روزهای مناسب سفر در هفته و ماه

روزهاى نيك براى سفر كردن

1. در روايتى معتبر مى‌خوانيم كه كسى خدمت امام کاظم عليه السلام رسيد وعرض كرد: مى‌خواهم به سفر بروم، تقاضا مى‌كنم براى من دعا كنيد. امام فرمود: «چه روزى عازم هستى؟» گفت: با توجّه به اينكه روز دوشنبه روز مباركى است، زيرا حضرت رسول صلى الله عليه و آله در آن روز متولّد شده، در آن روز سفر را آغاز مى‌كنم. حضرت فرمود: «دروغ مى‌گويند، حضرت رسول صلى الله عليه و آله جمعه متولّد شده وهيچ روزى شوم‌تر از روز دوشنبه نيست، زيرا در آن روز حضرت رسول وفات كرد ووحى آسمان قطع شد وحقّ ما را غصب كردند. مى‌خواهى به تو خبر دهم از روز سهل وآسانى كه خداوند در آن روز آهن را براى حضرت داوود عليه السلام نرم كرد؟» عرض كرد: آرى. فرمود: «آن، روز سه‌شنبه است».[5] 

2. در روايتى معتبر مى‌خوانيم كه امام صادق عليه السلام فرمود: «هر كس قصد سفر دارد روز شنبه سفر كند كه اگر سنگى در روز شنبه از كوهى حركت كند خداوند آن را به جاى خود بازمى‌گرداند. وهرگاه كارها بر كسى دشوار شود روز سه‌شنبه طلب كند كه در آن روز آهن براى حضرت داوود عليه السلام نرم شد».[6] 

3. از امام رضا عليه السلام روايت شده است كه فرمود: «هر كس به منظور ردّ عقيده گروهى كه فال بد مى‌زنند چهارشنبه آخر ماه سفر كند، از هر بلايى حفظ مى‌شود وحاجتش روا مى‌گردد».[7] 

4. در روايتى معتبر مى‌خوانيم كه حضرت رسول صلى الله عليه و آله در روز پنجشنبه به سفر مى‌رفت ومى‌فرمود: «خدا ورسولش وفرشتگان، روز پنجشنبه را دوست دارند».[8] 
(اين روايات مختلف دليل بر اين است كه سفر كردن در همه اين چند روز مناسب است).

روزهاى ناميمون براى سفر كردن

1. در روايتى صحيح مى‌خوانيم كه امام صادق عليه السلام فرمود: «سفر كردن وتلاش براى برطرف كردن نيازها، در پيش از ظهر روز جمعه كراهت دارد زيرا ممكن است از نماز جمعه باز بماند. امّا پس از نماز از براى تبرّك جستن خوب است».[9] 
2. در حديثى ديگر فرمود: «سفر كردن در شب جمعه اشكال ندارد».[10]
3. در برخى روايات آمده است كه: «در روز سوم، چهارم، پنجم، سيزدهم، شانزدهم، بيستم، بيست وچهارم، بيست وپنجم وبيست وششم ماه، سفر نكن».[11]
4. در روايتى ديگر مى‌خوانيم كه: «هشتم وبيست وسوم ماه براى سفر كردن خوب نيست».[12]
توجّه: اگر روزهاى ماه با روزهاى هفته معارض شود، رعايت روزهاى هفته سزاوارتر است[13] ، زيرا احاديث معتبر در مورد ايّام هفته بيشتر است.
5. در روايتى معتبر آمده است: «هر كس زمانى كه ماه در برج عقرب است سفر كند، يا ازدواج كند، عاقبت خوبى نخواهد داشت».[14]

منابع :

[5] . قرب الإسناد، ص 229، ح 1163؛ خصال، ج 2، ص 148، ح 48.
[6] . كافى، ج 8، ص 125، ح 109؛ كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 173، ح 766.
[7] . خصال، ج 2، ص 150، ح 50؛ بحارالأنوار، ج 59، ص 43، ح 4.
[8] . مكارم الأخلاق، ص 240؛ الأمان من اَخطار الأسفار والأزمان، ص 17.
[9] . خصال، ج 2، ص 154؛ بحارالأنوار، ج 59، ص 33، ح 6.
[10] . محاسن، ص 347، ح 17؛ كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 173، ح 767.
[11] . الأمان من اخطار الأسفار والأزمان، ص 19.
[12] . الامان من اخطار الاسفار والازمان، ص 20.
[13] . محاسن، ص 347، ح 20؛ مكارم الأخلاق، ص 242.
[14] . محاسن، ص 347، ح 20؛ مكارم الأخلاق، ص 242.

