خمس پس انداز مسكن

در نوشتار قبل «احکام کافر و مقصود از اهل کتاب» مطرح شد از اینجا کلیک کنید و در تکمیل نوشتار حاضر مطالعه نمایید.

پرسش 64 . آيا به پولى كه جهت گرفتن وام مسكن، در بانك گذاشته مى شود و چندين سال از آن مى گذرد، خمس تعلق مى گيرد؟

آيات عظام امام، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، مكارم و وحيد: آرى، خمس دارد.1

آيات عظام بهجت، فاضل و نورى: اگر براى تهيه خانه مورد نياز، راهى جز اين ندارد، به پول پس انداز شده خمس تعلق نمى گيرد.2

آيه اللّه صافى: اگر خانه مسكونى در حال حاضر مورد نياز او و در شأنش باشد و راهى جز طريق مذكور ندارد، به آن خمس تعلق نمى گيرد.3

تبصره. مراجعى كه معتقدند پول مزبور خمس ندارد، فرموده اند: چنانچه در آينده، صرف خريد منزل نشود، خمس آن را بايد بدهد.

• 1-مكارم، استفتائات، ج 2، س 533؛ تبريزى، استفتائات، س 889؛ خامنه اى، اجوبة، س 908؛ سيستانى، sistani.org، خمس، ش 10؛ دفتر: امام و وحيد.
• 2-فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 677؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1391؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 328.
• 3-صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 706.(احكام خمس،پرسمان).

---

مطابق نظر آيت الله خامنه اي

س88: آیا یارانه مسکن که دولت به کارمندان خود می‌‌دهد مشمول خمس می‌‌شود؟

ج) اگر هديه است، خمس ندارد.

س89: دولت به كسانی كه وام خرید خانه از بانك مسكن گرفته‌اند و الگوی مصرف را رعایت كرده باشند (زیر 75 متر) مبلغی را در سال به عنوان سوبسید (یارانه) پرداخت می‌كند. آیا به این مبلغ خمس تعلّق می‌گیرد یا نه؟

ج) خمس ندارد.

س128: آیا اگر زن و شوهر پول خود را برای تهیه مسكن به هم ببخشند تا خمس به آن تعلّق نگیرد اشكال شرعی دارد؟‌

ج) فرار از خمس از طريق مذکور موجب سقوط تکليف نمی‌شود.

س114: اگر فردی زمین دومی که مناسب شأن او و مورد نیاز جهت ساختمان مسکن برای عائله اوست داشته باشد، ولی در طول سال خمسی قدرت ساخت آن را ندارد و یا در یک سال نمی‏‌‌تواند آن را تکمیل کند، آیا پرداخت خمس آن بر او واجب است؟

ج) در عدم وجوب خمس، در زمينی که برای ساخت مسکن بدان نياز دارد، فرقی بين اينکه يک قطعه باشد يا چند قطعه، و يا يک مسکن باشد يا چند مسکن، وجود ندارد؛ بلکه ملاک، صدق عنوان نياز به آن به مقتضای موقعيت و شأن عرفی وی و همچنين وضع مالی او برای ساخت تدريجی آن است.

س159: اینجانب دارای یك واحد مسكونی کوچک بودم سپس از طریق تعاونی مسكن محل كارم با پرداخت تدریجی و وام‌های متعدد یك منزل آپارتمانی دیگری احداث كردم. بعد از آن، منزل قبلی را اجاره داده و از كرایه آن اقساط منزل جدید را پرداخت نمودم آیا به این دو واحد مسكونی خمس تعلّق می‌گیرد؟

ج) منزل قبلی اگر از درآمد بين سال تهيه شده و حداقل تا پايان سال خمسی در آن سکونت داشتيد، خمس ندارد؛ و منزل دوم که فعلاً منزل مسکونی مورد نياز شما محسوب می‌شود نيز خمس ندارد.

س 867: من در خلال پنج سال مبلغی را به بنیاد مسکن جهت گرفتن زمینی به امید تأمین مسکن پرداخت کردم، ولی تاکنون تصمیمی برای واگذاری زمین گرفته نشده است، لذا تصمیم دارم، آن مبالغ را از بنیاد مسکن باز پس بگیرم، با توجه به اینکه قسمتی از آن را قرض گرفته‏ام و قسمتی را هم از فروش فرش خانه‏ام و باقی‌مانده آن را هم از حقوق همسرم که معلّم است، تهیه کرده‏ام، امیدوارم به دو سؤال ذیل پاسخ فرمایید. 1 ـ اگر بتوانم مبلغ مزبور را پس بگیرم و آن را فقط برای تهیه مسکن (زمین یا خانه) مصرف کنم، آیا خمس به آن تعلّق می‏گیرد؟ 2 ـ چه مقدار خمس به آن تعلّق می‏گیرد؟

ج: در فرض مرقوم که پول از راه هديه يا قرض يا فروش لوازم زندگى تهيه شده، خمس آن واجب نيست.

