حیض
شاید این مطالب را هم بپسندید:
فهرست این نوشتار:
3- احکام یائسگی را از اینجا کلیک کنید و مطالعه نمایید.
[حیض یا عادت ماهانه (پریود)]
حیض خونی است که غالباً در هر ماه چند روزی از رحم زنها خارج میشود و زن را در موقع دیدن خون حیض، حائض می گویند.
(مکارم:) مسأله حیض که گاهی از آن تعبیر به «عادت ماهانه» می‌کنند خونی است که غالباً در هر ماه چند روزی از رحم خارج میشود و به هنگام انعقاد نطفه، غذای فرزند است. زن را در موقع دیدن خون حیض «حائض» می گویند و در شرع مقدس اسلام احکامی دارد که در مسائل آینده خواهد آمد.
[نشانه خون حیض]
مسأله 434 خون حیض (1) در بیشتر اوقات (2)، غلیظ و گرم و رنگ آن سرخ مایل به سیاهی یا سرخ است (3) و با فشار و کمی سوزش بیرون می‌آید.
(1) (مکارم:) نشانه‌هایی دارد..
(2) (زنجانی:) گرم و تازه، و رنگ آن سیاه یا سرخ تیره است و با فشار و سوزش بیرون می‌آید.
(3) (خوئی، گلپایگانی، سیستانی، تبریزی، صافی:) رنگ آن سیاه یا سرخ است..
(فاضل:) رنگ آن سرخ مایل به سیاهی یا سرخ تیره است..
(مکارم:) رنگ آن تیره یا سرخ است..
[ مدت حیض از سه روز تا ده روز]
مسأله 440 مدت حیض (1) کمتر از سه روز و بیشتر از ده روز نمی‌شود و اگر مختصری هم از سه روز کمتر باشد، حیض نیست. (2)
(1) (زنجانی:) مدت خون حیض..
(2) (زنجانی:) البتّه اگر به جهت مانعی هم چون خوردن قرص، خون سه روز ادامه نیابد، با داشتن سایر شرایط حیض است. و مراد از روز، در اینجا مدّت (24) ساعت است؛ نه روز در مقابل شب.
[ استمرار و پشت سر هم دیدن خون در سه روز اول]
مسأله 441 باید سه روز اول حیض، پشت سر هم باشد، پس اگر مثلًا دو روز خون ببیند و یک روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند حیض نیست.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله اگر سه روز اول حیض پشت سر هم نباشد مثل آن که: دو روز خون ببیند و یک روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند، بنا بر احتیاط لازم، در روزهایی که خون می‌بیند، باید جمع کند میان کارهای مستحاضه و تروک حائض و در روزهایی که خون نمی‌بیند، هم کارهایی را که بر حائض حرام است، ترک کند و هم عبادتهای خود را به جا آورد.
(زنجانی:) مسأله لازم نیست سه روز اول حیض پشت سر هم باشد؛ ولی باید سه روز اول، در یک دهه باشد، پس اگر یک روز خون ببیند و سه روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند و چهار روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند، خونهای دیده شده حیض است؛ و اگر دو روز خون ببیند و هفت روز پاک شود و دوباره یک روز خون ببیند، هر دو خون حیض است؛ ولی اگر دو روز خون ببیند و هشت روز پاک شود، خون دیده شده حیض نمی‌باشد. و در مورد غیر سه روزِ اول لازم نیست خون دیده شده، در یک دهه واقع شود؛ بلکه اگر فاصله آن با آخر خون دیده شده از ده روز کمتر باشد، ادامه خون ِ حیض ِ سابق می‌باشد؛ بنا بر این، اگر مثلًا سه روز متوالی خون ببیند و پاک شود و در روز دوازدهم دوباره خون ببیند، این خون نیز ادامه حیض می‌باشد. و نیز اگر دو روز خون ببیند و پنج روز پاک شود و دوباره دو روز خون ببیند و دوباره پاک شود و در روز هیجدهم دوباره خون ببیند خونهای دیده شده، یک حیض به حساب می‌آید. البته مجموع روزهایی که با فاصله، یا بی فاصله خون دیده است نباید از ده روز تجاوز کند؛ پس اگر هفت روز خون دید و سه روز پاک شد و دوباره هفت روز خون دید، نمی‌توان تمام خونهای دیده شده را حیض دانست.
