اعمال ماه محرم

ماه محرممفاتیح الجنان

تاریخ نشر: 19 شهریور 1395 بروزرسانی: 19 شهریور 1397

اعمال ماه محرم

فهرست این نوشتار:

اعمال ويژه هر ماه

در فرهنگ اسلامى و روایات پیشوایان دین، براى مناسبت هاى ماههاى قمرى، آداب و اعمالى نقل شده است که در این بخش به آنها پرداخته مى شود، و در آغاز به تقویم آن ماه و حوادث مهمّى که در آن واقع شده است، اشاره مى گردد. تا با توجّه به این روزهاى تاریخى، اعمال مناسب انجام دهند و با یادآورى این ایّام و تجدید خاطره هاى مهمّ تاریخى، از آنها بهره گیرند.

تقويم اين ماه

اوّل محرّم:
آغاز سال هجرى قمرى است، گرچه هجرت در ماه ربیع الأوّل صورت گرفت; ولى به مناسبت آغاز سال، سزاوار است همه مؤمنان به یاد حادثه عظیم هجرت و آثار مهم آن در تاریخ اسلام و فداکارى هاى مولاى متّقیان على(علیه السلام) در لیلة المبیت باشند.
دوم محرّم:
روز ورود امام حسین(علیه السلام) و یارانش به سرزمین کربلا (در سال 61 هجرى قمرى)(1) است که سرآغاز حماسه هاى عظیم عاشوراست.
هفتم محرّم:
روز جلوگیرى کردن حرم حسینى(علیه السلام) از دستیابى به آب است; در این روز دستورى از سوى عبیداللّه بن زیاد براى عمر بن سعد رسید که بین حسین(علیه السلام) و یارانش و آب حایل شوند، تا قطره اى از آب فرات ننوشند!(2)
نهم محرّم (تاسوعا):«شیخ کلینى» از امام صادق(علیه السلام) نقل مى کند که آن حضرت فرمود: «روز تاسوعا، روزى است که امام حسین(علیه السلام) و یارانش را در کربلا محاصره کردند و دشمنان براى جنگ با آن حضرت اجتماع نمودند، و پسر مرجانه و عمر بن سعد از زیادى لشکر خویش خوشحال شدند، و امام حسین(علیه السلام) و اصحابش را در آن روز ضعیف شمردند، و یقین کردند که براى امام حسین(علیه السلام)یاورى نخواهد آمد و مردم عراق وى را کمک نخواهند کرد; آنگاه فرمود: «بِأبی المُسْتَضْعَفُ الغَریبُ; پدرم فداى آن ضعیفِ غریب باد».(3)
در این روز شمر همراه با نامه اى از سوى عبیداللّه بن زیاد خطاب به عمر بن سعد وارد کربلا شد که بر حسین(علیه السلام) و یارانش سخت بگیر! تا تسلیم شوند و وادار به بیعت گردند و در صورت امتناع، همه آنها را به قتل برسان. امام حسین(علیه السلام) حاضر به پذیرش ذلّت بیعت با دشمن نشد; ولى از آنان خواست که آن شب را به وى مهلت دهند، تا به عبادت و دعا و نماز بپردازد، و فردا در معرکه نبرد با آنان روبه رو خواهد شد.(4)
دهم محرّم (عاشورا):
روز پرحماسه و فراموش نشدنى تاریخ اسلام و تشیّع; روز فداکارى، جانبازى و شهادت سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبداللّه الحسین(علیه السلام) و یاران باوفایش، در سرزمین کربلا (در سال 61 هجرى قمرى) است.
دوازدهم محرّم:
روز شهادت امام زین العابدین(علیه السلام) (بنابر روایتى در سال 94 یا 95 هجرى قمرى) است.(5)
بیست و پنجم محرّم:
روز شهادت امام زین العابدین(علیه السلام) است بنابر روایتى دیگر.(6)

