ابوبصير چه كسى بوده است و آيا همه روايت هاى وى صحيح است و سرنوشت وى چه شد و چرا نابينا بود؟

ابوبصير چه كسى بوده است و آيا همه روايت هاى وى صحيح است و سرنوشت وى چه شد و چرا نابينا بود؟

ليث المرادى، ابن البخترى المرادى ابوبصير، ابو بصيراصغر نيز گفته شده. از اصحاب امام باقر و صادق و كاظم عليهم السلام از بزرگان و اجله اصحاب ائمه عليهم السلام است در رواياتى از امام صادق (ع) به عنوان يكى از پرچم داران دين معرفى شده است. در روايتى فرمود اصحاب پدرم (امام باقر) باعث زينت و افتخارند- زنده و مرده آنها- زراره و محمد بن مسلم و از جمله ليث بخترى و بريد عطبى اينها برپا كنندگان قسط و عدل و راستى هستند.

علامه- ره- در خلاصه بعد از ذكر روايتى كه امام صادق (ع) متواضعان درگاه خدا را بشارت به بهشت داده و بريد عطبى و ابوبصير ايث بن البخترى المرادى و محمد بن مسلم و زراره را به عنوان اهل بهشت و نجباء و امين خدا بر حلال و حرامش شمرده و فرموده اگر اينها نبودند آثار نبوت منقطع مى شد و نشانه هاى دين از بين مى رفت. علامه بعد از ذكر اين روايت كلام بن غضائرى را نقل كرده و فرموده ابوبصير به نظر من مورد اطمينان است به خاطر حديثى كه ذكر شد و كلام ابن غضائرى موجب لعن نمى شود. در هر صورت سخن محكمى كه بتواند معارضه كند با كلام امام صادق و توثيقات علما وجود ندارد نكته ديگر آن است كه ابوبصير مشترك است بين دو يا سه نفر. يكى همين ليث بخترى كه ذكر شد، دوم يحيى بن قاسم الاسدى، ابوبصير الاسدى اين فرد در بعضى از كلمات اصحاب رجال تضعيف شده و نسبت تخليط(1) به او داده شده.

در بعضى از موارد بين ابوبصيرمرادى و اسدى خلط شده. در بعضى از منابع يحيى بن القاسم الاسدى جزء افراد شمرده شده كه اصحاب اجماع بر صحت آنها كرده اند و در منبع ديگر ليث البخترى اسدى آمده و همين خلط بين ابوبصيرها سبب بعضى نسبت ها به ابوبصير معروف شده است. نسبت «مخلط»(2) در كلام اصحاب به يحيى بن ابى القاسم داده شده و نه به ابوبصير مشهور و شايد اشتراك كنيه سبب اين مشكل شده است. نكته ديگر اشتراك يحيى بن القاسم، بين يحيى ابن ابى القاسم كه كنيه او ابى بصير استو نابينا بوده و اسم پدر او اسحق و از اصحاب امام باقر و كاظم عليها السلام بوده و يحيى بن ابى القاسم الخداء كه واقفى بوده و از اصحاب امام باقر و كنيه او ابوبصير نبوده و يحيى بن القاسم كه در سال 150 هجرى فوت كرده و نمى توانسته واقفى باشد زيرا واقفى كسى است كه بر امام هفتم توقف كرده باشد بعد از وفات امام هفتم ايشان را امام غائب بداند و امام هفتم در سال 183 رحلت كرده اند.

ابوبصير يكى از اصحاب اجماع است كه اجماع بر صحت حديث و فقه اوست. صاحب مستدرك گفته مقصود از ابوبصير يحيى بن القاسم الاسدى است. ولى هم چنان كه گفته شد در بعضى از منابع به جاى اسدى ليث البخترى آمده است. در بعضى ذكر شده كه ابوبصير مشترك بين 4 نفر است. 1- ليث بخترى 2- عبدالله بن محمد الاسدى 3- يحيى بن قاسم 4- يوسف بن حارث لكن گفته شد كه غير از ليث بخترى و اسدى فرد ديگرى كنيه ابوبصير ندارد. در هر صورت ليث بخترى (ابوبصير) مشكلى ندارد و اخبار زيادى در مدح او وارد شده و كلام ابن غضائرى نمى تواند معارضه كند با اخبار مدح ضمن اين كه خود ابن غضائرى تصريح به وثاقت او در حديث كرده است، لكن با يد توجه داشت كه وثاقت ابو بصير دليل بر صحت تمامى روايات وى نمى باشد بلكه راويان ديگرى كه در سلسله سند حديث واقع شده اند نيز بايد مورد بررسى واقع شود در صورتى كه انان نيز ثقه باشند روايت صحيح خواهد بود.

در مورد علت نابينايى وى مطلبى نيافتيم.

(3).

(1) (انحراف از حق، مخلوط كردن حق و باطل)
000 (2) (قاطى كردن، خلط بين حق و باطل)
000 (3) منابع:

1- علامه شوشترى، قاموس الرجال، مركز نشر كتاب تهران، ج 7، ص 448، ليث ج 9، ص 383، يحيى بن ابى القاسم 2- جامع الروات، علامه اردبيلى، نشر مكتبه المحمدى، ج دوم، ص 34، ترجمه ليث المرادى ص 334، يحيى بن القاسم 3- محدث قمى، الكنى و الالقاب، نشر مطبعه حيدرى نجف، ص 18، ابوبصير 4- تراجم الرجال، علامه برقعى، چاپ اتحاد، ص 92، ابوبصير 5- اختيارمعرفه الرجال، شيخ طوسى، ج 1، ص 401

پرسمان