تطهیر ظرف نجس چگونه است
فهرست این نوشتار:
[ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست]
مسأله 150 ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، بلکه در کر و جاری هم احتیاط سه مرتبه است، اگر چه ارجح در کر و جاری یک مرتبه است (1)، ولی ظرفی را که سگ لیسیده، یا از آن ظرف آب یا چیز روان دیگر خورده، باید اول با خاک پاک، خاک مال کرد و بعد بنا بر احتیاط واجب، دو مرتبه در کر یا جاری یا با آب قلیل شست (2) و هم چنین ظرفی را که آب دهان سگ در آن ریخته بنا بر احتیاط واجب (3) باید پیش از شستن خاکمال کرد.
(1) (نوری:) اگر چه أقوی کفایت یک مرتبه است..
(اراکی، گلپایگانی، صافی:) با آب قلیل باید سه مرتبه شست و در کُر و جاری یک مرتبه کافی است (اراکی: گر چه احتیاط مستحب آن است که سه مرتبه شسته شود)..
(2) (اراکی:) باید ابتدا با خاکی که مقداری آب بر آن ریخته شده خاکمال کرده و بعد یک مرتبه در کر یا جاری یا دو مرتبه با آب قلیل شست..
(گلپایگانی:) باید اول با خاک پاک، خاکمال کرد و بعد یک مرتبه در کر یا جاری یا دو مرتبه با آب قلیل شست..
(صافی:) باید اول با خاک پاک خاکمال کرد و بعد با آب قلیل دو مرتبه و با کُر و جاری نیز احتیاطاً دو مرتبه شست..
(فاضل:) ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست ولی در آب کُر و جاری یک مرتبه کافی است و ظرفی را که سگ لیسیده یا از آن ظرف آب یا چیز روانی خورده باید اوّل با خاک پاک خاکمال کرد و می‌توان خاک را با آب مخلوط کرد به نحوی که عرفاً از خاک بودن خارج نشود آن گاه ظرف را خاکمالی نمود، و بعد دو مرتبه با آب قلیل شست، و احتیاط واجب این است که اگر با آب کُر و یا جاری شسته می‌شود باز دو مرتبه باشد ولی با آب باران یک مرتبه کافی است.. (3) (اراکی:) بنا بر احتیاط مستحب ّ..
(خوئی:) مسأله ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، و در کر و جاری یک مرتبه کافی است، ولی ظرفی را که سگ از آن آب یا چیز روان دیگر خورده باید اول با خاک با ریختن مقداری آب پاک خاکمالی کرد و بنا بر احتیاط خاک باید پاک باشد. سپس آب بریزند که خاک او زایل شود و بعد یک مرتبه در کر یا جاری یا دو مرتبه قلیل شست و هم چنین ظرفی را که سگ لیسیده بنا بر احتیاط واجب باید پیش از شستن خاکمالی کرد و اگر آب دهان سگ در ظرفی بریزد خاکمالی لازم نیست.
(تبریزی:) باید اول با ریختن خاک و مقداری آب پاک خاکمال کرد..
(سیستانی:) مسأله داخل ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، و هم چنین با آب کر و جاری و باران بنا بر احتیاط واجب، و ظرفی را که سگ از آن آب یا چیز روان دیگر خورده، باید اول با خاک پاک خاکمالی کرد سپس خاک او را زایل نموده و بعد دو مرتبه با آب قلیل یا کر یا جاری شست، و هم چنین ظرفی را که سگ لیسیده باید پیش از شستن خاکمالی کرد، و اگر آب دهان سگ در ظرفی بریزد یا جایی از بدنش به آن اصابت کند، بنا بر احتیاط لازم باید آن را خاکمالی کرد و بعد سه مرتبه با آب شست.
(مکارم:) مسأله ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، ولی در آب کُر یا جاری یک مرتبه کافی است، هر چند سه مرتبه بهتر است (آب‌های لوله کشی در حُکم آب جاری است).
هر گاه سگ ظرفی را لیسیده، یا از آن، آب یا مایع دیگری، خورده باشد، اوّل باید آن را با خاک پاک که مخلوط با کمی آب باشد خاکمال کرد و بعد دو مرتبه در آب قلیل، یا یک مرتبه در آب کر یا جاری شست و اگر آب دهان سگ در ظرفی بریزد، احتیاط مستحب ّ آن است که همین کار انجام شود، امّا اگر جای دیگری از بدن سگ با رطوبت به ظرف ملاقات کند خاک مال کردن واجب نیست بلکه باید آن را در آب قلیل سه مرتبه و در آب کر یا جاری یک مرتبه شست.
