حکم رحم اجاره ای چیست
فهرست این نوشتار:
حکم رحم اجاره ای چیست
در نوشتار قبل « حکم تلقین مصنوعی» مطرح شد از اینجا کلیک کنید و در تکمیل نوشتار حاضر مطالعه نمایید.
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
اجاره رحم براى بزرگ كردن جنين ديگران
س: اجاره دادن يا اجاره کردن رحم زن براى تلقيح نطفه‌ى مرد اجنبى، چه حکمى دارد؟
ج) عمل مذكور فى نفسه اشكال ندارد ولى واجب است از مقدمات حرام مانند لمس و نظر اجتناب شود.
استفاده از تخمك زن اجنبى با وجود تخمك ضعيف زوجه براى بارورى
س: تخمکهاى زنى ضعيف مى‌باشد و لذا فرزندان ناقص الخلقه‌اى به دنيا مى‌آورد آيا جايز است تخمک زن دومى را در آزمايشگاه با اسپرم شوهر زن اول لقاح دهند و سپس جنين را به رحم زن اول منتقل نمود؟
ج) فى نفسه منعى ندارد.
منبع: سایت هدانا به نقل از استفتائات آیت الله خامنه ای .
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
حکم اجاره رحم محارم
پرسش : اگر زوجین که مشکل باروری دارند نطفه خود را در رحم زن دیگر مثلا خاله زوج پرورش دهند آیا شرعا جائز است؟
پاسخ : در صورتی که نطفه زوجین در خارج از رحم تلقیح شود و سپس به رحم زن دیگری منتقل گردد، این کار ذاتا اشکالی ندارد. ولی با توجه به این که غالباً مستلزم نظر و لمس حرام می باشد جز در موارد ضرورت جایز نیست.
منظور از مادر جانشین
پرسش : جمله (مادر جانشین) در آخر رساله شما که تحت عنوان مسائل مورد ابتلاء عموم است چه معنایی دارد؟
پاسخ : در بعضی مواردی که رحم زن قدرت نگهداری و پرورش جنین را ندارد اسپرم شوهر را با تخمک زن در آزمایشگاه ترکیب می کنند و سپس این نطفه ترکیب شده را به رحم زن دیگری منتقل می کنند به این زن دوم مادر جانشین گفته می شود.
انتقال جنین از یک رحم به رحم دیگر
پرسش : اطبا مى توانند جنین را از شکم زنى که نمى تواند آن را در رحم معیوب خود پرورش دهد و سقط مى کند خارج نموده و در رحم سالم زن دیگرى قرار داده که در آن جا به رشد خود ادامه داده تا به طور طبیعى متولّد شود، بفرمایید:
الف) آیا اگر زن دوّم هم همسر شوهر زن اوّل باشد (که نطفه متعلّق به یک شوهر مى شود) این کار جایز است؟
ب) در صورتى که زن دوّم با شوهر زن اوّل بیگانه و اجنبى باشد، آیا این کار جایز مى باشد؟
ج) اگر انجام این کار قبل از ولوج روح یا بعد از ولوج روح فرق دارد، آن را بیان فرمایید؟
پاسخ : در هر سه صورت، انتقالجنین (بعد از انعقاد نطفه) مانعى ندارد، ولى چون معمولا مستلزم نظر و لمس حرام است، تنها در مواردى مجاز مى باشد که ضرورتى وجود داشته باشد.