[ملاک حیض، بیرون آمدن خون یا در فضای واژن بودن؟]
مسأله 442 لازم نیست (1) در تمام سه روز خون بیرون بیاید، بلکه اگر در فرج (2) خون باشد (3) کافی است (4) و چنانچه در بین سه روز مختصری پاک شود (5) و مدّت پاک شدن به قدری کم باشد که بگویند در تمام سه روز در فرج خون بوده (6)، باز هم حیض است.
این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(1) (خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی:) ابتداء حیض لازم است خون بیرون بیاید ولی لازم نیست..
(2) (خوئی، سیستانی، زنجانی:) در باطن فرج..
(3) (اراکی:) بدین معنی که اگر پنبه بگذارد و کمی صبر کند و بیرون آورد، خونی شود، هر چند به مقدار سر سوزنی باشد..
(فاضل:) اگر در ابتدا خون بیرون بیاید ولی بعداً در فرج خون باشد..
(4) (مکارم:) بقیه مسأله ذکر نشده.
(5) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) به نحوی که در بین زنها تماماً یا بعضاً متعارف است باز هم حیض است. [پایان مسأله]
(6) (نوری:) چنانکه در بین زنها متعارف است،..
(گلپایگانی:) مسأله لازم نیست در تمام سه روز خون بیرون آید، بلکه اگر در فرج خون باشد به نحوی که در این سه روز هر موقعی پنبه یا انگشت داخل کند آلوده شود کافی است، به شرط آن که از اول مقداری خون بیرون آمده باشد هر چند کم باشد و فرق نمی‌کند که به خودی خود یا به وسیله پنبه و غیر آن بیرون آمده باشد و اگر بیرون نیامده و فقط در فضای فرج ریخته، احتیاط آن است که تا خون بیرون نیامده، هم عبادتهای خود را به جا آورد و هم کارهایی را که بر حائض حرام است ترک کند و هر گاه در بین سه روز مختصری پاک شود که در باطن خون نباشد حکم به حیض بودن، مشکل است ولی اگر مدت پاکی کم باشد احتیاط لازم آن است که بین تروک حائض و اعمال مستحاضه جمع نماید.
(صافی:) به شرط آن که از اول مقداری خون به خودی خود بیرون آمده باشد هر چند کم باشد و اگر به واسطه پنبه و غیر آن بیرون آمده باشد یا فقط در فضای فرج ریخته، احتیاط آن است که در هر دو صورت هم عبادتهای خود را به جا آورد و هم کارهایی را که بر حائض حرام است ترک کند..
[ لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند]
مسأله 443 لازم نیست شب اول و شب چهارم را خون ببیند، ولی باید در شب دوم و سوم خون قطع نشود (1)، پس اگر از اذان صبح (2) روز اول تا غروب روز سوم پشت سر هم خون بیاید (3)، یا در وسط های روز اول شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع شود و در شب دوم و سوم هم هیچ خون قطع نشود، حیض است.
این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(1) (مکارم:) و ادامه داشته باشد. [پایان مسأله]
(2) (گلپایگانی، صافی:) از اوّل اذان صبح..
(خوئی، تبریزی، سیستانی:) از اول صبح.. (فاضل:) از طلوع آفتاب..
(3) (گلپایگانی، صافی:) و در شب دوم و سوم هیچ خون قطع نشود، حیض است ولی اگر در اواسط روز اول شروع و در همان موقع از روز چهارم قطع شود، به شرطی حیض است که در شبهای دوم و سوم و چهارم نیز خون قطع نشود.
(خوئی، تبریزی، سیستانی:) و هیچ قطع نشود حیض است و هم چنین است اگر در وسطهای روز اول شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع گردد.
(زنجانی:) مسأله لازم است سه شبانه روز خون ببیند؛ پس اگر از اذان صبح (یا طلوع آفتاب) روز اول تا غروب روز سوم، خون بیاید برای حیض بودن کافی نیست و باید تا اذان صبح (یا طلوع آفتاب) روز چهارم هم خون بیاید، یا مقدار باقی مانده در ضمن ده روز تکمیل شود، هم چنین اگر در وسطهای روز اول شروع شود، باید تا همان موقع از روز چهارم خون بیاید و در شب دوم و سوم هم خون قطع نشود و یا مقدار سه شبانه روز کامل در ضمن ده روز خون ببیند.
[ شرط پیوسته بودن خون در سه روز]
مسأله 444 اگر سه روز پشت سر هم (1) خون ببیند و پاک شود، چنانچه دوباره خون ببیند (2) و روزهایی که خون دیده و در وسط پاک بوده روی هم از ده روز بیشتر نشود روزهایی هم که در وسط پاک بوده حیض است (3).
