حكم قرص خوردن و عادت ماهانه
فهرست این نوشتار:
حكم قرص خوردن و عادت ماهان
قرص و خون حيض
پرسش 19 . اگر زن در ايام عادت با خوردن قرص، تنها يك يا دو روز از ايام عادت خود را خون ديد، آيا حيض محسوب مى شود؟
همه مراجع: حيض محسوب نمى شود؛ چون خون حيض حداقل سه روز است.
. دفتر: همه مراجع. (احكام بانوان، پرسمان).
س: بعضى از خانم‌هايى كه قرص هاى جلوگيرى از باردارى مصرف مى‌‌كنند قبل از تمام شدن يك بسته كامل از اين قرصها لكه‌هاى خونى مى‌‌بينند كه البته مداوم نيست، اينگونه از زنان وظيفه‌شان چيست؟ استمرار خون بايد در داخل فرج باشد يا بايد بيرون بيايد؟
ج) اگر لك‌بينى محسوب مى‌‌شود و استمرار ندارد، حكم استحاضه را دارد و استمرار در باطن كافى است.
س88. آيا براي زن مسلمان جايز است از قرص و مانند آن براي تأخير انداختن عادت ماهيانه استفاده كند تا بتواند طواف و نماز آن را در وقتش ادا كند؟
ج: تا زماني که اين کار برايش ضرر قابل توجه نداشته باشد، جايز است. استفتائات جديد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای .
زنی که با خوردن قرص عادت را قطع می کند
پرسش :خانمى پس از وقوف در عرفات و مشعر، عادت ماهانه مى بیند. با مصرف قرص خون قطع مى شود، و اعمال را انجام مى دهد; ولى پس از آن لک مى بیند. وظیفه اش چیست؟پاسخ :اگر اعمال او در حال پاک بودن انجام شده صحیح است، و اشکالى ندارد.
جلو انداختن ایام عادت با استفاده از قرص
پرسش :اگر زنی بخواهد با استفاده از قرص خودش را زودتر عادت ماهیانه کند درست است؟
پاسخ :چنانچه حداقل مدت حیض (یعنی سه روز) و حداقل پاکی بینی دو حیض (یعنی ده روز) رعایت شود مانعی ندارد.
مسأله 338ـ بانوان مى توانند با خوردن قرص، عادت را به عقب بیندازند و طواف و عمره را به جا آورند، و براى عمره آنها اشکال ندارد.
مسأله 339ـ هرگاه بانوان بعد از خوردن قرص در ایّام عادت لک ببینند، و سه روز پشت سر هم ادامه نداشته باشد، حیض محسوب نمى شود. وضو مى گیرند، و اعمالشان صحیح است.
منبع: كتاب مناسک عمره مفرده.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مكارم شيرازي
مسأله ۴۷۷. اگر مدّت خون حیض مختصری هم از سه روز كمتر باشد حیض نیست هرچند نشانه‌های حیض را داشته باشد. بنابراین هرگاه پس از شروع به خونریزی با استفاده از قرص و آمپول و مانند آن از ادامه آن جلوگیری كند و خون در كمتر از سه روز قطع شود، حكم حیض را ندارد. رساله توضيح المسائل جامع آيت الله سيستاني.
پرسش: در موسم حج، برخی بانوان، داروهای طبّی می خورند تا عادت ماهانه را با تأخیر اندازد امّا در همان روز های عادت، به طور منقطع خون می بینند آیا چنین خونی، حیض است؟
پاسخ: اگر سه روز پی در پی خون ببیند اگر چه در درون رحم باشد حیض است وگرنه احکام حیض را ندارد.
پرسش: در موسم حج، برخی بانوان، داروهای طبّی می خورند تا عادت ماهانه را با تأخیر اندازد امّا در همان روز های عادت، به طور منقطع خون می بینند آیا چنین خونی، حیض است؟
پاسخ: اگر سه روز پی در پی خون ببیند اگر چه در درون رحم باشد حیض است وگرنه احکام حیض را ندارد.
پاسخ: اگر سه روز پی در پی خون ببیند اگر چه در درون رحم باشد حیض است وگرنه احکام حیض را ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سيستاني .
