آیا بحث امامت کلامی است یا فقهی
جايگاه امامت
امامت از اصول اعتقادى است يا فروع عملى؟ نظر شيعه و سنى در اين باره چيست و چه نتايجى در پى دارد؟
ديدگاه شيعه:
در نگاه عالمان شيعه به استناد پاره اى از نصوص و دلايل عقلى امامت مسأله اى كلامى و اعتقادى است. در اين نگرش فلسفه انگيزش انبياء با فلسفه نصب و تعيين امام از سوى خداوند يكى است و آنچه موجب مى شود كه خداوند پيامبرانى را براى هدايت بشر برگزيند، نيز ايجاب مى نمايد كه در دوران خاتميت امامانى را در راستاى عهده دارى تداوم و استمرار وظايف پيامبر نصب نمايد. برخى از نتايج اين ديدگاه اين است كه:
اولاً، امام به لحاظ آنكه جانشين پيامبر است بايد در همه فضايل، كمالات و سجاياى اخلاقى از عموم مردم برتر باشد. او بايد داراى مقام عصمت و مصونيت از گناه و خطا و بهره مند از علم وسيع باشد.
ثانيا، مردم در نصب و انتخاب او نقشى ندارند. تشخيص مصداق امام با شرايطى كه بايد دارا باشد تنها از سوى خداوند امكان پذير است و تنها او صلاحيت تعيين و نصب امام را دارد.
ديدگاه اهل سنت:
شاید این مطالب را هم بپسندید:
غالب اهل سنت امامت را امرى فرعى و در حوزه احكام مكلفان مى دانند. امام الحرمين جوينى، غزالى، سيف الدين آمدى، تفتازانى و… بر اين مسأله تصريح كرده اند. البته در ميان اهل سنت هم كسانى چون قاضى بيضاوى و علامه اسد وشنى امامت را جزو اصول دانسته اند.11
براساس ديدگاه اهل سنت امامت منصبى عادى و غيرالهى است، بنابراين كاملاً عرفى و زمينى شده و از گردونه نصب و تعيين الهى خارج مى گردد. در اين نظريه ملاك و ضابطه جامع و شفافى پيرامون شرايط امام و چگونگى تعيين او وجود ندارد. در اين باره بعدا سخن به ميان خواهد آمد.12
11. جهت آگاهى بيشتر بنگريد: امامت پژوهى، ص 101ـ 108.
12. جهت آگاهى بيشتر بنگريد: پرسش 26.
منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، امـام شناسى.
