راه تطهیر اشیاء نجس شده

در نوشتار قبل « تطهیر ظرف » مطرح شد از اینجا کلیک کنید و در تکمیل نوشتار حاضر مطالعه نمایید.

[اگر بخواهند چیزی را که به بول نجس شده با آب قلیل آب بکشند]

مسأله 160 اگر بخواهند چیزی را که به بول نجس شده با آب قلیل آب بکشند، چنانچه یک مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود، در صورتی که بول در آن چیز نمانده باشد یک مرتبه دیگر که آب روی آن بریزند پاک می‌شود، ولی در لباس و فرش و مانند اینها باید (1) بعد از هر دفعه، فشار دهند تا غُساله آن بیرون آید (2) و غُساله آبی است که معمولًا در وقت شستن و بعد از آن از چیزی که شسته می‌شود خود به خود یا به وسیله فشار می‌ریزد.

(1) (زنجانی:) بنا بر احتیاط باید..

(2) (سیستانی:) در صورتی که بول در آن چیز نمانده باشد، پاک می‌شود مگر در لباس و بدن که باید دو مرتبه روی آنها آب بریزند تا پاک شود و در هر حال در شستن لباس و فرش و مانند اینها با آب قلیل باید فشار دهند تا غساله آن بیرون آید..

(مکارم:) مسأله برای تطهیر چیزی که با بول نجس شده با آب قلیل دو مرتبه و در آب کر و جاری و آب لوله کشی یک مرتبه کفایت می‌کند، امّا در غیر بول یک مرتبه با آب قلیل یا کر کافی است. برای شستن لباس و فرش و مانند آن با آب قلیل باید آن را مقداری فشار دهند تا آب از آن خارج شود.

[ اگر چیزی به بول پسر شیر خواری که غذا خور نشده]

مسأله 161 اگر چیزی به بول پسر (1) شیر خواری که غذا خور نشده (2) (و شیر خوک (3) نخورده) (4)، نجس شود، چنانچه یک مرتبه آب روی آن بریزند (5) (که به تمام جاهای نجس آن برسد) (6) پاک می‌شود (7) ولی احتیاط مستحب ّ آن است که یک مرتبه دیگر هم آب روی آن بریزند (8). و در لباس و فرش و مانند اینها فشار لازم نیست.

(1) (مکارم، سیستانی، زنجانی:) یا دختر..

(2) (فاضل:) که دو سال آن تمام نشده و غذا خور نشده..

(3) (گلپایگانی، صافی:) و زن کافره..

(4) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: خوئی، تبریزی، سیستانی، مکارم، بهجت و زنجانی نیست]

(5) (سیستانی:) یک مرتبه آب، هر چند کم باشد، روی آن بریزند..

(6) (زنجانی:) یا کمی آب روی آن ریخته و با فشار به تمام جاهای نجس آن، آب برسانند..

[قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه مکارم نیست]

(7) (بهجت:) و شستن و فشار دادن آن لازم نیست و بنا بر احوط باید شیر کافر و شیر نجس و شیر غیر پسر نیز نخورده باشد و أحوط این است که به وسیله آب ریختن خود بول از بین برود یا این که قبلًا خشک شده باشد.

(8) (مکارم:) احتیاط مستحب ّ آن است که دو مرتبه بریزند..

[اگر چیزی به غیر بول (ادرار) نجس شود]

مسأله 162 اگر چیزی به غیر بول نجس شود، چنانچه بعد از برطرف کردن نجاست (1) یک مرتبه آب روی آن بریزند (2) و از آن جدا شود، پاک می‌گردد (3) و نیز اگر در دفعه اوّلی که آب روی آن می‌ریزند (4) نجاست آن برطرف شود (و بعد از برطرف شدن نجاست هم آب روی آن بیاید) (5) پاک می‌شود (6) ولی در هر صورت لباس و مانند آن را باید فشار دهند تا غساله آن بیرون آید.

(1) (خوئی، تبریزی:) چنانچه با برطرف کردن نجاست..

(2) (سیستانی:) چنانچه با برطرف کردن نجاست، یک مرتبه آب قلیل روی آن بریزند..

