آیتالله یوسفیغروی: برخی به دلیل ترس از قطع مقرری بیت المال از حضرت زهرا (س) دفاع نکردند
استاد حوزه علمیه قم گفت: دفاع قوی امّ سلمه از اهل بیت پیامبر (ص) و قطع مقرری او از بیت المال شاید به این منجر شد که بسیاری دیگر از صحابه، عطای این دفاع را به لقای آن ببخشند.
آیتالله محمدهادی یوسفی غروی پیش از ظهر امروز در مجلس ایام فاطمیه و در بررسی تاریخی ایام پس از شهادت پیامبر خدا (ص) اظهار کرد: پس از شهادت حضرت رسول الله (ص) و در حالی که امیرالمؤمنین (ع) به دنبال عمل به وصایای آن حضرت بود برخی تصمیم گرفتند تا برخلاف همه وصایای مکرّر پیامبر (ص) درباره ضرورت تبعیت از اهل بیت (ع)، راه دیگری را بپیمایند و به فکر منافع خود باشند.
عضو شورای برنامه ریزی رشته تاریخ اسلام حوزه علمیه قم در این نشست که به همت مرکز پژوهشهای تاریخی حوزه علمیه قم تشکیل شده بود، ادامه داد: یکی از وصایای اصلی و شاید نخستین وصیت مهم رسول الله (ص) درباره دوران پس از خود، بحث ضرورت جمع قرآن بود که حضرت امیرالمؤمنین (ع) به همین امر مشغول شدند و آیاتی را که روی پوستها، استخوانهای پهن و مانند آن نوشته شده و در بقچههایی در کنار تخت حضرت محمد (ص) نگهداری میشد جمع آوری کردند؛ در حالی که در همین ایام برخی دیگر به دنبال تعیین فرمانروا برای جامعه بودند.
عضو مجمعالفکر الاسلامی اضافه کرد: امیرالمؤمنین (ع) این جمع قرآن را با سربلندی به انجام رساندند و حتی پس از آن صحابه و مردم را فرا خواندند و با خواندن خطبه، بیان داشتند که به این وصیت مهم پیامبر (ص) جامه عمل پوشاندهاند.
آیتالله یوسفیغروی افزود: در آن مقطع، خلیفه اول و دوم و همراهان آنان بر این باور بودند که به حمایت بنیهاشم و به ویژه بزرگانی مانند عباس از خود نیاز دارند و چون عباس در آن زمان، مسنّ ترین پیرمرد بنی هاشم بود تلاش کردند تا با وعدههایی، وی را با خود همراه کنند و بنی هاشم را در کنار خود نشان دهند.
وی یکی دیگر از اتفاقات مهم پس از شهادت پیامبر (ص) را غصب فدک خواند و اظهار کرد: تعبیری که تاریخ برای این اتفاق تلخ دارد تعبیر به «مصادره» است که البته با مطالبهگری حضرت زهرا (س) مواجه شد؛ اما مسئله اصلی این بود که خلیفه دوم به عنوان مشاور خلیفه اول وی را ترغیب کرد تا در این مسئله کوتاه نیاید چراکه چنین می پنداشت که رسیدن فدک به اهل بیت (ع)، خلافت را در ادامه مسیر خود با مشکل مواجه خواهد کرد.
این پژوهشگر برجسته علوم اسلامی و تاریخی با اشاره به تفسیر وارد در ذیل آیه شریفه « و آتِ ذا القُربی حقّه …» عنوان کرد: این مطلب کمتر نقل شده که پس از نزول این آیه، رسول الله (ص) از جبرئیل (ع) درباره مصداق «حق» و «ذا القربی» پرسید و چنین پاسخ گرفت که حق، فدک و ذا القربی، حضرت زهرا (س) است.
وی در ادامه به بیان روایت مربوط به بازگشت حضرت زهرا (س) از خطبه خواندن در مسجد اظهار کرد: حضرت علی (ع) پس از شکایت حضرت صدیقه (س) لباس جنگ پوشید تا حق را بستاند اما در همان لحظه صدای اذان بلند شد و وقتی مؤذن به عبارت «اشهد أنّ محمدا رسول الله» رسید حضرت امیرالمؤمنین (ع) تذکر دادند که اگر میخواهیم این نام پابرجا بماند باید صبر داشته باشیم.
وی سپس به قانونی نانوشته در حوزههای علمیه اشاره کرد و گفت: این قانون نانوشته بیان میدارد که خطبا و مبلّغان بهتر است تا برای بیان یک مطلب، نقلهای مختلف را بگویند و سپس با دلیل، برخی را رد کنند در حالی که برخی در بیان یک مطلب، ابتدا شبهه ای مطرح میکنند و سپس در مقام جواب به آن شبهه بر میآیند. این حالت دوم، حالت مطلوبی نیست چراکه ممکن است شبهه در ذهن مخاطب جا بگیرد اما جواب را به خوبی دریافت نکند و یا جواب در ذهن وی ننشیند که این امر سبب خواهد شد تا کم کم، شبهات زیادی در ذهن مخاطبان باقی بماند.
آیت الله یوسفیغروی در ادامه ابراز امیدواری کرد همان گونه که بحثهای تاریخی در تفاسیر نزدیک به ایام معاصر، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است این امر در تفاسیری که در دوران امروز هم نوشته میشود مورد توجه بیشتر قرار گیرد؛ چراکه اگر مفسّر، مورّخ هم باشد قطعا در امر تفسیر موفقتر خواهد بود.
وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره سنّ حضرت سیده نساء العالمین (س) در زمان شهادت بیان کرد: درباره تاریخ ولادت آن حضرت، نقل دو سال پس از بعثت پیامبر (ص) منقول از شیخ مفید (ره) ترجیح دارد که بر این اساس، آن حضرت در سن 13 تا 14 سالگی ازدواج کردند و در سن 22 تا 23 سالگی به شهادت رسیدند.
فارس.