مادر جانشین
پرسش : رحم بانویى به هر علّت قادر به نگاهدارى جنین نیست و سقط مى کند. با آمیزش نطفه وى و شوهرش در آزمایشگاه و انتقال جنین به رحم زن دیگرى که شوهر ندارد به اصطلاح مادر جانشین و یا مادر قائم مقام نامیده مى شود بچه رشد مى کند و به موقع، متولّد مى شود و برابر قرارداد مزد معیّنى به مادر جانشین داده مى شود تا کودک تحویل زن و شوهر گردد. آیا این امر مى تواند جایز باشد؟
پاسخ : این کار ذاتاً مانع شرعى ندارد ولى مسائل جنبى حرامى از قبیل لمس کردن و نظر کردن در آن موجود است. هرگاه به وسیله محرمى مانند شوهر انجام شود به این صورت که نطفه خود و یکى از دو همسرش را بگیرد و ترکیب و در رحم همسر دیگر ( هرچند عقد موقّتى با او خوانده باشد) کشت کند، مرتکب حرامى نشده و در غیر این صورت براى مجاز بودن این محرمات جنبى باید ملاحظه کرد که آیا این کار ضرورتى پیدا کرده است یا نه؟
احکام انتقال جنین های آزمایشگاهی به رحم مادر جانشین [تلقیح مجاز]
پرسش : بچّه دار شدن تعدادى از زوجین به دلایل طبّى، به طور طبیعى مشکل بوده، و لازم است که از روشهاى درمانى مختلف براى کمک به آنها استفاده شود. یکى از این روشها، لقاح خارج از رحمى مى باشد; به این معنا که تخمک را از زوجه و نطفه را از شوهرش گرفته و آنها را با هم مخلوط نموده، تا از اختلاط و امتزاج تخمک و نطفه، جنین حاصل شود، سپس این جنین به رحم زوجه منتقل شود، تا حاملگى و بعد زایمان صورت گیرد. لازم به تذکّر است که جنین ها هنگام انتقال به رحم، فقط 24 تا 48 ساعت از زمان لقاحشان گذشته، و داراى 4 الى 8 سلول مى باشند. گاهى از اوقات، تعداد جنین هاى حاصل از نطفه زن و شوهر بیش از حدّ نیاز است، که در این صورت اضافه بر نیاز منجمد شده، و پس از زایمان زن با رضایت زوجین، جنین ها از رده خارج و دور ریخته مى شود. از طرف دیگر، تعدادى از زوجها وجود دارند که به دلایل طبّى، به هیچ وجه صاحب فرزند نمى شوند; امّا براى برخى از آنها، این امکان از نظر طبّى وجود دارد که جنین هاى مازاد دسته اوّل را در صورت عدم نیاز زوجین، به رحم آنان انتقال داد. سؤالاتى که در این زمینه مطرح مى شود عبارتند از: 1. انتقال این جنین هاى بارور نشده به رحم زن ثالث از نظر شرعى چگونه است؟
2. در صورت عدم نیاز زوجین به جنین خود، آیا موافقت آنها براى هدیه جنین به غیر لازم است؟
3. آیا والدین صاحب جنین مى توانند در ازاى اهداى جنین خود وجهى دریافت نمایند؟
4. آیا ارائه مشخّصات اهداکنندگان جنین به دریافت کنندگان و برعکس لازم است؟
5. در صورتى که فرزند پسر باشد، آیا با زنى که در رحم او بزرگ شده، محرم است؟
6. در صورت دختر بودن فرزند، آیا با شوهر مادر جانشین محرم است؟
7. والدین فرزند حاصل چه کسانى هستند؟
8. ارث این بچّه ها پس از تولّد چگونه است؟
9. در صورت موافقت قبلى والدین صاحب جنین (صاحب نطفه و تخمک) در اهداى جنین خود، آیا مى توانند پس از تولّد نوزاد و یا سالها بعد، از شخص ثالث متقاضى استرداد طفل شوند؟
پاسخ : 1. این کار ذاتاً مانع شرعى ندارد; ولى چون مستلزم لمس و نظر حرام است تنها در صورت ضرورت جایز مى باشد.
2. آرى، لازم است.
3. بهتر این است که چیزى نگیرند.
4. نظر به اینکه فرزند مزبور تعلّق به صاحبان اصلى نطفه دارد، لازم است هویّت آنها ثبت شود و به اطّلاع برسد.
5. آرى، محرم است.
6. آرى، محرم است.
7. پدر و مادر او صاحبان نطفه اند، هرچند به زن ثالث نیز محرم مى باشد.
8. فقط از صاحبان نطفه ارث مى برند.
9. احتیاط آن است که با رضایت مادرِ جانشین، بچّه را بگیرند.
منبع: سایت هدانا به نقل از استفتائات آیت الله مکارم شیرازی.
یا اجارهٔ رَحِم جایز است؟
جائز نیست و مشکل در نسب وارث می‌شود. امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: «وَالله لایزالون حَتَّی لا یدْعُوا لله مُحَرَّماً إلّا اسْتَحَلُّوه». سوگند به خدا همواره ستم می‌کنند تا اینکه هیچ حرام خدا را باقی نگذارند، مگر آنکه آن را حلال گردانند. (نهج‌البلاغه، ترجمه فیض الاسلام، ص ۲۹۰)
حضرت آیت الله کشمیری، آفتاب خوبان