(1) (خوئی، تبریزی:) با نشانه‌های حیض یا روزهای عادت..
(2) (خوئی، تبریزی:) چنانچه دوباره خونی که دارای نشانه‌های حیض است یا در روزهای عادت است ببیند..
(3) (گلپایگانی، صافی:) احتیاط آن است که در روزهای پاکی، عبادتهای خود را به جا آورد و آن چه را بر حائض حرام است ترک کند.
(مکارم:) چنانچه دوباره خون ببیند و ایّامی که خون دیده روی هم رفته از ده روز بیشتر نشود، تمام روزهایی را که خون دیده حائض است، ولی روزهایی که در وسط پاک بوده، حکم زنان پاک را دارد.
(سیستانی:) روزهایی که خون دیده حیض است ولی احتیاط لازم آن است که در روزهایی که در وسط پاک بوده کارهایی که بر غیر حائض واجب است انجام دهد و آن چه بر حائض حرام است ترک کند.
(زنجانی:) مسأله اگر در بین روزهایی که زن خون می‌بیند یک یا چند روز پاک شود، در روزهایی که پاک شده حائض نیست؛ هر چند روزهایی که خون دیده و روزهایی که در وسط پاک شده، بر روی هم از ده روز بیشتر نباشد؛ بنا بر این اگر مثلًا سه روز خون ببیند و دو روز پاک شود و دوباره چهار روز خون ببیند، در مدّت دو خون حائض، و در دو روز وسط پاک می‌باشد و باید غسل حیض کرده و عبادات خود را به جا آورد و می‌تواند کارهایی که بر حائض حرام است انجام دهد و چنانچه عباداتی در ایام پاکی انجام داده، لازم نیست دوباره به جا آورد.
[ شک در خون دُمل و حیض]
مسأله 445 اگر خونی ببیند که از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد و نداند خون دُمل (1) است یا خون حیض (2)، چنانچه نداند دُمل در طرف چپ است یا طرف راست در صورتی که ممکن باشد مقداری پنبه داخل کند و بیرون آورد پس اگر خون از طرف چپ بیرون آید، خون حیض است و اگر از طرف راست بیرون آید خون دمل است (3) و اگر ممکن نباشد که وارسی کند در صورتی که می‌داند خون سابق حیض بوده حیض قرار دهد و اگر دُمل بوده خون دُمل قرار دهد و اگر نمی‌داند خون حیض بوده یا دمل باید (4) همه چیزهایی را که بر حائض حرام است ترک کند و همه عبادتهایی را که زن غیر حائض انجام می‌دهد به جا آورد.
این مسأله، در رساله آیت اللّه مکارم نیست
(1) (خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی:) و زخم..
(2) (خوئی، سیستانی، تبریزی:) نباید آن را خون حیض قرار دهد. [پایان مسأله] (زنجانی:) چنانچه نشانه حیض را نداشته باشد و در روزهای عادت یا یکی دو روز قبل از آن نباشد، نمی‌تواند آن را خون حیض قرار دهد؛ مگر در برخی صورتها که در مسائل آینده گفته خواهد شد.
(3) (فاضل:) بقیه مسأله ذکر نشده.
(4) (اراکی:) بنا بر احتیاط واجب باید..
(گلپایگانی، صافی:) مسأله اگر در ایام عادت خونی ببیند که از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد و نداند خون دمل و زخم است یا خون حیض، باید آن را حیض قرار دهد.
(بهجت:) مسأله اگر زنی بیش از سه روز خون دید و ده روز یا کمتر از آن پاک شد، چنانچه نمی‌داند خون زخم و جراحت است یا نه، اگر در ایام عادت زن باشد یا این که شرایط حیض را داشته باشد آن را خون حیض قرار می‌دهد.
[شک در خون زخم و حیض]
مسأله 446 اگر خونی ببیند که از سه روز بیشتر و از ده روز کمتر باشد (1) و نداند خون حیض است یا زخم، اگر قبلًا حیض بوده (2) حیض، و اگر پاک بوده پاک قرار دهد، و چنانچه نمی‌داند پاک بوده یا حیض، همه چیزهایی را که بر حائض حرام است ترک کند و همه عبادتهایی که زن غیر حائض انجام می‌دهد به جا آورد.