س 909: شخصی خانه‏ای برای سکونت ندارد و برای خرید مسکن یا تهیه مایحتاج زندگی، مالی را پس‏انداز کرده است، آیا این مبلغ خمس دارد؟

ج: مال پس‌انداز شده از منفعت کسب اگر براى تأمين هزينه‏هاى زندگى باشد، سر سال خمسى، خمس دارد مگر اين که پس‌انداز براى تهيّه لوازم ضرورى زندگى و يا تأمين هزينه ‏هاى لازم باشد که در اين صورت اگر بعد از سال خمسى در آينده نزديک (تا چند روز) در راه‏هاى مذکور مصرف شود، خمس ندارد.

اجوبه الاستفتائات.

نبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

خمس پس انداز در بانک مسکن

پرسش :به پولی که در بانک مسکن جهت تامین مسکن پس انداز می شود خمس تعلق می گیرد یا خیر؟

پاسخ :خمس تعلق می گیرد ولی اگر در زحمت باشید خمس را به ذمه بگیرید و بعداً ادا کنید. استفتائات.

سؤال 96 ـ آیا پولى که به خاطر خریدن خانه، ازدواج، و مانند آن پس انداز و نگهدارى مى شود، مشمول خمس است؟
جواب: اگر سال بر آن بگذرد خمس دارد و در موارد ضرورى حاکم شرع مى تواند ارفاقهایى لحاظ کند.
سؤال 97 ـ شخصى مقدارى پس انداز دارد که حاصل حقوق و اضافه کارى است آیا خمس دارد؟
جواب: خمس دارد.
سؤال 98 ـ مستأجرین باید مبلغى به عنوان ودیعه و سپرده به مالکین بدهند تا به آنها خانه اجاره دهند وگرنه، یا خانه را اجاره نمى دهند، یا مال الاجاره بیشترى طلب مى کنند، آیا مبلغ ودیعه و سپرده که طبعاً سال بر آن مى گذرد مشمول خمس است؟
جواب: مبلغ مذکور جزء مؤونه است و خمس ندارد; امّا اگر آن را بازپس گرفت و نیازى به آن نداشت احتیاط آن است که خمس آن را بدهد.
سؤال 99 ـ شخصى مبلغى را در بانک به عنوان پس انداز بلند مدّت پنج ساله سرمایه گذارى مى کند، پس از مدّتى متوجّه مى شود که خمس آن مبلغ را نداده است. اگر بخواهد حساب را ببندد بانک سودهاى متعلّقه را کسر مى نماید و به مقدار کمى تقلیل مى دهد، آیا این شخص باید فوراً حساب بانکى را ببندد تا مبلغ خمس را جدا کند، یا مى تواند در انتهاى پنج سال خمس اصل مال و سود آن را با هم بدهد؟ آیا مى تواند خمس مال را از پول دیگرى بپردازد تا حساب بانکى بسته نشود؟
جواب: مجاز است که خمس آن را از مال دیگرى بپردازد، و اگر مال دیگرى ندارد به او اجازه مى دهیم خمس خود را تا پایان مدّت تأخیر بیندازد.
سؤال 100 ـ لطفاً به دو سؤال زیر پاسخ دهید:
الف) آیا سپرده هاى بلند مدّت بانکها که توسط بانک در گردش کارى مى باشد مشمول خمس است؟
جواب: چنانچه خمس آن را نپرداخته باشد باید بپردازد.
ب) بهره اى که به این پس انداز تعلّق مى گیرد، چه حکمى دارد؟
جواب: چنانچه شرط خاصّى در مورد پس انداز نکرده باشید و خود آنها بهره اى بدهند; اشکالى ندارد، ولى خمس به آن تعلّق مى گیرد.
سؤال 101 ـ پدرى در طول سال گاهى براى فرزندان خود مبلغى را پس انداز مى کند، در واقع این پس انداز را به تملیک آنها درمى آورد، آیا به پس اندازهاى فوق خمس تعلّق مى گیرد؟ در صورت تعلّق، خمس آن بر عهده ولىّ است، یا فرزندان پس از بلوغ؟
جواب: چنانچه به فرزندان خود بخشیده، و اگر بالغ هستند به قبض ایشان داده، احتیاطاً باید خود فرزندان خمس آن را بدهند، و اگر نابالغ هستند و مال تا سنّ بلوغ باقى باشد، بنابر احتیاط واجب خمس به آن تعلّق مى گیرد و فرزندان باید بپردازند.
سؤال 102 ـ کسى مقدارى از پول خود را به صورت مضاربه سرمایه گذارى کرده است، اگر سال بر این پول، که اصل سرمایه است، بگذرد و همچنان با آن معامله کند، آیا خمس دارد؟
جواب: اگر خمس آن پول را قبلا داده، اصل پول خمس ندارد ولى آن مقدار از سود آن که تا پایان سال خمسى باقى مى ماند خمس دارد. و اگر خمس اصل پول را نداده، باید خمس اصل و سود آن را بپردازد.
سؤال 103 ـ آیا به پولى که در بانک مسکن، جهت تهیّه مسکن گذاشته مى شود، و چندین سال مى گذرد تا منزل آماده شود، خمس تعلّق مى گیرد؟
جواب: اگر پول را براى این گذارده که وام بیشتر بگیرد خمس دارد، و اگر پول پیش پرداخت مسکن است خمس ندارد.
سؤال 104 ـ شخصى مقدارى پس انداز دارد که حاصل وام، حقوق و اضافه کارى است، آیا خمس دارد؟
جواب: آنچه وام بوده و اقساط آن را نپرداخته خمس ندارد و امّا وامى که اقساط آن را پرداخته خمس دارد.

