وقت نماز
وقت نماز
س 345: دليل مذهب شيعه در مورد وقت نمازهاى روزانه چيست؟ همانگونه که مىدانيد اهل سنت، با داخل شدن وقت نماز عشا، نماز مغرب را قضا مىدانند و همچنين در مورد نماز ظهر و عصر هم به همين ترتيب است. لذا معتقدند که وقتى وقت نماز عشا داخل شد و امام جماعت براى خواندن آن بپاخاست، مأموم نمىتواند همراه او، نماز مغرب را بخواند و نماز مغرب و عشا را در يک زمان بجا آورد.
ج: دليل شيعه، اطلاق آيات قرآنى و سنّت شريف است، به اضافه رواياتى که بهخصوص دلالت بر جواز جمع دارند. نزد اهل سنت هم رواياتى وجود دارد که دلالت بر جواز جمع بين دو نماز در وقت يکى از آن دو مىکند.
س 346: با توجه به اين که آخر وقت نماز عصر، مغرب است و آخر وقت نماز ظهر نزديک مغرب است به مقدارى که براى خواندن نماز عصر به آن نياز است، مىخواهم سؤال کنم که منظور از مغرب چيست؟ آيا مراد زمان غروب خورشيد است يا زمانى که اذان مغرب طبق افق هر مکانى گفته مىشود؟
ج: وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است.
س 347: فاصله زمانى بين غروب خورشيد و اذان مغرب چند دقيقه است؟
ج: ظاهر اين است که با اختلاف فصلهاى سال تفاوت مىکند.
س 348: من تا دير وقت سر کارم هستم، بهطورى که ساعت يازده شب به منزل بر مىگردم و در هنگام کارهم به خاطر کثرت مراجعه کنندگان وقت خواندن نماز مغرب و عشا را ندارم. آيا خواندن نماز مغرب و عشا بعد از ساعت يازده شب صحيح است؟
ج: اگر از نصف شب به تأخير نيفتد، اشکال ندارد، ولى تلاش کنيد که از ساعت يازده شب به تأخير نيفتد بلکه تا مىتوانيد نماز را در اول وقت آن بخوانيد.
س 349: چه مقدار از نماز اگر در وقت ادا واقع شود، نيت ادا صحيح است؟ در صورت شک در اين که اين مقدار، داخل وقت واقع شده يا خير، وظيفه چيست؟
ج: وقوع يک رکعت نماز در داخل وقت براى اين که نماز، ادا محسوب شود، کافى است و در صورت شک در اين که وقت لااقل به مقدار يک رکعت باقى است يا خير، نماز را به قصد مافىالذمّه بخوانيد.
س 350: سفارتخانهها و کنسولگرىهاى جمهورى اسلامى ايران در خارج، جدولهاى زمانى براى تعيين اوقات شرعى پايتختها و شهرهاى بزرگ تهيه مىکنند. سؤال اين است که تا چه مقدار مىتوان به اين جدولها اعتماد کرد؟
ج: معيار در احراز دخول وقت، حصول اطمينان براى مکلّف است، و اگر براى او اطمينان به مطابقت اين جدولها با واقع حاصل نشود، بايد احتياط نموده و صبر کند تا يقين به داخل شدن وقت شرعى نمايد.
س 351: نظر شما درباره فجر صادق و کاذب چيست؟ و نمازگزار در اين مورد چه تکليفى دارد؟
ج: معيار شرعى در مورد وقت نماز و روزه، فجر صادق است و احراز آن موکول به تشخيص مکلّف است.
س 352: مسئولين يکى از دبيرستانهاى تمام وقت، نماز جماعت ظهر و عصر را ساعت دو بعد از ظهر، کمى قبل از شروع درسهاى شيفت عصر اقامه مىکنند. علت تأخير، اين است که درسهاى شيفت صبح، چهل و پنج دقيقه قبل از ظهر شرعى تعطيل مىشود و نگهداشتن دانشآموزان تا ظهر شرعى مشکل است. با توجه به اهميت اقامه نماز در اول وقت، نظر شريف خود را در اينباره بيان فرماييد.
ج: تأخير نماز جماعت براى اين که نمازگزاران در نماز حاضر شوند، با اين فرض که در اول وقت در مدرسه نيستند، اشکال ندارد.
س 353: آيا بايد نماز ظهر بعد از اذان ظهر و نماز عصر بعد از دخول وقت آن خوانده شود؟ و همچنين آيا نماز مغرب و عشا هم بايد هر کدام در وقت خود خوانده شوند؟
ج: بعد از داخل شدن وقت دو نماز، مکلّف در خواندن هر دو نماز پشت سر هم بهصورت جمع و يا خواندن هر يک در وقت فضيلت خود مخيّر است.