ماه محرّم، ماه حماسه و ماتم

ماه محرّم، ماه غم و اندوه اهل بیت(علیهم السلام) و شیعیان آنهاست و ماه شهادت و یادآورى دلاورى ها و شجاعت ها و ایثارهاى سیّدالشّهدا امام حسین(علیه السلام) و یاران باوفاى او در کربلاست; در حدیثى از امام على بن موسى الرّضا(علیهما السلام) آمده است که فرمود: «هنگامى که ماه محرّم فرا مى رسید، کسى پدرم را خندان نمى دید و همواره محزون و غمگین بود،تا روز دهم یعنى روز عاشورا; آن روز روزِ مصیبت و حزن و اندوه و گریه پدرم بود و مى فرمود: امروز روزى است که حسین(علیه السلام) شهید شده است».(1)
سزاوار است همه ارادتمندان اهل بیت(علیهم السلام) با تشکیل مجالس سوگوارى، هرچه باشکوهتر در تعظیم این شعائر بکوشند، و خطباى گرامى فلسفه شهادت آن بزرگواران و آثار مهمّ آن را براى بقاى اسلام و تشیّع، شرح دهند; مخصوصاً جوانان و نوجوانان خود را با این مراسم آشنا کنند و در انجام این مراسم از آنچه که مایه وهن مذهب در نظر دوست و دشمن مى شود، جدّاً بپرهیزند، و توجّه داشته باشند که عاشورا و مراسم حسینى است که اسلام را زنده نگه داشته است، و هر سال خون تازه اى در عروق اسلام جارى مى سازد، و تا مراسم حسینى، پرشور و پرشکوه برپاست، آسیبى به اسلام نخواهد رسید.

اعمال ماه محرّم

1ـ به هنگام رؤیت هلال محرّم، مستحب است تکبیر بگویى و اگر مى توانى دعاى مشروحى را که سیّد در «اقبال الاعمال» آورده است، بخوانى.(1)
2ـ در شب اوّل محرّم صد رکعت نماز بخوان، و در هر رکعت سوره «حمد» و «قل هو اللّه»را مى خوانى و هر دو رکعت را به یک سلام پایان مى دهى; در روایتى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) آمده است: هر کس این نمازها را بخواند و روز اوّل ماه محرّم را روزه بگیرد، مانند کسى است که در طول سال بر انجام خیر مداومت داشته باشد و تا سال آینده از فتنه ها محفوظ خواهد بود. و اگر بمیرد وارد بهشت خواهد شد.(2)
3ـ مطابق روایت دیگرى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) در شب اوّل محرم دو رکعت نماز مى خوانى به این نحو: در رکعت اوّل سوره «حمد» و سوره «انعام» و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «یس».(3)
علاوه بر این نمازها، مستحب است نماز اوّل هر ماه نیز خوانده شود که کیفیّت آن در اعمال مشترک ماهها (صفحه 597) گذشت.
4ـ در روز اوّل محرّم، روزه گرفتن مستحب است، که در روایتى امام رضا(علیه السلام) فرمود: «هر کس این روز را روزه بگیرد، و حاجت خویش را از خداوند بخواهد، خداوند دعایش را به اجابت خواهد رساند، این روز همان روزى بود که حضرت زکریّا در این روز، از خداوند فرزندى را طلب کرد و خداوند دعایش را به اجابت رساند و یحیى را به وى عنایت فرمود».(4)
5ـ از امام على بن موسى الرضا(علیهما السلام) نقل شده است که رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) روز اوّل محرّم، دو رکعت نماز مى خواند و پس از نماز دست ها را بلند مى کرد و این دعا را سه مرتبه قرائت مى فرمود:

اَللّـهُمَّ اَنْتَ الاِْلـهُ الْقَدیمُ، وَهذِهِ سَنَةٌ جَدیدَةٌ، فَاَسْئَلُکَ فیهَا الْعِصْمَةَ مِنَ الشَّیْطـانِ،

خدایا تویى معبود ازلى و این سال تازه است از تو خواهم در این سال نگهداریم را از شیطان

وَالْقُوَّةَ عَلى هذِهِ النَّفْسِ الاَْمّارَةِ بِالسُّوءِ، وَالاِْشْتِغالَ بِما یُقَرِّبُنى اِلَیْکَ،

و نیروى بر این نفس که پیوسته به گناه فرمان مى دهد و سرگرمى بدانچه مرا به تو نزدیک کند

یا کَریمُ یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ، یا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ، یا ذَخیرَةَ مَنْ لا ذَخیرَةَ لَهُ،

اى صاحب جلالت و بزرگوارى اى تکیه گاه کسى که تکیه گاهى ندارد اى ذخیره آن کس که ذخیره ندارد

