زیارت امین الله
زیارتهاى فراوانى براى حرم آن حضرت، اعمّ از مطلقه (زیارت هایى که اختصاص به زمان خاصى ندارد، بلکه در هر زمانى مى شود آن را خواند) و زیارات مخصوصه (یعنى زیارت هایى که اختصاص به زمانى خاص دارد)، نقل شده که ما در این جا به آنچه در کتاب هاى معتبرى چون «کامل الزیارات» و «کافى» و غیر آن نقل شده است اکتفا مى کنیم، و قبل از ذکر آن، توجّه زوّار عزیز را به نکته اى مهم جلب مى نماییم که اختصاص به حرم شریف امیرمؤمنان على(علیه السلام) ندارد بلکه در تمام مشاهد مشرّفه جارى است و از لابه لاى روایاتى که در فصل قبل (زیارت مرقد رسول الله(صلى الله علیه وآله) در مدینه) گذشت نیز استفاده مى شود و در مقدّمه بخش زیارات نیز روى آن تأکید شده است و آن این که:
آنچه در باب زیارات مهم است نفس حضور در حرم و توجّه قلبى به آن بارگاه ملکوتى و برقرار کردن ارتباط روحى با صاحب آن بارگاه است، و همه آنچه که در فصل قبل براى فضیلت زیارت قبر امیرمؤمنان(علیه السلام) بیان داشتیم (همچنین سایر امامان) با این حضور و ورود در حرم و توجّه قلبى به آن بزرگواران حاصل مى شود، هر چند زیارتى از زیارت ها را نخواند.
بر همین اساس، زائر گرامى اگر حال و حوصله و یا وقت زیارت خواندن را ندارد مى تواند به صرف این حضور و یا به گفتن «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمیرَالْمُؤْمِنینَ» اکتفا کند و اگر توانست ضریح مقدّس را ببوسد و اگر نتوانست برگردد، و یا در جوار آن کهف حصین لحظه اى و یا ساعتى توقّف کند و در جلالت و عظمت و صفات و مکارم آن بزرگوار و نقصان و آلودگى خودش تفکّر نماید، و از گناهان خویش توبه کند و کوله بار سعادت آینده اش را محکم ببندد و در رابطه با این که چه کند تا آنچه را در این زیارت به دست آورده، از دست ندهد و ذخیره قبر و قیامتش گردد، و نیز در رابطه با این که چه کند که این ارتباط و اتّصالى که برقرار شد برایش باقى بماند، برنامه ریزى نماید.
همچنین مى تواند بایستد و دو رکعت و یا چندین رکعت نماز بخواند و ثوابش را به آن امام معصوم هدیه کند.
در «کامل الزیارات» از امام صادق(علیه السلام) نقل شده: در کنار کوفه قبرى است که هیچ دردمندى نزدش حاضر نمى شود و چهار رکعت (هر دو رکعت به یک سلام) نماز نمى خواند مگر این که خداوند او را به خاطر برآورده شدن حاجتش مسرور برمى گرداند (اِلاَّ رَجَعَهُ اللهُ مَسْرُوراً بِقَضاءِ حاجَتِهِ).(14)
ابان بن تغلب از یاران امام صادق(علیه السلام) از آن حضرت نقل مى کند که با امام(علیه السلام) بودم و دیدم که حضرتش پس از عبور از بیرون کوفه از مرکب پیاده شد و دو رکعت نماز خواند; سپس کمى جلوتر رفت و دو رکعت دیگر بجاى آورد; سپس سوار شد و اندکى حرکت کرد و دوباره از مرکب پیاده شد و دو رکعت نماز خواند آنگاه فرمود: این جا جایگاه قبر امیرمؤمنان(علیه السلام) است. عرض کردم: فدایت شوم آن دو مکانى که در آن نماز خواندى چه بود؟ فرمود: جاى سر مبارک حسین(علیه السلام) (در مسیر راه کوفه و شام) و جاى منبر حضرت قائم(علیه السلام) است.(15)
به هر حال اگر کسى، حالى به او دست داد و نخواست به این مقدار اکتفا کند بلکه آماده شد که زیارتى از زیارت هاى وارد شده را بخواند، مى تواند یکى از این زیارات مطلقه را که اختصاص به زمان خاصّى ندارد قرائت کند:
شاید این مطالب را هم بپسندید:
زیارت امین الله
این زیارت را «علاّمه مجلسى» از جهت سند، از صحیح ترین زیارات مى داند(1) و مرحوم حاج شیخ عباس قمى (در مفاتیح الجنان) آن را در نهایت اعتبار معرّفى مى کند.
