نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین

آب قلیل اگر با نجاست برخورد کند هر چند رنگ یا بو یا مزه آن تغییر نکند، نجس می شود البته اگر آب قلیل از بالا به پایین ریخته شود، پایین که با نجاست برخورد کرده نجس و بالا پاک است اما در آب کر پس از برخورد باید این علائم یا یکی از آنها باشد تا نجس شود.

[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][ اگر ذره‌ای نجاست به آب مضاف برسد]

مسأله 48 اگر ذره‌ای نجاست به آب مضاف (1) برسد نجس می‌شود (2)، ولی چنانچه از بالا با فشار روی چیز نجس بریزد (3)، مقداری که به چیز نجس رسیده نجس و مقداری که بالاتر از آن است پاک می‌باشد (4). مثلًا اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آن چه به دست رسیده نجس و آن چه به دست نرسیده پاک است (5)، و نیز اگر مثل فواره با فشار از پایین به بالا برود اگر نجاست به بالا برسد، پایین نجس نمی‌شود (6).

(1) (گلپایگانی، خوئی، صافی، تبریزی، بهجت:) هر قدر زیاد باشد..

(سیستانی:) اگر چه به مقدار کر باشد..

(2) (صافی:) بلی، نجس شدن آب زیاد غیر متعارف و هر مایع دیگری مثل چاههای نفت محل تأمل است..

(بهجت:) البته در موارد متعارف که احتمال نجس شدن به وسیله ملاقات داده شود..

(3) (فاضل:) چنانچه از بالا روی چیز نجس بریزد..

(4) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) چنانچه با فشار روی چیز نجس بریزد، مقداری که به چیز نجس رسیده نجس است و مقداری که نرسیده است پاک می‌باشد..

(5) (خوئی، سیستانی، تبریزی:) بقیه مسأله ذکر نشده.

(بهجت:) بلکه در بعضی از موارد که آب مضاف جریان دارد، اگر قسمت آخر آب، نجس شود نجس شدن قسمت اوّل آن خالی از تأمّل نیست، اگر چه سطح اوّل و آخر آب یکی باشد و از بالا به پایین جریان نداشته باشد در صورتی که عرفاً به سبب ملاقات، تأثر و انفعال حاصل نشود؛ بلکه نجس نشدن قسمت اوّل، خالی از وجه نیست.

(6) (گلپایگانی، صافی:) اگر مثل فوّاره از پائین به بالا با فشار بیرون آید پائین، به واسطه نجس شدن بالا، نجس نمی‌شود.

(زنجانی:) مسأله آب مضاف و هر مایع دیگر اگر به قدر کر نباشد اگر ذره‌ای نجاست به آن برسد، نجس می‌شود و اگر به قدر کر باشد، بنا بر احتیاط از آن اجتناب شود و در هر صورت چنانچه با فشار به چیز نجس برسد، مقداری که به چیز نجس رسیده نجس می‌شود و مقداری که نرسیده پاک می‌باشد، مثلًا اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آن چه به دست رسیده نجس، و آن چه به دست نرسیده پاک است.

(مکارم:) مسأله هر گاه آب مضاف با چیز نجسی ملاقات کند نجس می‌شود مگر در سه صورت: اوّل: این که از بالا به پایین بریزد، مثلًا گلاب را از گلابدان روی دست نجسی بریزیم، گلاب‌هایی که در گلابدان است نجس نمی‌شود. دوّم: این که مانند فواره با فشار از پایین به بالا رود در این صورت نیز تنها آن قسمت که با نجس ملاقات کرده نجس می‌شود. سوّم: آن که به قدری زیاد باشد که بگویند نجاست به آن سرایت نکرده، مثل این که استخر بزرگی از آب مضاف باشد و نجس در گوشه‌ای از آن بیفتد یا لوله طولانی از نفت باشد و نجس با یک طرف آن ملاقات کند، در این گونه موارد، بقیه نجس نمی‌شود.

[ آبی که روی زمین جریان دارد]

مسأله 36 آبی که روی زمین جریان دارد ولی از زمین نمی‌جوشد، چنانچه کمتر از کر باشد و نجاست به آن برسد نجس می‌شود. اما اگر از بالا با فشار به پایین بریزد، (1) چنانچه نجاست به پایین آن برسد بالای آن نجس نمی‌شود (2).

این مسأله در رساله آیات عظام: زنجانی و مکارم نیست

(1) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) اگر با فشار جاری باشد و (خوئی، تبریزی: مثلًا) نجاست به پایین آن برسد، طرف بالای آن نجس نمی‌شود. (فاضل:) اگر از بالا به پایین بریزد..

(2) (گلپایگانی:) و اگر فشار ((صافی:) و اگر با فشار) از پایین به بالا هم باشد مثل فوّاره، اگر به بالای آن چیز نجسی برسد، پایین آن نجس نمی‌شود.