یا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ، یا غِیاثَ مَنْ لا غِیاثَ لَهُ، یا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ،

اى پناهگاه آن کس که پناهگاهى ندارد اى فریادرس آن کس که فریادرسى ندارد اى پشتیبان آن کس که پشتیبانى ندارد

یا کَنْزَ مَنْ لا کَنْزَ لَهُ، یا حَسَنَ الْبَلاءِ،یا عَظیمَ الرَّجآءِ، یا عِزَّ الضُّعَفآءِ،

اى گنج آن کس که گنجى ندارد اى که آزمایشت نیکوست اى بزرگ مایه امید اى عزت بخش ناتوانان

یا مُنْقِذَ الْغَرْقى، یا مُنْجِىَ الْهَلْکى، یا مُنْعِمُ یا مُجْمِلُ، یا مُفْضِلُ یا مُحْسِنُ،

اى نجات بخش غریقان اى خلاص کننده هالکان اى نعمت بخش اى زیباپرور اى فزون بخش اى نیکوده

اَنْتَ الَّذى سَجَدَ لَکَ سَوادُ اللَّیْلِ وَنُورُ النَّهارِ، وَضَوْءُ الْقَمَرِ وَشُعاعُ الشَّمْسِ،

تویى که سجده کرد (و به کمال خضوع درآمد) برایت سیاهى شب و روشنى روز و تابش ماه و شعاع خورشید

وَدَوِىُّ الْمآءِ وَ حَفیفُ الشَّجَرِ، یا اَللهُ لا شَریکَ لَکَ،

شاید این مطالب را هم بپسندید:

دعای جوشن صغیر

اعمال شب های قدر در مفاتیح الجنان

اعمال شب و روز اول ماه رمضان

بر اساس روایات این ذکر را در روزهای آخر ماه شعبان زیاد تکرار کنید

و صداى ریزش آب و بهم خوردن درخت اى خدایى که شریک ندارى

اَللّـهُمَّ اجْعَلْنا خَیْراً مِمّا یَظُنُّونَ، وَاغْفِرْلَنا ما لا یَعْلَمُونَ، وَلا تُؤاخِذْنا بِما یَقُولُونَ،

خدایا قرارمان ده بهتر از آنچه مردم گمان کنند و بیامرز از ما آنچه را که نمى دانند و مگیر ما را بدانچه گویند

حَسْبِىَ اللهُ لا اِلـهَ اِلاَّ هُوَ، عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظیمِ،

بس است مرا خدا معبودى جز او نیست بر او توکل کنم و اوست پروردگار عرش عظیم

امَنّا بِهِ، کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا، وَما یَذَّکَّرُ اِلاَّ اُولُوا الاَْلْبابِ،

ایمان داریم به او و هرچه هست از نزد پروردگار ماست و اندرز نگیرند جز خردمندان

رَبَّنا لاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنا، وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً، اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهّابُ.(5)

پروردگارا منحرف مساز دلهاى ما را پس از آن که هدایتمان کردى و ببخش به ما از پیش خود رحمتى که براستى تویى بخشایشگر.

6ـ مرحوم «شیخ طوسى» فرموده است که مستحب است دهه اوّل محرّم را روزه بگیرد; ولى در روز عاشورا از غذا و آب امساک نماید، امّا روزه نگیرد، و چون وقتِ عصر فرا رسید، به مقدار کمى، تربت تناول نماید (زیرا روزه گرفتن در این روز شیوه بنى امیّه بود که به شکرانه جریان کربلا، روزه مى گرفتند!).(6)

اعمال شب عاشورا

براى شب عاشورا، دعا و نمازهاى بسیارى نقل شده است که برخى از آنها به این شرح است:
1ـ احیاى شب عاشورا; در روایتى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) آمده است که «هر کس شب عاشورا را بیدار بماند (و به عبادت بپردازد); گویا عبادت فرشتگان را انجام داده است…».(1)
2ـ پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمود: در شب عاشورا، چهار رکعت نماز مى گذارى و در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و پنجاه مرتبه سوره «توحید» را مى خوانى وقتى که در رکعت چهارم سلام نماز را گفتى، ذکر خدا را بسیار بگو و بر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) صلوات بفرست و تا مقدارى که ممکن است بر دشمنان اهل بیت(علیهم السلام) لعنت کن.(2)
3ـ صد رکعت نماز بجا مى آورى، هر دو رکعت با یک سلام، که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و سه بار سوره «توحید» را مى خوانى و پس از پایان این نمازها، هفتاد بار مى گویى: سُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ وَلا إلهَ إلاَّ اللّهُ وَاللّهُ اَکْبَرُ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إلاَّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظِیمِ.
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: کسى که این نماز را بخواند – از مردان و زنان – وقتى که بمیرد، خداوند قبرش را معطّر و خوشبو مى کند و هر روز – تا هنگام دمیدن صور – نورى وارد قبرش مى شود…(3)

