خمس جهيزيه

خمس جهيزيه

نكته : پس انداز پول براي ازدواج حكم ديگري دارد از اینجا کلیک کنید و ببینید. در ادامه حکم خريد جهيزه مد نظر مي باشد. 

خمس خرید تدریجی جهيزيه

پرسش 84 . خانواده دختر قادر به خريد يك مرتبه جهيزيه مورد نياز خود نيست، اگر از درآمد كسب به تدريج وسايلى به اين جهت بخرد، آيا مشمول خمس مى شود؟
آيات عظام امام، خامنه اى، سيستانى، فاضل، وحيد و نورى: چنانچه در بين سال، از درآمد آن سال تهيه كرده و از شأنش بيشتر نباشد، خمس ندارد.1
آيات عظام بهجت و صافى: اگر جهيزيه در زمانى كه دختر در معرض (سن) ازدواج است، تهيه شود، خمس ندارد.2
آيه اللّه تبريزى: آنچه در سال ازدواج تهيه شده، خمس ندارد و آنچه در سال هاى قبل تهيه شده است، بنابر احتياط واجب بايد خمس آن را بدهد. آرى، اگر اموالى را قبل از بلوغ دختر، به او بخشيده اند، پرداخت خمس آن بر دختر واجب نيست.3
آيه اللّه مكارم: چنانچه تهيه جهيزيه از پيش، در ميان مردم رايج باشد و به صورت هزينه معمولى در آيد و يا اگر تهيه نكنند، عيب محسوب مى شود، خمس ندارد.4

پرسش 85 . آيا پس از گذشت سال، به پول كسب كه براى تهيه جهيزيه ذخيره شده ـ به گونه اى كه قادر به تهيه آن يك جا نيستيم ـ خمس تعلق مى گيرد؟
آيات عظام امام، تبريزى، سيستانى، صافى، مكارم و وحيد: آرى، خمس دارد.5
آيه اللّه بهجت: چنانچه پس انداز كوتاه مدت (مثلاً تا سه سال) باشد، خمس ندارد.6
آيات عظام فاضل و نورى: چنانچه بدون پس انداز نمى تواند در آينده جهيزيه تهيه كند، خمس ندارد.7
آيه اللّه خامنه اى: اگر براى تهيه جهيزيه در آينده نزديك (مثلاً تا دو سه ماه پس از سال خمسى) پس انداز شده باشد و با پرداخت خمس آن نتواند آنها را تهيه كند، خمس ندارد.8

• 1- توضيح المسائل مراجع، م 1777؛ خامنه اى، اجوبة، س 905 و 917؛ نورى، توضيح المسائل، م 1773؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1785.
• 2. صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 748؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1391.
• 3. تبريزى، توضيح المسائل، م 1786 و استفتائات، س 822.
• 4. مكارم، استفتائات، ج 2، س 548 و توضيح المسائل مراجع م 777.
• 5. امام، استفتائات، ج 1، س 25؛ تبريزى، استفتائات، س 836 و 891؛ صافى، جامع الاحكام، ج1، س 748؛ مكارم، استفتائات، ج 2، س 516؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1783؛ سيستانى، sistani.org، خمس، ش 8.
• 6. بهجت، توضيح المسائل، س 391 .
• 7. فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 748 ؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 380 .
• 8. خامنه اى، اجوبة، س 860 و 987.(احكام خمس ، پرسمان).

---

در نوشتار قبل حکم خرید و تهیه جهیزیه در بین سال خمسی مطرح شد،که از اینجا کلیک کنیدو مطالعه نمایید و در ادامه حکم خرید تدریجی جهیزیه مطرح می شود.

[تهیه جهیزیه به صورت تدریجی]

مسأله 1777 اگر انسان نتواند یک جا جهیزیه دختر را تهیّه کند و مجبور باشد که هر سال مقداری از آن را تهیّه نماید یا در شهری باشد که معمولًا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیّه می‌کنند (1) به طوری که تهیّه نکردن آن عیب است چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس ندارد.

(1) (فاضل): و تهیّه آن مورد حاجت باشد چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد خمس آن را لازم نیست بدهد و همینطور اگر برای تهیه جهیزیه مجبور باشد پول پس انداز کند.

(بهجت): رجوع کنید به مسأله اختصاصی 1391، صفحه 22.

(اراکی): مسأله اگر انسان هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیّه نماید هر چند در شهری باشد که معمولًا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیّه می‌کنند چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس دارد.

(گلپایگانی)، (صافی): مسأله اگر انسان در شهری باشد که معمولًا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیّه می‌کنند، و تهیه آن مورد حاجت باشد چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه بخرد، خمس آن را نباید بدهد و اگر از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیّه نماید باید خمس آن را بدهد.

