راهکار تقویت انگیزه برای کنکور
فهرست این نوشتار:
براى اين كه انگيزه كافى براى تلاش بيشتر در تحصيل علم ايجاد شود و به تدريج بى انگيره بودن نسبت به درس و ادامه آن برطرف شود. رعايت اين نكات ضرورى و لازم است:
1- داشتن هدف،
2- اراده داشتن،
3- برنامه داشتن.
ابتدا هدف از تحصيل علم و ورود به دانشگاه را براى خويش ترسيم كرده و به خاطر بسپاريد و گاهى اوقات آن را مرور كنيد.
تمام فوائدى را كه موفقيت در تحصيل ممكن است براى شما داشته باشد بنويسيد. به نظر مى رسد مهمترين چيزى كه بايد به آن توجه كنيد و آنرا تعيين كنيد هدف يا اهدافى است كه در زندگى داريد چه اينكه مشخص شدن اهداف در زندگى نقش بسيار مهمى در ايجاد انگيزه در انسان دارد قطعا آن دانشجويانى كه تلاش جدى براى ادامه ى تحصيل دارند هدفهاى عالى ترى دارند و به نيازهاى خود نيز اجمالا توجه دارند و اين باعث مى شود انگيزه بالاتر و بيشترى براى تلاش و جديت در امر تحصيل داشته باشند.
ديگر اين كه با تقويت اراده خويش براى رسيدن به هدف يا اهداف معين شده، جدى تر حركت كنيد و با خود عهد كنيد و تصميم جدى و قاطع بگيريد كه به هدف مشخص خود بايد نائل شويد. سوم اين كه برنامه مدون و دقيق و متناسب با شرايط و توانايى هاى خويش تدوين كرده و براساس آن به انجام فعاليت هاى شبانه روزى خود بپردازيد. بدين منظور جدولى را تهيه نموده در يك ستون (عمودى) ايام هفته را در ستون ديگر (افقى) ساعات شبانه روز را يادداشت كنيد و تمام فعاليت ها را (كلاس، مطالعه، استراحت، نماز، ورزش، خواب و…) را متناسب با زمان خاص خود در جدول نوشته و سعى كنيد طبق جدول پيشنهادى خويش عمل كنيد. لازم به ذكر است حتى المقدور مطالعات خود را در كتابخانه يا سالن مطالعه خوابگاه انجام دهيد تا شوق و انگيزه لازم را ايجاد كند و يا در صورت امكان- نسبت به بعضى دروس- دسته جمعى مطالعه كنيد و به عبارت ديگر مباحثه كنيد و مطالب را براى يكديگر- با يك يا دو همكلاسى ديگر- بازگو نماييد. آنچه در پايان به آن تائكيد مى شود اين است كه انسان بدون داشتن هدف- و توجه و تذكر به آن- و اراده قوى و جدى و برنامه مدون و دقيق، انگيزه كافى براى حركت نخواهد داشت و چه بسا از تلاش باز ايستد، گرچه علاقه و استعداد و توانايى در فرد وجود داشته باشد.
تقويت اراده:
نخست بهتر است شخص با اراده و فرد بىثبات و فاقد اراده را توصيف كنيم. شخص با اراده كسى است كه وقتى در مورد كارى، به خوبى تأمل كرد، تصميم به انجام آن مىگيرد و با فعاليت و ثبات قدم، آن را به اجرا در مىآورد. بنابراين پافشارى بر تصميمى غلط يا داشتن ميلى قهرمانانه، ثبات قدم نخواهد بود. در مقابل فرد سست اراده، با كمترين مشكلى از انجام دادن كار، دلسرد شده و كوشش جهت تحقّق آن را متوقف مىكند. كسى كه اراده قوى دارد، آنچه را كه با تأمل خواسته است، باكوشش و ثبات قدم به دست مىآورد. شخص با اراده كسى است كه داراى هدفى معقول بوده و تا موقعى كه به آن نرسيده است، از تعقيب آن باز نمىايستد. مشكلات و موانع روانى يا مادى، به اراده و عزم او لطمه نمىزند و از پيشرفتش جلوگيرى نمىكند.