اعمال روز عاشورا

مى دانیم روز عاشورا که روز شهادت امام حسین(علیه السلام) و یاران باوفاى اوست، روز اندوه و غم و مصیبت ائمّه اطهار(علیهم السلام) و شیعیان آنها مى باشد، و بر انجام اعمال و رعایت امورى در این روز تأکید شده است، مانند:
1ـ شایسته است شیعیان در این روز دست از کسب و کار بکشند و نیازهاى خانه را امروز تهیّه و ذخیره نکنند و به عزادارى و نوحه سرایى بپردازند و همچون کسانى که عزیزترین افراد خویش را از دست داده اند، غم زده و اندوهگین باشند.
امام على بن موسى الرّضا(علیه السلام) فرمود: هر کس در روز عاشورا، دست از تلاش براى دنیا بردارد، خداوند حاجت هاى دنیوى و اخروى او را برآورده مى سازد، و هر کس که روز عاشورا، روز اندوه و غم و گریه اش باشد، خداوند روز قیامت را روز سرور و شادى او قرار دهد و در بهشت با دیدار ما، چشمش روشن مى شود، و هر کس که روز عاشورا را براى خود روز برکت بداند و در آن روز براى منزل خویش اموالى را ذخیره سازد، آن اموال براى او برکتى نخواهد داشت.(1) (البته کسانى که با مسائل بسیار ضرورى مردم سر و کار دارند مانند اطباى کشیک و امثال آنها از این امر مستثنا هستند).
در روایت دیگرى ابن عبّاس مى گوید: در منطقه «ذیقار» خدمت امیر مؤمنان(علیه السلام) رسیدم، صحیفه و نوشته اى را بیرون آورد که به خط مبارک او و املاى رسول خدا(صلى الله علیه وآله) بود. امام(علیه السلام) آن صحیفه را بر من خواند که در آن نوشته بود، امام حسین(علیه السلام)چگونه شهید مى شود و چه کسى او را مى کشد و چه کسانى وى را یارى مى کنند و چه کسانى با وى به شهادت مى رسند، امام(علیه السلام)وقتى آن را خواند گریه شدیدى نمود و من هم گریان شدم.(2)
همچنین در این روز از لعن و بیزارى جستن از قاتلان آن حضرت غافل نشوند و بر این امر تأکید کنند.
2ـ امام باقر(علیه السلام) فرمود: شیعیان در این روز به یکدیگر تسلیت بگویند و چه بهتر که با این جمله ها باشد:
عَظَّمَ اللّهُ أُجُورَنا بِمُصابِنا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ، وَجَعَلَنا وَإِیّاکُمْ مِنَ الطّالِبِینَ بِثارِهِ، مَعَ وَلِیِّهِ الاِْمامِ الْمَهْدِىِّ مِنْ آلِ مُحَمَّد عَلَیْهِمُ السَّلامُ.(3)
بزرگ گرداند خدا پاداش ما را در سوگواریمان بر حسین(ع) و قرار دهد خداوند ما و شما را از خون خواهانش به همراه ولیش امام مهدى از خاندان محمّد(ع).
3ـ مرحوم «ابن قولویه»(رحمه الله) مطابق روایتى مى گوید: کسى که در روز عاشورا کنار قبر امام حسین(علیه السلام) باشد و زائران را (کمک کند و) آب دهد، مانند کسى است که لشکر آن حضرت را سیراب کرده باشد و گویا با آن حضرت در کربلا حاضر بوده است.(4)