جابر جعفى از امام باقر(علیه السلام) نقل مى کند که فرمود: پدرم على بن الحسین(علیه السلام) بعد از شهادت پدرش (از فرط غصّه و اندوه و) براى کراهتى که از حشر و نشر با مردم داشت چند سالى دور از مردم زندگى مى کرد، و گاه به سوى عراق به قصد زیارت پدر و جدّش حرکت مى کرد و کسى از آن خبر نداشت، روزى به قصد زیارت امیرمؤمنان صلوات الله علیه حرکت کرد و من نیز، همراه او بودم و هیچ جنبنده و صاحب روحى غیر از دو ناقه، با ما نبود; وقتى به نجف ـ از بلاد کوفه ـ رسیدیم، دیدیم که در مکان خاصّى توقّف کرد و گریست; به حدّى که محاسن شریفش با اشک چشمش تر شد و گفت: السلام علیک یا امیرالمؤمنین… تا آخر این زیارت که خواهد آمد.(2)
در هر حال، سندى که در «مزار کبیر» براى این زیارت آمده، چنین است: جابر جعفى از امام محمّد باقر(علیه السلام) نقل مى کند که امام زین العابدین(علیه السلام) به زیارت قبر امیر مؤمنان(علیه السلام) آمد و کنار قبر آن حضرت ایستاد و گریست و گفت:
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمینَ اللهِ فى اَرْضِهِ، وَحُجَّتَهُ عَلى عِبادِهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمیرَالْمُؤْمِنینَ،
سلام بر تو اى امانتدار خدا در زمین او و حجّتش بر بندگان او، سلام بر تو اى امیر مؤمنان
اَشْهَدُ اَنَّکَ جاهَدْتَ فِى اللهِ حَقَّ جِهادِهِ، وَعَمِلْتَ بِکِتابِهِ،
گواهى دهم که تو در راه خدا جهاد کردى چنانچه باید و رفتار کردى به کتاب خدا (قرآن)
وَاتَّبَعْتَ سُنَنَ نَبِیِّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،
و پیروى کردى از سنتهاى پیامبرش صلى الله علیه و آله
حَتّى دَعاکَ اللهُ اِلى جِوارِهِ، فَقَبَضَکَ اِلَیْهِ بِاخْتِیارِهِ،
تا این که خداوند تو را به جوار خویش دعوت فرمود و به اختیار خودش جانت را قبض نمود
وَاَلْزَمَ اَعْدائَکَ الْحُجَّةَ مَعَ مالَکَ مِنَ الْحُجَجِ الْبالِغَةِ عَلى جَمیعِ خَلْقِهِ،
و ملزم کرد دشمنانت را به حجت و برهان با حجّتهاى رساى دیگرى که با تو بود بر تمامى خلق خود،
اَللّـهُمَّ فَاجْعَلْ نَفْسى مُطْمَئِنَّةً بِقَدَرِکَ، راضِیَةً بِقَضآئِکَ،
خدایا قرار ده نفس مرا آرام به تقدیرت و خشنود به قضایت
مُولِعَةً بِذِکْرِکَ وَدُعآئِکَ، مُحِبَّةً لِصَفْوَةِ اَوْلِیآئِکَ،
و حریص به ذکر و دعایت و دوستدار برگزیدگان دوستانت
مُولِعَةً بِذِکْرِکَ وَدُعآئِکَ، مُحِبَّةً لِصَفْوَةِ اَوْلِیآئِکَ، مَحْبُوبَةً فى اَرْضِکَ وَسَمآئِکَ،