به طور كلى هر رفتارى كه انسان انجام مى دهد معلول سه عامل انگيزه، نياز و هدف است. به عبارت ديگر در كنار هر رفتارى مثلث انگيزه، هدف و نياز به چشم مى خورد. حال اگر عوامل جانبى موجب شود كه انگيزه فرد كاهش پيدا كند يا عدم دورانديشى و نداشتن شناخت لازم باعث ابهاماتى در تعيين اهداف گردد به گونه اى كه فرد دچار سردرگمى و بى هدفى شود و انگيزه اى براى انجام فعاليت هاى علمى نداشته باشد علاوه عدم احساس نياز يا عدم تشخيص نياز مى تواند از جمله علل بى تفاوتى و بى رغبتى به مطالعه شود بنابراين بايد به دقت زندگى خود را مطالعه كنيد تا دقيقا عواملى كه باعث بى انگيزشى يا بى هدفى و سردرگمى شما شده شناسايى كنيد و سپس با آنها مقابله منطقى كنيد.
«خواندن درس براى خدا» به معناى آن است كه مقصود نهايى از تلاشها و مجاهدتهاى شبانهروزى انسان از تحصيل دانش كسب رضاى خدا باشد. اين انگيزه لوازمى دارد از جمله: الف) تحصيل دانش، گرفتن نمره، اخذ مدرك و… را وسيلهاى در جهت خدمت صادقانه در راه خدا و اعتلاى جامعه اسلامى و بهبود وضعيت مردم قرار دهد و با خداى خويش عهد بندد كه ضمن تأمين نيازهاى شخصى خود، هرگز هدف از علم را سود پرستى، جاه طلبى و امثال آن قرار ندهد. ب) نشاط و تحرك علمى خود را متناسب با نيازهاى جامعه اسلامى و در راستاى هدف والاى خدمت به خلق خدا افزون سازد و بكوشد تا از جهت علمى و اخلاقى فردى لايق و كارآمد باشد. با توجّه به دو نكته فوق، در مىيابيم كه نه تنها هدف الهى مانع اخذ نمره خوب نيست بلكه چه بسا زمينهساز رشد علمى بيشتر نيز است. البته در شرايطى كه بر انسان لازم مىشود فعاليتهاى ديگرى غير از تحصيل انجام دهد، به طور طبيعى ممكن است در نمرههاى انسان تأثير منفى داشته باشد و در اين جاست كه فرد با ايمان بايد مجاهدت و تلاش بيشترى كند و يا با تشخيص دقيق اهم و مهم، يكى را برگزيند (يا نمره خوب با حذف ديگر فعاليتها و يا پرداختن به فعاليتهاى جانبى در حد معقول و قبول قدرى تنزل نمره). اين نكته را ياد آور مىشويم كه تحصيل رضايت، مسألهاى است كه به بينش انسان در مورد حيات و هدف آن برمىگردد، و چيزى نيست كه فقط با نيت و يا گفتن حاصل شود. اگر كسى اين حقيقت را كه: « إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ ما از خداييم و به او باز مىگرديم» را دريافت كرد، آن گاه در مىيابد كه اگر عملى براى خدا و در جهت و طريق او نباشد، آن عمل ضايع و از بين رفتنى است و تنها آنچه كه در طريق اوست، مايه ارزش، رشد و تعالى آدمى مىباشد.
بنابراين اگر مىخواهيد مفهوم رضايت الهى را لمس كنيد و بدانيد كه چه انگيزه مهم با ارزشى است، به نحوه نگرش خود به حيات و جهان بينى بيشتر بينديشيد و سعى كنيد در اين زمينه تفكر، تحقيق و مطالعه مداوم داشته باشيد.
دوست عزيز تجربه نشان داده است، براى حل اين مشكل نمىتوان تنها به رهنمودهاى كتبى و غيابى بسنده كرد و اين مسأله، مانند بسيارى از مشكلات روانى ديگر، به ارتباط مستمر با مشاور نيازمند است ولى اجراى توصيههاى زير در نابود سازى اين پديده سودمند مىنمايد.
1 بايد علل و عوامل ضعف اراده خويش را بشناسيد. توجّه كنيد ضعف اراده غالباً در عدم اعتماد به بينش و تفكر، عدم شناخت خويش، با ارزش تلقى نكردن خود، عدم امنيت روانى، عدم تدبير عقلانى در تشخيص امور و تميز اهم و مهم، شكستهاى گذشته و عوامل باز دارنده رشد و قوت نفس مانند محروميت، سرزنش و رنجهاى مستمر ريشه دارد. زدودن هر يك از اين عوامل در پرتو سرمايه گزارى و برنامه ريزى ممكن است.