4ـ هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت کند و بگوید: اَللّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَةَ الْحُسَیْنِ(علیه السلام).(5)
5ـ خواندن هزار مرتبه سوره «توحید» در این روز فضیلت فراوانى دارد.
امام صادق(علیه السلام) فرموده است: هر کس در روز عاشورا هزار مرتبه سوره «توحید» را بخواند، خداوندِ رحمان به وى نظر (رحمت) افکند و هر کس را که خداوندِ رحمان (با دیده رحمت) نظر کند، وى را مجازات نخواهد کرد.(6)
6ـ در روز عاشورا شایسته است که از خوردن و آشامیدن – بدون قصد روزه – خوددارى نمایند تا این که وقت عصر فرا رسد و از غذا و آب مختصرى (که مصیبت زدگان استفاده مى کنند)، تناول نمایند.(7)
مرحوم «علاّمه مجلسى» در کتاب «زاد المعاد» گفته است که بهتر است روز نهم و دهم ماه محرّم را روزه نگیرند، زیرا بنى امیّه این دو روز را براى برکت و شکر بر قتل امام حسین(علیه السلام) (به عنوان ظاهرسازى) روزه مى گرفتند; از طریق اهل بیت(علیهم السلام) احادیث فراوانى در مذمّت روزه این دو روز، مخصوصاً روزه روز عاشورا نقل شده است.
همچنین در این روز، از مزاح و خنده و دیگر سرگرمى هاى مسرّت بخش دنیوى خوددارى نمایند.(8)
7ـ سزاوار است هنگام غروب روز عاشورا، به یاد مصائب فرزندان و اطفال و زنان حرم امام حسین(علیه السلام) باشند، زیرا آن هنگام از سخت ترین لحظات حرم آل پیامبر(صلى الله علیه وآله) بود. دشمنان سرمست از باده پیروزى، و اجساد شهیدان روى خاک کربلا، و زنان و کودکان نالان و گریان و پریشان بودند; در همان زمان دستور غارت و آتش زدن خیمه ها صادر شد. اطفال یتیم، زنان بى سرپرست و کودکان تشنه، هر کدام به سویى مى دویدند و در آن میان، زینب و زین العابدین و امّ کلثوم(علیهم السلام) پناهگاه این مصیبت دیدگان بودند و همه غم ها را به دل و جان مى خریدند و همه دشوارى ها را بر خویش هموار مى ساختند، تا دیگران را آرام کنند.
در آن غروب، مصائبى بر خاندان رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) رفت که قابل تصوّر نیست و اندوهى بر آنان فرود آمد که قابل بیان کردن نمى باشد; مصائبى که اشک ها را از دیده ها سرازیر مى سازد و اعماق روح و جان را آزار مى دهد.
8ـ سزاوار است عاشقان و علاقه مندان مکتب سالار شهیدان امام حسین(علیه السلام) در روز عاشورا برخیزند و بر رسول خدا و علىّ مرتضى و فاطمه زهرا و حسن مجتبى و سایر امامان از ذریّه آن حضرت(علیهم السلام) سلام کنند و آنان را در این مصیبت هاى بزرگ، با دلى سوزان و اشکى روان تسلیت گویند و این زیارت را بخوانند:

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ ادَمَ صَفْوَةِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ نُوح نَبِىِّ اللهِ،

سلام بر تو اى وارث حضرت آدم برگزیده خدا سلام بر تو اى وارث حضرت نوح پیامبر خدا

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ اِبْراهیمَ خَلیلِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ مُوسى کَلیمِ اللهِ،

سلام بر تو اى وارث ابراهیم خلیل خدا سلام بر تو اى وارث موسى هم گفتار خدا

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ عیسى رُوحِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ مُحَمَّد حَبیبِ اللهِ،

سلام بر تو اى وارث حضرت عیسى روح خدا سلام بر تو اى وارث حضرت محمّد حبیب خدا

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ عَلِىٍّ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وارِثَ الْحَسَنِ الشَّهیدِ سِبْطِ رَسُولِ اللهِ،

سلام بر تو اى وارث على امیر مؤمنان سلام بر تو اى وارث حسن آن امام شهید و نوه رسول خدا

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ الْبَشیرِ النَّذیرِ، وَابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیّینَ،

سلام بر تو اى فرزند رسول خدا سلام بر تو اى فرزند مژده دهنده و ترساننده و پسر آقاى اوصیا

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ فاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِسآءِ الْعالَمینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِاللهِ،

سلام بر تو اى فرزند فاطمه بانوى زنان جهانیان سلام بر تو اى اباعبدالله

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خِیَرَةَ اللهِ وَابْنَ خِیَرَتِهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللهِ وَابْنَ ثارِهِ،

سلام بر تو اى برگزیده خدا و فرزند برگزیده او سلام بر تو اى خون خدا و فرزند خون خدا

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الْوِتْرُ الْمَوْتُورُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا الاِْمامُ الْهادِى الزَّکِىُّ،

سلام بر تو اى کشته مظلومى که انتقام خونت گرفته نشد سلام بر تو اى امام راهنماى پاک

وَعَلَى الاَْرْواحِ الَّتی حَلَّتْ بِفِنآئِکَ، وَاَقامَتْ فى جِوارِکَ، وَوَفَدَتْ مَعَ زُوّارِکَ،

و بر آن ارواحى که به آستان تو فرود آمدند و در جوارت رحل اقامت افکندند و با زائرانت ورود کردند

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ مِنِّى ما بَقیتُ وَبَقِىَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ، فَلَقَدْ عَظُمَتْ بِکَ الرَّزِیَّةُ،

سلام من بر تو تا زنده ام من و برپاست شب و روز که براستى بزرگ شد به تو مصیبت

وَجَلَّ الْمُصابُ فِى الْمُؤْمِنینَ وَالْمُسْلِمینَ، وَفى اَهْلِ السَّمواتِ اَجْمَعینَ، وَفى سُکّـانِ الاَْرَضینَ، فَاِنّا للهِِ وَاِنّا اِلَیْهِ راجِعُونَ،

و گران شد سوگوارى در میان مؤمنان و مسلمانان و در میان ساکنین آسمانها همگى و در میان ساکنین زمینها «انا لله و انا الیه راجعون»

وَ صَلَواتُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ وَتَحِیّاتُهُ عَلَیْکَ وَعَلى ابآئِکَ الطّاهِرینَ الطَّیِّبینَ الْمُنْتَجَبینَ، وَعَلى ذَراریهِمُ الْهُداةِ الْمَهْدِیّینَ،

درودهاى خدا و برکاتش و تحیتهایش بر تو و بر پدران پاک و پاکیزه و برگزیده ات و بر فرزندان راهنماى راه یافته شان باد

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مَوْلاىَ وَعَلَیْهِمْ، وَعَلى رُوحِکَ وَعَلى اَرْواحِهِمْ، وَعَلى تُرْبَتِکَ وَعَلى تُرْبَتِهِمْ،

سلام بر تو اى سرور من و بر ایشان و بر ارواح ایشان و بر تربت تو و بر تربت ایشان

اَللّـهُمَّ لَقِّهِمْ رَحْمَةً وَرِضْواناً وَرَوْحاً وَرَیْحاناً،

خدایا ببار بر ایشان رحمت و خشنودى و روح و ریحانى

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مَوْلاىَ یا اَبا عَبْدِاللهِ، یَابْنَ خاتَمِ النَّبِیّینَ، وَیَابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیّینَ، وَیَابْنَ سَیِّدَةِ نِسآءِ الْعالَمینَ،

سلام بر تو اى سرور من اى ابا عبدالله اى فرزند خاتم پیمبران و اى فرزند آقاى اوصیا و فرزند بانوى زنان جهانیان

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا شَهیدُ یَابْنَ الشَّهیدِ، یا اَخَ الشَّهیدِ، یا اَبَا الشُّهَدآءِ،

سلام بر تو اى شهید (راه حق) و اى پسر شهید و اى برادر شهید و اى پدر شهیدان

اَللّـهُمَّ بَلِّغْهُ عَنّى فى هذِهِ السّاعَةِ وَفى هذَا الْیَوْمِ، وَفى هذَا الْوَقْتِ وَفى کُلِّ وَقْت، تَحِیَّةً کَثیرَةً وَسَلاماً،

خدایا برسان به او از جانب من در این ساعت و در این روز و در این وقت و در هر وقت تحیتى زیاد و سلامى بسیار

سَلامُ اللهِ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ یَا بْنَ سَیِّدِ الْعالَمینَ،

سلام خدا بر تو و رحمت خدا و برکاتش اى فرزند آقاى جهانیان

وَعَلـَى الْمُسْتَشْهَدینَ مَعَکَ سَلاماً مُتَّصِلاً مَا اتَّصَلَ اللَّیْلُ وَالنَّهارُ،