این مسأله، در رساله آیت اللّه مکارم نیست
(1) (اراکی:) از سه روز بیشتر باشد و از ده روز زیادتر نباشد..
(2) (بهجت:) یعنی خون حیض دیده و ممکن است این خون دنباله آن باشد حیض است لکن أظهر اعتبار خروج از چپ برای حیض و خروج از طرف راست برای زخم است و با عدم امکان وارسی عمل به حالت سابقه می‌نماید و اگر سابقاً پاک بوده وظیفه‌ای نسبت به حیض ندارد.
(زنجانی:) رجوع کنید به ذیل مسأله 445.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله اگر صاحب عادت وقتیه در ایام عادت خونی ببیند که نداند خون زخم است یا حیض، باید آن را حیض قرار دهد.
(خوئی، تبریزی، سیستانی:) مسأله اگر خونی ببیند که نداند خون زخم است یا حیض، باید عبادتهای خود را به جا آورد مگر این که حالت سابقه‌اش حیض باشد.
[شک بین حیض و نفاس]
مسأله 447 اگر خونی ببیند و شک کند که خون حیض است یا نفاس (1)، چنانچه شرایط حیض را داشته باشد، باید حیض قرار دهد (2).
این مسأله، در رساله آیت اللّه مکارم نیست
(1) (گلپایگانی، صافی:) به احکام حیض و نفاس عمل کند و غسل را به قصد ما فی الذمه از حیض یا نفاس به جا آورد. (خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی:) حیض است یا استحاضه..
(2) (بهجت:) اگر در ایام عادت زن باشد، آن را خون حیض قرار می‌دهد و گر نه باید به وظیفه‌ای که مشترک بین حیض و نفاس است عمل کند، یعنی لازم نیست آن چه بر حائض واجب است ولی بر نفساء واجب نیست و آن چه بر نفساء واجب است و بر حائض واجب نیست به جا آورد، گر چه انجام دادن مجموع وظائف حائض و وظائف نفساء، مطابق احتیاط است بلکه این احتیاط در صورت امکان ترک نشود؛ و در صورت عدم امکان احتیاط، مخالفت قطعیه ننماید.
(زنجانی:) چنانچه در ایام عادت یا یکی دو روز قبل یا مدتی قبل با نشانه حیض باشد باید حیض قرار دهد و اگر نه باید اعمال استحاضه را انجام دهد؛ هم چنین است اگر شک کند خون حیض است یا استحاضه یا خون دمل و زخم.
[شک در خون حیض یا بکارت]
مسأله 448 اگر خونی ببیند که نداند خون حیض است یا بکارت (1)، باید خود را وارسی کند، یعنی مقداری پنبه داخل فرج نماید و کمی صبر کند، بعد بیرون آورد پس اگر اطراف (2) آن آلوده باشد، خون بکارت است و اگر به همه آن رسیده، حیض می‌باشد (3).
این مسأله، در رساله آیت اللّه مکارم نیست
(1) (بهجت:) ولی احتمال خون دیگری مثل خون جراحت و زخم را هم نمی‌دهد..
(2) (زنجانی:) پس اگر فقط اطراف..
(3) (بهجت:) البته باید خون زیاد نباشد تا به وسیله فوق بتواند بین خون حیض و بکارت فرق بگذارد و در صورت عدم امکان تشخیص و عدم حصول یقین در ایام عادت حکم به حیض بودن می‌کند و گر نه عمل به حالت سابقه می‌نماید.
(زنجانی:) و اگر شک کند که خون حیض است یا خون استحاضه یا بکارت، یا شک کند که خون حیض است یا خون زخم است یا بکارت، یا اصلًا نداند چه خونی است، اگر فقط اطراف پنبه‌ای که در داخل فرج می‌گذارد آلوده شده باشد خون بکارت می‌باشد و اگر به همه آن رسیده و نشانه حیض را داشته باشد خون حیض، و اگر نشانه حیض را نداشته باشد، باید اعمال استحاضه را انجام دهد.
[ دیدن دو خون یکی کمتر از سه روز]
مسأله 449 اگر کمتر از سه روز خون ببیند و پاک شود (1) و بعد از سه روز خون ببیند (2) خون دوم حیض است (3) و خون اول اگر چه در روزهای عادتش باشد حیض نیست (4).
