آخرت شناسی؛ ضامن سعادت دنیا و آخرت(منازل الاخره-جلسه اول)

 

یکی از نیازهای اساسی زندگی هر انسان، آشنایی با منازل آخرت است.
نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «انَّ الله تَبارَکَ وَ تَعالی یُبغِضُ کُلَّ عالِمٍ بِالدُّنیا جاهِلٍ بِالآخِرَة؛ خداوند تبارک و تعالی دشمن می­دارد هر عالم به دنیایی که جاهل به آخرت است».

رسول خدا، رحمۀ للعالمین از طرف خداوند رحمان و رحیم پیام دشمنی و بغض می­آورد که خداوند تبارک و تعالی دشمن می­دارد هر عالم به دنیایی را که جاهل به آخرت است، یعنی کسانی که در زندگیشان دنبال علوم دنیائی هستند و  جدیت هم دارند.
مثلا برای دانشگاه رفتن، مدرک تحصیلی گرفتن و سایر رشته ­های دیگر، اما از زندگی آینده خودشان یعنی آخرت که قرار است بروند، چیزی نمی­دانند. یعنی آخرت­شناس نیست.

کسی که جاهل به آخرت است، مسیری را طی می­کند که خودبخود مورد نفرت و بغض خداوند قرار می گیرد. آدمی که نمی داند کجا می رود، هیچ­وقت خودش را برای آنجا آماده نمی کند.

در حالی که ما صددرصد چند ساعت یا چند روز یا چند ماه دیگر از این دنیا خواهیم رفت و بسیاری از ما که در اینجا نشستیم دوسوم عمرمان را سپری کردیم. بعضی ها هم لحظات و روزهای آخر را طی می کنند و ما هم در آینده­ای نه چندان دور وارد عالمی می شویم که آن شرائط زندگی کاملا متفاوتی با دنیا دارد و اگر برای آن زندگی آماده نباشیم، ورود ما با اضطراب، ترس، دلهره، وحشت، غم، حزن و عذاب خواهد بود و این تازه شروع راه است که بسیار هم خطرناک است.

بنابراین، آخرت ­شناسی اصل بسیار مهمی در تامین سعادت و خوشبختی دنیا و آخرت است نه فقط آخرت بلکه اگر کسی آخرت­شناس باشد، دنیایش هم به شیرینی و شادی و با آرامش سپری خواهد شد.

امیرالمومنین (علیه السلام) نقل است که فرمود: «رَحِمَ الله أمرَءَ عَن عَلِمَ مِن عَین وَ فی عَین وَ إلی عَین؛ خدا رحمت خدا شامل حال کسی می شود که بداند از کجا آمده در کجا هست و به کجا می رود». این سه دسته اطلاعات ضروری زندگی هر انسانی است.

 

 

در انتهای سرازیری؛ بهشت یا جهنم

 

یکی از حماقت های بزرگ انسانها، بی­ توجهی به آخرت است. امیرالمومنین علی (علیه السلام) می­فرماید: من ندیدم مثل بهشت که طالب آن بخوابد و ندیدم مثل جهنم که فرارکننده از آن بخوابد و بی خیال باشد.
ما به سرعت به انتهای سرازیری نزدیک می­شویم و در انتهای این سرازیری دو در به روی ما باز می شود: یک در به سوی بهشت و یک در به سوی عذاب و بدبختی و جهنم. این ما هستیم که باید در این سرازیری تعیین کنیم که کدام در به روی ما باز می شود.

اصل معاد جزء ارکان دین است

در اصول دین مان ما یک اصل بسیار مهم داریم که آن اصل معاد است. معاد یعنی بازگشت. کسی می تواند به معاد و بازگشت واقعا معتقد باشد که قبلا ایمان آورده باشد. باور کند که قبلا پیش خدا بوده. اگرچنین ایمانی نباشد، اعتقادش به معاد معنادار نیست.

پس معاد یعنی من قبلا پیش خدا بودم و به سوی خدا باز می گردم: «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ». ما شروع مان از نطفه جسمانی خودمان نیست. ما آغاز راه بدن نداشتیم، آن موقعی که پیش خدا بودیم به گونه دیگری زندگی می کردیم. وسط راه ماموریت پیدا کردیم که به زمین بیاییم و در زمین بدن­گیری کنیم. بعضی ها بدن زنانه و بعضی ها بدن مردانه. مهم در این راه این است که آن تکالیفی را که خداوند تبارک و تعالی برایمان مشخص کرده درست انجام دهیم تا سعادتمند به جایگاه خودش بازگردیم.

