استخاره ازدواج فامیلی
پرسش 37. یک‌سالی از طریق ایمیل و پیامک با پسرعمویم جهت آشنایی بیشتر برای ازدواج ارتباط داشتم. بعد از این که دو طرف نسبت به این قضیه نظر موافق داشتیم، پسرعمویم خواست با خانواده خود مطرح کند. ولی ایشان نسبت به ازدواج فامیلی و عواقب آن ترس داشتند. به مشاورین و متخصصین مراجعه کردند و آنها نظر قطعی نداده بودند. او استخاره کرد و بد آمد. بعد از این ماجرا از من درخواست کرد که رابطه قطع شود چون معتقد بود با توجه به استخاره در این ازدواج آرامش نیست. می گوید احتمال دارد حمایت بزرگترها را نداشته باشیم. آیا این مسئله جای استخاره داشت و یا این که باید صبر کرد؟
چنان‌که می‌‌دانید در پیوند ازدواج که واقعه مهم زندگی هر فردی است، دین اسلام شرایط جامع و کاملی برای افراد در نظر می‌‌گیرد؛ شرایطی همچون هم‌کفو بودن. در مسئله ازدواج اسلام نمی‌‌گوید استخاره کنید بعد ازدواج کنید؛ بلکه به افراد توصیه شده در ازدواج گام نخست شناخت خانواده و مشورت با افراد صاحب‌نظر است.
در قرآن و احادیث و روایات اهل‌بیت(علیهم السلام) نیز بارها به اهمیت و ارزش مشورت با خردمندان و حکیمان تأکید شده است.
حضرت علی(علیه السلام) مشورت را بهترین پشتیبان انسان‌ها می‌‌دانند[75] و می فرمایند:
«کسی که با دیگران مشورت کند در عقل آنها شریک می‌‌شود»[76]
بدیهی است، اهمیت و جایگاه تعقل و مشورت در ازدواج چندین برابر می‌‌شود؛ زیرا ازدواج از مهم ترین تصمیمات زندگی است. البته گاهی جوانان پس از مشورت و تعقل بسیار، بر سر دو راهی انتخاب و تصمیم گیری می مانند و برخی استخاره را از راه حل‌های مناسب انتخاب در هنگام برخورد با این موقعیت‌ها می‌‌دانند.
برخی مراجع بزرگوار تقلید مانند: مقام معظم رهبری در این باره به جوانان توصیه می کنند: «سعی کنید برای انجام کارهای خود ابتدا تأمّل و دقّت کنید و با فکر کردن راه حل مناسب را پیدا کنید و چنانچه از این طریق به نتیجه نرسیدید، با انجام مشورت خود را از تحیّر خارج کنید و اگر از طریق مشاوره با اهل فنّ و خبره در آن مورد نیز به نتیجه نرسیدید و همچنان بر تحیّر باقی ماندید، نوبت به استخاره می رسد؛ در هر صورت الزام شرعی در عمل به استخاره وجود ندارد ولی بهتر است بر خلاف آن عمل نشود.»
شاید این مطالب را هم بپسندید:
آیت‌الله مکارم شیرازی نیز در این باره می‌‌فرمایند: «استخاره نوعی مشورت با خداوند است، بدین معنی که اگر انسان در انجام یا ترک کاری مردّد شود ابتدا در اطراف آن فکر و اندیشه می‌‌کند اگر به نتیجه رسید طبق آن عمل می‌‌کند در غیر این صورت از طریق استخاره با خداوند مشورت نموده و مطابق آن عمل می‌‌نماید. عمل به استخاره واجب نیست، ولی حتّی‌الامکان مخالفت نشود. مگر این که مدّت قابل ملاحظه ای تأخیر بیندازد و بعد اقدام کند».
سایر مراجع عظام نیز نظراتی شبیه این دارند.
اما مسئله دیگر که در سؤال شما به آن اشاره شده، ازدواج فامیلی است که خوب است هر دو آزمایش‌های کامل ژنتیکی انجام دهید چرا که بعضی بیماری‌ها در ازدواج فامیلی یک نسل را با مشکلات، روبه رو می‌‌سازد، اگرچه احتمال آن کم باشد.
البته اشاره به این نکته ضروری به نظر می‌‌رسد که احتمال دارد پسرعموی شما به هر دلیلی راضی به این ازدواج نباشد و این را بهانه کرده چون شما دخترعموی ایشان هستید و او نمی‌‌خواهد درگیری و اختلاف به وجود آید. در این صورت اصرار بر ازدواج به نفع شما نیست اما اگر مشکل او فقط استخاره است، قابل حل است.
به این صورت که با اطلاع خانواده ها و جلب موافقت آنها مراحل آزمایش ژنتیکی را انجام دهید و برای رفع نگرانی استخاره قبلی، پس از گذشت این مدت و دادن صدقه یک بار دیگر استخاره گرفته شود و در صورتی که خوب آمد، با توکل بر خدا مراحل بعدی ازدواج را پیگیری کنید و در غیر این صورت تردید نداشته باشید که در اموری که اتفاق می‌‌افتد خیری وجود دارد و امیدوار باشید که با توکل به خدا و با منطق و عقلانیتی که در شما وجود دارد دست به یک انتخاب خوب و مناسب خواهید زد.
[75]. نهج البلاغه، محمد دشتی، ح 54.
[76]. همان، ح 161.
- منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، کتاب پرسش و پاسخ دختران و نیازهای پیشرو .