(1) (مکارم:) بعداً سه روز یا بیشتر خون ببیند با نشانه‌هایی که گفته شد فقط خون دوم حیض است. [پایان مسأله]
(2) (خوئی، تبریزی، سیستانی:) اگر کمتر از سه روز خون ببیند و پاک شود، بعد سه روز خون (خوئی، تبریزی: در عادت یا با نشانه‌های حیض) ببیند..
(3) (اراکی، فاضل:) اگر دارای شرایط حیض است حیض می‌باشد..
(4) (فاضل:) خون اول حیض نیست.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله اگر کمتر از سه روز خون ببیند و پاک شود و بعد سه روز خون ببیند و مجموع خون اول و دوم و پاکی در بین، از ده روز بیشتر نباشد، خون دوم را حیض قرار دهد و در خون اول احتیاط آن است که جمع کند، بین کارهای مستحاضه و ترک آن چه بر حائض حرام است و در پاکی در بین کارهایی را که بر حائض حرام است ترک کند و عبادتهای خود را به جا آورد.
(زنجانی:) مسأله اگر کمتر از سه روز خون ببیند و بعد از گذشتن ده روز از اول خون، با شرایط حیض خون ببیند و خون دوم در عادت، یا یکی دو روز قبل از عادت، یا بیشتر از دو روز با نشانه حیض باشد، این خون حیض است و خون اول؛ اگر چه در روزهای عادتش باشد و نشانه حیض را هم داشته باشد؛ حیض نیست.
مسائل اختصاصی
(بهجت:) مسأله 412 اگر حائض پاک شد و بعد از گذشتن ده روز یا بیشتر، دوباره خون دید؛ اگر از سه روز بیشتر طول بکشد ولی از ده روز بیشتر نباشد و سایر شرایط حیض را داشته باشد، خون دوم نیز حیض است.
(مکارم:) مسأله 437 زنی که مبتلا به خونریزی است اگر به طبیب مراجعه کند و او تشخیص دهد خون حیض یا خون زخم و مانند آن است، چنانچه به گفته طبیب اطمینان حاصل کند می‌تواند بر طبق احکام آن عمل نماید.
(زنجانی:) مسأله 454 اگر زن خونی ببیند که اگر سه روز ادامه پیدا کند حکم به حیض بودنش میشود، ولی شک دارد که خون سه روز ادامه پیدا می‌کند یا قطع میشود، باید بنا بر این بگذارد که خون ادامه پیدا کرده و حیض است، ولی اگر خون قطع شود و نداند که آیا دوباره قبل از تمام شدن ده روز خون می‌آید، باید بنا بر این گذارد که خون دوباره نمی‌آید و خونی که دیده حیض نبوده است، و هم چنین است اگر در وقتی که خون قطع نشده بداند خون سه روز ادامه پیدا نمی‌کند ولی احتمال بدهد پیش از تمام شدن ده روز دوباره خون می‌آید.
اقسام زنهای حائض
[زنهای حائض بر شش قسمند]
مسأله 478 زنهای حائض بر شش قسمند:
اول: صاحب عادت وقتیه و عددیه؛ و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم «در وقت معیّن» (1) خون حیض ببیند و شماره روزهای حیض او هم در هر دو ماه یک اندازه باشد، مثل آن که دو ماه پشت سر هم از اول ماه تا هفتم خون ببیند.
دوم: صاحب عادت وقتیه؛ و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم «در وقت معیّن» (2)، خون حیض ببیند، ولی شماره روزهای حیض او در هر دو ماه یک اندازه نباشد مثلًا دو ماه پشت سر هم از روز اول ماه خون ببیند ولی ماه اول روز هفتم و ماه دوم روز هشتم از خون پاک شود (3).
سوم: صاحب عادت عددیه؛ و آن زنی است که شماره روزهای حیض او در دو ماه پشت سر هم به یک اندازه باشد ولی وقت دیدن آن دو خون یکی نباشد مثل آن که ماه اول از پنجم تا دهم و ماه دوم از دوازدهم تا هفدهم خون ببیند (4).
چهارم: مضطربه؛ و آن زنی است که چند ماه خون دیده، ولی عادت معیّنی پیدا نکرده یا عادتش به هم خورده و عادت تازه‌ای پیدا نکرده است.
پنجم: مبتدئه؛ و آن زنی است که دفعه اول خون دیدن او است.
ششم: ناسیه؛ و آن زنی است که عادت خود را فراموش کرده است. و هر کدام اینها احکامی دارند که در مسائل آینده گفته میشود.
(1)(2) (زنجانی:) از وقت معین..
