انفال چیست
فهرست این نوشتار:
انفال چیست
پرسش : واژه انفال به چه معناست؟
پاسخ: «انفال» در اصلاز ماده «نَفْل» – بر وزن نفع-، به معنى زیادى است، و این که به نمازهاى مستحب«نافِلَه» گفته مى شود، به این دلیل است که اضافه بر واجبات است، و همچنین اگر «نوه» را «نافله» مى گویند به خاطر این است که بر فرزندان افزوده مى شود، «نَوْفَل» به کسى گفته مى شود که بخشش زیاد داشته باشد. و اگر به غنایم جنگى نیز «انفال» گفته شده است، یا به جهت این است که یک سلسله اموال اضافى است که بدون صاحب مى ماند و به دست جنگجویان مى افتد، در حالى که مالک خاصى براى آن وجود ندارد. و یا به این جهت است که جنگجویان براى پیروزى بر دشمن مى جنگند، نه براى غنیمت، بنابراین غنیمت یک موهبت اضافى است که به دست آنها مى افتد.(1)
- پی نوشت:
- (1). گردآوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دارالکتب الإسلامیۀ، چاپ سی و دوم، ج 7، ص 106
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
انفال
اجوبه الاستفتائات
س 1039: بر اساس قانون زمین شهری:
1 ـ زمین‌های بایر جزء انفال محسوب و تحت تصرّف حکومت اسلامی است.
2 ـ زمین‌های بایر و غیر آن در شهرها اگر مالک خصوصی داشته باشد، در صورت نیاز دولت و شهرداریها به آن میتوانند آن را به قیمت متعارف در آن منطقه از مالکین استملاک نمایند.
سؤال این است:
1 ـ اگر شخصی زمین بایری را که سند آن به نام او بوده، ولی بر اثر قانون زمین شهری از اعتبار ساقط شده است به عنوان سهم امام(علیه‌السلام) و سهم سادات بدهد، چه حکمی دارد؟
2 ـ اگر شخصی زمینی اعم از بایر یا دایر داشته باشد و از طرف دولت یا شهرداری بر اساس قانون مجبور به فروش آن شود، ولی او آن را به عنوان سهم امام و سادات بدهد، چه حکمی دارد؟
ج: زمينى که در اصل موات است و شرعاً ملک کسى که سند به نام اوست، نيست، واگذارى آن به عنوان خمس و احتساب آن به جاى بدهى خمس صحيح نيست. همچنين زمين ملکى که گرفتن آن توسط دولت يا شهردارى، با عوض يا بدون عوض، بر اساس قانون جايز است، مالک آن نمىتواند آن را به عنوان خمس واگذار نمايد و به جاى بدهى خمس حساب کند.
س 1040: اگر شخصی زمینی را در کنار کارخانههای آجرسازی برای استفاده از فروش خاک آن بخرد، آیا از انفال محسوب میشود؟ بر فرض اینکه از انفال نباشد، با توجه به اینکه به نسبت ده درصد به شهرداری داده میشود، آیا دولت حق مطالبه مالیات برای خاک آن دارد؟
ج: زمين مورد معامله، اگر آباد و ملک خاص شرعى فروشنده باشد، گرچه با خريد آن ملک خاص خريدار مىشود و جزو أنفال محسوب نيست، ليکن پرداخت مالياتِ درآمدِ حاصل از فروش خاک آن، اگر مستند به قانون مصوب مجلس شوراى اسلامى (در ايران) و مورد تأييد شوراى نگهبان قانون اساسى باشد، لازم است و دولت حق مطالبه آن را دارد.
س 1041: آیا شهرداری حق بهرهبرداری اختصاصی از ماسهها و شنهای کف رودخانهها برای آبادانی و احداث شهر و غیر آن را دارد، و در صورتی که این حق را داشته باشند، اگر شخصی غیر از شهرداری مدعی مالکیت آن باشد، آیا دعوای او مسموع است یا خیر؟
ج: اين کار براى شهردارىها جايز است و ادعاهاى مالکيت خصوصى کف و بستر رودهاى بزرگ و عمومى از سوى اشخاص پذيرفته نيست.
س 1042: آیا حق اولویت عشائر در استفاده از چراگاههای خود (هر قبیلهای نسبت به چراگاه خودش) با کوچ کردن از آن و تصمیم به بازگشت دوباره به آنجا از بین میرود؟ با توجه به اینکه این کوچ کردن از قدیم بوده و در طول دهها سال ادامه داشته است.
ج: ثبوت حق اولويت شرعى براى آنان نسبت به چراگاه چهارپايانشان، بعد از کوچ کردن از آنجا، محل اشکال است و احتياط در اين مورد خوب است.
س 1043: روستایی از نظر چراگاه و زمین‌های زراعی در مضیقه است و هزینههای عمومی آن از راه فروش علفهای چراگاه تأمین میشود، این وضعیت بعد از انقلاب اسلامی هم تاکنون استمرار داشته، ولی مسئولین آنان را از این کار منع کردهاند، با توجه به فقر مادی اهالی روستا و بایر بودن چراگاهها، آیا شورای روستا حق دارد که اهالی را از فروش علفهای چراگاه منع کرده و درآمد حاصل از فروش آن را برای تأمین هزینه های عمومی روستا اختصاص دهد؟
ج: علفهاى چراگاه‌هاى عمومى طبيعى که سابقه ملکيت خصوصى ندارد، ملک اختصاصى کسى نيست و فروش آن از سوى کسى جايز نيست، ولى کسى که از طرفِ دولت، مسئول امور روستاست، مىتواند مبلغى را براى مصالح عمومى روستا از کسانى که اجازه چراندن چهارپايان در آن مراتع را دارند، بگيرد.