(خوئی): مسأله اگر انسان در شهری باشد که معمولًا هر سال مقداری از جهیزیه دختر را تهیّه می‌کنند، چنانچه در بین سال از منافع آن سال جهیزیه‌ای بخرد و از شأنش زیاد نباشد [1] خمس آن را لازم نیست بدهد [2] و اگر از شأنش زیاد باشد یا از منافع آن سال در سال بعد جهیزیه تهیّه نماید، باید خمس آن را بدهد. [3]

———————————–

[1] (من سیستانی): اگر متعارف چنین باشد که انسان جهیزیه دخترش را در سالهای متعدّد، تدریجاً تهیّه کند و تهیّه نکردن جهیزیه، منافی شأنش باشد، هر چند از جهت اینکه نتواند در وقتش تهیّه کند اگر در بین سال از منافع آن سال مقداری جهیزیه بخرد و از شأنش زیاد نباشد و عرفاً تهیه آن مقدار در یک سال، جزء مصارف سالیانه متعارف او شمرده شود..

(نوری): اگر انسان در منطقه‌ای باشد که معمولًا جهیزیه دختر را به تدریج تهیّه می‌کنند به این معنا که هر سال مقداری از آن را تهیّه می‌کنند چنانچه در بین سال از منافع آن جهیزیه‌ای بخرد..

[2] (تبریزی): بنا بر احتیاط لازم، خمس آن را بدهد.

[3] (من نوری): لازم است خمس آن را بدهد.

(مکارم): مسأله در میان بسیاری از خانواده‌ها معمول است که جهیزیه دختران را تدریجاً تهیّه می‌کنند چنانچه سال بر آن جهیزیه بگذرد خمس آن واجب است، مگر در شهری که جهیزیه را از قبل تهیّه می‌کنند و اگر نکنند عیب است در این صورت خمس ندارد.

(زنجانی): مسأله کسی که برای تأمین مخارج زندگی در سالهای آینده همچون جهیزیه دختر یا خرید منزل لازم است پول یا جنسی را کنار بگذارد، و بدون این کار نتواند در سالهای آینده مخارج خود را تأمین کند، پول یا جنسی را که کنار می‌گذارد خمس ندارد.

مسائل اختصاصی

(مکارم): مسأله 1499 کسی که نیاز به خانه ملکی دارد آنچه را صرف خرید خانه می‌کند خمس ندارد، ولی اگر درآمد سالش برای خرید خانه کفایت نکند و مجبور باشد چند سال پس انداز کند تا قادر به تهیّه خانه شود پولهایی که سال بر آنها گذشته خمس دارد، امّا اگر فی المثل زمین خانه را در اثناء سال اوّل بخرد و مصالح ساختمانی را در اثناء سال بعد و اجرت بنّا را در سال سوم بدهد هیچ کدام خمس ندارد.

(مکارم): مسأله 1501 کسانی که قبر یا کفن از قبل برای خود تهیّه می‌کنند چنانچه سال بر آن بگذرد خمس دارد.

(مکارم): مسأله 1502 هر مالی را که یک بار خمس آن را بدهند دیگر خمس به آن تعلق نمی‌گیرد، مگر این که نموّ کند یا قیمت آن اضافه شود.

• توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

---

اگر تهيه اثاثيه و لوازم زندگی برای آينده [در جهيزيه]، عرفاً جزء مؤونه محسوب شود، خمس ندارد.

س78: اگر به عنوان شیربها برای داماد اجناسی را تعیین كنند كه به عنوان جهیزیه بخرد آیا بر این اجناس كه بیشتر از یك سال بدون استفاده می‌مانند خمس تعلّق می‌گیرد؟

ج) اگر اجناس مذکور را خريده و به عروس يا خانواده آنها تحويل داده است، خمس آن بر هيچ يک واجب نيست.

س131: بنده دختری 9 ساله دارم كه از هم اكنون حسابی در بانك برای او باز نموده و ماهیانه مبلغی كم به این حساب واریز می‌‌نمایم به این نیت كه برای تهیه جهیزیه از آن استفاده كنم آیا به این وجه نیز خمس تعلّق می‌گیرد یا خیر؟

ج) اگر واقعاً به او هبه كنند و مناسب شأن هبه‌كننده باشد، خمس ندارد اما اگر هبه نشده است و صِرفاً پس‌‌انداز به نام وی است خمس دارد.

