حضرت على(عليه السلام) در چند سالگى به پيامبر ايمان آورد و چگونه اسلام آوردن كودكى ده ساله پذيرفته مى شود؟
على (عليه السلام) به هنگام نزول وحى، نخستين كسى بود كه به رسول خدا گرويد در حالى كه تنها 10 سال از عمر او مىگذشت.(1)
اين پرسش، پيشينه اى دراز داشته و در طول تاريخ، در محافل بسيارى طرح شده است. مأمون عباسى در ضمن گفت و گو با چهل تن از علماى اهل سنت، درباره اولويت اميرالمؤمنين (عليه السلام) در امر خلافت، از اسحاق بن حماد بن زيد پرسيد: آن روز كه پيامبر (صلى الله عليه وآله) مبعوث شد، چه عملى از تمام اعمال، برتر بود؟
اسحاق پاسخ داد: اخلاص در شهادت به توحيد و رسالت پيامبر (صلى الله عليه وآله).
مأمون: آيا كسى را سراغ دارى كه بر على (عليه السلام) در اسلام، پيشى گرفته باشد؟
اسحاق: على (عليه السلام) در حالى اسلام آورد كه كم سن و سال بود و احكام الهى، بر او جارى نمىشد.
مأمون: آيا اسلام على (عليه السلام)، به دعوت پيامبر (صلى الله عليه وآله) بود و آيا پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله)، على (عليه السلام) را نپذيرفت چگونه ممكن است پيامبر (صلى الله عليه وآله) كسى را به اسلام دعوت كند كه اسلامش پذيرفته نيست؟
اسحاق در مقابل اين پرسش قاطع، هيچ پاسخى نداشت.(2)
شاید این مطالب را هم بپسندید:
علامه امينى بعد از نقل اين داستان، مى افزايد: «ابو جعفر اسكافى معتزلى (م 240 ق) در رساله خود مى نويسد:
«همه مردم مى دانند كه على (عليه السلام)، افتخار پيشگامى در پذيرش اسلام را دارد. پيامبر (صلى الله عليه وآله) روز دوشنبه مبعوث شد و على (عليه السلام)، روز سه شنبه، ايمان آورد و پيوسته مى فرمود: من هفت سال قبل از ديگران نماز خواندم و من نخستين كسى هستم كه اسلام آوردم.
اين مسئله، از هر مشهورى، مشهور تر است و ما كسى را در گذشته نيافته ايم كه اسلام على (عليه السلام) را سبك بشمرد يا بگويد او اسلام آورد در حالى كهكودكى خردسال بود. عجب اين كه افرادى مثل عباس و حمزه، براى پذيرش اسلام، منتظر عكسالعمل ابوطالب بودند ولى فرزند ابوطالب، هرگز منتظر پدر ننشست و ايمان آورد».(3)
از اين رو، مى توان در پاسخ اين پرسش چنين گفت:
1 پيامبر (صلى الله عليه وآله)، اسلام على (عليه السلام) را پذيرفت و كسى كه اسلام آوردن على (عليه السلام) را در آن سن و سال معتبر نداند، در واقع، بر پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله)، ايراد وارد كرده است.
2 در روايات معروفى در داستان يومالدار، آمده است كه على (عليه السلام) به دستور پيامبر (صلى الله عليه وآله)، غذايى آماده كرد و بستگان نزديك پيامبر را دعوت كرد و حضرت آنها را به اسلام فرا خواند و فرمود: «نخستين كسى كه دعوت مرا براى دفاع از اسلام بپذيرد، برادر، وصى و جانشين من خواهد بود». هيچ كس جز على بن) ابىطالب (عليه السلام)، دعوت آن حضرت را نپذيرفت و پيامبر (صلى الله عليه وآله)، خطاب به على (عليه السلام) فرمود: «تو برادر، وصى و جانشين من هستى».
آيا كسى باور مىكند كه پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) كسى را كه به گفته بهانهجويان، اسلامش پذيرفته نبود، به عنوان برادر، وصى و جانشين خود معرفى كند و ديگران را به پيروى از او دعوت نمايد تا آن جا كه سران شرك، از روى تمسخر، به ابوطالب بگويند تو بايد پيرو فرزندت باشى؟ بدون شك، سن بلوغ، شرط پذيرش اسلام نيست و هر نوجوانى كه توانايى فكرى و قدرت تشخيص حق از باطل را داشته باشد و اسلام را بپذيرد، در زمره مسلمانان قرار مىگيرد.
3 قرآن مجيد بلوغ را شرط نبوت نمىداند چنانكه برخى از پيامبران در كودكى به اين مقام دست يافتهاند «وَ آتَيْناهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا»(4) «ما فرمان نبوت را در كودكى به يحيى (عليه السلام) عطا كرديم». در داستان حضرت عيسى (عليه السلام) نيز آمده است كه وى به هنگام كودكى، با صراحت گفت: (إِنّىِ عَبدُاللَّهِ آتانِىَ الكِتابَ وَ جَعَلنِى نَبِيّا»(5) من بنده خدا هستم كتاب آسمانى به من بخشيده و مرا پيامبر قرار داده است». فراتر از همه اين شواهد، همان است كه پيامبر (صلى الله عليه وآله)، اسلام على (عليه السلام) را پذيرفت و حتى در يومالدار، او را به عنوان برادر، وصى و جانشين خويش معرفى فرمود.
(1) السيره النبويه، ج 1، ص. 262
(2) الغدير، ج 3، ص 236 به نقل از عقدالفريد، ج 3، ص 43 احمد رحمانى همدانى، امام على (عليه السلام)، ص 359 شيخ صدوق، عيون اخبارالرضا، ج 1، ص. 199
(3) الغدير، ج 3، ص 236-. 237
(4) مريم (19)، آيه. 12
(5) همان، آيه. 30
پرسمان
