کم شدن دو سوم آب انگور

کم شدن دو سوم آب انگور
فهرست این نوشتار:
5 کم شدن دو سوم آب انگور
[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][آب انگوری که جوش آمده پیش از آن که ثلثان شود]
مسأله 202 آب انگوری که جوش آمده پیش از آن که ثلثان شود، یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند نجس نیست، ولی خوردن آن حرام است، ولی اگر ثابت شود که مست کننده است، حرام و نجس میباشد و فقط به سرکه شدن پاک و حلال میشود.
(اراکی:) مسأله آب انگوری که با آتش به جوش آمده، نجس نیست ولی خوردن آن حرام است و با ثلثان شدن، یعنی کم شدن دو سوّم آن به وسیله آتش، حلال میگردد. ولی چنانچه با غیر آتش به جوش آید پاک بودن آن و پاک شدنش به واسطه ثلثان محل ّ اشکال است، لکن اگر با آتش ثلثان شود، پاک میگردد.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله آب انگوری که به آتش جوش آمده اگر آن قدر بجوشد که ثلثان شود یعنی: دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند پاک میشود ولی اگر به خودی خود جوش بیاید (صافی: یا به آتش جوش بیاید و به غیر آتش ثلثان شود) فقط به سرکه شدن پاک میشود و این حکم بنا بر قول به نجاست عصیر است به جوش آمدن و [در مسأله 113] گذشت که أقوی طهارت است.
(خوئی:) مسأله آب انگوری که به آتش یا به خودی خود جوش بیاید، حرام میشود، و اگر آن قدر به آتش بجوشد که ثلثان شود، یعنی دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند، حلال میشود و در مسأله [113] گذشت که آب انگور به جوش آمدن نجس نمیشود.
(سیستانی:) اگر آن قدر بجوشد که دو قسمت آن کم شود و یک قسمت آن بماند، حلال میشود و اگر ثابت شود که مست کننده است، چنانچه بعضی در صورتی که خودبخود جوش بیاید گفتهاند، تنها با سرکه شدن حلال میشود..
(تبریزی:) و بعید نیست که اگر دو قسمت آن به غیر آتش کم شود حلال باشد.
(نوری:) مسأله آب انگوری که خود به خود جوش آمده نجس است و فقط به سرکه شدن پاک و حلال میشود؛ ولی اگر به واسطه آتش جوش آمده است، پیش از آن که ثلثان شود یعنی دو قسمت آن کم شود، نجس نیست ولی حرام است و به ثلثان شدن به وسیله آتش حلال میشود.
(بهجت:) مسأله آب انگوری که جوش آمده پیش از آن که دو سوّم آن به واسطه جوشیدن کم شود و یک سوّم آن باقی بماند بنا بر أقوی و أحوط نجس است و بنا بر اظهر و أحوط فرقی نیست در این که به وسیله آتش جوش بیاید یا به وسیله دیگر ولی همین که دو سوّم آن کم شد یا مبدّل به سرکه گردید پاک میشود.
(مکارم:) مسأله هر گاه آب انگور با آتش بجوشد نجس نیست، ولی خوردنش حرام است، اما اگر آن قدر بجوشد که دو قسمت آن بخار شود و یک قسمت بماند، حلال میشود و اگر خودبخود به جوش آید و مست کننده شود حرام و نجس است و تنها با سرکه شدن پاک و حلال میشود.
(زنجانی:) مسأله آب انگوری که به آتش یا به خودی خود جوش بیاید، خوردن آن حرام و بنا بر احتیاط نجس میشود، چنانچه در مسأله [113] گذشت و اگر آن قدر با آتش بجوشد که ثلثان شود، یعنی دو سوم آن کم شود، پاک شده و خوردن آن حلال است؛ ولی اگر به خودی خود جوش بیاید بنا بر احتیاط فقط به سرکه شدن پاک میشود.
مسائل اختصاصی
(خوئی، تبریزی:) مسأله 204 اگر دو قسمت آب انگور بدون جوش آمدن کم شود چنانچه باقی مانده آن جوش بیاید حرام است.
(گلپایگانی، صافی:) نجس نیست ولی خوردن آن حرام است.
(سیستانی:) اگر عرفاً به آن آب انگور بگویند نه شیره، بنا بر احتیاطِ لازم حرام است.
(زنجانی:) حرام و بنا بر احتیاط نجس است.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله 205 خوردن آب انگوری که معلوم نیست جوش آمده یا نه حلال است ولی اگر با آتش جوش بیاید تا انسان یقین نکند که دو قسمت آن با آتش کم شده، حلال نمیشود. و اگر به خودی خود جوش آید تا سرکه نشود، حلال نمیشود.
(خوئی، تبریزی، زنجانی:) مسأله 205) (سیستانی:) مسأله 198 آب انگوری که معلوم نیست جوش آمده یا نه، حلال است (زنجانی: پاک است) ولی اگر جوش بیاید، تا انسان یقین نکند که دو قسمت آن کم شده، حلال نمیشود (زنجانی: پاک نمیشود).