جلوگيري از عادت ماهيانه
دوّمین حیله شرعى مورد بحث در باب طهارت، که از حیله هاى مشروع و مجاز محسوب مى شود، این است که جمعى از زنان مؤمنه علاقمندند تمام ایّام ماه مبارک رمضان را روزه بگیرند، یا در ایّام حج مایلند عادت ماهیانه نشوند تا مناسک حج را به طور کامل به جا آورند، یا به هنگام زیارت عتبات عالیات دوست دارند لحظه اى محروم از زیارت نشوند، بدین جهت با مصرف قرصهاى مخصوص از عادت ماهیانه جلوگیرى مى کنند، و در ایّامى که در ماههاى گذشته حائض بوده اند اینک با مصرف قرص به عبادت مى پردازند. آیا چنین حیله اى، و عباداتى که با این حیله انجام مى شود، صحیح مى باشد ؟
در این بحث سه مسأله قابل طرح است:
1 ـ حکم تکلیفى این مسأله چیست ؟ آیا خوردن قرصهاى جلوگیرى جایز است ؟
2 ـ اگر قرص را مصرف نمود و خون قطع شد، آیا عبادتهایش در این صورت صحیح است ؟
3 ـ برخى از خانمها هنگامى که از این قرصها استفاده مى کنند گاه به صورت غیر مستمر لکه هایى مى بینند که نشانه هاى حیض دارد، حکم این لکه ها چیست ؟
فرع اول : حكم تكليفي خوردن قرص هاي جلوگيري
این مسأله از مسائل مستحدثه و جدید است، و اثرى از آن در کلمات فقهاى پیشین دیده نمى شود. بدین جهت در این جا مطلبى از فقها نمى آوریم و به سراغ دلیل مسأله مى رویم، تا از ادلّه عامّه حکم مسأله را روشن سازیم.
مسأله فوق از قبیل شبهات حکمیّه تحریمیّه است، که اصالة البرائة در آن جارى است، زیرا اوّلاً شک داریم که آیا این کار حرام است، یا جایز ؟ پس شبهه تحریمیّه است. و ثانیاً شک در حکم مسأله است، نه در موضوع آن، بنابراین شبهه حکمیّه است، نه موضوعیّه; و در علم اصول ثابت است که در شبهات حکمیّه تحریمیّه، اصل برائت جارى است.
و به عبارت دیگر «رُفِعَ عَنْ اُمَّتی … ما لا یَعْلَمُونَ»(1) و «اَلنّاسُ فی سِعَةِ ما لَمْ یَعْلَمُوا»(2) و امثال آن، شامل بحث ما مى شود، و همان گونه که در علم اصول ثابت کرده ایم(3) حدیث «رفع» شامل احکام تکلیفیّه نیز مى گردد، و اختصاص به احکام وضعى ندارد.
نتیجه این که دلیلى بر عدم جواز خوردن قرصهاى جلوگیرى از عادت ماهیانه نداریم.
آرى، اگر مصرف این قرصها ضرر عمده اى (نه ضررهاى جزئى)(4)
داشته باشد جایز نیست، همان گونه که اگر سیگار و مانند آن هم ضرر عمده داشته باشد (که دارد) و به نظر اهل خبره ضرر عمده آن ثابت شود (که شده است) مصرف آن نیز غیر مشروع است(5) ودلیل این استثنا حکم عقل است. عقل هر انسانى حکم مى کند که استفاده از چیزهایى که ضرر عمده دارد جایز نیست، و هر آن چه که مورد حکم عقل سلیم قرار گیرد، شرع نیز بدان حکم مى کند.
دلیل دیگرى که مى توان بر این استثنا اقامه کرد، «قاعده لا ضرر» است. طبق این قاعده اگر قرص جلوگیرى ضرر عمده اى داشته باشد، خوردن آن حرام است.
سؤال : آیا قاعده لا ضرر مختصّ احکام و ضعى نیست ؟ یا احکام تکلیفى را نیز شامل مى شود ؟
جواب : اتّفاقاً مورد حدیث لا ضرر حکم تکلیفى است، زیرا پیامبر به ثمرة بن جندب فرمود : «اجازه ورود بخواه، سپس داخل منزل آن مرد انصارى شو»، یعنى دخول تو بدون اذن صاحبخانه حرام است. بنابراین، لا ضرر شامل احکام تکلیفیّه مى شود; زیرا شأن ورود آن را نمى توان خارج ساخت.
آرى استدلال به این قاعده در این جا اشکال دیگرى دارد، و آن این که قاعده مذکور براى مواردى است که إضرار به غیر مطرح باشد.
امّا در مورد بحث، که اضرار به خویشتن مطرح مى باشد، بعید است قاعده نسبت به آن شمول داشته باشد(6).