(3) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) ولی لباس و مانند آن را باید فشار دهند تا غساله آن بیرون آید. [پایان مسأله]

(4) (گلپایگانی، صافی:) تا بعد از برطرف شدن نجاست، آب ریختن را ادامه دهند به طوری که پس از زوال نجاست هم آب روی آن بیاید پاک می‌شود ولی در هر صورت لباس و مانند آن را باید فشار دهند تا غساله آن بیرون آید.

(5) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: اراکی و فاضل نیست]

(6) (بهجت:) و اگر با آب قلیل چیزی را می‌خواهند پاک کنند بهتر این است که دو مرتبه آن را بشویند.. (مکارم:) رجوع کنید به ذیل مسأله 160.

(زنجانی:) مسأله اگر چیزی به غیر بول در غیر مواردی که در مسأله [150 تا 153] گذشت

نجس شود و یک مرتبه آب روی آن بریزند که با آن، نجاست آن برطرف شود و از آن جدا شود پاک می‌گردد؛ ولی در شستن لباس و مانند اینها در آب قلیل بنا بر احتیاط، باید آنها را فشار دهند تا غساله آن بیرون آید و در غیر آب قلیل فشار دادن لازم نیست.

[اگر حصیر نجس را که با نخ بافته شده در آب کر فرو برند]

مسأله 163 اگر حصیر نجس را که با نخ بافته شده، در آب کر یا جاری فرو برند، (1) بعد از برطرف شدن عین نجاست، پاک می‌شود (2).

(1) (مکارم:) یا زیر آب لوله کشی بگیرند..

(2) (گلپایگانی، صافی:) و اگر بخواهند آن را با آب قلیل آب بکشند، فشار دادن آن لازم نیست و رسیدن آب مطلق به باطن نخهای آن کافی است.

(سیستانی:) ولی اگر بخواهند آن را با آب قلیل آب بکشند باید به هر طوری که ممکن است اگر چه با لگد کردن باشد فشار دهند تا غساله آن جدا شود.

(بهجت:) اگر آب به همه جای نجس رسیده باشد پاک می‌شود، و اگر با آب قلیل آب بکشند، در هر دفعه که شسته می‌شود بنا بر أحوط باید غساله را خارج کنند.

(خوئی، تبریزی:) مسأله اگر حصیر نجس را که با نخ بافته شده بخواهند آب بکشند باید به هر قسم که ممکن است اگر چه به لگد کردن باشد فشار دهند تا غساله آن جدا شود.

(زنجانی:) مسأله در حصیر نجس که با نخ بافته شده، فشار لازم نیست و رسیدن آب به باطن آنها کفایت می‌کند.

• توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

---

شستن نجس

پرسش ۵۳۸ . اگر چیزى به بول، نجس شود چگونه با آب قلیل پاک مى شود؟

همه مراجع (به جز بهجت، سیستانى و صافى): اگر از قبیل بدن و چیزهاى سفت است (که آب در آن نفوذ نمى کند) پس از برطرف شدن عین نجاست (خواه با آب یا وسیله دیگر)، باید دو بار شسته شود و اگر از قبیل لباس و فرش و مانند اینها است، باید بعد از هر بار شستن فشار داده شود تا غساله آن بیرون آید.[۹۸۷]

آیات عظام بهجت و صافى: پس از برطرف کردن عین نجاست، یک مرتبه با آب شسته شود کفایت مى کند و در لباس و فرش و مانند آن، فشار یا حرکت دادن لازم است.[۹۸۸]

آیه اللّه سیستانى: اگر آن چیز لباس و بدن باشد، پس از برطرف شدن عین نجاست (خواه با آب یا وسیله دیگر)، باید دو بار شسته شود و اگر غیر آن باشد، یک مرتبه با آب شسته شود کفایت مى کند. در هر حال در لباس و فرش و مانند آن، فشار یا حرکت لازم است.[۹۸۹]

تبصره. غساله آبى است که در وقت شستن و بعد از آن، از آن چیزى که شسته مى شود خود به خود یا به وسیله فشار و مانند آن، جدا مى شود.

• [۹۸۷]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۰ و ۱۷۰ و وحید، توضیح المسائل، م ۱۶۱ و ۱۷۱ و دفتر: خامنه اى.
•  [۹۸۸]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۵۹.
•  [۹۸۹]. توضیح المسائل مراجع، م ۱۶۰ و ۱۷۰.