در قرآن کریم آیات بسیار زیادی مسئله بازگشت ما را به سوی خداوند تبارک و تعالی ذکر می کند: «إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ»، «إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ»، «إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً»، «إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ»، «إِلَيْهِ يَرْجِعُونَ»، «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ»، «إِلَيْهِ الْمَصِيرُ»؛ همه دلالت بر این می کندکه ما به سوی او برمی گردیم. اصلا رفتی در کار نیست.
فقط کسی می تواند به معنای حقیقی معتقد به معاد باشد که این بازگشتن را باور کند.

استقرار و بهره­مندی ما در زمین موقتی است. همان طور که قرآن می فرماید: «وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى‏ حِينٍ؛ تا مدتی در زمین قرارگاه و بهره دارید». در  اینجا مدتی مستقر و بهره­مند هستید بعدا بازمی گردید و می روید.

 

ما در زمین خانواده موقتی داریم که نسبت به آن وظائفی داریم و آمدیم در این رحم دنیا رشد کنیم تا برای مرحله بعد آماده شویم. ما خانواده­ای غیر از خانواده زمینی داریم و با تکامل پیش آن خانواده مان برمی گردیم.

مهم این است که بفهمیم چه راهی در پیش داریم، کجا هستم، چگونه باید زندگی کنم، هدفم کجاست، چه منازلی را بایدپشت سر بگذاریم.

آیا برای مرگ آماده هستی!

امیرالمومنین علی (علیه السلام) می فرمایند: «اَقرَبُ الشَیءِ العَجَل؛ نزدیک­ترین چیز برای انسان مرگ است».

ما یک مقطع قبل از دنیا داریم که با آن کاری نداریم. مقطع مهم آن زندگی مربوط به دنیاست و آخرین مقطع آخرت­ است.

اگر ندانیم قرار است کجا برویم هیچ­وقت برای آن آماده نمی­شویم. پس باید بدانیم منازل آخرت چگونه است، وفات به چه شکل است، حضرت عزرائیل (علیه السلام) چگونه می­آید، چگونه از ما جان می­گیرد، قبض روح چگونه خواهد بود، مراحل قبل از قبض روح، حین قبض روح، روح بعد از قبض به چه شکل خواهد بود، در عالم قبر به چه وضعیتی خواهیم رسید، عالم برزخ که میلیاردها برابر زیباتر، بزرگتر، جذابتر، کاملتر و پیشرفته­تر از دنیاست، وضعیت ما چه خواهد بود، آیا اساسا ما با آمادگی می­رویم، سئوالهای قبر چیست، آنجا چه سوالهایی از ما می کنند؟ نکیر و منکر چه کسانی هستند، آیا برای همه می­آیند یا برای بعضی­ها می­آیند، بشیر و مبشر چه کسانی هستند، باید چه­ چیزهایی برای قبر ذخیره کنیم، چون هرچه که هست باید از دنیا ببریم و آن چیزها هم باید در درون خودمان ایجاد کرده باشیم. خوراک قبر فقط باطن انسان است.

جواب تمام سوالهای آخرت هم باید در دنیا داده شود. سوالها هم شفاهی و کتبی یا ذهنی نیست که من بگویم به ذهن خودم می­سپارم و آنجا یادم نمی­رود.
بلکه سوال ها از وجود انسان می­کنند. دهانت را می­بندند و وجودت پاسخ می دهد. ما با زندگی در دنیا به سوالها پاسخ می دهیم. همین الان با نحوه زندگیمان جواب می­دهیم و همین الآن نکیر و منکر از ما سوال می­کنند.

 

 

منازل آخرت

 

ما چهار منزل در آخرت داریم. منزل اول موت است؛ منزل دوم برزخ است که همان قبر است؛ منزل سوم قیامت است که خود پنجاه منزل و موقف دارد؛ منزل چهارم بعد از قیامت خواهد بود که حیات ابدی است.