(بهجت:) مسأله ظرفی که به غیر بول نجس شده اگر یک مرتبه شسته شود پاک می‌شود حتّی اگر با آب قلیل باشد بنا بر اقوی. ولی ظرفی را که سگ لیسیده یا از آن آب یا چیز مایع دیگر خورده أظهر این است که اگر با خاک ممزوج با آب، خاک مالی شود و بعد از آن دو مرتبه با آب قلیل، یا یک مرتبه با آب کر یا جاری شسته شود کافی است و أحوط آن است که قبل از همه اینها با خاک تنها خاک مالی شود. و هم چنین ظرفی را که آب دهان سگ در آن ریخته شود بنا بر احتیاط باید پیش از شستن خاکمال کرد.
(زنجانی:) مسأله داخل کاسه نجس و مانند آن از سایر ظروف شُرب را با آب قلیل باید سه مرتبه شست و بنا بر احوط در کُر و جاری نیز سه مرتبه معتبر است و ظرفی را که سگ لیسیده یا از آن ظرف، آب یا چیز روان دیگر خورده، باید اوّل با خاک، خاک مالی کرده و بنا بر احتیاط، خاک باید پاک باشد، سپس دو مرتبه با آب قلیل بشویند و بنا بر احتیاط در آب کُر و جاری نیز بعد از خاکمالی، دو مرتبه با آب بشویند. و غیر ظرف مانند دست انسان که سگ لیسیده یا از آن چیز روان خورده، در حکم ظرف است و هم چنین چیزی را که آب دهان سگ در آن ریخته، بنا بر احتیاط باید پیش از شستن خاک مالی کرد.
[ اگر دهانه ظرفی که سگ دهن زده تنگ باشد]
مسأله 151 اگر دهانه ظرفی که سگ دهن زده، تنگ باشد (1) و نشود آن را (2) خاک مال کرد، چنانچه ممکن است باید کهنه به چوبی به پیچند و به توسط آن خاک را به آن ظرف بمالند (3) و در غیر این صورت پاک شدن ظرف اشکال دارد (4).
(1) (فاضل:) و نشود آن را به هیچ وجه خاکمال کرد در این صورت ظرف قابل پاک شدن نیست. [پایان مسأله] (خوئی، تبریزی، سیستانی:) باید خاک را در آن بریزند و (خوئی، تبریزی: مقداری آب ریخته) با شدّت حرکت دهند تا خاک به همه آن ظرف برسد و بعد به ترتیبی که ذکر شد، بشویند. [پایان مسأله] (زنجانی:) باید خاک را در آن بریزند و مقداری آب ریخته و به وسیله‌ای مانند داخل کردن چوب یا تکان شدید، آن را به تمام ظرف برسانند و بعد به ترتیبی که ذکر شد بشویند. [پایان مسأله]
(2) (اراکی:) به طور معمول.. (بهجت:) به راحتی..
(3) (اراکی:) خاک را به اطراف آن ظرف بمالند.. (بهجت:) خاک را درون آن ظرف بمالند..
(مکارم:) خاک را با کمی آب به آن ظرف بمالند و اگر ممکن نشود مقداری خاک و کمی آب در آن بریزند و تکان دهند سپس طبق دستور [مسأله قبل] آب بکشند.
(4) (اراکی، گلپایگانی، صافی:) و اگر ممکن نیست باید خاک را در آن بریزند و (گلپایگانی، صافی: به شدّت) حرکت دهند تا به همه آن ظرف برسد.
(بهجت:) ولی ممکن است خاک مالی را با حرکت دادن شدید خاک ممزوج با آب در همه اطراف داخل ظرف انجام داد.
[ظرفی را که خوک از آن چیز روانی بخورد]
مسأله 152 ظرفی را که خوک از آن، چیز روانی بخورد (1)، با آب قلیل باید هفت مرتبه شست و در کر و جاری نیز هفت مرتبه باید شست به احتیاط واجب (2)، و لازم نیست آن را خاک مال کنند (3)، اگر چه احتیاط مستحب ّ آن است که خاک مال شود (4)، و نیز لیسیدن خوک ملحق است به آب خوردن آن به احتیاط واجب.
(1) (گلپایگانی، اراکی:) یا بلیسد..
(خوئی، سیستانی، تبریزی:) یا بلیسد یا این که در آن موش صحرایی مرده باشد..
(صافی:) ظرفی را که خوک بلیسد یا از آن، چیز بخورد..
(2) (اراکی، گلپایگانی:) در کُر و جاری یک مرتبه کافی است (اراکی: گر چه احتیاط مستحب آن است که هفت مرتبه شسته شود)..