(3) (مکارم:) دوّم: صاحب عادت وقتیه: و آن زنی است که دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون حیض ببیند، ولی شماره روزهای او به یک اندازه نباشد، مثلًا یک ماه، پنج روز و یک ماه، هفت روز ببیند..
(4) (زنجانی:) مثل آن که ماه اول از اول ماه تا آخر روز هفتم و ماه دوم از هفتم تا آخر روز سیزدهم خون ببیند..
انواع عادات ماهیانه را به صورت تفصیلی در لینکهای زیر کلیک کنید و مطالعه نمایید:
[ ملاک تغییر عادت ماهانه]
مسأله 501 زنی که در حیض عادت دارد، چه در وقت حیض عادت داشته باشد چه در عدد حیض، یا هم در وقت و هم در عدد آن، اگر دو ماه پشت سر هم بر خلاف عادت خود خونی ببیند (1) که وقت آن یا شماره روزهای آن یا هم وقت و هم شماره روزهای آن یکی باشد، عادتش برمی گردد به آن چه در این دو ماه دیده است. مثلًا اگر از روز اول ماه تا هفتم خون می‌دیده و پاک می‌شده چنانچه دو ماه از دهم تا هفدهم ماه، خون ببیند و پاک شود، از دهم تا هفدهم، عادت او میشود. (2)
این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(1) (مکارم:) عادتش برمی گردد به آن چه در آن دو ماه دیده است. [پایان مسأله]
(2) (زنجانی:) چنانچه دو ماه پشت سر هم از یازدهم تا هفدهم ماه خون ببیند و پاک شود، از یازدهم تا هفدهم عادت او میشود.
[مقصود از یک ماه، از ابتدای خون دیدن است تا سی روز]
مسأله 502 مقصود از یک ماه، از ابتدای خون دیدن است تا سی روز (1)، نه از روز اول ماه تا آخرِ ماه (2).
این مسأله، در رساله آیات عظام: مکارم و بهجت نیست
(1) (خوئی:) مقصود از یک ماه، گذشتن سی روز از ابتدای خون دیدن است..
(2) (زنجانی:) یا از روز نیمه ماه تا نیمه ماه بعد.
(سیستانی:) مسأله مقصود از یک ماه، در غیر مورد تعیین عادت وقتیه، گذشتن سی روز از ابتدای خون دیدن است، نه از روز اوّل ماه تا آخر ماه. و امّا در مورد تعیین عادت وقتیّه، منظور ماه قمری است نه شمسی.
[دیدن دو بار خون در ماه با فاصله 10 روز]
مسأله 503 زنی که معمولًا ماهی یک مرتبه خون می‌بیند، اگر در یک ماه دو مرتبه خون ببیند (و آن خون نشانه‌های حیض را داشته باشد (1))، چنانچه روزهایی که در وسط پاک بوده از ده روز کمتر نباشد، باید هر دو را حیض قرار دهد (2).
این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(1) [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه سیستانی نیست]
(2) (زنجانی:) لکن این در مورد زنی است که عادت وقتیه نداشته باشد یا عادت وقتیه او به وسیله نشانه حیض مشخص شده باشد؛ و الّا خونی که بعد از ایام عادت می‌بیند هر چند نشانه حیض را داشته و ده روز فاصله هم شده باشد، حیض نیست.
(سیستانی:) هر چند یکی از آن دو خون نشانه‌های حیض را نداشته باشد.
[ دیدن دو خون با نشانه حیض در ماه]
مسأله 504 اگر سه روز یا بیشتر (1) خونی ببیند که نشانه حیض را دارد، بعد ده روز یا بیشتر خونی ببیند که نشانه استحاضه را دارد و دوباره سه روز (2) خونی به نشانه‌های (3) حیض ببیند باید خون ِ اوّل و خون ِ آخر را که نشانه‌های حیض داشته حیض قرار دهد (4).
این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(1) (سیستانی:) زنی که از راه اختلاف صفات خون باید حیض را تشخیص دهد اگر سه روز یا بیشتر.. (2) (گلپایگانی، صافی:) یا بیشتر.. (3) (گلپایگانی، صافی، زنجانی:) نشانه.. (4) (سیستانی:) و امّا اگر یکی از دو خون در ایام عادت باشد و معلوم نباشد که ده روز وسط همه آن استحاضه است یا قسمتی از حیض است، در این صورت خونی که در ایام عادت است حیض و ما بقی استحاضه است.
(گلپایگانی، صافی:) باید خون اوّل و خون آخر را حیض قرار دهد.