قرآن کریم نزدیک به هشتاد بار زندگی ابدی را متذکر می شود، یعنی تا خدا هست شما هم زندگی خواهید کرد.
نبی اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «خُلِقتُم لِلبَقاء لا لِلفَناء؛ شما برای جاودانگی و بقاء خلق شدید نه برای فنا». ما اصلا مرگی نداریم. مرگ مربوط به جنبه جسمی ماست که اینجا مضمحل می شود. چون ما بدن نیستیم. اگر کسی چهل سالش باشد اینجا نشسته باشد پنج بار کل بدنش عوض شده ولی شخصیتش ثابت است. ما با تحولات بدن تغییر نخواهیم کرد.
پس وفات یعنی انتقال کامل یک شیء از جایی به جایی که من در فرمول شناخت آخرت تعبیر به تولد کردم. درحقیقت مرگ نوعی تولد از رحم دنیا به ملکوت است.

ما چند نوع تولد و درواقع چند نوع رحم داریم. یکی رحم مادرمان بود که از ان به دنیا وفات کردیم. در رحم دنیا به عالم برزخ یا ملکوت متولد می­شویم که میلیاردها برابر از اینجا کاملتر، بزرگتر، مهمتر و  پیشرفته­تر است.

رابطه دنیا با آخرت مثل رابطه رحم مادر با دنیاست. همان طور که دنیا قابل مقایسه با رحم مادر نیست. ملکوت هم قابل مقایسه با  دنیا نیست.

هر چقدر رابطه ریاضی برقرار کنید بین رحم مادر با دنیا همان نسبت بین دنیا و نظام برزخی و ملکوت وجود دارد و ملکوت هم خودش دوباره یک رحم است. انسان در رحم ملکوت برای مرحله سوم که قیامت است آماده می شود و از آنجا به مرحله چهارم خواهد رفت که حیات ابدی انسان شروع خواهد شد.

برزخ؛ اولین منزل زندگی ابدی

 

اولین مرحله، مرحله وفات یا موت است. موت یا تولد یعنی ما بدن را رها می کنیم. همان طور که جنین هم در رحم مادر بعضی از چیزها را رها می­کند با بدنی که در رحم ساخته و آماده دنیا کرده و مناسب دنیاست اینجا می­آید. یکسری چیزهایی با خودش دارد که مناسب دنیا نیست آن که مناسب دنیاست را با خودش می­آورد چون اینجا لازمش دارد.

ما هم از اینجا که می خواهیم برویم باید چیزهایی را آماده کنیم که مناسب برزخ و قبر باشد. باید دقیقا یک ساختار تراشیده شده مطابق با عالم برزخ ببریم.

اگر جنینی سر اضافه یا دست اضافه یا پای اضافه یا چشم اضافه بیاورد، برایش دردسر­ساز است.
آخرت بسیار پیشرفته­تر، بزرگتر و مهمتر است. ما باید این تراش را بخوریم چون میخواهیم آنجا برویم و باید برای آنجا آماده شویم. پس باید بدانیم که چگونه رفتار کنیم، چگونه زندگی کنیم که آماده باشیم. تعبیری که من کردم تعبیر «تولد» بود.

ابن سینا (ره) در رساله­ی به نام الشفاء «من خوف الموت» می­فرماید: «مردن برای انسان عوض­کردن ابزار است». شما نگاه کنید نجار ابزارش را عوضکند با ابزار دیگری کار می­کند. یک جا اره به دردش می خورد، جای دیگر چیز دیگری.

پس ما مدتی در دنیا هستیم. بدن نیز به عنوان ابزاری به ما داده شده که آن هم ابزار مبارکی است. اسلام هم به این ابزار احترام می گذارد و حتی برای مرگ آن قوانینی را قرار می دهد مثل؛ غسل کردن، نماز خواندن، دفن بدن و… سر قبر که ما می رویم به احترام بدن می رویم ولی چون روح ارتباطش را با بدن در عالم ملکوت و برزخ حفظ کرده، هرچیزی که برایش هدیه بفرستید، متوجه می شود. پس بدن خیلی حرمت دارد.
ما قرار است با این بدن را که ابزار بسیار محترم و مهمی است، زندگی ­کنیم و برای آخرت آماده شویم./منتظران منجی