س 354: با توجه به اين که امروزه با فراوانى ساعت، يقين به طلوع فجر ممکن است، آيا بايد در شبهاى مهتابى براى خواندن نماز صبح به مدت پانزده تا بيست دقيقه صبر کرد؟
ج: فرقى بين شبهاى مهتابى و غير مهتابى در طلوع فجر، وقت فريضه صبح و وجوب امساک براى روزه گرفتن نيست، هرچند احتياط در اين زمينه خوب است.
س 355: آيا مقدار اختلاف اوقات شرعى ميان استانها که بر اثر اختلاف افقهاى آنها به وجود مىآيد، در اوقات سه گانه نمازهاى يوميه به يک اندازه است؟ مثلاً بين دو استان در وقت ظهر بيست و پنج دقيقه تفاوت است، آيا در بقيه وقتهاى نماز هم اين اختلاف وجود دارد و به همين مقدار است؟ يا اين که مقدار آن در وقت نماز صبح و مغرب و عشا تفاوت مىکند؟
ج: مجرّد يکى بودن مقدار تفاوت بين دو منطقه در طلوع فجر يا زوال آفتاب يا غروب خورشيد، مستلزم اتحاد در ساير اوقات نيست، بلکه غالباً مقدار اختلاف بين شهرها در اوقات سه گانه با هم تفاوت دارد.
س 356: اهل سنّت نماز مغرب را قبل از مغرب شرعى مىخوانند، آيا جايز است در ايام حجّ و غير آن به آنها اقتدا کرده و به همان نماز اکتفا کنيم؟
ج: معلوم نيست که نماز آنها قبل ازداخل شدن وقت باشد و شرکت در نماز جماعت آنها و اقتدا به آنان اشکال ندارد و مجزى است، ولى درک وقت نماز ضرورى است، مگر اين که خود وقت هم از موارد تقيه باشد.
س 357: خورشيد در دانمارک و نروژ ساعت هفت صبح طلوع نموده و تا عصر در آسمان مىدرخشد، در حالى که در کشورهاى ديگر، ساعت 12 شب است، تکليف من درباره نماز و روزه چيست؟
ج: مکلف بايد در مورد اوقات نمازهاى يوميه و روزه همان افق محل سکونت خود را رعايت کند، ولى اگر روزه گرفتن بر اثر طولانى بودن روز، غير مقدور يا حرجى باشد، اداى آن ساقط و قضاى آن واجب است.
س 358: رسيدن نور خورشيد به زمين تقريباً هفت دقيقه طول مىکشد. آيا ملاک پايان وقت نماز صبح، طلوع خورشيد است يا رسيدن نور آن به زمين؟
ج: ملاک طلوع خورشيد، ديدن آن در افق مکان نمازگزار است.
س 359: رسانه هاى گروهى اوقات شرعى هر روز را يک روز قبل از آن اعلام مى کنند، آيا اعتماد بر آن و بنا گذاشتن بر دخول وقت نماز بعد از پخش اذان از راديو و تلويزيون جايز است؟
ج: اگر براى مکلّف اطمينان به دخول وقت از طريق مذکور حاصل شود، مى تواند بر آن اعتماد کند.
س 360: آيا وقت نماز به مجرد شروع اذان آغاز مى شود؟ يا اين که بايد صبر نمود تا اذان تمام شود و سپس شروع به خواندن نماز کرد؟ آيا روزه دار جايز است به مجرد شروع اذان افطار نمايد يا اين که بايد صبر کند تا اذان تمام شود؟
ج: اگر اطمينان حاصل شود که اذان از هنگام داخل شدن وقت شروع شده، صبر کردن تا پايان اذان لازم نيست.
س 361: آيا نماز کسى که نماز دوم را بر اوّلى مقدّم داشته، مثلاً نماز عشا را جلوتر از مغرب خوانده، صحيح است؟
ج: اگر بر اثر اشتباه يا غفلت نماز دوم را مقدّم داشته و بعد از تمام شدن نماز متوجه شده، نماز او صحيح است. ولى اگر عمدى بوده، باطل است.
س 362: با عرض سلام و تحيت، در آستانه ماه شريف و مبارک رمضان و با توجه به توسعه شهرها وعدم امکان تشخيص دقيق لحظه طلوع فجر، خواهشمند است نظر شريف خود را در مورد زمان امساک براى روزه و اقامه نماز صبح اعلام فرماييد.