2 بايد باور كنيد چون ديگر انسانها از توانمندىهاى بسيار برخورداريد و از ديگران كمتر نيستيد. فراموش نكنيد نقاط قوت انسان از نقاط ضعفش بيشتر است و نبايد خود را دست كم بگيرد. تصميم خوب در پرتو تكيه بر قوتها، جبران ضعفها و احساس توانمندى شكل مىگيرد.
3 پس از مشورت با افراد ذى صلاح، با توجّه به امكانات و توانمندىهاى واقعى خود، براى زندگى تان برنامه ريزى كنيد و بكوشيد هرگز بى جهت از آن برنامه و نظم سر نپيچيد. اوقات استراحت و تفريح و عبادت و همهفعّاليّتها را در اين برنامه بگنجانيد تا زمانى خالى نماند و توجّه به فرصت بيكارى شما را سمت تأخير انداختن كارها سوق ندهد.
4 بكوشيد براى هر رفتارى انگيزهاى قوى داشته باشيد و به ويژه از آثار مثبت تصميمگيرىها و رفتارهاى خاصّ خويش به طور كامل آگاه شويد.
5 محيط زندگى و موقعيت كارى خود را تغيير دهيد و موانع بروز اراده و فعّاليّت را نابود سازيد براى مثال در موقعيتى كه به سرزنش و متهم شدن به ناتوانى و ناپختگى مىانجامد، قرار نگيريد. براى تصميمگيرىها و اقدامات خويش امنيت روانى فراهم آوريد تا بتوانيد به آرامى در برابر ديگران يا همراه آنان ابراز وجود كنيد و برجستگى فكرى و فعّاليّت به جا را از طريق تصميم آشكار سازيد.
6 هر كارى را آسان تلقى كنيد زيرا در برابر اراده پولادين انسان همه سختىها آسان مىگردد. به استقبال كارهاى به ظاهر دشوار برويد و به خود تلقين كنيد مىتوانيد در اين امور درست تصميم بگيريد و افتخار موفقيت در انجام آنها را به دست آوريد.
7 رضايت خداوند را ملاك هر رفتار و گفتار قرار دهيد و از تسليم شدن در برابر تمايلات پوچ و هواهاى نفسانى بپرهيزيد. اين تسليم شدنها اراده را ضعيف و متزلزل مىسازد. تقوا و رعايت حرمت دستورهاى پروردگار براى آرامش روانى و تقويت نفس و اراده بسيار سودمند است.
8 مدتى برنامه ريزى و تصميمات خود را با فردى ذى صلاح در ميان بگذاريد و از وى بخواهيد مراقب باشد تا در شما دو دلى پيش نيايد و اجراى تصميمات خويش را به تأخير نيندازيد.
9 از خواب زياد، پرخورى و ديگر اسباب تنبلى و سستى اراده بپرهيزيد و نگذاريد ديگران به جاى شما تصميم بگيرند.. 10 با كسانى كه روحيه و اراده قوى دارند، دوست شويد تا اراده شما نيز قوى گردد.
11 بكوشيد تصميمهاتان را با فردى با تجربه در ميان نهيد تا از قوت و درستى شان اطمينان يابيد. پس از مشورت با اين فرد، بر اساس تدبر و انديشه خود تصميم بگيريد و بدون از دست دادن فرصت اقدام كنيد.
تصميم بايد بر تدبير و انديشه و آگاهىهاى لازم استوار باشد و به عمل بينجامد. تخلف از اين امر جز تلف كردن وقت، پيروى از افكار پوچ و سستى در عمل دستاوردى ندارد و فرد را با زيانهاى مادى و معنوى روبه رو مىسازد. از اين رو، امور ياد شده گناه به شمار مىآيد.
ترديد در تصميمگيرى و تأخير در عمل سبب از دست رفتن منافع معنوى و مادى فراوان مىشود و زيانهاى بسيار را به ارمغان مىآورد.
12 تصميمات به جا و پر ارزش گذشتهخود را به ياد آوريد و توجّه كنيد كه چون گذشته براى انجام دادن كارهاى مهم آمادگى داريد.
13 در تصميمها و فعّاليّتهاى اسوهها دقّت كنيد، در همسان سازى و الگوپذيرى جدى باشيد تا جرأت انجام كار يابيد و توان تصميمگيرى و اجرا در شما تقويت شود.
14 ورزش مستمر و منظم را كه در تقويت اراده بسيار مؤثر است، فراموش نكنيد.