و حریص به ذکر و دعایت و دوستدار برگزیدگان دوستانت و محبوب در زمین و آسمانت
صابِرَةً عَلى نُزُولِ بَلائِکَ، شاکِرَةً لِفَواضِلِ نَعْمآئِکَ، ذاکِرَةً لِسَوابِـغِ آلآئِکَ،
شکیبا در مورد نزول بلایت و سپاسگزار در برابر نعمتهاى فزونت و متذکر عطایاى فراوانت مشتاق به شاد گشتن دیدارت
مُشْتاقَةً اِلى فَرْحَةِ لِقآئِکَ، مُتَزَوِّدَةً التَّقْوى لِیَوْمِ جَزآئِکَ، مُسْتَنَّةً بِسُنَنِ اَوْلِیآئِکَ،
مشتاق به شاد گشتن دیدارت، توشه گیر پرهیزکارى براى روز پاداشت، پیروى کننده روشهاى دوستانت
مُفارِقَةً لاَِخْلاقِ اَعْدائِکَ، مَشْغُولَةً عَنِ الدُّنْیا بِحَمْدِکَ وَثَنآئِکَ
دورى گزیننده اخلاق دشمنانت سرگرم از دنیا به ستایش و ثنایت
* سپس گونه مبارک خود را برقبر گذاشت و گفت:
اَللّـهُمَّ اِنَّ قُلُوبَ الْمُخْبِتینَ اِلَیْکَ والِهَةٌ، وَسُبُلَ الرّاغِبینَ اِلَیْکَ شارِعَةٌ،
خدایا براستى دلهاى فروتنان درگاهت بسوى تو حیران است و راههاى مشتاقان به جانب تو باز است
وَاَعْلامَ الْقاصِدینَ اِلَیْکَ واضِحَةٌ، وَاَفْئِدَةَ الْعارِفینَ مِنْکَ فازِعَةٌ،
و نشانه هاى قاصدان کویت آشکار و نمایان است و قلبهاى عارفان از تو ترسان است
وَاَصْواتَ الدّاعینَ اِلَیْکَ صاعِدَةٌ، وَاَبْوابَ الاِْجابَةِ لَهُمْ مُفَتَّحَةٌ،
و صداهاى خوانندگان بطرف تو صاعد و درهاى اجابت برویشان باز است
وَدَعْوَةَ مَنْ ناجاکَ مُسْتَجابَةٌ، وَتَوْبَةَ مَنْ اَنابَ اِلَیْکَ مَقْبُولَةٌ،
و دعاى آن کس که با تو راز گوید مستجاب است و توبه آن کس که به درگاه تو بازگردد پذیرفته است
وَعَبْرَةَ مَنْ بَکى مِنْ خَوْفِکَ مَرْحُومَةٌ، وَالاِْغاثَةَ لِمَنِ اسْتَغاثَ بِکَ مَوْجُودَةٌ،
و اشک دیده آن کس که از خوف تو گرید مورد رحم و مهر است و فریادرسى تو براى کسى که به تو استغاثه کند آماده است
وَالاِْعانَةَ لِمَنِ اسْتَعانَ بِکَ مَبْذُولَةٌ، وَعِداتِکَ لِعِبادِکَ مُنْجَزَةٌ،
و کمک کاریت براى آن کس که از تو کمک خواهد رایگان است و وعده هایى که به بندگانت دادى وفایش حتمى است
وَزَلَلَ مَنِ اسْتَقالَکَ مُقالَةٌ، وَاَعْمالَ الْعامِلینَ لَدَیْکَ مَحْفُوظَةٌ،
و لغزش کسى که از تو پوزش طلبد بخشوده است و کارهاى آنان که براى تو کار کنند در نزد تو محفوظ است
وَاَرْزاقَکَ اِلَى الْخَلائِقِ مِنْ لَدُنْکَ نازِلَةٌ، وَعَوآئِدَ الْمَزیدِ اِلَیْهِمْ واصِلَةٌ،
و روزیهایى که به آفریدگانت دهى از نزدت ریزان است و بهره هاى بیشترى هم بسویشان مى رسد
