به نیابت از میت به حج رفته اما برای خودش حج گزارده
استنابه براى ميت در ميقات و انجام حج براى خود
90- كسانى كه با فيش ميّت و به نيابت از وى به حج مىروند، اگر خود نيز شرايط استطاعت را دارا باشند، بجز باز بودن راه، كه آنهم با فيش حج ميّت حاصل شده است، آيا مىتوانند- مثلًا در مدينه يا جده (قبل از ميقات)- براى متوفّى نايب بگيرند و خودشان حج واجب خود را انجام دهند؟[1]
[1] ( 1). آية اللَّه تبريزى: اگر بتواند ورثه را راضى كند كه با آن فيش براى خود حج بجاآورد و براى ميت نايب بگيرد، واللَّه العالم.
آيةاللَّه بهجت: مانعى ندارد اگر اجاره مطلق بوده و شرط مباشرت نشده است.
آية اللَّه خامنه اى: اگر راه با فيش مورد وصيت براى پسر باز شده و يا اينكه ورثه فيش را به يكى از فرزندان بدهند كه به نيابت پدر به حج برود بايد حج را به نيابت از پدر بجا آورد و چنانچه وصيتى نبوده و از او خواسته نشده كه نيابت كند، بايد براى خودش حج بهجا آورد و براى پدر نايب بگيرد.
آية اللَّه سيستانى: اگر اجير باشد و نيابت مشروط به آن سال باشد. بايد حج نيابى را مقدّم بدارد و اگر مشروط نباشد يا اجير نباشد، بايد حج خود را مقدّم بدارد و مىتواند براى ميّت نايب بگيرد مگر اين كه مطمئن باشد در آينده مىتواند حج خود را انجام دهد كه در اين صورت مىتواند حجّ نيابى را انجام دهد.
آية اللَّه صافى: در فرض مرقوم، استيجار شخص ديگرى صحيح نيست، بلى اگر براى انجام حج، اعمّ از مباشرت و تسبيب اجير شده باشد و حج مورد اجاره ميقاتى باشد بايد خودش حَجّةالاسلام خود را بجا آورد و براى ميّت حج ميقاتى استيجار كند. واللَّه العالم.
آية اللَّه فاضل: در فرض سؤال، وظيفه انجام حج نيابى است. گرچه اگر براى خود حج انجام دهند صحيح است. هر چند معصيت كردهاند. و نايب گرفتن براى متوفّى در صورتى صحيح و مجزى است كه مجاز در استنابه باشند. و الّا مجزى نيست.
آية اللَّه مكارم: در صورتى كه ميت وصيت براى حج بلدى نكرده باشد، اين كار مانعى ندارد.
آية اللَّه نورى: اين قبيل افراد نمىتوانند نايب باشند و حجّ نيابى انجام بدهند، اين شخص هم لازم است حجّ خود را انجام بدهد و گرفتن نايب بايد با نظر ورثه و يا وصى و يا حاكم شرع، كه هر يك در مورد خود اختيار دارند، باشد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
91- در فرض سؤال قبل، اگر ميّت مثلًا پسر بزرگ خود را براى انجام حج مشخص كرده باشد، يا تمام ورثه اتفاق كنند كه يكى از آنها از طرف ميّت به حج برود، تكليف او چيست؟[1]
[1] ( 1). آية اللَّه تبريزى: به همان نحو كه در مسأله سابقه گذشت عمل شود واللَّه العالم.
آيةاللَّه بهجت: جواب آن از سوال قبل معلوم مىشود.
آيةاللَّه سيستانى: در صورتى كه وصيّت به يكى از آنها كرده باشد، بايد به جاى او حج انجام دهد و خودش مستطيع نيست. ولى اگر توافق آنها بر يكى از آنها باشد مصداق مسأله فوق است.
آية اللَّه صافى: با فرض آنكه استطاعت طريقى ندارد جايز است از طرف ميت حج بجا آورد.
آية اللَّه فاضل: اگر وصيت كرده باشد بايد به جاى متوفى حج بجا آورد و خودش در آن سال مستطيع نيست و اگر تمام ورثه رضايت بدهند كه يكى حج بجا آورد، اگر بگويند به نيابت حج بجا آورد، بايد بجاى متوفى حج انجام دهد و اگر اجازه دادند براى خودش حج انجام دهد، براى خودش انجام دهد.
آية اللَّه مكارم: هرگاه ميت وصيّت كرده، بايد به وصيّت او عمل شود و اگر ورثه توافق كنند جايز است او به حج برود.
آية اللَّه نورى: اگر خود آن فرزند مستطيع باشد، نمىتواند نيابت را قبول كند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از مناسك حج با حواشى و مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: خامنه ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، وحید خراسانی، بهجت،فاضل ، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
ویژه نامه احکام جامع سایت هدانا