و نیز بر شهید شدگان با تو سلامى پیوسته به پیوستگى شب و روز

اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِىٍّ الشَّهیدِ، اَلسَّلامُ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ الشَّهیدِ،

سلام بر حسین بن على شهید (راه حق) سلام بر على بن الحسین آن شهید (عالى قدر)

اَلسَّلامُ عَلـَى الْعَبّاسِ بْنِ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ الشَّهیدِ، السَّلامُ عَلَى الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ اَمِیرِ الْمُؤْمِنینَ،

سلام بر عباس فرزند امیرمؤمنان آن شهید (والا مقام) سلام بر فرزندان شهید امیرمؤمنان

اَلسَّلامُ عَلَى الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ، اَلسَّلامُ عَلَى الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ،

سلام بر فرزندان شهید حسن سلام بر شهیدان از فرزندان حسین

اَلسَّلامُ عَلَى الشُّهَدآءِ مِنْ وُلْدِ جَعْفَر وَعَقیل، اَلسَّلامُ عَلى کُلِّ مُسْتَشْهَد مَعَهُمْ مِنَ الْمُؤْمِنینَ،

سلام بر شهیدان از فرزندان جعفر و عقیل سلام بر هر شهیدى که با ایشان بود از مؤمنان

اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَبَلِّغْهُمْ عَنّى تَحِیَّةً کَثیرَةً وَسَلاماً،

خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد و برسان به ایشان از جانب من تحیتى زیاد و سلامى بسیار

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا رَسُولَ اللهِ، اَحْسَنَ اللهُ لَکَ الْعَزآءَ فى وَلَدِکِ الْحُسَیْنِ،

سلام بر تو اى رسول خدا نیکو کند خداوند صبر تو را در سوگوارى فرزندت حسین

اَلسَّلامُ عَلَیْکِ یا فاطِمَةُ، اَحْسَنَ اللهُ لَکِ الْعَزآءَ فى وَلَدِکِ الْحُسَیْنِ،

سلام بر تو اى فاطمه نیکو کند خداوند صبر تو را در سوگوارى فرزندت حسین

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَمیرَ الْمُؤْمِنینَ، اَحْسَنَ اللهُ لَکَ الْعَزآءَ فِى وَلَدِکَ الْحُسَیْنِ،

سلام بر تو اى امیر مؤمنان نیکو کند خدا صبر تو را در مصیبت فرزندت حسین

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا مُحَمَّد الْحَسَنَ، اَحْسَنَ اللهُ لَکَ الْعَزآءَ فى اَخیکَ الْحُسَیْنِ،

سلام بر تو اى ابا محمّد حسن (مجتبى) نیکو گرداند خدا صبر تو را در مصیبت برادرت حسین

یا مَوْلاىَ یا اَباعَبْدِاللهِ، اَنـَا ضَیْفُ اللهِ وَضَیْفُکَ، وَجارُ اللهِ وَجارُکَ، وَلِکُلِّ ضَیْف وَجار قِرىً،

اى مولاى من اى ابا عبدالله من میهمان خدا و میهمان توام و در پناه خدا و پناه توام و براى هر میهمان و پناهنده اى حق پذیرایى است

وَقِراىَ فى هذَا الْوَقْتِ اَنْ تَسْئَلَ اللهَ سُبْحانَهُ وَتَعالى، اَنْ یَرْزُقَنى فَکاکَ رَقَبَتى مِنَ النّارِ، اِنَّهُ سَمیـعُ الدُّعـآءِ، قَریبٌ مُجیبٌ.(9)

و پذیرایى من در این وقت این است که از خداى سبحان بخواهى که روزیم گرداند آزادى از آتش دوزخ را که براستى او شنواى دعا و نزدیک و اجابت کننده است.

9ـ خواندن زیارت امام حسین(علیه السلام) معروف به «زیارت عاشورا» در این روز ثواب فراوانى دارد.
این زیارت را مى توان از راه دور یا نزدیک خواند و بسیار بافضیلت و یکى از کیمیاهاى سعادت است و در بخش زیارات تحت عنوان «زیارت عاشورا» گذشت (صفحه 392).

فهرست کامل مفاتیح الجنان