خمس پول فروش خانه
پرسش. شخصى از درآمد كسب، خانه اى خريده و چند سال در آن زندگى مى كند، سپس آن را مى فروشد تا خانه ديگرى تهيه نمايد؛ چنانچه اين پول تا سر سال خمسى باقى بماند، خمس دارد؟
خمس پول فروش خانه
خمس پول فروش خانه
پرسش 75 . شخصى از درآمد كسب، خانه اى خريده و چند سال در آن زندگى مى كند، سپس آن را مى فروشد تا خانه ديگرى تهيه نمايد؛ چنانچه اين پول تا سر سال خمسى باقى بماند، خمس دارد؟
امام: پول فروش آن فورا خمس دارد؛ مگر اينكه خانه را با خانه ديگر معاوضه كند.
آيات عظام بهجت و نورى: اگر بدون پول فروش، نمى تواند خانه ديگرى تهيه كند، چنانچه تا سر سال خمسى باقى بماند، خمس ندارد.
آيات عظام تبريزى، سيستانى، صافى و فاضل: به مقدار سود آن (تفاوت ارزش خريد و ارزش فروش) سر سال خمسى، خمس تعلق مى گيرد.[3]
آيات عظام خامنه اى و مكارم: خمس ندارد.[4]
آيه اللّه وحيد: بنابر احتياط واجب، به مقدار سود آن (تفاوت قيمت خريد و قيمت فروش) سر سال خمسى، خمس تعلق مى گيرد.[5]
- [1]امام، استفتائات، ج 1، س 65 و 173.
- [2]بهجت، توضيح المسائل، 1391؛ نورى، استفتائات، ج 1، س 263.
- [3]سيستانى، منهاج الصالحين، م 1213؛ صافى، توضيح المسائل، 1790 و 1779؛ تبريزى، استفتائات س 841؛ فاضل، جامع المسائل، ج 2، س 485.
- [4]خامنه اى، اجوبة، س 986؛ مكارم، استفتائات، ج 1، س 314.
- [5]وحيد، توضيح المسائل، م 1778. (احكام خمس،پرسمان).
س 888: من مالک خانه بسیار محقّری هستم، و به عللی تصمیم به خرید خانه دیگری گرفتم، ولی به علت بدهی مجبور به فروش ماشینی که از آن استفاده میکردم و گرفتن مبلغی وام از بانک استان و صندوق قرض‌الحسنه شهرمان شدم تا بتوانم پول خانه را بپردازم، با توجه به اینکه ماشین را قبل از تاریخ سال خمسی‌ام فروخته و پول آن را برای پرداخت مقداری از بدهی‌هایم مصرف کردهام، آیا به پول حاصل از فروش ماشین خمس تعلّق می‌گیرد یا خیر؟
ج: در فرض سؤال، پول حاصل از فروش ماشين خمس ندارد.
س 889: خانه، ماشین و لوازم مورد نیاز انسان یا خانواده او که از درآمد سال خریده شده است، اگر در اثر ضرورت و یا به منظور تبدیل به جنس بهتر فروخته شود، از جهت خمس چه حکمی دارد؟
ج: پول حاصل از فروش چيزى که از مؤونه بوده، خمس ندارد.
س 885: اگر شخصی خانه خود را فروخته و پول آن را برای استفاده از سود آن در بانک بگذارد و سپس سال خمسی اش فرا برسد، چه حکمی دارد؟ و اگر این پول را برای خرید خانه، پس‌انداز نماید، چه حکمی دارد؟
ج: اگر خانه را از درآمد سالانه شغلى براى سکونت و به حساب مخارج سالانه، ساخته يا خريده و بعد از سال خمسى آن را فروخته باشد، پول فروش آن در هر صورت خمس ندارد.
س 886: آیا به اموالی که به تدریج برای خرید خانه یا سایر مایحتاج زندگی پس‌انداز می شود، خمس تعلّق می گیرد؟
ج: اگر خريد مايحتاج ضرورى زندگى برحسب وضع مالى شخص متوقّف بر پس‌انداز درآمد سال باشد، و بنا دارد پس‌اندازها را در آينده نزديک (تا چند روز) صَرف خريد مايحتاج ضرورى زندگى نمايد، خمس ندارد.
