وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

مسئولیت ها و ویژگی های یک انتظار واقعی

0

مسئولیت ها و ویژگی های یک انتظار واقعی

انتظار پويا

 

 

چه تناسبى ميان انتظار موعود و حيات پويا، كسب علم، ظلم ستيزى و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آيا خود انتظار و چشم به راه ماندن، به گوشه اى خزيدن و ساكن و ساكت ماندن نيست؟

 

نکته:

اگر مفهوم انتظار به درستى فهميده شود، معلوم مى گردد بين انتظار موعود و حيات پويا و ظلم ستيزى و ريشه كنى فساد از زمين، ملازمه هست و روايات فراوانى كه فضيلت انتظار و مقام منتظران را بيان مى كند، اين تصوير زيبا را ارائه كرده است. در پرتو انتظار موعود، حركت هاى اصلاحى شكل مى گيرد و به بركت آن، حيات انسانى، مفهوم و جايگاه الهى خود را پيدا مى كند و بشر را به سوى اهداف والاى انسانى به پيش مى برد.

انتظار، اميد مى آورد و اميد به آينده روشن، سبب حركت و نشاط و پويايى مى گردد. اميد به تحقّق ارزش ها سبب تقويت روحيه صالحان مى گردد و بسيج عمومى به سوى رفع ظلم و فساد را اعلام مى دارد. اميد به موعود جهانى و انقلاب ارزشى او، هر گونه سستى، افسردگى، سكوت و سكون را از افراد برمى دارد و اقدام و عمل و تحرّك را به جاى آن مى نشاند.

 

گفتنى است به رغم اين انگاره روشن، دو نوع برداشت متفاوت و جدا از هم از «انتظار» صورت گرفته است:

 

1. انتظارى كه سازنده، نگه دارنده، تعهّدآور، نيروآفرين و تحرّك بخش است ؛ به گونه اى كه مى تواند نوعى عبادت و حق پرستى شمرده شود.

 

2. انتظارى كه سستى، بى تفاوتى و تحمل اسارت و سلطه از نشانه هاى بى نشان آن است.

 

يك. انتظار منفى و ويرانگر

در اين نگرش، انتظار، عامل ركود و عقب ماندگى است و منتظران از هر تلاش و كوشش اصلاحى دست مى شويند و در برابر زور و فشار و ظلم و فساد راه خاموشى و سكوت در پيش مى گيرند. حتّى به اين باور مى رسند كه مى بايست به گسترش جور و فساد كمك كنند و يا نسبت به آن بى تفاوت باشند تا گيتى پر از ستم و تباهى گردد و ظهور مهدى موعود نزديك شود. چنين انديشه اى باعث انزوا و دورى از عرصه سياست مى شد و گاهى ابزار دست حكومت هاى جور براى انحراف اذهان و سوء استفاده از افكار مهدى باورى بوده است!

 

به نظر شهيد مطهرى؛

انتظار ويرانگر، برداشت قشرى از مهدويت و قيام مهدى موعود است ؛ به طورى كه برخى گمان مى كند قيام حضرت مهدى(عج)، صرفا ماهيّت انفجارى دارد و تنها به دنبال گسترش و رواج ظلم، تبعيض و تباهى ها شكل مى گيرد[155]. اين ديدگاه جايگاه خاصى در شيعه نداشته و با پيروزى انقلاب اسلامى ايران و رهبرى و روشنگرى هاى امام خمينى، رو به افول و خاموشى نهاده است.

 

دو. انتظار مثبت و سازنده

بر اين اساس، انتظار همه گاه جنبش آفرين، سرچشمه قيام و مقاومت و ايثار و حركت مى باشد و حالت فرسايشى و سست كنندگى ندارد ؛ زيرا منتظر مى تواند با تلاش و زمينه سازى خود، فرج و گشايش را نزديك كند و امكانات و بسترهاى فرهنگى، نظامى، سياسى و اجتماعى آن را فراهم سازد.

نقطه شكوفايى و اوج اين تفكّر (انتظار مثبت)، در عصر پيروزى انقلاب اسلامى ايران نمودار گشت ؛ و دوران تاريك و پر از ظلم و فساد رژيم پهلوى را از صفحه تاريخ محو كرد.