ج: مقتضى است که مؤمنين محترم ـ ايّدهم الله تعالى ـ جهت رعايت احتياط در مورد امساک روزه و وقت نماز صبح، همزمان با شروع اذان صبح از رسانهها براى روزه امساک نمايند و حدود پنج الى شش دقيقه بعد از اذان، شروع به اداى فريضه صبح نمايند.
س 363: وقت نماز عصر تا اذان مغرب است يا تا هنگام غروب آفتاب؟ نيمه شب شرعى براى نماز عشا و بيتوته در منى چه وقت است؟
ج: آخر وقت نماز عصر تا غروب آفتاب است، و براى محاسبه نيمه شب، شب را از اول غروب تا اذان صبح حساب کنند، بنا بر اين تقريباً يازده ساعت و يک ربع بعد از ظهر شرعى آخر وقت نماز مغرب و عشا است.
س 364: اگر کسى در بين نماز عصر متوجه شود که نماز ظهر را نخوانده است، چه تکليفى دارد؟
ج: اگر به خيال اين که نماز ظهر را خوانده است به نيت نماز عصر مشغول نماز شود و در بين نماز بفهمد که قبلاً نماز ظهر را نخوانده است، در صورتى که در وقت مشترک نماز ظهر و عصر است، بايد بلافاصله نيت خود را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند و پس از آن، نماز عصر را بجا آورد، و اگر اين اتفاق در وقت مخصوص به نماز ظهر(1) افتاده باشد، احتياط واجب آن است که نيت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام کند ولى بعداً هر دو نماز (ظهر و عصر) را به ترتيب بجا آورد، و همين تکليف در مورد نماز مغرب و عشا نيز هست.
**وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتى که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد که براى غير مسافر چهار رکعت و براى مسافر دو رکعت است. منبع: اجوبه الاستفتائات
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۲پرسش: نظر حضرتعالی درباره اینکه نماز در وقت مخصوص به خود بخوانند ثواب بیشتری دارد چیست ؟ لطفا وقت مخصوص نماز عصر وعشا را بیان کنید ؟
پاسخ: وقت نماز ظهر وعصر بعد از زوال (ظهر شرعی : نصف فاصله بین طلوع آفتاب تا غروب آن) تا غروب آفتاب است و به اندازه آوردن یک نماز در آغاز و پایان وقت مذکور وقت اختصاصی ظهر یا عصر است.
وقت نماز مغرب وعشا براى شخص مختار تا نیمه شب امتداد دارد واگر از روی اختیار تا نصف شب نخواند ـ بنابر احتیاط واجب ـ باید تا قبل از اذان صبح بدون اینکه نیّت اداء وقضاء کند آن را بجا آورد و وقت آن براى شخص مضطر ـ که از روى فراموشى یا به سبب خواب یا حیض ومانند آن نماز را تا نیمه شب نخوانده ـ تا طلوع فجر ادامه دارد.
وقت نماز صبح از طلوع فجر صادق تا طلوع آفتاب است .
وقت فضیلت نماز ظهر از زوال تا رسیدن سایه شاخص به چهار هفتم است .
وقت فضیلت نماز عصر از رسیدن شاخص است به دوهفتم (تقریبا یک ساعت و نیم بعد از ظهر) تا کوتاه شدن آن به شش هفتم است.
وقت فضیلت نماز مغرب به احتیاط واجب بعد از اینکه سرخی طرف مشرق ـ که بعد از غروب آفتاب پیدا میشود ـ از بالای سر انسان بگذرد تا زوال شفق (سرخی مغرب-حمره مغربیه) است .
وقت فضیلت نماز عشا از زوال شفق (تقریبا ۴۵ دقیقه بعد از مغرب) تا یک سوم شب است.
وقت فضیلت نماز صبح از اول فجر تا روشن شدن آسمان است .
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
ویژه نامه و بخش احکام جامع سایت هدانا
كليد: وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز وقت نماز
سلام … منظور آیت الله قاضی ره از نماز اول وقت چیه؟ خواندن نماز ها در ۵ زمان فضیلت شون یا خوندن نماز ها در ۳ وقت (نیم ساعت اول اذان های صبح ظهر مغرب)؟؟؟
سلام علیکم
مرسوم در بین شاگردان آیت الله قاضی رعایت ۵ وقت نماز هست، ظاهرا منظور ایشان همین هست. اما سه وقت را نیز می توان حساب کرد.
وفقکم الله لکل الخیر