س132: آیا وسیله‌ای که ابتدا به نیت جهیزیه تهیه شده است می‌توان بعد از چند سال برای مصرف دیگری استفاده کرد؟ آیا به این وسیله خمس تعلّق می‌گیرد؟

ج) اگر در راه ديگر مصرف شود، حکم جهيزيه را ندارد.

س133: کسی که جهاز را به تدریج خریده و الآن از مد افتاده و قصد تبدیل به احسن دارد آیا موقع فروش جهاز از مد افتاده خمس آن را بدهد یا خیر؟

ج) اگر همان را تبديل می‌كند، خمس ندارد ولی اگر بفروشد و چيز ديگری بخرد و يا پول آن را در زندگی خود هزينه كند (با فرض اين كه سال خمسی بر آن گذشته باشد) مشمول وجوب خمس است.

س134: اگر پدر دختر جهیزیه را برای خودش برداشته و در زندگی مصرف كند و كالای مرغوب‌تری را برای دختر تهیه كند، چه حكمی دارد؟

ج) اگر به دختر بخشيده و تحويل او داده و حالا دختر پس بدهد، خمس ندارد وگرنه در فرض مرقوم خمس دارد.

س135: اگر پول جهیزیه را به خود دختر بدهیم تا بعداً با آن جهیزیه بخرد آیا خمس به آن تعلّق می‌گیرد؟

ج) آنچه را كه هديه كرده‌ايد اگر مناسب با شأن عرفی و قبل از فرا رسيدن سال خمسی باشد، خمس ندارد.‏

س136: در صورتی كه جهیزیه پس از گذشت چند سال از خرید آن به دختر تحویل نشده بلكه به فرد فقیری بخشیده شود، آیا به آن خمس تعلّق می‌گیرد؟

ج) اگر از راه درآمد کاری تهيه شده در فرض مزبور خمس دارد.

س137: با توجه به فتوای امام خمینی (قدّس سرّه) در مسأله جهیزیه عروس که دختر هنگام ازدواج به خانه شوهر می‏‌‌برد، اگر در منطقه‌‏ای رسم بر این باشد که خانواده داماد اقدام به تهیه و تأمین اثاثیه و لوازم خانه کنند و به مرور زمان و به تدریج به تهیه آن لوازم بپردازند و سال بر آن بگذرد، چه حکمی دارد؟

ج) اگر تهيه اثاثيه و لوازم زندگی برای آينده، عرفاً جزء مؤونه محسوب شود، خمس ندارد. اجوبه الاستفتائات.

---

. خمس جهيزيّه : هرگاه تهيّه جهيزيّه، معمول و مورد نياز است (مثلاً دختر در آستانه ازدواج است، يا تهيّه آن جز به صورت تدريجى ميسّر نيست) خمس ندارد. در غير اين صورت، خمس آن واجب است. ولى چنانچه براى پرداخت خمس درزحمت باشيد مجازيد خمس آن را به ذمّه بگيريد و هر وقت توانستيد بپردازيد.  

مسأله 166 ـ در میان بسیارى از خانواده ها معمول است که جهیزیه دختران را تدریجاً تهیّه مى کنند، چنانچه سال بر آن جهیزیه بگذرد خمس آن واجب است ولى در مناطقى که اگر جهیزیه را قبلاً تهیّه نکنند عیب است و یا این که تهیّه آن جز به صورت تدریجى مشکل است، خمس ندارد.
سؤال 167 ـ کسانى که از نظر موقعیّت مالى ضعیف هستند، آیا مى توانند براى مخارج ازدواج پسر، یا براى تهیّه جهیزیّه دخترشان، پس انداز کنند؟
جواب: خمس به آن تعلّق مى گیرد; امّا اگر زیاد در زحمت باشد ما خمس آن را به آنها مى بخشیم. 
سؤال 168 ـ افراد مجرّد از درآمد بین سال به مرور زمان لوازم ازدواج تهیّه مى کنند; چون در وقت حاجت، تمکّن تهیّه آن را ندارند، آیا این وسایل خمس دارد؟
جواب: در صورتى که این کار در میان مردم رایج باشد و به صورت هزینه معمولى درآید، خمس ندارد.
سؤال 169 ـ شخصى لباس یا وسیله دیگرى براى جهیزیّه فرزندش مى خرد. پس از گذشت چند سال آن را از جهیزیّه بر داشته و به عنوان هدیه به فرزند دیگرش مى دهد، یا در مصارف ضرورى تر هزینه مى کند. آیا پرداخت خمس آن واجب است؟
جواب: خمس ندارد. 
سؤال 170 ـ با توجّه به این که پدرم جهیزیّه مرا تدریجاً و از درآمد بین سالش تهیه کرده، چنانچه برخى از اقلام جهیزیّه فعلا مورد نیاز نباشد، آیا پرداخت خمس آن بر من لازم است؟
جواب: هرگاه واقعاً مقدارى از آن زائد بر نیاز بوده باشد خمس دارد، بنابر احتیاط واجب.
سؤال 171 ـ دخترى شاغل و در سنّ ازدواج مى باشم، بر خلاف آنچه در بین مردم متداول است، من به تدریج جهیزیّه ام را تهیّه نمى کنم، بلکه پولى که هر ماه بدست مى آورم را تبدیل به طلا نموده و نگهدارى مى کنم، تا به هنگام نیاز جهیزیّه را یکجا تهیّه کنم، تا هم نیازى به حفظ و نگهدارى نداشته باشد، و هم مُد روز باشد. آیا به این پس اندازها خمس تعلّق مى گیرد؟
جواب: آرى به اینها خمس تعلّق مى گیرد، ولى چنانچه در زحمت باشند ما به اینگونه افراد اجازه مى دهیم خمس آن را بر ذمّه بگیرند و هنگام توانایى بپردازند.
سؤال 172 ـ چنانچه پدرى که ـ نعوذ باللّه ـ ثروتش از راه حرام بدست آمده، جهیزیّه اى براى دخترش تهیّه کند، آیا دختر مى تواند از آن استفاده کند؟ راه پاک کردن آن چیست؟
جواب: اگر یقین ندارد که از مال حرام است، براى او اشکالى ندارد. و اگر یقین دارد، چنانچه مقدار حرام و صاحبانش شناخته شده نیستند، واجب است خمس آن را بپردازد، و بقیّه پاک مى شود.  > خمس دستور مهمّ اسلامى، آيت الله مكارم شيرازي. 