آگاهى فزون تر علما و عموم شيعيان، زمينه را براى ظهور و بروز آثار و پيام هاى اصلى انتظار فراهم ساخت و آن عبارت بود از: عدم پذيرش نظام فاسد حكومتى، عدم تحمل ظلم و ستم فراوان و دين ستيزى آشكار و تشكيل حكومت دينى در راستاى تعميق بخشى به انديشه مهدويت. پس «انتظار ظهور مهدى موعود» منشأ خمودگى و ركود جوامع اسلامى نيست و عدم تحقّق آن تا امروز، موجب دلسردى و يأس نمى شود ؛ زيرا در روايات متعددى بيان شده است كه دوران غيبت، دوره امتحان و آزمايش مردم است. بايد تلاش كرد تا با تقويت باورها و اعتقادات در مقابل سختى هاى زمان غيبت، مقاومت كرد و در عين حال، خود را براى ظهور و شركت در قيام امام مهدى(عج) آماده ساخت.

 

البته آثار انتظار منحصر در بُعد «سياسى» نيست ؛ بلكه انتظار و مهدى باورى، زوايا و ابعاد مختلفى دارد. از جمله:

 

1. بُعد توحيد ؛ انتظار در ماهيت خود، انسانِ منتظر را متوجّه خداى جهان مى كند. توجّه به خدا و طلب فرج از درگاه او، از مهم ترين اصول «مهدى باورى» است.

 

2. بُعد نبوت ؛ منتظران چشم به راه كسى هستند كه در او، صفات و آثار پيامبر گرد آمده است. هر كس دوست دارد، آدم، نوح، ابراهيم، موسى، عيسى و محمد را ببيند، مى تواند چهره آنان را در مهدى(عج) ببيند. او مى آيد تا آرمان پيامبران را تحقّق بخشد و دين خدايى را بگستراند و نداى توحيد را به همه عالم برساند.

 

3. بُعد قرآنى ؛ مهدى(عج)، زنده كننده همه احكام قرآن است. انسان منتظر همواره اين آرمان را در دل زنده مى دارد كه روزى با ظهور آن حضرت، قرآن و آموزه هاى آن در سراسر جهان حاكميت يابد و برنامه زندگى گردد.

 

4. بُعد امامت ؛ مهدى، وصى صدّيقين و خاتم ائمه طاهرين است. امامان پيشين يكايك او را ياد كرده اند. او فرزند و يادگار و ادامه دهنده راه آنان است. مهدى، مظهر قائم امامت است و انتظار ظهور او، بزرگ ترين تأكيد بر اصل امامت و رهبرى است.

 

5. بُعد عدل ؛ انتظار مهدى، انتظار ظهور عدل است. او جهان آكنده از بيداد را، از داد پر مى سازد و عدل خدايى را در همه جا و همه سو سرايت مى دهد.

 

6. بُعد معاد ؛ در امر انتظار، اصل اعتقادى بسيار مهم «معاد» و بازگشت مسئولانه به نزد خداوند، همواره حضور دارد… مهدى به هنگام ظهور، ستمگران را كيفر مى دهد و ظالمان را به سزاى اعمال خود مى رساند و مؤمنان را عزيز مى دارد. به هنگام ظهور او، گروهى از پاكان و پليدان به جهان بازمى گردند (و پليدان كيفر و مجازات مى بينند). از علايم حتمى فرا رسيدن رستاخيز، ظهور مهدى است، تا او نيايد، عمر جهان به سر نمى رسد و قيامت برپا نمى گردد…[156].

 

7. بُعد دانش و خردورزى ؛ مهم تر از همه، توجه ويژه منتظران به علم و دانايى است ؛ به طورى كه در پرتو ظهور حضرت، عقل و خرد جامعه بشريت كامل مى گردد و زمينه هاى رشد، توسعه و سعادت در تمام زمينه هاى علمى، معنوى، صنعتى و آبادانى فراهم مى شود.

 

[155]. ر.ك: قيام و انقلاب مهدى، ص 62.
[156]. محمد رضا حكيمى، خورشيد مغرب، ص 265 و 266.

 

منبع: هدانا برگرفته از پرسش ها و پاسخ ها«مهدویت پیش از ظهور».

حتما بخوانيد

ویژه نامه امامت پژوهی

نظر مخاطبان درباره این مطلب:

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.