س 1044: آیا برای عشائر جایز است که چراگاههای تابستانی و زمستانی را که از دهها سال پیش به‌صورت دورهای در آن تردد دارند، به مالکیت خود در آورند؟
ج: چراگاه‌هاى طبيعى که کسى نسبت به آنها سابقه ملکيت اختصاصى ندارد، از انفال و اموال عمومى است که اختيار آن با ولىّ امر مسلمين است و سابقه تردد عشائر موجب مالکيت آنان نمىشود.
س 1045: خرید و فروش چراگاههای عشائری در چه زمانی صحیح است و در چه زمانی صحیح نیست؟
ج: خريد و فروش چراگاه‌هايى که ملک کسى نيست و از انفال و اموال عمومى است، در هيچ حالى صحيح نيست.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
س 1046: شغل ما دامداری است که چهارپایان خود را در یکی از جنگلها میچرانیم و بیشتر از پنجاه سال است که به این کار مشغول هستیم، سندی نزد ما وجود دارد که دلالت میکند که ما از طریق ارث مالک شرعی این جنگل هستیم، سند مزبور هم یک سند قانونی است، بعلاوه این جنگلها وقف امیرالمومنین و سیدالشهداء و ابوالفضل العباس(سلام الله علیهم اجمعین) است، و دامداران سالیانی است که در این جنگل زندگی میکنند و خانههای مسکونی و زمین‌های زراعی و بستان دارند. اخیراً جنگلبانان تصمیم گرفتهاند ما را از آن اخراج نموده و بر آن مسلط شوند، آیا آنان حق اخراج ما را از این جنگل دارند؟
ج: از آنجايى که شرعاً صحّت وقف متوقف بر سابقه ملکيت شرعى است، همانگونه که انتقال از طريق ارث هم متوقف بر مالکيت شرعى مورّث است، لذا جنگلها و چراگاه‌هاى طبيعى که تا به حال ملک کسى نبوده است و هيچ‌گونه سابقه احيا و آباد کردن در آنها وجود ندارد، ملک اختصاصى کسى محسوب نمىشود تا وقفيّت آن صحيح باشد يا از طريق ارث انتقال يابد. به هر حال هر مقدار از جنگل که به‌صورت مزرعه يا مسکن و مانند آن احيا شده و ملک شرعى گرديده، اگر وقف باشد، حق تصرّف در آن با متولّى شرعى آن است و اگر وقف نباشد حق تصرّف در آن با مالک آن است، و اما آن مقدار از جنگل و مراتع که به‌صورت جنگل طبيعى يا مرتع طبيعى باقى مانده است، از انفال و اموال عمومى است و اختيار آن بر اساس مقررات قانونى، با دولت اسلامى است.
س 1047: دامدارانی که اجازه چراندن حیوانات خود را دارند، آیا جایز است که وارد مزرعههای خصوصی کنار چراگاه شده تا خود و چهارپایان آنان از آب مزرعه، بدون رضایت مالک آن بنوشند؟
ج: مجرد داشتن اجازه چراندن حيوانات در چراگاه‌هاى مجاور املاک اشخاص، براى جواز ورود در ملک غير و استفاده از آب ملکى آن کافى نيست و اين کار براى آنان بدون رضايت مالک آن جايز نمى باشد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
تملک جنگلها [fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][انفال]
پرسش : آیا بر جنگلها حکم ملک، جارى مى شود و مى توان مسأله ارث، وقف، اجاره و… را بر آن مترتّب کرد؟
پاسخ : ظاهر این است که بر این گونه جنگلها حکم ملک، جارى مى شود و مساله ارث و وقف و اجاره و… صحیح است ولى بعد از تشکیل حکومت اسلامى و نهى حکومت از تملّک جنگلها بدون رضایت حکومت نمى توان اقدام کرد.
حکم انفال در زمان حاضر [انفال]
پرسش : طبق ظاهر آیات و روایات، انفال شامل همه دشتها و کوهها و جنگلها و دریاها و… در سراسر جهان است; امّا در شرایط فعلى که مرزهاى جغرافیایى بین المللى مورد قبول همه حکومتهاست آیا انفال هم به این مرزبندیها محدود مى شود؟
پاسخ : ظاهر روایات انفال، بلکه صریح بسیارى از آنها، شامل تمام منافع روى زمین است ولى پر واضح است که حاکم اسلامى و ولىّ فقیه مى تواند طبق مصالح مسلمین ضوابط جهانى را ملحوظ دارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.
غنیمت | مطابق نظر 10 مرجع تقلید
کلید: انفال چیست همراه با نظر مراجع انفال چیست همراه با نظر مراجع انفال چیست همراه با نظر مراجع انفال چیست همراه با نظر مراجع انفال چیست همراه با نظر مراجع انفال چیست همراه با نظر مراجع انفال چیست همراه با نظر مراجع انفال چیست همراه با نظر مراجع
[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]