---

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

به چیزهایی که نجس را پاک می‌کند «مطهرات» می‌گویند.

* الف) آب
۱. طریقه‌ی تطهیر ظروف:
۱. ظرف نجس را با آب قلیل باید سه مرتبه شست، ولی در کر و جاری یک‌بار کافی است.
۲. ظرفی را که سگ در آن، آب یا چیز روان دیگر خورده یا آن را لیسیده است باید اول با خاکمال شستشو کرد و سپس با آب شست، و اگر با آب قلیل شسته می‌شود باید پس از خاکمال دو مرتبه شسته شود.
۳. ظرفی که در آن خوک، غذای روان یا آب بخورد باید هفت مرتبه شسته شود، ولی خاکمال آن لازم نیست.
۲. طریقه‌ی تطهیر غیر ظروف:
۱. چیزی که نجس شده است، اگر در صورت بر طرف کردن عین نجاست، یک‌بار آن را در آب کر یا جاری فرو ببرند یا زیر شیری که به کر متصل است بگیرند به طوری که آب به همه‌ی جاهایی که نجس شده برسد پاک می‌شود، و در فرش و لباس و امثال آن بنابر احتیاط (واجب) باید آن را پس از فرو بردن در آب، فشار و یا تکان بدهند. بلی فشار یا تکان لازم نیست خارج آب باشد بلکه داخل آب کافی است.
۲. چیزی که بر اثر تماس با بول[ادرار] نجس شده است، هرگاه پس از برطرف شدن عین نجاست دو مرتبه آب قلیل روی آن ریخته شود، پاک می‌شود، و چیزی که با نجاسات دیگر تماس یافته و نجس شده است، پس از بر طرف شدن عین نجاست اگر یک‌مرتبه شسته شود پاک می‌شود.
۳. چیزی را که با آب قلیل آب می‌کشند، باید آبی که روی آن می‌ریزند از آن جدا شود و اگر قابل فشردن است، مانند لباس و فرش باید آن را فشار دهند تا آب از آن جدا شود. رساله آموزشی.

---

 

مسأله 79. مخرج ادرار تنها با آب پاک می‌‌شود و یک بار شستن با آب کر یا آب لوله کشی شهری یا آب قلیل کافی است، هرچند احتیاط مستحب این است که با آب قلیل دو بار شسته شود و بهتر آن است که سه بار شسته شود.

تطهیر اشیای غیر ظرف
مسأله 175. اگر شیء نجسی که ظرف نیست را یک مرتبه با آب کر یا جاری یا باران بشویند که آب به تمام جاهای نجس آن برسد، پاک می‌‌شود و در فرش و لباس و مانند اینها، فشار یا مانند آن (مثل مالیدن یا لگد کردن) لازم نیست.
البتّه فقط در صورتی که بدن یا لباس متنجّس به ادرار باشد، بنابر احتیاط واجب، باید با آب کر و آب باران دو مرتبه شسته شود؛ ولی در آب جاری با یک ‌‌بار شستن پاک می‌‌شود و این حکم اختصاص به لباس و بدن دارد و شامل فرش، موکت، پارچه‌ای که لباس نیست و مانند آن نمی‌شود.
مسأله 176. اگر نجاست بدن را در آب کر یا جاری برطرف کنند، بدن پاک می‌شود؛
مگر آنکه بدن به ادرار نجس شده باشد که در این صورت، بنابر احتیاط واجب، با آب کر به یک مرتبه پاک نمی‌شود؛ ولی بیرون آمدن و دو مرتبه در آب رفتن لازم نیست؛ بلکه اگر در زیر آب به آن محلّ دست بکشند که آب از بدن جدا شود و دو مرتبه آب به بدن برسد کافی است.
مسأله 177. اگر بخواهند غیر ظرف را که به ادرار[1] نجس شده با آب قلیل آب بکشند، چنانچه یک مرتبه آب روی آن بریزند و از آن جدا شود، در صورتی که ادرار در آن شیء نمانده، پاک می‌‌شود؛ مگر در لباس یا بدن که باید دو بار شسته شود تا پاک گردد؛
البتّه در هر حال، برای شستن لباس و فرش و مانند اینها با آب قلیل (بنا بر فتویٰ یا احتیاط واجب)[2] باید آن را فشار دهند تا غسالۀ آن بیرون آید.
مسأله 178. اگر شیئی به ادرار پسر یا دختر شیرخواری که غذاخور نشده، نجس شود، چنانچه یک مرتبه آب – هرچند کم – روی آن بریزند که به تمام قسمت‌های نجس آن برسد و نجاست، داخل آب از بین رفته حساب شود، پاک می‌‌شود،[3] ولی احتیاط مستحب آن است که یک مرتبۀ دیگر هم آب روی آن بریزند؛
شایان ذکر است، در لباس و فرش و مانند اینها، فشار دادن لازم نیست و در این حکم، میان تغذیۀ نوزاد با شیر مادر یا شیر خشک یا شیر گاو، فرقی نمی­باشد.
مسأله 179. اگر شیئی که ظرف نیست، به غیر ادرار نجس شود (مانند خون، مدفوع و منی) چنانچه با برطرف کردن نجاست، یک مرتبه آب قلیل روی آن بریزند و از آن جدا شود، پاک می‌گردد؛
البتّه لباس و مانند آن را (بنا بر فتویٰ یا احتیاط)، باید فشار دهند تا غسالۀ آن بیرون آید.