(خوئی، تبریزی، سیستانی:) با آب قلیل یا کُر یا جاری باید هفت مرتبه شست..
(صافی:) در کُر و جاری نیز احتیاطاً هفت مرتبه بشویند..
(3) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) بقیه مسأله ذکر نشده.
(4) (اراکی، گلپایگانی، صافی، فاضل:) بقیه مسأله ذکر نشده.
(مکارم:) مسأله ظرفی را که خوک از آن، چیز مایعی را خورده باید هفت مرتبه با آب شست و لازم نیست آن را خاک مال کنند و در لیسیدن خوک و مردن موش صحرایی در آن نیز بنا بر احتیاط واجب باید هفت مرتبه شست.
(زنجانی:) مسأله اگر خوک کاسه و مانند آن از ظروف شُرب را بلیسد یا از آن چیز روانی بخورد، یا این که در آن موش صحرایی مرده باشد، باید هفت مرتبه با آب قلیل شست و در آب غیر قلیل نیز بنا بر احتیاط، هفت مرتبه شستن لازم است و در هر حال لازم نیست آن را خاک مالی کنند.
(بهجت:) مسأله ظرفی را که خوک از آن چیز مایع بخورد، با آب قلیل بنا بر احتیاط باید هفت مرتبه شست و در کر و جاری نیز بنا بر احتیاط واجب هفت مرتبه باید شست، و بنا بر اظهر لازم نیست آن را خاکمال کنند، و نیز بنا بر احتیاط واجب لیسیدن خوک مانند آب خوردن آن است.
[اگر بخواهند ظرفی را که به شراب نجس شده با آب قلیل آب بکشند]
مسأله 153 اگر بخواهند ظرفی را که به شراب نجس شده با آب قلیل آب بکشند باید سه مرتبه بشویند (1) و بهتر است هفت مرتبه شسته شود.
(1) (مکارم:) و دست در آن بمالند و مستحب ّ است هفت مرتبه شسته شود.
(بهجت:) بنا بر احتیاط باید سه مرتبه بشویند، ولی بنا بر اقوی شستن یک مرتبه کافی است.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله اگر ظرفی را که به شراب نجس شده، با آب قلیل مثل سایر ظرفها آب بکشند پاک می‌شود ولی مستحب ّ است که آن را هفت مرتبه بشویند.
(خوئی، تبریزی:) مسأله ظرفی را که به شراب نجس شده باید سه مرتبه بشویند و فرقی بین آب قلیل و کر و جاری نیست.
(زنجانی:) مسأله ظرف شُربی را که به شراب نجس شده باید سه مرتبه بشویند و احتیاط مستحب آن است که هفت مرتبه بشویند و فرقی بین آب قلیل و غیر قلیل نیست.
(سیستانی:) مسأله ظرفی که به شراب نجس شده، باید سه بار شسته شود، هر چند با آب کُر یا جاری و یا مانند آن باشد و احتیاط مستحب این است که هفت بار بشویند.
[کوزه‌ای که از گِل نجس ساخته شده]
مسأله 154 کوزه‌ای که از گِل نجس ساخته شده و یا آب نجس در آن فرو رفته اگر در آب کر یا جاری بگذارند (1) به هر جای آن، که آب برسد پاک می‌شود. و اگر بخواهند باطن آن هم پاک شود (2) باید به قدری در آب کر یا جاری (3) بماند که آب به تمام آن فرو رود (4) و فرو رفتن رطوبت کافی نیست.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
(1) (زنجانی:) اگر در غیر آب قلیل بگذارند..
(مکارم:) و آب در باطن آن نفوذ کند و خارج شود پاک می‌شود و اگر آب در آن نفوذ نکند ظاهرش پاک می‌شود، با آب قلیل نیز می‌توان ظاهر آن را شست.
(2) (بهجت:) باید بخشکانند و بعد به قدری در آب کر یا جاری بگذارند که آب به تمام آن فرو رود و احتیاط مستحب ّ این است که دو مرتبه بلکه سه مرتبه در آب به همین صورت قرار دهند مخصوصاً اگر به شراب و یا مردن موش بزرگ صحرایی نجس شود.
(3) (زنجانی:) در آب غیر قلیل..
(4) (گلپایگانی، زنجانی، صافی:) بقیه مسأله ذکر نشده.
(خوئی، سیستانی، تبریزی:) و اگر ظرف رطوبتی داشته باشد که از رسیدن آب به باطن آن مانع باشد، باید خشکش نمایند و بعداً در آب کر یا جاری بگذارند.