(زنجانی:) باید خون اوّل و خون آخر را که نشانه حیض داشته حیض قرار دهد. بلی، در مورد زنی که عادت وقتیه دارد و عادت وی به وسیله نشانه حیض مشخص نشده باشد، خون بعد از ایام عادت، حیض نیست.
[ اگر قبل از 10 روز پاک شود]
مسأله 505 اگر زن پیش از ده روز پاک شود و بداند که در باطن خون نیست، باید برای عبادتهای خود غسل کند (1) (اگر چه گمان (2) داشته باشد که پیش از تمام شدن ده روز دوباره خون می‌بیند (3))، ولی اگر (4) یقین داشته باشد (5) که پیش از تمام شدن ده روز دوباره خون می‌بیند نباید غسل کند (6) و نمی‌تواند نماز بخواند و باید به احکام حائض رفتار نماید.
(1) (مکارم:) و عبادتهای خود را انجام دهد.. (2) (زنجانی، مکارم:) اگر چه یقین.. (3) (مکارم، زنجانی:) بقیه مسأله ذکر نشده. [قسمت داخل پرانتز در رساله آیت اللّه بهجت نیست] (4) (سیستانی:) و اگر..
(5) (گلپایگانی، صافی:) بلکه اگر یقین هم داشته باشد.. (6) (خوئی، تبریزی:) بقیه مسأله ذکر نشده.
(گلپایگانی، صافی:) احتیاطاً غسل کند و در پاکی در بین، عبادتهای خود را به جا آورد و آن چه را بر حائض حرام است ترک نماید.
(سیستانی:) باید هم چنان که گذشت احتیاطاً غسل کند و عبادتهای خود را به جا آورد و آن چه بر حائض حرام است ترک نماید.
[استبراء از حیض چیست]
مسأله 506 اگر زن پیش از ده روز پاک شود و احتمال دهد که در باطن خون هست، باید (1) قدری پنبه داخل فرج نماید و کمی صبر کند و بیرون آورد (2). پس اگر پاک بود، غسل کند و عبادتهای خود را به جا آورد و اگر پاک نبود (3) (اگر چه به آب زرد رنگی هم آلوده باشد (4))، چنانچه در حیض عادت ندارد یا عادت او ده روز است (5) باید صبر کند که اگر پیش از ده روز پاک شد، غسل کند و اگر سر ده روز (6) پاک شد، یا خون او از ده گذشت، سرِ ده روز (7) غسل نماید و اگر عادتش کمتر از ده روز است، در صورتی که بداند پیش از تمام شدن ده روز یا سر ده روز (8) پاک میشود، نباید غسل کند (9) و اگر احتمال دهد خون او از ده روز می‌گذرد احتیاط واجب آن است که تا یک روز عبادت را ترک کند و بعد از آن می‌تواند تا ده روز عبادت را ترک کند ولی بهتر است تا ده روز کارهایی را که بر حائض حرام است ترک کند و کارهای مستحاضه را انجام دهد (10) پس اگر پیش از تمام شدن ده روز یا سر ده روز (11) از خون پاک شد تمامش حیض است و اگر ده روز گذشت، باید عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و عبادتهایی را که بعد از روزهای عادت به جا نیاورده قضا نماید.
(1) (تبریزی:) بنا بر احتیاط لازم باید.. (2) (سیستانی:) یا باید عبادتها را احتیاطاً انجام دهد یا استبراء کند و جایز نیست بدون استبراء عبادتها را ترک کند، و استبراء این است که قدری پنبه داخل فرج نماید و مقداری صبر نماید (و اگر عادت او چنین است که خون او در صورت کوتاهی اثناء حیض قطع میشود هم چنان که در بعضی زنان گفته شده است باید بیش از آن مقدار صبر کند) و بعد بیرون آورد..
(3) (زنجانی:) چنانچه در عدد حیض عادت داشته باشد، به مقدار عدد عادت را حیض قرار می‌دهد، و مستحب است تا ده روز، استظهار نماید. و اگر عادت ندارد، اقسام و تفاصیلی دارد که در مسائل مضطربه و مبتدئه و ناسیه گذشت. [پایان مسأله]
(4) (مکارم:) باید مطابق احکامی که سابقاً در باره حائض گفته شد عمل نماید. [پایان مسأله] (فاضل:) اگر چه به خون زرد رنگی هم آلوده باشد..