س 882: خانه نیمه سازی در یکی از شهرها دارم که به علت سکونت در ساختمانهای دولتی نیازی به آن ندارم، لذا قصد دارم آن را فروخته و با پول آن ماشینی برای استفاده شخصی بخرم، آیا به پول آن خمس تعلّق می‌گیرد؟
شاید این مطالب را هم بپسندید:
ج: اگر خانه مزبور را از درآمد سالانه و در بين سال به قصد سکونت در آن ساخته يا خريده ايد، و در همان سال آن را فروخته ايد پول فروش آن اگر در همان سال فروش در مؤونه زندگى مصرف شود، خمس ندارد، و همچنين اگر بعد از سکونت در آن، در سال بعد آن را فروخته باشيد، پول فروش آن خمس ندارد.
س 880: آیا به خانه ای که قبلاً با مالی که خمس آن داده نشده، ساخته شده، خمس تعلّق می گیرد؟ بر فرض وجوب پرداخت خمس، آیا خمس بر اساس قیمت فعلی محاسبه می شود یا قیمت زمان ساخت آن؟
ج: اگر خانه از درآمد بين سال براى زندگى و سکونت ساخته شده و پس از سکونت در آن به فروش رفته است، پول فروش آن خمس ندارد، ولى اگر از درآمدى که سال بر آن گذشته، ساخته شده است، خمس پولى که در ساخت آن هزينه شده، بايد پرداخت شود.
س 881: مدتی قبل آپارتمان مسکونی خود را فروختم. این معامله هم زمان با رسیدن سال خمسی من بود و چون خود را موظف به ادای حقوق شرعی میدانم، بر اثر شرایط خاص زندگی ام در این رابطه با مشکل مواجه شده ام، امیدوارم مرا در این رابطه راهنمایی فرمایید.
ج: اگر خانه مسکونى فروخته شده را با پولى که خمس نداشته و يا با درآمد بين سال خريده ايد، پول فروش آن در هر صورت خمس ندارد.
س 987: اگر وسائل و چیزهای مورد نیاز زندگی مانند ماشین، موتور، فرش که خمس آن داده نشده است، فروخته شود، آیا پس از فروش باید خمس آنها فوراً پرداخت شود؟
ج: وسايل ذکر شده اگر جزو احتياجات زندگى بوده و از درآمد بين سال آن را تهيه کرده است، و در سال بعد به فروش رفته است پول فروش آن خمس ندارد، ولى اگر وسايل را با پولى که سال بر آن گذشته بدون اداى خمس تهيه کرده، بايد خمس پول خريد آنها را بدهد، هرچند آن وسايل را نفروشد و اگر حساب سال نداشته در مورد پول خريد آنها بايد با يکى از نمايندگان ما مصالحه نمايد.
س60: من شغلم بساز و بفروشی ساختمان است و خمس هم می‌دهم زمینی را می‌خرم و در آن ساختمانی ساخته و می‌فروشم پول دریافتی حاصل از فروش شامل سه قسمت است (اصل سرمایه‌‌گذاری، تورم و سود). حال با توجه به اینکه شغل من بساز و بفروشی است و برای ادامه کار می‌بایست برای جایگزینی ساختمان مشابه ساختمان فروخته شده (که با پول خمس داده شده ساخته شده بود و فروخته‌ام) اصل سرمایه به‌اضافه تورّم را هزینه کنم آیا خمس را چگونه محاسبه کنم (آیا فقط به سود بدون در نظر گرفتن اصل سرمایه و تورّم خمس تعلّق می‌گیرد؟)
ج) سرمايه‌ای که خمس آن پرداخته شده، خمس ندارد ولی آنچه عرفاً ربح و سود صدق می‌کند بايد خمس آن پرداخت شود. ولی مقداری از افزايش قيمت كه ناشی از تورّم باشد يعنی ارزش پول كم شده به‌‌طوری كه همه اجناس با پول بيشتر معامله می‌شوند، خمس ندارد.
اجوبه الاستفتائات.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
پرسش: شخصی منزلی را بمبلغ ۱۰ میلیون خرید پس از استفاده ۳ سال بعد به چند برابر آن مبلغ فروخت و اکنون دنبال منزل دیگری است اگر چنانچه سال خمس سر رسید و هنوز منزلی پیدا نکرده است در مورد خمس اصل پول و افزایش ان چه تکلیفی دارد؟
پاسخ: فقط خمس افزایش را باید بدهد.
- منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