15 با تصميمهاى آسان در كارهاى ساده، به تدريج خود باورى و توانمندى را در خويش پديد آوريد و راه را براى تصميمگيرى در امور مشكل و پيچيده هموار سازيد.
16 در موضوع مورد نظر تمركز پيدا كنيدو از اشتغالات ذهنى متعدد بپرهيزيد تا تصميمگيرى آسانتر صورت پذيرد.
17 پس از تدبير و مشورت از عواقب تصميمهاى خود هراسناك نباشيد و به خدا توكل كنيد. پيامدهاى تصميمهاتان را كه از قلمرو انديشهتان بيرون است و با سامان دادن احتمالهاى ضعيف سبب ترديد و تزلزل شما مىگردد، به خداوند متعال كه به بندگانش لطف و رحمت و محبت گسترده دارد، واگذاريد و به آنچه پروردگار پيش مىآورد، خشنود باشيد. خداوند شما را سمت صلاح و مطلوب واقعىتان رهنمون شود.
عوامل بى تفاوتى:
شاید این مطالب را هم بپسندید:
براى كشف عوامل بى تفاوتى راهكارهاى زير را به صورت جدى عملى سازيد. انشاءالله مشكل برطرف خواهد شد.
1 گاهى اوقات اطرافيان و دوستان و هم اتاقى ها در خوابگاه يا در دانشگاه با بيان مطالبى از قبيل «اين كه بعد از فارغ التحصيلى كار مناسب براى جوانان نيست» انگيزه مطالعه و فعاليت هاى علمى را كاهش مى دهد. براى رفع اين مشكل بايد از ارتباط با افراد منفى اجتناب كرد و با توكل به خداوند وظيفه فعلى شما كه درس خواندن است را انجام داد.
2 عدم علاقه به رشته تحصيلى مى تواند موجب بى رغبتى و بى تفاوتى به مطالعه شود اگر احساس مى كنيد علاقه اى به اين رشته نداريد در مرحله اول با اساتيد و كارشناسان در رشته ادبيات مشورت كنيد شايد آنها اطلاعاتى را در مورد محاسن آن رشته به شما ارائه كنند كه موجب علاقه شما شود و از حالت بى تفاوتى و بى انگيزگى نجات پيدا كنيد و در مرحله دوم اگر عليرغم همه مشورت ها احساس مى كنيد علاقه اى به اين رشته نداريد تغيير رشته دهيد.
3 دورى از خانه و شهر يا محل سكونت نيز ممكن است برخى از افراد را دچار افسردگى و بى رغبتى به درس و مطالعه كند.
4 آب و هوا و تغييرات جوى نيز ممكن است تأثير داشته باشد.
5 سوء تغذيه، مشكلات جسمانى يا روانى نيز در بى رغبتى تأثير دارد بنابراين اگر در اين زمينه مشكلاتى هست بايد برطرف شود.
6 احساس گناه مى تواند نشاط انسان را بگيرد.
7 عشق و علاقه افراطى به افراد خصوصا در اين سن گاهى عامل ناهنجارى در تحصيل جوانان مى شود.
به توصيه هاى زير عمل نماييد.
1 با افراد مثبت نگر، فعال، با نشاط و درس خوان معاشرت كنيد و از معاشرت با افرادى كه به امور معنوى و علمى توجهى ندارند اجتناب كنيد.
2 روزانه نيم الى يك ساعت ورزش مورد علاقه انجام دهيد.
3 از قرار گرفتن در تنهايى و بيكارى اجتناب كنيد.
4 با اهتمام به مسائل معنوى و مذهبى و شركت در مراسم مذهبى روحيه معنوى خود را تقويت كنيد.
5 از گناه دورى كنيد و از رفتن به محيط هايى كه فكر و ذهن شما را مى ربايد اجتناب كنيد.
6 در صورت امكان در فرصت هايى كه چند روز تعطيل هستيد يك مسافرتى را ترتيب دهيد و با جمع دوستان مسافرت كنيد تا يك تنوع در وضعيت زندگى شما به وجود آيد.
7 براى اوقات شبانه روزى خودتان برنامه ريزى كنيد و برنامه خود را جورى تنظيم كنيد كه جاى خالى وجود نداشته باشد و براى همه اوقات خود كار خاصى را تعيين كنيد.