[قسمت داخل پرانتز در رساله آیات عظام: خوئی و تبریزی نیست] (5) (سیستانی:) یا هنوز روزهای عادتش تمام نشده باشد.. (6) (7) (8) (گلپایگانی، صافی:) آخر ده روز.. (9) (سیستانی:) بقیه مسأله ذکر نشده. (10) (اراکی:) واجب است که تا یک روز عبادت را ترک کند و چنانچه خون قطع نشد مستحب ّ است یک روز دیگر عبادت را ترک کند و چنانچه بعد از آن هم قطع نشد یک روز دیگر و هم چنین تا ده روز عبادت را ترک کند..
(گلپایگانی، صافی:) احتیاط واجب آن است که بعد از عادت، یک روز یا دو روز عبادت را ترک کند، یا جمع کند بین ترک کارهایی که بر حائض حرام است و انجام کارهای مستحاضه، و بعد از دو روز تا روز دهم کارهای استحاضه را به جا آورد و کارهایی را که بر حائض حرام است ترک نماید..
(خوئی، تبریزی:) باید یک روز عبادت را ترک کند و بعد جائز است احکام مستحاضه را جاری کند و احوط این است که تا روز دهم بین تروک حائض و اعمال مستحاضه جمع کند و این حکم مختص زنی است که قبل از عادت مُستمرّه الدم نبوده و الا بعد از گذشتن عادت جایز نیست عبادت را ترک کند. [پایان مسأله] (11) (گلپایگانی، صافی:) آخر ده روز..
(بهجت:) مسأله زنی که در حیض عادت عددیه دارد اگر بیش از مقدار عادت خود خون دید در صورتی که نشانه‌های حیض را داشته باشد و بداند یا احتمال دهد که قبل از ده روز پاک خواهد شد، عبادتهای خود را ترک می‌کند و اگر در اثناء ده روز در ظاهر پاک شد، بنا بر احتیاط باید مقداری پنبه داخل فرج خود کرده کمی صبر کند و بعد بیرون آورد اگر پاک بود غسل می‌کند و اگر پاک نبود می‌تواند عبادتهای خود را ترک کند تا از داخل هم پاک شود ولی در صورتی که می‌داند خون بیش از ده روز ادامه خواهد داشت مقدار عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار می‌دهد.
[قضا کردن روزه و نماز]
مسأله 507 اگر چند روز را حیض قرار دهد و عبادت نکند، بعد بفهمد حیض نبوده است، باید نماز و روزهای را که در آن روزها به جا نیاورده (1) قضا نماید. و اگر چند روز را به گمان این که حیض نیست عبادت کند، بعد بفهمد حیض بوده (2)، چنانچه آن روزها را روزه گرفته باید قضا نماید. (3)
(1) (گلپایگانی، صافی:) باید نمازهایی که در آن روزها به جا نیاورده..
(زنجانی:) باید نماز و روزه‌های واجبی را که در آن روزها به جا نیاورده.. (2) (زنجانی:) آن عبادتها باطل است.
(3) (بهجت:) چنانچه آن روزها روزهایی بوده که باید روزه می‌گرفته، واجب است قضا نماید.
(مکارم:) رجوع کنید به ذیل مسأله 500.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
- انواع عادت ماهانه
- ملاك به هم خوردن عادت ماهانه
- تكليف خانمي كه پريودي نامنظم دارد
- عادت وقتيه با كمتر از ده روز
- عادت وقتيه با بيشتر از ده روز
- اگر خون از ده روز بيشتر شود وظيفه چيست
- وظيفه خانم اگر در ماه دو مرتبه خون ببيند
- حكم ترشحات زرد رنگ
- حكم لكه بيني بعد از حيض
- جلو افتادن عادت ماهانه
- عادت عدديه چيست
- عادت عدديه با كمتر از ده روز
- عادت عدديه با بيشتر از ده روز
- اگر خانم كمتر از عادت خود خون ببيند
- عادت وقتيه چيست
- عادت وقتيه با كمتر از ده روز
- عادت وقتيه با بيشتر از ده روز
کلید خون هاى زنانه (استحاضه، حيض و نفاس) حيض و احكام آن استفتائات – احكام دوران عادت نزدیکی در حال حیض شناخت خون حیض احكام حيض شرایط و نشانه های حیض احکام حیض خامنه ای زمان غسل حیض خون حیض چیست؟ حیض چند روز است روش غسل حیض احکام حیض مکارم احکام حیض و روزه غسل حیض چگونه انجام میشود؟