[1] ادرار انسان یا حیوان حرام گوشتی که خون جهنده دارد.
[2] توضیح آن در مسألۀ «160» ذکر شد.
[3] حکم مذکور اختصاص به لباس و بدن و فرش نداشته و شامل سایر اشیاء از جمله زمین، اثاث منزل، ظروف و غیر آن نیز می­شود.

سایر احکام مربوط به تطهیر اشیاء با آب
مسأله 180. هر شیء نجس، تا عین نجاست را از آن برطرف نکنند پاک نمی‌شود؛ ولی اگر بو یا رنگ یا مزۀ نجاست در آن مانده باشد، اشکال ندارد؛
به عنوان مثال، اگر لباسی را که متنجّس به خون است، آب بکشند و عین خون از لباس برطرف شود، ولی رنگ خون در آن بماند، لباس پاک می‌باشد و چنانچه بتوانند رنگ را با مواد شوینده برطرف کنند، این کار لازم نیست.
مسأله 181. در مواردی که برای تطهیر چند بار شستن لازم است، پی در پی بودن دفعات شستن لازم نیست. بنابراین، شیئی که نیاز به دو بار شستن دارد، چنانچه در یک روز یک بار و در روز دیگر بار دیگر شسته شود کافی است.
همین طور، در مواردی که برای خارج نمودن غساله، فشار دادن لازم است (مانند تطهیر لباس متنجّس با آب قلیل)، لازم نیست فشار فوراً و بدون فاصله بعد از شستن انجام شود، امّا این کار به قدری تأخیر انداخته نشود که موجب خشک شدن مقدار قابل توجّهی از آب غساله گردد.
مسأله 182. اگر ظاهر برنج و حبوبات و گندم و مانند اینها نجس شود – همانند سایر اشیاء – با ریختن آب بر آن یا فرو بردن در آب، پاک می‌شود؛
امّا اگر باطن آن نجس شود، چنانچه بخواهند باطن آن هم پاک شود، باید به قدری در آب کر یا جاری بماند که آب به باطن آن برسد و اگر آن شیء رطوبتی داشته باشد که از رسیدن آب به باطن آن مانع می‌شود، باید آن را خشک نمایند و بعداً در آب کر یا جاری بگذارند.
مسأله 183. اگر ظاهر صابون نجس شود، می‌توان آن را تطهیر کرد؛ ولی اگر باطن آن نجس شود قابل تطهیر نیست و اگر انسان شک کند که آب نجس به باطن صابون رسیده یا نه، باطن آن پاک می‌‌باشد.
مسأله 184. غذای متنجّسی که بین دندان‌‌ها مانده، اگر آب در دهان بگردانند (هر چند آب قلیل باشد) و معلوم شود آب به تمام اجزای غذای نجس رسیده، پاک می‌شود.
مسأله 185. اگر جسم نجسی مانند اجسام فلزی یا پلاستیکی را ذوب کنند و در اثر ذوب کردن، باطن آن هم نجس شود چنانچه پس از منجمد شدن، آن را آب بکشند، ظاهرش پاک می‌‌شود.
مسأله 186. اگر ظاهر نمک سنگ و مانند آن نجس شود، با آب کشیدن – در صورتی که آب مضاف نگردد – پاک می‌‌شود؛ خواه با آب قلیل باشد، یا با آب کر یا آب جاری.
مسأله 187. اگر از شکر نجسِ آب شده، قند بسازند، سپس آن را در آب کر یا جاری بگذارند، پاک نمی‌شود.
مسأله 188. اگر فرد شیئی را آب بکشد و یقین کند پاک شده و بعد شک کند که عین نجاست را از آن برطرف کرده یا نه، باید دوباره آن را آب بکشد تا یقین یا اطمینان پیدا کند که عین نجاست برطرف شده است؛ مگر آنکه آن شخص، مبتلا به وسواس باشد که در این صورت به شکّ خویش اعتنا نکند.