8 از بروز اينگونه حالات مأيوس نشويد زيرا گاهى اوقات اين نوسانات خلقى در انسان به وجود مى آيد. به عبارت ديگر حالات روحى و خلقى انسان يكنواخت نيست بلكه گاهى اوقات انسان غمگينى و افسردگى را تجربه مى كند و اين امرى طبيعى است بنابراين نگران نشويد البته اگر حالت افسردگى بيش از 6 هفته ادامه پيدا كرد حتما به روان شناس بالينى يا روانپزشك مراجعه كنيد.
9 از يكنواختى در روش مطالعه و زندگى اجتناب كنيد و يك تنوعى در زندگى خود بدهيد.
10 از تلقين اين فكر كه «من روحيه مطالعه و كار ندارم» يا «من حال مطالعه ندارم» اجتناب كنيد بلكه به جاى آن به خود تلقين كنيد كه همانطور كه توانستم در كنكور قبول شوم مى توانم با موفقيت تحصيلات دانشگاه را با موفقيت به پايان برسانم و انشاءالله فردى مؤثر خواهم بود.
11. تصميم بگيريد زندگى جديدى را با پيدا كردن دوستان جديد و ايجاد فضاى جديدى براى تحصيل و زندگى ايجاد نماييد و با برنامه ريزى و انجام كارهاى مثبت شور تازه اى به خود بدهيد و به گذشته فكر نكنيد.
از خصوصيات دين مقدس اسلام اين است كه در هر حال و هر شغل و هر مكانى مى توان در عين اشتغال به كار و تلاش، غرق در عبادت بود و به آن كار انگيزه الهى و خدايى بخشيد. حديث شريف ((انما الاعمال بالنيات))، (بحارالانوار، ج، 70 ص، 212 ح 40)
راه گشاى بسيارى از اين مشكلات است و يادآورى ميكند كه چيزى كه مهم است به خداوند توجه داشتن و با ياد او و عشق و محبت او در زندگى گام برداشتن است. كشاورزى كه با چنين نيتى در مزرعه از سر و رويش عرق جارى است و كارگرى كه براى تأمين نيازمندى زندگى خود و خانواده اش كارهاى سختى را انجام مى دهد مى تواند با همين نيت كه به اعمال و فعاليت هاى او رنگ خدايى مى دهد خود را به مبدأ قدرت و عظمت و رحمت متصل نمايد و خود را در حال عبادت ببيند. دانشجويى كه هدفش از درس خواندن به دست آوردن تخصص و رفع مشكلات مملكت و قطع وابستگى به بيگانگان و خدمت به مردم و خلق خداست و با همين انگيزه و با توجه به خداوند و ايجاد ارتباط با او درس مى خواند و از طرفى مى خواهد از نظر اقتصادى كل بر جامعه و محتاج ديگران نباشد و يا زن و فرزند خود را از روزى حلال تأمين نمايد. كارش مورد رضايت خداوند است و عبادت محسوب مى گردد چون هدف از عبادت، نزديكى و قرب انسان با خداوند متعال و ايجاد ارتباط با اوست كه با چنين نيتى مى توان هر عملى را به عبادت تبديل كرد. و به طور كلى كسب روزى حلال در ثواب با جهاد و جنگ در راه خداوند همسنگ شمارده شده چه رسد به خدمت به جامعه اسلامى و مسلمين.
عبادت به جز خدمت خلق نيست
به تسبيح و سجاده و رلق نيست
(بوستان سعدى)
انسان آفريده شده تا خدا را عبادت كند (ذاريات، آيه 56). عبادت هم مانند ساير دستورات دينى، هم جنبه فردى دارد و هم جنبه اجتماعى. نمازى كه به فرموده امير بيان (ع) نزديك كننده ترين وسيله به آستان الهى است(1) به صورت دسته جمعى توصيه شده است.