مرحوم شیخ انصارى (رحمه الله) در مکاسب حدیثى نقل مى کند که از خوردن خاک نهى کرده است. در روایت استدلال شده که چون خوردن خاک ضرر دارد، و حرام است. این حدیث مناسب بحث ماست.
نتیجه این که خوردن قرصهاى جلوگیرى اگر ضرر عمده اى نداشته باشد شرعاً اشکالى ندارد، و اگر ضرر عمده اى داشته باشد حرام است، و اهل خبره مى گویند : «اگر به مقدار کم مصرف شود، ضرر مهمّى نخواهد داشت».
سؤال : آیا تحقیق از ضررهاى احتمالى قرصها لازم است؟
پاسخ : جستجو لازم نیست; مگر در جایى که احتمال قابل ملاحظه اى وجود داشته باشد .
سؤال : آیا این کار تغییر (ما خَلَقَ اللهُ)(7) که در قرآن نکوهش شده، نیست؟
پاسخ : اگر تغییر ما خلق الله را به این وسعت بگیریم، گرفتن ناخن، کوتاه کردن موهاى سروصورت، برطرف کردن موهاى زاید صورت زنان، از بین بردن موهاى زاید بدن، کشیدن دندان فاسد و مانند آن، همه اینها، تغییر ما خلق الله خواهد بود ! هیچ کس چنین معنایى براى تغییر ما خلق الله قائل نشده است. منظور از تغییر «ما خلق الله» تغییر فطرت توحید و تبدیل آن به شرک است; که در تفاسیر و روایات اسلامى آمده است(8).
1 . وسائل الشیعه، جلد 11، ابواب جهاد النفس، باب 56، حدیث 1 و 2 و 3.
2 . انوار الاصول، جلد 3، صفحه 50.
3 . مشروح مباحث مربوط به حدیث رفع را در کتاب انوار الاصول، جلد 3، صفحه 35 به بعد، مطالعه فرمایید.
4 . ضررهاى جزئى ملاک نیست، و گر نه بسیارى از چیزهایى که ما مصرف مى کنیم ضرر جزئى دارد; مانند بسیارى از شیرینیها، چربیها، غذاهایى که موادّ شیمیایى دارد، وحتّى غذاهاى بسیار داغ و شبیه آن.
5 . برخى از اطبا معتقدند که سیگار منشأ بیش از صد بیمارى است ! شرح این مسأله را در کتاب «خودکشى تدریجى و دیگر کشى یا سیگار» مطالعه فرمایید.
6 . پیرامون قاعده لا ضرر بطور مفصّل در کتاب القواعد الفقهیّه، جلد 1، صفحه 28 به بعد بحث کرده ایم.
7 . سوره نساء، آیه 119.
8 . تفسیر نمونه، جلد 4، صفحه 138 و 139.
فرع دوم: حكم وضعي خوردن قرص جلوگيري
هرگاه زنى از قرصهاى جلوگیرى استفاده کرد، و در ایّام عادت ماهیانه خون قطع شد، آیا عبادتهایى که در این زمان انجام مى دهد صحیح و مجزى است ؟
پاسخ این سؤال روشن است : عبادتهایش صحیح و مجزى است، و هیچ مانعى از صحّت نیست.
دلیل عمده این مسأله آن است که احکام حائض تدور مدار الطهر والحیض (بر محور دو عنوان حیض و پاکى از حیض دور مى زند) هر زمان که عنوان حائض بر زن صادق باشد عبادت بر او حرام مى شود، آمیزش مجاز نخواهد بود، دخول در حرم ائمّه و مساجد حرام مى گردد، و سایر احکام نیز مترتّب مى شود، و اگر این عنوان صدق نکند، به هر سبب که باشد، تمام این امور جایز مى شود.
در بحث مذکور عرفاً به چنین زنى حائض نمى گویند; بلکه او را طاهر مى دانند، عیناً مثل شخصى که به وسیله اى از خروج منى جلوگیرى مى کند، که غسل جنابت بر او واجب نمى شود.
نتیجه این که اطلاقات آیات و روایات شامل چنین زنى نمى شود، و احکام طاهر را دارد. آیا آیه شریفه (فَاعْتَزِلُوا النّساءَ فِی الْمَحیضِ)(1)شامل چنین زنى مى شود ؟ و از سوى دیگر آیا آیه شریفه (وَلا تَقْرَبُوهُنَّ حَتّى یَطْهُرْنَ)(2) شامل چنین زنانى مى گردد ؟ به یقین شامل نمى شود; چون مدار بر «حیض» و «طُهر» است.
اطلاق روایات نیز همین مطلب را ثابت مى کند. در این روایات مدار بر رؤیت دم و ندیدن آن است.