وَ ذُنـُوبَ الْمُسْتَغْفِرینَ مَغْفُورَةٌ، وَحَوآئِجَ خَلْقِکَ عِنْدَکَ مَقْضِیَّةٌ،
و گناه آمرزش خواهان (از تو) آمرزیده است و حاجتهاى آفریدگانت نزد تو روا شده است
وَجَوآئِزَ السّآئِلینَ عِنْدَکَ مُوَفَّرَةٌ، وَعَوآئِدَ الْمَزیدِ مُتَواتِرَةٌ،
و جایزه هاى سائلان در پیش تو شایان و وافر است و بهره هاى فزون پیاپى است
وَمَوآئِدَ الْمُسْتَطْعِمینَ مُعَدَّةٌ، وَمَناهِلَ الظِّمآءِ مُتْرَعَةٌ،
و خوانهاى احسان تو براى طعام خواهان آماده است و حوضهاى آب براى تشنگان لبریز است
اَللّـهُمَّ فَاسْتَجِبْ دُعآئى، وَاقْبَلْ ثَنآئى، وَاجْمَعْ بَیْنى وَبَیْنَ اَوْلِیآئى،
خدایا پس دعایم را مستجاب کن و بپذیر مدح و ثنایم را و گردآور میان من و دوستانم
بِحَقِّ مُحَمَّد وَعَلِىٍّ وَفاطِمَةَ، وَالْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ،
به حق محمّد و على و فاطمه و حسن و حسین
اِنَّکَ وَلِىُّ نَعْمآئى،وَمُنْتَهى مُناىَ،وَغایَةُ رَجائى فى مُنْقَلَبى وَمَثْواىَ *
که براستى تویى صاحب نعمتهایم و منتهاى آرزویم و سر حدّ نهایى امیدم و بازگشتگاه و اقامتگاهم
در کامل الزیارات بعد از این زیارت، این فقرات نیز آمده است:
اَنْتَ اِلهى وَسَیِّدى وَمَوْلاىَ،اِغْفِرْ لاَِوْلِیآئِنا، وَکُفَّ عَنّا اَعْدآئَنا، وَاشْغَلْهُمْ عَنْ اَذانا،
تویى معبود و آقا و مولاى من بیامرز دوستان ما را و بازدار از ما دشمنانمان را و سرگرمشان کن از آزار ما
وَاَظْهِرْ کَلِمَةَ الْحَقِّ وَاجْعَلْهَا الْعُلْیا، وَاَدْحِضْ کَلِمَةَ الْباطِلِ وَاجْعَلْهَا السُّفْلى، اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ.(3)
و آشکار کن گفتار حق را و آن را برتر قرار ده و از میان ببر گفتار باطل را و آن را پست گردان که براستى تو بر هر چیز توانایى.
آنگاه امام باقر(علیه السلام) فرمود: هر که از شیعیان ما این زیارت و دعا را نزد قبر امیرالمؤمنین(علیه السلام) یا نزد قبر یکى از ائمّه(علیهم السلام) بخواند، خداوند متعال، این زیارت و دعاى او را در طومارى از نور بالا مى برد و مهر حضرت محمّد(صلى الله علیه وآله) بر آن زده شود و این گونه محفوظ بماند تا تسلیم قائم آل محمّد(علیهم السلام) شود.(4)
مطابق آنچه در کتاب مزار کبیر و بحارالانوار آمده است: این زیارت شریفه هم از زیارات مُطلقه محسوب مى شود و هم از زیارات مخصوصه روز غدیر و هم از زیارات جامعه که در جمیع روضات مقدّسه ائمّه(علیهم السلام) خوانده مى شود.(5)