خمس دستور مهمّ اسلامى >  پس انداز و سپرده بانکها.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.

---

مطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: پولی که برای ازدواج و خرید مسکن مورد نیاز کنار گذاشته میشود ایا خمس دارد؟
پاسخ: بله خمس دارد.
۵۹پرسش: آیا خمس فرزندان خود را که هنوز مکلّف نیستند از اموال آنها پرداخت کنند ؟
پاسخ: بر پدر واجب است که خمس متعلق به اموال فرزند نابالغ را بپردازد و می تواند از مال خود آنها بدهد .

پرسش: آیا به زمینی که شخص خریداری می کند تا قیمت ان بالا رفته و آنرا بفروشد و در آمد کسب کند خمس تعلق میگیرد؟
پاسخ: خمس تعلق میگیرد.

پرسش: شخصی منزلی را بمبلغ ۱۰ میلیون خرید پس از استفاده ۳ سال بعد به چند برابر آن مبلغ فروخت و اکنون دنبال منزل دیگری است اگر چنانچه سال خمس سر رسید و هنوز منزلی پیدا نکرده است در مورد خمس اصل پول و افزایش ان چه تکلیفی دارد؟
پاسخ: فقط خمس افزایش را باید بدهد.

پرسش: اینجانب مبلغ ۳۸۶ هزار تومان جهت خوابگاه ووامهای دانشجویی به صندوق رفاه دانشجویان بدهکار میباشم وقرض خود را باید از سال ۸۴ به بعد بپردازم اکنون که در سربازی هستم برجی حدوداً ۲۰ هزار تومان حقوق میگیرم آیا با کامل شدن یک سال از دریافت اولین حقوق اگر چیزی از این پول باقی مانده بود به آن خمس تعلق می گیرد یا نه ؟
پاسخ: خمس بر شما واجب نیست .

۸پرسش: من کم کم خانه ای را ساختم ولی به علت داشتن قرضهای فراوان و اقساط وام آن را اجاره دادم تا بتوانم اقساطش را پرداخت کنم و بعدا در آن سکونت کنم، ایا خمس این منزل واجب است؟

پاسخ:

اگر کسی نتواند برای خود مسکن تهیه کند مگر اینکه مبلغی را قرض یا وام بگیرد و با آن مسکن را طی چند سال بنا کند سپس با اجاره دادن مسکن قرضها یا اقساط خود را بازگرداند، پس چنانچه تهیه مسکن مناسب شأن او باشد (به نحوی که بدون آن نسبت به حق خانواده و آینده انها مقصر شمرده شود) خمس ندارد، و در غیر این صورت باید هر سال معادل اقساط پرداختی اصل وام یا قرض مصرف شده از قیمت فعلی خانه خمس داده شود.

مسأله ۲۳۲۳. كسی كه از درآمد اثنای سال به تدریج مسكن و خانه مسكونی در طیّ چند سال برای خویش می‌سازد؛ مثلاً در سال اول زمین را خریداری می‌كند و در سال دوم آهن مورد نیاز را تهیه می‌نماید و در سال‌های بعد به تدریج بناء را می‌سازد، باید در انتهای سال، خمس آن اموال را پرداخت نماید

مگر آنكه آن مسكن، خانه مسكونی مورد احتیاج فعلی و در حد شأن فرد باشد و تنها راه خانه دار شدن، فراهم کردن تدریجی آن باشد و تهیه تدریجی‌اش برای امثال آن فرد معمول باشد، طوری كه فراهم نكردن مقدّمات خانه دار شدن، عرفاً كسر شأن برای فرد و كوتاهی در حق خانواده او و سهل انگاری نسبت به آینده آنان محسوب شود؛

كه در این صورت چنانچه خانه را به تدریج بسازد و درهمان سالی که ساختش به پایان رسید، ساکن آن گردد، پرداخت خمس آن لازم نیست؛ ولی كنار گذاشتن پول و پس انداز آن برای تهیه مسکن در آینده، حتی اگر شرائط فوق را داشته باشد خمس دارد.

رساله توضیح المسائل.

نبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

 

*- ويژه نامه احكام خمس

• آیا پس انداز خمس دارد
• خمس رهن و اجاره منزل
• آیا زمین خمس دارد
• آیا وام بانکی خمس دارد
• آیا هدیه خمس دارد
• خمس پول فروش خانه
• بخشش اموال به قصد فرار از خمس

---

---

کلید: خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز منزل خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز مسكن خمس پس انداز خانه خمس پس انداز برای مسکن  خمس پولی که برای خرید خانه پس انداز میشود خمس پس انداز خرید خانه