجوب آن مخصوص به روز معينى نيست اگر تصميم بر قطع روزه بگيرد ولى کارى که روزه را باطل مى‌‌کند از او سر نزند و بعداً دوباره تا پيش از ظهر ـ و در مستحب تا غروب ـ نيّت روزه کند، روزه او صحيح است. استفتائات مقام معظم رهبري .
- زمان نیت روزه ماه رمضان
- زمان نیت روزه قضا و کفاره و نذر معین
- زمان نيت روزه مستحبي تا چه موقع است
- بدون نیت روزه بخوابد و در روز بیدار شود
- آیا معین کردن وجه نیت روزه لازم است
- روزه کسی که قبل از اذان صبح بیهوش شده
كليد: كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است كيفيت نيت روزه چگونه است نیت روزه را چگونه و چه وقت انجام دهم