مسأله 189. اگر فرد لباسی را در آب کر یا جاری آب بکشد و بعد، مثلاً لجن آب در آن ببیند، چنانچه احتمال ندهد که لجن از رسیدن آب جلوگیری کرده، آن لباس پاک است.
مسأله 190. اگر فرد، لباس و مانند آن را که نجس می‌‌باشد، آب بکشد و بعد از آن، خوردۀ گِل یا صابون یا از این قبیل چیزها در آن مشاهده کند، چنانچه احتمال ندهد آن چیز، از رسیدن آب جلوگیری کرده است، آن لباس پاک محسوب می‌شود؛
امّا اگر بداند خوردۀ گِل یا صابون و مانند آن مانع از رسیدن آب به محلّ متنجّس شده یا در این مورد شک داشته باشد، آن محل حکم نجس را دارد.
شایان ذکر است، اگر آب نجس به باطن گِل یا صابون رسیده باشد، باطن آنها نجس است، ولی ظاهر گِل و صابونی که بر روی لباس مشاهده می‌‌شود، پاک می‌‌باشد؛ مگر آنکه بداند در هنگام فشار دادن لباس، قسمت نجسِ گل و صابون که باطن و مخفی بوده، ظاهر شده است.
مسأله 191. گوشت و دنبه‏ای که نجس شده، مثل اشیای دیگر آب کشیده می‌شود و همچنین است اگر بدن یا لباس یا ظرف نجس، چربی کمی داشته باشد که از رسیدن آب به آنها جلوگیری نکند.
مسأله 192. اگر ظرف یا بدن، نجس باشد و بعد طوری چرب شود که از رسیدن آب به آنها جلوگیری کند، چنانچه بخواهند ظرف و بدن را آب بکشند، باید چربی را برطرف کنند تا آب به آنها برسد.
مسأله 193. زمینی که آب در آن فرو می‌رود مثل زمینی که روی آن شن یا ماسه باشد، اگر نجس شود با آب قلیل نیز پاک می‌شود، امّا زیر شن و ماسه‌‌ها به علّت برخورد با غسالۀ آب قلیل حکم غساله آب قلیل را دارد که در مسألۀ «40» گذشت.
مسأله 194. اگر زمین سنگ فرش و آجر فرش و زمین سختی که آب در آن فرو نمی‌رود، نجس شود با آب قلیل پاک می‌گردد، ولی باید به قدری آب روی آن بریزند که جاری شود، و چنانچه آبی که روی آن ریخته‏اند از مجرایی بیرون نرود و در جایی جمع شود، برای پاک شدن آنجا، باید آب جمع شده را با شیء پاکی مثل پارچه‏ یا ظرف بیرون آورند یا با وسیله مکنده‌‌ای جمع کنند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی سیستانی

 

 

 

• • ویژه نامه احکام طهارت(وضو، غسل، نجاسات و …)
  • تطهیر ظرف سگ
  • تطهیر ظرف نجس چگونه است
  • شروط آب برای پاک کردن نجاست
  • مطهرات
  • شستن فرش و موكت نجس
  • فشار دادن لباس و فرش نجس
  • آيا عرق جنب نجس است
  • آيا بخار ادرار نجس است
  • حكم باقي مانده خون در مرغ و گوشت
  • منكر نماز كه ضروري دين است چه حكمي دارد
  • اهل کتاب چه کسانی هستند

کلید: راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده راه تطهیر اشیاء نجس شده