اسلامی کردن علوم
پرسش 24 . اضافه كردن كلمه اسلامى به انتهاى نام يك علم (مثل پزشكى اسلامى، اقتصاد اسلامى و…) چه معنايى دارد؟ يا اينكه از آيات و روايات مى توان «روش» استخراج كرد (مثلاً روش پزشكى در اسلام)؟
در اين باره بايد دانست؛ منابع اسلامى ـ كه شامل آيات و روايات است ـ حاوى «دانش»ها و «روش»ها است. با اين تفاوت كه آنچه مربوط به معرفت شناسى و احكام تكليفى شرعى مى شود، به طور حداكثر آمده است؛ زيرا معارف ملكوتى فراتر از دسترسى بشر است و اگر از طريق پيامبران و وحى القا نمى شد، راه آن بر روى بشر بسته بود.
اما آنچه مربوط به علوم تجربى و آزمودنى مى شود، به طور اشاره و حداقل آمده است؛ زيرا مشيت و اراده خدا بر آن است كه دانش ها و روش هايى كه تجربى و حسى است و انسان با تلاش و پويايى، توانايى دست يابى به آنها را دارد، به وسيله خود انسان به دست آيد.
البته از آنجا كه آيات، داراى مفاهيم و لايه هاى متعدد و فراوان است و روايات نيز بسيار گسترده است، با تفكر، جست و جو و يافتن ارتباط ميان موضوعات مطرح شده در آيات و روايات، مى توان راهنمايى هاى فراوانى از جهت دانشى و روشى در خصوص علوم تجربى به دست آورد؛ در نتيجه به هر مقدار از دانش هاى مطرح شده در آيات و روايات، در يافته هاى علمى، بيشتر استفاده شود، رنگ اسلامى بودن آن بيشتر خواهد بود و پسوند اسلامى براى آن سزاوارتر است.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
«مكتب» مجموعه اى از هست ها، بايدها و نبايدهاست و اگر نظام اقتصادى، سياسى، مديريتى، اجتماعى و تربيتى كشور بر اساس مكتب اسلام شكل گيرد و روش ها و تجربه ها، در چارچوب اجراى دستورات مكتب قرار گيرد، اضافه كردن پسوند اسلامى به علم صحيح است.
به ويژه در گرايش ها و رشته هاى علوم انسانى و اجتماعى، وظيفه ما مراجعه به متن آيات، احاديث و تطبيق آنها با شرايط حاضر است. و در علوم پايه و فنى، وظيفه ما استفاده از دانش ها و تجربيات بشرى همراه با رعايت ارزش هاى دينى در جواز و عدم جواز كاربرد آنها است. در اين صورت مى توان ادعا كرد جامعه در راستاى اهداف مكتب اسلام در حركت است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از پرسمان، پرسش ها و پاسخ ها «قرآن شناسی».