خمس جهیزیه ای که هنوز استفاده نشده

پرسش :به اسباب و اثاثیه ای که جهیزیه آوردم و هنوز استفاده نشده است خمس تعلق می گیرد؟

پاسخ :آنچه معمولاً مورد نیاز است خمس ندارد هر چند استفاده نشده باشد.

احکام صورتهای مختلف جمع آوری جهیزیه

پرسش :از آنجائی که امکان تهیه یکباره جهیزیه برای دخترم را ندارم مجبورم به صور زیر عمل کنم:
1 – لوازم و وسایل مورد نیاز را می خرم و در محلی نگاهداری می کنم. آیا پس از گذشت یکسال با توجه به آنکه تا زمان ازدواج مورد مصرف قرار نخواهد گرفت خمس به آن تعلق می گیرد ؟
2 – مقداری پول پس انداز می کنم تا به مقدار لازم برای تهیه جهیزیه برسد. با توجه به اینکه یکسال و یا بیشتر از مدت نگهداری این پول می گذرد آیا خمس به آن تعلق می گیرد ؟
3 – سکه بهار آزادی خریدرای کرده ام و تا رسیدن مقدار آن به میزان لازم برای تهییه جهیزیه آن را خرج نمی کنم . آیا با توجه به اینکه امکان دارد یک سال و یا بیشتر از مدت نگهداری آنها بگذرد خمس به آن تعلق می گیرد.
4 – مبلغ لازم برای خرید جهیزیه را در بانک می گذارم. آیا پس از گذشت یکسال با توجه به دست نخورده ماندن پول خمس به آن تعلق می گیرد؟ حال خواهشمندم در هر مورد تعلق و یا عدم تعلق خمس به مورد ذکر شده را با حدود و شرایط دقیق معلوم بفرمائید.
5 – آیا به هدیه خمس تعلق می گیرد؟

پاسخ :1- در صورتی که دختر در آستانه ازدواج باشد یا تهیه جهیزیه جز به صورت تدریجی ممکن نباشد خمس ندارد.
2 و 3 و 4- با گذشتن سال خمسی خمس تعلق می گیرد ولی چنانچه با پرداخت خمس برای تهیه جهیزیه به زحمت شدید بیفتید به شما اجازه می دهیم خمس را به ذمه بگیرید و هر وقت توانستید بپردازید.
5- در صورتی که تا پایان سال خمسی مورد استفاده قرار نگیرد بنابر احتیاط واجب خمس دارد.

خمس وسائلی که به نیت جهیزیه تهیه شده ولی در جای دیگری مصرف می شود

پرسش :شخصى لباس یا وسیله دیگرى براى جهیزیّه فرزندش مى خرد. پس از گذشت چند سال آن را از جهیزیّه بر داشته و به عنوان هدیه به فرزند دیگرش مى دهد، یا در مصادف ضرورى تر هزینه مى کند. آیا پرداخت خمس آن واجب است؟

پاسخ :خمس ندارد. استفتائات آيت الله مكارم شيرازي. 

---

 

مسأله ۲۳۲۲. اگر در منطقه‌ای متعارف چنین باشد كه انسان جهیزیه دخترش را در سال‌های متعدّد به طور تدریجی تهیه كند و تهیه نكردن جهیزیه به این صورت با شأن فرد منافات داشته باشد – هرچند از جهت اینكه نتواند آن را در وقتش تهیه كند – و این موجب صدمه آبرویی به او می‌گردد، اگر در بین سال از منافع آن سال مقداری از جهیزیه مورد احتیاج را بخرد كه از شأنش زیاد نباشد و عرفاً تهیه آن مقدار در یک سال جزء مصارف سالیانه متعارف او شمرده شود، لازم نیست خمس آن را بدهد.

امّا فردی که توانایی مالی دارد و می‌تواند جهیزیه دخترش را یک دفعه در همان سال نیاز فراهم کند و تهیه نکردن تدریجی جهاز، کسر شأن برای او نیست، اگر جهاز دخترش را به تدریج تهیه نماید و سال بر آن بگذرد باید خمس آن را بدهد و حكم تهیه لوازم مورد احتیاج زندگی آینده برای پسر نيز همانند تهيه جهيزيه دختر است.

شایان ذكر است پول و درآمدی كه برای تهیه جهاز یا لوازم زندگی آینده یا تأمین هزینه‌های مراسم ازدواج، كنار گذاشته و پس‌انداز می‌شود  حتی اگر شرائط فوق را داشته باشد،  باید خمسش در انتهای سال خمسی محاسبه شود. رساله توضيح المسائل جامع آيت الله سيستاني. 

پرسش: زوجی از جهیزیه استفاده نکرد و مبلغی بدهکار هستند آیا خمس جهیزیه را باید بدهند ؟

مسأله ۱۷۹۲ ـ آنچه از منافع کسب در بین سال به مصرف خوراک و پوشاک و اثاثیه و خرید منزل، و عروسی پسر، و جهیزیه دختر و زیارت و مانند اینها میرساند، در صورتی که از شأن او زیاد نباشد، خمس ندارد. رساله توضيح المسائل.

 ۸۸پرسش: آیا جهیزیه دختر (وسایل منزل) که در طی سالها خریداری می شود و نگه داشته می شود برای ازدواج خمس دارند؟

پاسخ: اگر متعارف چنین باشد که انسان جهیزیه دخترش را در سالهای متعدد تدریجا تهیه کند وتهیه نکردن جهیزیه منافی شانش باشد هرچند از جهت اینکه نتواند در وقتش تهیه کند اگر در بین سال از منافع ان سال مقداری جهیزیه بخرد که از شانش زیاد نباشد وعرفا تهیه ان مقدار در یک سال جزء مصارف سالیانه متعارف او شمرده شود خمس ان را لازم نیست بدهد واگر از شانش زیاد باشد یا از منافع ان سال در سال بعد جهیزیه تهیه نماید باید خمس ان را بدهد.

• منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

---

آيت الله شبيري زنجاني

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی.

*- ويژه نامه احكام روابط زن و شوهر

*- ويژه نامه احكام خمس

• • خمس وسیله ای که به آن نیاز نداریم
  • خمس وسایلی که استفاده نشده است
  • آیا پول فروش وسایل منزل خمس دارد
  • خمس پس انداز ازدواج
  • خمس وسايل داماد
  • خمس
  • خمس درآمد و منفعت
  • درآمدومنفعت ازراه غیرکسب وکار(هدیه…)
  • خمس مهریه و ارث
  • خمس صرفه جویی و قناعت در مخارج
  • خمس کشاورزی و باغداری

كليد: خمس جهيزيه  خمس جهيزيه  خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه  خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس جهيزيه خمس خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای  خمس جهیزیه خامنه ای خمس جهیزیه خامنه ای آیا به جهیزیه خمس تعلق می گیرد   آیا وسایلی که پسر برای ازدواج می خرد مانند جهیزیه دختر با  خمس جهیزیه چگونه حساب می شود؟  آیا خمس شامل جهیزیه هم می‌شود؟ خمس جهیزیه استفاده نشده بعداز ازدواج جهيزيه و مهريه  آیا به جهیزیه همسرم خمس تعلق می‌گیرد اجناسی که والدین جهت جهیزیه دختر کنار می گذارند خمس دارد   آیا پول پس‌انداز شده برای ازدواج و جهیزیه خمس دارد؟  دختری که حقوق خود را جهت خرید جهیزیه اش پس انداز می کند  خمس پول جهيزيه | آیا جهیزیه خمس