تفاوت موسیقی سنتی و غیر سنتی در احکام
پرسش : حکم موسیقى سنّتى و غیر سنّتى چیست؟

تفاوت موسیقی سنتی و غیر سنتی در احکام
فهرست این نوشتار:
حكم انواع موسيقى
پرسش 284 . آيا ميان انواع موسيقى ها ـ از قبيل اصيل(سنتى )، كلاسيك، محلى، پاپ و… ـ تفاوتى در حكم هست؟
همه مراجع: خير، هيچ گونه تفاوتى ميان آنها در حكم نيست و معيار حرمت استماع موسيقى، طرب انگيزى و لهوى بودن آن است.220
- صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 1002 ؛ خامنه اى، اجوبة الاستفتائات، س 1127 و 1146 ؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 527 ؛ تبريزى، استفتائات، س 1043 ؛ سيستانى، Sistani.org، موسيقى، ش 26 و 22 و 5 ؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 548 و دفتر: بهجت، وحيد، امام، فاضل.
منبع: سایت هدانا، پرسمان.
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
س 1147: آیا موسیقی سنّتی که میراث ملی ایران میباشد، حرام است یا خیر؟
ج: چيزى که از نظر عرف، موسيقى لهوى مناسب با مجالس لهو و معصيت محسوب شود، بهطور مطلق حرام است و در اين مورد فرقى بين موسيقى ايرانى و غير ايرانى و موسيقى سنتى و غير آن نيست.
س 1164: آیا ساخت سنتور که از آلات موسیقی محسوب میشود و کسب درآمد با آن به عنوان شغل جایز است؟ آیا بهره گیری از اموال و کمک به ساخت سنتور به منظور توسعه و تکمیل صنعت سنتورسازی و تشویق نوازندگان به نواختن آن جایز است؟ و آیا آموزش موسیقی سنتی ایرانی به قصد نشر و احیای موسیقی اصیل جایز است؟
ج: استفاده از آلات نوازندگی موسیقی برای اجرای سرودهای ملّی یا انقلابی یا هر امر حلال و مفیدی تا زمانی که به حد لهو مناسب با مجالس معصیت نرسیده است اشکال ندارد. همچنین موسیقی و تعلیم و یادگرفتن و ساختن آلات آن برای اهداف مذکور فینفسه اشکال ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
موسیقی سنتی و غیر سنتی
پرسش : حکم موسیقى سنّتى و غیر سنّتى چیست؟
پاسخ : آهنگهایى که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام است و غیر آن اشکالى ندارد.
یادگیری موسیقی سنتی و استفاده فرهنگی از آن [موسیقى]
پرسش : یادگیری موسیقی سنتی و استفاده فرهنگی از آن به دور از مجالس مهمانی و غیره چه حکمی دارد؟
پاسخ : کلیه صداها و آهنگ هایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود. و یادگیری قسم حرام موسیقی به هر غرض و نیتی باشد حرام است ولی قسم دیگر آن اشکالی ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مطابق نظر آيت الله سيستاني
مسأله ۲۲۲۷. گوش دادن به غنا، حرام است و اجرت گرفتن بر آن نیز حرام میباشد و گیرنده، مالک اجرت نمیشود و همچنین یاد گرفتن و یاد دادن آن نیز جایز نیست.
مسأله ۲۲۲۸. موسیقی، فنّی از فنون انسانی میباشد و آن، صداها و آهنگهایی است که از نواختن ابزار مخصوص موزیک ایجاد میشود موسیقی از نظر حکم شرعی دو نوع است:
الف. موسیقی حلال: آن موسیقی است كه مناسب مجالس لهو نباشد؛ مثل موسیقی ارتش (مارش نظامی) و طبل و سنج عزاداری که در عرف، مناسب با آن مجالس محسوب نمیشود.
ب. موسیقی حرام: آن موسیقی است كه مناسب مجالس لهو است یعنی شنونده موسیقی (خصوصاً زمانی كه از این امور، مطّلع باشد) تشخیص میدهد كه این آهنگ در مجالس لهو به كار میرود.[1]
شایان ذکر است تشخیص این موضوع (آیا موسیقیای که فرد به آن گوش میدهد مناسب با مجالس لهو است یا نه)، به عهده شخص مكلّف و عرف میباشد و عرف بسیاری از موارد آن را تشخیص میدهد و در این حكم، فرقی بین موسیقی ایرانی و غیر ایرانی و موسیقی سنّتی و غیر سنّتی، كلاسیک و غیر كلاسیک و مانند آن نیست.
گوش دادن به موسیقی حرام، حرام میباشد.[2]
- 1. و از جمله موارد آن، موسیقی نوارهای ترانه یا آهنگهای تند و طربآور شبکههای تلویزیونی، و موسیقی مناسب با مجالس فساد، رقص، عیش و نوش، پارتیهای شبانه و مجالس عروسی گناه میباشد.
- 2. به طور کلّی از مسائلی که در این فصل ذکر شده استفاده میشود برای آنکه گوش دادن به صدایی جایز باشد چهار شرط لازم است: الف. آوازِ خوانده شده، غنایی نباشد ب. موسیقی و آهنگ آن مناسب با مجالس لهو نباشد ج. محتوای خواندن خواننده مطالب منفی و خلاف شرع، مثل دعوت به بی دینی، فحشاء و ابتذال نباشد. د. برای مردان، آواز خوانی زن که با نازک و لطیف کردن صدا همراه است نباشد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمیسیستانی
ویژه نامه احکام موسیقی، رقص، قمار