احاديثى در مورد افكارهاى شيطانی

احاديثى در مورد افكارهاى شيطانى بنويسيد.

كنترل ذهن و خطورات گناه‏آلود، يكى از مراتب مشكل خودسازى است. اما ذهن واردات خويش را از چشم و گوش مى‏گيرد. بنابراين اين صادرات و واردات، بايد كنترل شود. پس بهترين راه اين است كه آنچه را به ذهن منتقل مى‏كنيم، از فيلتر عبور دهيم.

اگر مى‏بينيد گفته‏اند چشم را از نامحرم و گوش را از شنيدن مطالب نامناسب حفظ كنيم، براى اين است كه بعدا ذهن از اين مناظر عكس‏بردارى كرده و با آن مأنوس مى‏شود. اگر ظرف ذهن را از مطالب سازنده، عبرت‏انگيز و صحنه‏هايى كه آيات و نشانه‏هايى كه در رابطه با مبدأو معاد دارد، انباشته كنيم، ديگر ذهن پريشان و مشغول نمى‏شود. تلاوت قرآن و تدبر در آيات آن و نيز انديشه در روايات و احاديث معتبر در اين زمينه راهگشا است مثلاً در جلد پنجم كافى صفحه 542 باب الزانى آمده است كه حضرت مسيح (ع) فرمودند: اگر موسى (ع) از زنا نهى نمود، من از انديشه درباره زنا نهى مى‏كنم، زيرا انديشه سوء همانند آن است كه در اتاقى مزين و پاك، آتشى دودآلود برافروزند كه آتش نزند اما همه جا را سياه مى‏كند… گرچه فكر بد، مجازات و عقوبتى ثابت ندارد اما محاسبه دارد چنان كه در قرآن آمده است: اوتخفوه يحاسبكم به اللّه…(1). شايد سرّ تدبّر و تفكر بزرگان در حقايق، عبرت‏ها و… جايگزين عمل بوده است زيرا كه روح و ذهن آدمى ظرفى است كه اگر با مثبت‏ها پر نشود، منفى‏ها را جذب مى‏كند.

انسان پيوسته محل خطور خواطر و ورود خيالات و افكار است گرچه گاهى به آنچه در خواطر او مى گذارد التفاوت نداشته باشد و چون هر فكر و خيالى را سببى و منشأيى است پس منشأ خيالات بد و افكار باطله، شيطان و منشأ خواطر محموده و افكار خوب ملائكه است. در روايتى از پيامبراكرم صلى الله عليه و آله و سلم است كه فرمودند: در دل آدمى دو نوع افكار و خواطر وارد مى شود يكى از جانب ملك و آن افكارى است كه مشتمل است بر عزم امورخير و ديگرى از جانب شيطان و آن خواطرى است كه متضمن عزم بر امور شر است. وساوس شيطان و خواطر نفسانى از جمله امورى است كه باعث تيرگى و ظلمت و كدورت نفس و مانع وصول به سعادت و ضايع كننده روزگار و اوقات است زيرا سرمايه انسان يعنى عمر را صرف امور باطل و بيهوده مى كند كه درنتيجه سياهى دل و نابودى دين و دنياى انسان را به دنبال دارد. غفلت از خدا و اقبال به دنيا و تعلقات دنيوى سبب وسوسه شيطان است و راه علاج و نجات از وسوسه ها و خواطر ذكر و ياد خداست. ذكر قلبى و همراهى آن باز ذكر زبانى به طورى كه قلب دائما به ياد خدا و صفات او باشد و فرصتى ندهد كه شيطان وسوسه كند. «إِنَّ الَّذينَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ‏ كسانى كه متقى و پرهيزكارند هر گاه برسد ايشان را وسوسه اى از شيطان هشيار و متذكر خدا مى شوند، پس به واسطه تذكر ديده بصيرت ايشان بينا و از چنگ وساوس رها مى گردد.»

نكته مهم آن است كه منشأ خواطر و وساوس شيطانى، يكى فشار غرايز و اميال به خصوص ميل جنسى است و ديگرى صفات رذيله اى است كه در نفس انسان وجود دارد بنابراين براى خلاصى و نجات از چنگال وساوس و خواطر و افكار پليد بايد اولا اميال نفسانى را از راه هاى مشروع آن ارضا و يا كنترل نمود و ثانيا نفس را از رذايل پاك كرد تا در اثر طهارت قلب و ياد خدا، قوه عاقله تسلطى بر ساير قوا پيدا كند و عنان آنها را در اختيار بگيرد به طورى كه نتوانند خودسرانه به هر وادى كه خواستند تاخت و تاز كنند. در اين حالت است كه قوه واهمه و متخيله تحت تدبير قوه قرار مى گيرند و سد محكمى در برابر نفوذ افكار شيطانى ايجاد مى گردد. اين موضوع دامنه دارى است تفصيل مباحث را در كتاب ارزشمند معراج السعاده، ملا احمد نراقى جستجو نماييد.(2)

(1) (بقره، آيه 284)
000 (2) (معراج السعاده، انتشارات هجرت، ص 125 تا 139)

پرسمان