صدقه دادن

1. در حديثى صحيح مى‌خوانيم كه امام صادق عليه السلام فرمود: «صدقه بده وهر روز كه مى‌خواهى سفر كن».[1]
2. نيز در حديثى صحيح آمده است كه از آن حضرت پرسيدند: آيا سفر كردن در روزى از روزها، مثل چهارشنبه وغير آن كراهت دارد؟ حضرت فرمود: «سفر خود را با دادن صدقه آغاز كن وهر وقت مى‌خواهى سفر كن».[2]
3. در روايتى صحيح مى‌خوانيم كه ابن ابى عمير مى‌گويد: من در علم نجوم مهارت داشتم وطالع را مى‌شناختم، بدين‌رو هنگامى كه به علم نجوم مى‌نگريستم در برخى ساعت‌ها از برخى كارها كراهت داشتم واز اين مطلب به امام کاظم عليه السلام شكايت كردم. امام فرمود: «هر زمان چيزى به دلت افتاد به اوّل فقيرى كه برخوردمى‌كنى صدقه بده،تاخداوندضررآن كاررااز تو برطرف كند».[3]
4. در حديثى ديگر فرمود: «هر كس در اوّل روز صدقه دهد، خداوند نحوست آن روز را از او برطرف مى‌كند».[4]
5. در روايتى ديگر آمده است: هنگامى كه امام زين‌العابدين عليه السلام مى‌خواست به بعضى از مزارع خود برود، سلامتى خود را ـ به مقدار ممكن ـ با دادن صدقه از خداوند مى‌خريد وصدقه را زمانى مى‌داد كه پا در ركاب مركب مى‌گذاشت. وهنگامى كه خداوند او را به سلامت بازمى‌گرداند، شكر وحمد الهى به جا مى‌آورد وبه مقدار ممكن صدقه مى‌داد».[5]
خواندن دعا به هنگام سفر
1. در روايتى آمده است: «قبل از رفتن به سفر هنگام دادن صدقه اين دعا را بخوان: اَللّهُمَّ اِنِّى اِشْتَرَيْتُ بِهـذِهِ الصَّدَقَةِ سَلامَتي وَسَلامَةَ سَفَري وَما مَعِىَ، فَسَلِّمْنِي وَسَلَّم ما مَعِىَ وَبَلِّغْنِى وَبَلِّغْ ما مَعِىَ بِبَلاغِکَ الْحَسَنِ الْجَميلِ[6] وبعد از
دادن صدقه بگو: لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ الْحَليمُ الْكَريمُ. لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ الْعَلِىُّ الْعَظيمُ. سُبْحانَ اللهِ رَبِّ السَّماواتِ السَّبْعِ وَرَبِّ الاَْرَضينَ السَّبْعِ وَما فيهِنَّ وَما بَيْنَهُنَّ وَرَبِّ الْعَرْشِ الْعَظيمِ وَسَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلينَ وَالْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمينَ وَصَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّيِّبينَ الطّاهِرينَ. اَللّهُمَّ كُنْ لى جارآ مِنْ كُلِّ جَبّارٍ عَنيدٍ وَمِنْ كُلِّ شَيْطانٍ مَريدٍ، بِسْمِ اللهِ دَخَلْتُ وَبِسْمِ اللهِ خَرَجْتُ. اَللّهُمَّ اِنّي اُقدِّمُ بَيْنَ يَدَىَّ نِسْياني وَعَجَلَتي. بِسْمِ اللهِ وَما شاءَ اللهُ في سَفَري هـذا، ذَكَرْتُهُ اَمْ نَسيتُهُ. اَللّهُمَّ اَنْتَ الْمُسْتَعانُ عَلَى الاُْمُورِ كُلِّها وَاَنْتَ الصّاحِبُ فِى السَّفَرِ وَالْخَليفَةُ فِى الاَْهْلِ. اَللّهُمَّ هَوِّنْ عَلَيْنا سَفَرَنا وَاَطْوِلْنا الاَْرْضَ وَسَيِّرْنا فيها بِطاعَتِکَ وَطاعَةِ رَسُولِکَ. اَللّهُمَّ اَصْلِحْ لَنا ظَهْرَنا وَبارِکْ لَنا فيما رَزَقْتَنا وَقِنا عَذابَ النّارِ. اَللّهُمَّ اِنّا اَعُوذُ بِکَ مِنْ وَعْثاءِ السَّفَرِ وَكَآبَةِ الْمُنْقَلَبِ وَسُوءِ الْمَنْظَرِ فى الاَْهْلِ وَالْمالِ وَالْوَلَدِ. اَللّهُمَّ اَنْتَ عَضُدي وَناصِري. اَللّهُمَّ اقْطَعْ عَنِّى بُعْدَهُ وَمَشَقَّتَهُ وَاَصْحِبْني فيهِ وَاخْلُفْني في اَهْلي بِخَيْرٍ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلّا بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظِيمِ».[7]
2. سيّد بن طاووس؛ روايت كرده است كه هرگاه در وقتى كه سفر كردن كراهت دارد بخواهى سفر كنى، قبل از رفتن به سفر سوره حمد، (قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النّاس)، (قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَق)، آية الكرسى، (اِنَّا أَنْزَلْنَاه) وآيه 190 سوره آل‌عمران (إِنَّ فِى خَلْقِ السَّمَـوَاتِ وَالاَْرْضِ)، تا پايان سوره را بخوان، سپس بگو : اَللّهُمَّ بِکَ يَصُولُ الصّائِلُ وبِکَ يَطولُ الطائِلُ وَلا حَوْلَ لِكُلِّ ذي حَوْلٍ اِلّا بِکَ وَلا قُوَّةَ يَمْتازُها ذُوالْقُوَّةِ اِلّا مِنْکَ، اَسْأَلُکَ بِصَفْوَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ وَخِيَرَتِکَ مِنْ بَرِيَّتِکَ، مُحَمَّدٍ نَبِيِّکَ وَعِتْرَتِهِ وَسُلالَتِهِ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمُ السَّلامُ، صَلِّ عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْ وَاكْفِني شَرَّ هـذَا الْيَوْمِ وَضُرَّهُ وَارْزُقْنِي خَيْرَهُ وَيُمْنَهُ وَاقْضِ لي في مُتَصَرِّفاتِي بِحُسْنِ الْعافِيَةِ وَبُلُوغِ الْمَحَبَّةِ وَالظَّفَرِ بِالاُْمْنِيَّةِ وَكِفايَةِ الطّاغِيَةِ الْغَوِيَّةِ وَكُلِّ ذي قُدْرَةٍ لي عَلى اَذِيَّةٍ حَتّى اَكُونَ في جُنَّةٍ وَعِصْمَةٍ مِنْ كُلِّ بَلاءٍ وَنَقِمَةٍ وَاَبْدِلْني فِيهِ مِنَ الْمَخاوِفِ اَمْنآ وَمِنَ الْعَوائِقِ فِيهِ يُسْرآ، حَتّى لا يَصُدَّني صادٌّ عَنِ الْمُرادِ وَلا يَحِلَّ بي طارِقٌ مِنْ اَذَى الْعِبادِ اِنَّکَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَالاُْمُورُ اِلَيْکَ تَصيرُ، يا مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ وَهُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ».[8]