[ظرف نجس را با آب قلیل دو جور می‌شود آب کشید]
مسأله 155 ظرف نجس (1) را با آب قلیل، دو جور می‌شود آب کشید: یکی آن که سه مرتبه پر کنند و خالی کنند، دیگر آن که سه دفعه قدری آب در آن بریزند و در هر دفعه آب را طوری در آن بگردانند که به جاهای نجس آن برسد و بیرون بریزند.
(1) (زنجانی:) کاسه نجس..
(بهجت:) مسأله ظرفی را که به غیر بول نجس شده با آب قلیل، به دو صورت می‌توان آب کشید: اول آن که بنا بر أقوی یک مرتبه از آب پر کنند و خالی کنند. دوم: یک بار قدری آب در آن بریزند و آب را طوری در آن بگردانند که به جاهای نجس آن برسد و بیرون بریزند و اگر به بول نجس شده باشد این کار را دو بار انجام دهند.
[ اگر ظرف بزرگی مثل پاتیل و خمره نجس شود]
مسأله 156 اگر ظرف بزرگی مثل پاتیل و خمره نجس شود، چنانچه سه مرتبه (1) آن را از آب (2) پر کنند و خالی کنند پاک می‌شود (3) و هم چنین است اگر سه مرتبه (4) از بالا، آب در آن بریزند، به طوری که تمام اطراف آن را بگیرد (5) و در هر دفعه آبی که ته آن جمع می‌شود بیرون آورند و احتیاط واجب آن است که در هر دفعه (6) ظرفی را که با آن آبها را بیرون می‌آورند (7) آب بکشند (8).
(1) (بهجت:) یک مرتبه..
(2) (فاضل، زنجانی:) آب قلیل..
(3) (بهجت:) بنا بر أظهر..
(4) (بهجت:) یک مرتبه..
(5) (بهجت:) و باید آبی که ته آن جمع می‌شود بیرون آورند. [پایان مسأله] (فاضل:) و آبی که در ته آن جمع شده خارج کنند و در هر دفعه ظرفی را که با آن آبها را بیرون می‌آورند آب بکشند.
(6) (اراکی:) باید در هر دفعه.. (مکارم:) لازم است در هر دفعه..
(7) (اراکی:) و دست خود را در صورتی که نجس شده باشد..
(8) (خوئی، تبریزی:) واجب است ((سیستانی:) احتیاط مستحب است) که در مرتبه دوّم و سوّم ظرفی را که با آن آبها را بیرون می‌آورند، آب بکشند.
(زنجانی:) واجب است که در مرتبه دوّم و سوّم، اول؛ ظرفی را که با آن آبها را بیرون می‌آورند، آب بکشند.
[ اگر مِس نجس و مانند آن را آب کنند و آب بکشند]
مسأله 157 اگر مِس نجس و مانند آن را آب کنند و آب بکشند، ظاهرش پاک می‌شود.
این مسأله، در رساله آیت اللّه فاضل نیست
(زنجانی:) مسأله هر گاه جسم نجسی مانند اجسام فلزی یا پلاستیکی را آب کنند همه جای آن نجس می‌شود و اگر پس از انجماد آن را آب بکشند ظاهرش پاک می‌شود.
(مکارم:) مسأله هر گاه فلز نجس را آب بکشند ظاهرش پاک می‌شود، هر چند اعماقش هنگامی که ذوب شده نجس شده باشد.
[ تنوری که به بول نجس شده است]
مسأله 158 تنوری که به بول نجس شده است، اگر دو مرتبه (1) از بالا آب در آن بریزند به طوری که تمام اطراف آن را بگیرد پاک می‌شود. (2) و در غیر بول اگر بعد از برطرف شدن نجاست (3) یک مرتبه به دستوری که گفته شد آب در آن بریزند، کافی است. (4) و بهتر است که گودالی ته آن بکنند تا آبها در آن جمع شود و بیرون بیاورند، بعد آن گودال را با خاک پاک پر کنند.
این مسأله، در رساله آیت اللّه فاضل نیست
(1) (سیستانی:) یک مرتبه..
(2) (سیستانی:) و احتیاط مستحب ّ آن است که این کار را دو مرتبه انجام دهد.. (3) (خوئی، تبریزی:) اگر با برطرف شدن نجاست.. (4) (زنجانی:) و بنا بر احتیاط در هر دفعه به طریقی آب را خارج کنند هر چند به این نحو که گودالی ته آن بکنند تا آبها در آن جمع شود و بیرون بیاورند.
[اگر چیز نجس را یک مرتبه در آب کر یا جاری فرو برند]
مسأله 159 اگر چیز نجس را (بعد از برطرف کردن عین نجاست،) (1) یک مرتبه در آب کر یا جاری فرو برند که آب به تمام جاهای نجس آن برسد پاک می‌شود. و احتیاط واجب آن است که فرش و لباس و مانند اینها را (2) طوری فشار یا حرکت دهند که آب داخل آن خارج شود (3).