مثلاً در روایتى از امام صادق (علیه السلام) مى خوانیم :
… وَإذا رَأتِ الطُّهْرَ صَلَّتْ(3).
و یا در روایت دیگرى مى خوانیم :
اَىُّ ساعَة رأتِ الْمَرْئَةُ الدَّمَ تَفْطُرُ(4).
بنابراین، حکم تابع دیدن و ندیدن خون است. هرگاه زن به هر علّتى خون نبیند، تمام عباداتى که بر او واجب است را باید انجام دهد و صحیح است.
سؤال : زن زمانى طاهر و پاک از حیض شمرده مى شود که واقعاً خون قطع گردد. یعنى به صورت طبیعى و خود به خود قطع شود، امّا اگر به سبب عارضى، نه به صورت طبیعى، قطع گردد، در حالى که در ایّام عادت ماهیانه اش مى باشد، آیا چنین زنى طاهر محسوب مى شود ؟
پاسخ : بسیار اتّفاق مى افتد که بر اثر یک علّت وحادثه عارضى خون زن قطع مى شود; مثل ترس، یا ضربه شدید، یا شوک شدید، و مانند آن. آیا در تمام این موارد، على رغم این که زن خون نمى بیند حق دارد عبادات را ترک کند، به این دلیل که سبب عارضى باعث قطع خون شده است ؟ احدى از فقها قائل به چنین مطلبى نیست، همان گونه که مقتضى اطلاق روایات فوق و آیات قرآن این است که حکم دایر مدار رؤیت خون و عدم آن است، و زن هر گاه به هر علّتى حائض نشود، باید عباداتش را انجام دهد و صحیح خواهد بود; خواه به علّت طبیعى باشد، یا عارضى.
1 . سوره بقره، آیه 222.
2 . سوره بقره، آیه 222.
3 . وسائل الشیعه، جلد 2، ابواب الحیض، باب 6، حدیث 1.
4 . وسائل الشیعه، جلد 2، ابواب الحیض، باب 50، حدیث 3.
فرع سوم : حكم عوارض جانبي
گاهى از اوقات قرصهاى جلوگیرى از عادت ماهیانه، بنابر عللى قدرت جلوگیرى کامل ندارد و مصرف کننده، هر چند جلوى خونریزى کامل را به وسیله این قرصها مى گیرد، امّا لکه هایى مى بیند. حکم این لکّه ها چیست ؟
پاسخ : یکى از شرایط خون «عادت» طبق روایات این است که سه روز کامل استمرار داشته باشد، و خون قطع نشود، و از آن جا که در محلّ بحث این شرط حاصل نیست، و خون استمرار ندارد، حیض محسوب نمى شود. بنابراین باید احکام استحاضه را بر آن جارى کند و چون مقدار زیادى نیست، احکام استحاضه قلیله را دارد، که براى هر نماز یک وضو کافى است.
نتیجه این که این چاره جویى از حیله هاى مجاز است، و زن پس از انجام آن باید عبادات خویش را انجام دهد، و مجزى خواهد بود. ان شاء الله.
كتاب: حیله های شرعی و چاره جویی های صحیح، آيت الله مكارم شيرازي.
لينك كوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=21729
استفاده از قرص ضد بارداري در ماه رمضان
كليد: حكم قرص خوردن و عادت ماهانه حكم قرص خوردن و عادت ماهانه حكم قرص خوردن و عادت ماهانه قرص جلوگیری از پریود قرص جلوگیری از پریود قرص جلوگیری از پریود قرص جلوگیری از پریود تاخيرانداختن زمان قاعدگي در سفرهای زیارتی قرصهای ضدبارداری برای جلوگیری یا به تعویق انداختن دوره پریود مصرف قرص‌هاي ضدبارداري براي به تعويق انداختن قاعدگي تعویق پریود رابطه قرص ضد بارداری و پریود ماهانه سوال: می خواهم در ایام سفر پریود نشوم چه کنم؟ ماه رمضان قرص جلوگیری اختلال قاعدگی در اثر مصرف قرص ال دی مصرف قرص ld براي جلوگيري از پريودشدن تو ماه رمضون قرص های جلوگیری از پریود ای مصرف قرص های پیشگیری از بارداری «ال .دی» و «اچ . دی »استفاده از قرص جلوگیری برای پریود نشدن در ماه
از نحوه چینش مطالب و استناد دقیق به منابع و مبهم نبودن پاسخها و جامعیت پاسخها ممنونم.