كتاب‌هاى نجوم را بسوزان

در حديثى آمده است كه عبدالملك به امام صادق عليه السلام عرض كرد: به علم نجوم وطالع‌بينى سخت معتقد شده‌ام، تا آن پايه كه هرگاه بخواهم كارى كنم به طالع خود نظر مى‌افكنم، اگر طالع خود را نيك ببينم به سراغ آن كار مى‌روم واگر شرّ باشد آن را ترك مى‌كنم. حضرت فرمود: «حاجتت برآورده مى‌شود؟» گفت: آرى. امام فرمود: «كتاب‌هاى مربوط به اين موضوع را بسوزان».[9][1] . محاسن، ص 348، ح 23؛ كافى، ج 4، ص 283، ح 4.
[2] . كافى، ج 4، ص 283، ح 3؛ كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 175، ح 782.
[3] . محاسن، ص 349، ح 26؛ كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 175، ح 783.
[4] . كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 176، ح 784.
[5] . محاسن، ص 348، ح 25؛ كتاب من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 176، ح 785.
[6] . ترجمه: «بار خدايا، با اين صدقه سلامتى خود وسلامتى سفرم وآنچه را كه با من است خريدم (تضمين كردم). پسخودم وآنچه را كه با من است به سلامت بدار ومرا وآنچه را كه با من است به شايستگى به مقصد برسان».
[7] . ترجمه: «معبودى جز خداوند يگانه نيست كه داراى حلم وكرم است. معبودى جز خداوند يگانه نيست،همو كه والا وبزرگ است. منزّه است خدايى كه پروردگار آسمان‌هاى هفتگانه وپروردگار هفت زمين وآنچهدر آنها وآنچه در بين آنهاست وپروردگار عرش بزرگ است. ودرود بر پيامبران وسپاس از آنِ خدا كهپروردگار جهانيان است ودرود ورحمت بر محمّد وخاندان پاك وپاكيزه‌اش باد. بار خدايا، در برابر هرستمگر ستيزه‌جو وهر شيطان سركش پناه من باش. به نام خدا داخل وبه نام خدا خارج شدم. بار خدايا، منپيش از آنكه در اين سفر فراموشى يا شتاب كنم (وبسم الله وماشاءالله را ترك كنم) بسم الله وماشاءالله را ازپيش مى‌گويم ؛ خواه بعدآ به يادم بيايد وجبران كنم وخواه فراموش كنم. بار خدايا، تو كمك‌كننده در كارهاوهمراه در سفر وجانشين در خانواده‌اى. بار خدايا، سفر را بر ما آسان وراه را بر ما كوتاه گردان وما را باپيروى از خود ورسولت در آن مسير پيش ببر. بار خدايا، امور ما را در وطن به هنگام سفر ما اصلاح كن وآنچهرا به ما داده‌اى مبارك گردان وما را از عذاب جهنّم نگاه دار. بار خدايا، از سختى سفر وپريشانى به هنگامبازگشت و حوادث بد در خانواده ومال وفرزندان به تو پناه مى‌بريم. بار خدايا، تو يار وياور منى. بار خدايا،دورى ورنج آن را از من جدا كن ودر آن يار من باش ودر خانواده من با خير ونيكى جانشين من باش. هيچپناهگاه وقدرتى نيست مگر به واسطه خداى والا وبزرگ مقام». الأمان من اخطار الأسفار والأزمان، ص 25 و26.
[8] . ترجمه: «بار خدايا، هر بزرگى به وسيله تو بزرگى مى‌كند وهر فخركننده‌اى به وسيله تو افتخار مى‌كند وهرصاحب قدرتى جز به وسيله تو قدرت ندارد وهيچ قدرتمندى را جز قدرت تو ممتاز نكند. به حقّ برگزيده‌اتاز مخلوقات وانتخاب شده‌ات از مردم، محمّد پيامبر تو 9 وعترت وخاندانش :، بر او وبر ايشان درودفرست وشرّ امروز وزيانش را از من برطرف كن وخير وبركتش را روزى من گردان ودر تمام تصرّفات منحُسن عاقبت ورسيدن به محبّت وامنيّت وكفايت در برابر طغيانگر گمراه‌كننده وهر صاحب قدرتى كه قصداذيّت دارد نصيبم كن تا از هر بلا وكينه‌اى در امان باشم. ترس‌ها را به امن ومشكلات را به آسانى مبدّلگردان، تا هيچ‌كس مانع مراد من نشود وآزار هيچ‌كس مرا فرا نگيرد، زيرا تو بر هر چيزى توانايى وكارهابه‌سوى تو بازمى‌گردد. اى كسى كه هيچ چيز مانند او نيست واو شنوا وبيناست». الأمان من اخطار الأسفاروالأزمان، ص 29.
[9] . كتاب من لا يحضره الفقيه، ج2، ص 175، ح 779.