(1) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: خوئی، تبریزی و سیستانی نیست]
(2) (بهجت:) اگر با آب قلیل شسته شود..
(3) (اراکی، گلپایگانی، صافی:) در فرش و لباس و مانند اینها فشار لازم نیست.
(خوئی، تبریزی:) در فرش و لباس و مانند اینها فشار یا مانند آن از مالیدن پا یا لگد کردن (تبریزی: مالیدن یا لگد کردن) لازم است و در صورتی که لباس و مانند آنها متنجّس به بول باشد در کر نیز دو مرتبه شستن لازم است.
(سیستانی:) در فرش و لباس و مانند اینها فشار یا مانند آن از مالیدن یا لگد کردن لازم نیست و در صورتی که بدن یا لباس متنجّس به بول باشد، در کُر و مانند آن نیز دو مرتبه شستن لازم است ولی در آب جاری با یک بار شستن پاک می‌شود.
(مکارم:) مسأله اگر چیز نجسی را با آب کر یا جاری یا آب لوله کشی بشویند تا عین نجاست برطرف شود یا بعد از برطرف کردن عین نجس در آب کر یا جاری فرو برند پاک می‌شود، ولی فرش و لباس و مانند آن را باید فشار یا حرکت داد تا آب آن خارج شود.
(زنجانی:) مسأله اگر چیز نجس، غیر ظرف شرب، را یک مرتبه در غیر آب قلیل مانند کر و جاری بشویند که آب به تمام جاهای نجس آن برسد پاک می‌شود، و در صورتی که لباس و مانند آن با بول نجس شده باشد در کر نیز بنا بر احتیاط، دو مرتبه شستن لازم است ولی در آب جاری یک مرتبه کافی است و اخراج غُساله در شستن با آب جاری و کُر لازم نیست.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
به چیزهایی که نجس را پاک می‌کند «مطهرات» می‌گویند.
* الف) آب
۱. طریقه‌ی تطهیر ظروف:
۱. ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، ولی در کر و جاری یک‌بار کافی است.
۲. ظرفی را که سگ در آن، آب یا چیز روان دیگر خورده یا آن را لیسیده است باید اول با خاکمال شستشو کرد و سپس با آب شست، و اگر با آب قلیل شسته می‌شود باید پس از خاکمال دو مرتبه شسته شود.
۳. ظرفی که در آن خوک، غذای روان یا آب بخورد باید هفت مرتبه شسته شود، ولی خاکمال آن لازم نیست.
۲. طریقه‌ی تطهیر غیر ظروف:
۱. چیزی که نجس شده است، اگر در صورت بر طرف کردن عین نجاست، یک‌بار آن را در آب کر یا جاری فرو ببرند یا زیر شیری که به کر متصل است بگیرند به طوری که آب به همه‌ی جاهایی که نجس شده برسد پاک می‌شود، و در فرش و لباس و امثال آن بنابر احتیاط (واجب) باید آن را پس از فرو بردن در آب، فشار و یا تکان بدهند. بلی فشار یا تکان لازم نیست خارج آب باشد بلکه داخل آب کافی است.
۲. چیزی که بر اثر تماس با بول[ادرار] نجس شده است، هرگاه پس از برطرف شدن عین نجاست دو مرتبه آب قلیل روی آن ریخته شود، پاک می‌شود، و چیزی که با نجاسات دیگر تماس یافته و نجس شده است، پس از بر طرف شدن عین نجاست اگر یک‌مرتبه شسته شود پاک می‌شود.
۳. چیزی را که با آب قلیل آب می‌کشند، باید آبی که روی آن می‌ریزند از آن جدا شود و اگر قابل فشردن است، مانند لباس و فرش باید آن را فشار دهند تا آب از آن جدا شود. رساله آموزشی.
لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/WK6Bzs
*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.
نظر آقای شبیری زنجانی طبق آنچه در رساله شان ص۳۹ آمده:
مسأله ۱۵۵- داخل كاسۀ نجس و مانند آن از ساير ظروف شرب را با آب قليل بايد سه مرتبه شست و در كر و جارى يك مرتبه كافى است.
…
حتما متن بالا را اصلاح بفرمایید.
سلام علیکم
تشکر از دقت شما
قسمت انتها، می فرماید احتیاط هست. بله یک مرتبه کافی است اما احتیاط همان سه مرتبه در آب کر هست.
وفقکم الله لکل الخیر