[ اگر آفتابه‌ای را که ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند]

مسأله 133 اگر آفتابه‌ای را که ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند (1) چنانچه آب طوری زیر آن جمع گردد که با آب آفتابه یکی حساب شود، آب آفتابه نجس می‌شود (2)، ولی اگر آبی که از زیر آفتابه خارج می‌شود در زمین فرو رود یا جاری شود به نحوی که با آب داخل آن یکی حساب نشود، آب آفتابه نجس نمی‌شود.

(1) (گلپایگانی، صافی:) در حالی که آب از آن بیرون می‌آید آب داخل آفتابه نجس نمی‌شود ولی در حالی که آب از آن بیرون نمی‌آید و آب نجس که در زیر آن جمع شده به واسطه سوراخ متّصل به آب داخل آفتابه باشد آب داخل آن هم نجس می‌شود.

(2) (بهجت:) ولی اگر آب آفتابه از داخل به بیرون با فشار جریان داشته باشد یا احتمال برود که نجاست بیرون به داخل سرایت نمی‌کند، حتّی اگر سطح آب بیرون و داخل مساوی هم باشد، آب آفتابه نجس نمی‌شود.

(نوری:) بلکه اگر آب بر زمین جاری شود یا فرو رود، در صورتی که سوراخ آفتابه به زمین نجس متصل باشد، باز هم بنا بر احتیاط واجب باید از آب آفتابه اجتناب کرده، ولی اگر سوراخ آن به زمین نجس متصل نباشد و آب زیر آفتابه هم با آب داخل آن یکی حساب نشود، آب آفتابه نجس نمی‌شود.

(فاضل:) و اگر سوراخ آن به زمین نجس متّصل نباشد و آب زیر آفتابه با آب داخل آن یکی حساب نشود، آب داخل آفتابه نجس نمی‌شود.

(خوئی:) مسأله اگر آفتابه‌ای را که ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند، چنانچه از جریان بیفتد و آب زیر آن جمع گردد که با آب آفتابه یکی حساب شود آب آفتابه نجس می‌شود، ولی اگر آب آفتابه جریان داشته باشد نجس نمی‌شود.

(تبریزی:) بنا بر احتیاط از آب آفتابه اجتناب شود..

(سیستانی:) با فشار جریان داشته باشد..

(مکارم:) مسأله هر گاه ظرفی را که ته آن سوراخ است روی زمین نجسی بگذارند چنانچه آب با فشار از آن خارج شود داخل ظرف نجس نخواهد شد.

(زنجانی:) مسأله اگر ظرفی مانند آفتابه را که پایین آن سوراخ است بر زمین نجس بگذارند چنانچه از جریان بیفتد و آب زیر آن جمع گردد که با آب ظرف یکی حساب شود، آب ظرف نجس می‌شود؛ ولی اگر آب ظرف جریان داشته باشد نجس نمی‌شود.

• توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

---

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

[اگر قسمت پایین آب قلیلی که به طور سرازیر به پایین می‌ریزد]

س 70: اگر قسمت پایین آب قلیلی که به طور سرازیر و بدون فشار به پایین می‌ریزد، با نجاست برخورد کند، آیا قسمت بالای این آب هم چنان پاک باقی می‌ماند؟

ج: اگر سرازیری آب به گونه‌ای باشد که جریان از بالا به پایین بر آن صدق کند، قسمت بالای آن پاک است.

اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری.

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

سرایت نجاست از پایین به بالا [اسباب سرایت نجاست ]

پرسش : الف) آیا نجاست از سطوح پایین تر به سطوح بالاتر منتقل می شود؟ سطحی را در نظر بگیرید که دارای چند درجه شیب است به طوری که اگر آب بریزیم از بالا به پایین جاری می شود، اگر در قسمتی از آن سطح مقداری نجاست باشد آیا این نجاست سطوح بالاتر را نیز نجس می کند؟ ب) حداقل ارتفاع یا شیب برای انتقال نجاست از سطوح پایین تر به بالاتر چقدر است؟

پاسخ :

الف) خیر، نجس نمی شود.

ب) همین قدر که بگویید این سطح شیب دارد گرچه خیلی ناچیز باشد.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

• ویژه نامه احکام طهارت(وضو، غسل، نجاسات و …)

• تغییر رنگ یا بو یا طعم آب
• شک در نجاست و پاکی آب
• نجس شدن آب کر و قلیل
• طهارت و نجاست آب مطلق و مضاف
• احکام آب چاه چیست
• احکام آب باران چیست

---

---

کلید: نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین  آفتابه نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین نجس شدن آب قلیل با جریان بالا به پایین[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]