راهكارهاى زير براى تقويت اراده سفارش مىشود: يك. تعيين هدف يا اهداف
ابتدا هدف و يا اهداف دقيق و مشخص خود را از زندگى يا كارى كه مىخواهد انجام دهد، براى خود ترسيم كنند. طبيعى است اين هدف، بايد شفاف، معقول، قابل دستيابى، بدون افراط و تفريط، مطابق توان و استعداد خود واقع بينانه باشد نه آرمانى و بلند پروازانه و خارج از توانايىهاى وى در غير اين صورت وقتى با مشكلات و سختىهاى طاقت فرسا و خارج از توان خود، رو به رو شويد و با شكستهاى احتمالى به هدف مورد نظر دست نيابيد نااميد و دلسرد شده و از ادامه كار منصرف مىگرديد. همچنين از انجام كارهاى ديگر منصرف شده و خود را ناتوان و بىاراده مىبينيد دو. شناخت توانايىها و استعدادها
همه ما در وجود خود، از استعدادهايى برخورداريم كافى است اين نيروها را بشناسيم و براى رسيدن به هدف، آنها را به كار گيريم. سه. برنامهريزى
بايد براى تمام كارها و فعاليتهاى شبانه روزى، برنامهاى مدون و منظّم داشته باشيد. بدين منظور از جدولى استفاده كنيد كه در ستون افقى آن، ساعات شبانه روز و در ستون عمودى، ايام هفته را يادداشت و تمام كارهاى روزانه را در آن درج كنيد (از خواب و استراحت تا عبادت، ورزش، مطالعه و…). هر فعاليتى را در زمان خاص خود در جدول بنويسيد و هيچ زمانى را بدون كار خالى نگذاريد. هر روز صبح با نگاهى به آن برنامه، به اجراى دقيق آن بپردازيد و شبها قبل از خواب، آن را محاسبه و ارزيابى كنيد. شايسته است همچون يك محاسبهگر جدى و قاطع، فعاليتهاى روزانه و ميزان موفقيت خود در انجام دادن آنها بررسى كنيد. در صورت موفقيت، خود را تشويق و در صورت تخلّف و سهلانگارى در اجرا، تنبيه كنيد. چهار. تلقين
تلقين به خود در تقويت اراده، اثر قابل ملاحظهاى دارد بنابراين هر روز جملاتى را به خود تلقين كنيد مانند: «من اراده لازم براى انجام كارهايم را دارم»، «هيچ چيز نمىتواند اراده ام را متزلزل كند»، «آنچه را كه به نظرم انجام دادنى است، انجام مىدهم و هيچ قدرتى نمىتواند مرا از آن باز دارد»، «اراده من هر روز محكمتر مىشود»، «بر من لازم است كه موفق شوم زيرا موفقيت از آن نيرومندان است» و…. پنج. تدريجى بودن تقويت اراده
براى به دست آوردن ارادهاى قوى و محكم، توجه به تدريجى بودن آن و نياز به تمرين و ممارست، امرى بايسته است. گمان نكنيد مىتوانيد به طور دفعى و بدون هيچ تلاشى، به آن دست يابيد. بنابراين به راه كارهاى عملى زير توجه كرده، به آنها پاىبند باشيد: راههاى تقويت اراده
1 تلقين به خود، همواره در كارهاى سخت و دشوار به خود تلقين كنيد و اين عبارات را بگوييد كه: «من به خوبى مىتوانم اين عمل را انجام دهم».. 2 هر روز صبح حداقل بيست دقيقه، به طور مرتب و در ساعتى معين ورزش كنيد.. 3 صبحگاهان، هر زمان كه بيدار شديد، بىدرنگ برخيزيد و از رختخواب بيرون رويد. حتى اگر خواب آلودگى مزاحمتان است، از اتاق بيرون رويد و قدرى نرمش كنيد تا خواب آلودگى از بين برود.. 4 در صورت امكان، چند دقيقه قبل از اذان صبح از خواب بيدار شده، نماز شب بخوانيد و اگر در آن وقت بيدار نشديد، قضاى آن را به جا آوريد.. 5 مقيد باشيد هر روز تعداد آيات معينى از قرآن را تلاوت كنيد (حداقل 30 تا 50 آيه) و در صورت تمايل در هفتههاى بعد، به ميزان آن بيفزاييد.. 6 ترك گناه و مخالفت با هواهاى نفسانى، نقش بسيار مؤثرى در تقويت اراده و نهادينه كردن آن در درون انسان دارد.. 7 هرگز در كارها، نااميد نشويد و با حالت تهاجمى، براى پى گيرى و به انجام رساندن كارهاى ناقص و ناموفق، تلاش كنيد.. 8 كارهايى را كه به عهده مىگيريد، ناتمام رها نكنيد. آنها را به نحو احسن و تا رسيدن به نتيجه مطلوب ادامه دهيد.. 9 از پراكنده كارى و آشفتگى در كارها- كه موجب به هم ريختگى انجام فكرى مىشود- بپرهيزيد و به فعاليتهاى خود تمركز و انسجام ببخشيد.. 10 همواره بر خداوند توكل كرده و در همه امور از او استمداد جوييد.
(1) («الصلاه قربان كل تقى» نهج البلاغه فيض الاسلام، ص 1152)
پرسمان/