[ اگر مثلًا در یک خوشه غوره یک دانه یا دو دانه انگور باشد]
مسأله 203 اگر مثلًا در یک خوشه غوره یک دانه یا دو دانه انگور باشد (1) چنانچه به آبی که از آن خوشه گرفته میشود آب غوره بگویند 2 و اثری از شیرینی در آن نباشد و بجوشد، پاک و خوردن آن حلال است.
(1) (خوئی:) مقداری انگور باشد.. (زنجانی:) یک دانه انگور باشد..
(مکارم:) دانه هائی از انگور باشد، و آب همه آن را بگیرند چنانچه به آن «آب غوره» گویند با جوشیدن، نجس یا حرام نمیشود. [پایان مسأله]
(2) (خوئی، سیستانی، تبریزی:) آب انگور نگویند و بجوشد خوردن آن حلال است.
(زنجانی:) آب انگور نگویند، هر چند جوش بیاید، پاک و خوردن آن حلال است.
مسائل اختصاصی
(خوئی:) مساله 207 اگر یک دانه انگور در چیزی که به آتش میجوشد بیفتد و بجوشد و مستهلَک نشود فقط خوردن آن دانه حرام است.
(گلپایگانی، صافی:) و در آن مستهلک شود خوردن آن حلال است.
(زنجانی:) احتیاط آن است که از آن اجتناب کنند و خوردن آن هم حرام است.
(تبریزی:) و اگر مستهلک شود خوردن آن اشکالی ندارد.
(سیستانی:) بنا بر احتیاط واجب.
(خوئی، تبریزی:) مسأله 208 – (سیستانی:) مسأله 201 اگر بخواهند در چند دیگ شیره بپزند، جایز است کفگیری را که در دیگ جوش آمده زدهاند در دیگی که جوش نیامده بزنند.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله 208 اگر بخواهند در چند دیگ شیره بپزند، باید کفگیری را که در دیگ جوش آمده زدهاند در دیگی که جوش نیامده نزنند. و اگر همه جوش آمده باشد، باید کفگیر دیگی را که ثلثان نشده، در دیگی که ثلثان شده نزنند و این حکم بنا بر قول به نجاست عصیر است به جوش آمدن، ولی [در مسأله 113] گذشت که نجس نمیشود.
(زنجانی:) و ثلثان نشده..
(زنجانی:) یا اگر جوش آمده ثلثان شده، نزنند. [پایان مسأله]
[چیزی که معلوم نیست غوره است یا انگور]
مسأله 204 چیزی که معلوم نیست غوره است یا انگور، اگر جوش بیاید حرام نمیشود (1).
(1) (گلپایگانی، خوئی، تبریزی، سیستانی، صافی:) اگر جوش بیاید خوردن آن حلال است.
(مکارم:) اگر با آتش بجوشد، حرام نمیشود.
(زنجانی، نوری:) اگر جوش بیاید نجس نمیشود ((زنجانی:) و حرام هم نیست).
(بهجت:) اگر جوش بیاید نجس نمیشود و نیز اگر شک در جوشیدن آب انگور داشته باشیم، پاک و خوردن آن حلال است. امّا اگر یقین به جوشیدن آب انگور پیدا شد، باید یقین به کم شدن دو سوم آن یا سرکه شدن آن پیدا کنیم تا پاک و حلال شود.
مسائل اختصاصی
(بهجت:) مسأله 207 هر گاه انگور را در میان تیزاب بگذارند که سبزه شود، در صورتی که علم به جوشیدن حاصل نشود پاک است.
(مکارم:) مسأله 222 شیرهای که از بازار میگیرند و میدانند فروشنده از این مسائل با خبر است، پاک و حلال است و تفحّص لازم نیست.
[ اگر انگور و آب انگور به خودی خود جوش بیاید]
مسأله 113 اگر انگور و آب انگور به خودی خود جوش بیاید، حرام، ولی نجس نیست مگر آن که معلوم شود که مست کننده است (1) و اگر به واسطه پختن جوش بیاید خوردنش حرام است ولی نجس نیست.
(1) (اراکی:) اگر انگور و آب انگور به خودی خود جوش بیاید، حرام و پاک بودن آن محل اشکال است..
(خوئی، فاضل، تبریزی:) مسأله اگر انگور و آب انگور به خودی خود یا به واسطه پختن جوش بیاید، پاک است ولی خوردن آن حرام است.
(گلپایگانی، صافی:) و آن چه به آتش جوش آمده اگر به آتش، دو ثلث آن کم شود حلال میشود و آن چه به غیر آتش جوش آمده به سرکه شدن حلال میشود.
(زنجانی:) خوردن آن حرام و بنا بر احتیاط نجس میباشد.
(مکارم:) مسأله هر گاه آب انگور به خودی خود جوش آید (جوش آمدنی که معمولًا مقدّمه شراب شدن است) نجس و حرام است، ولی اگر با حرارت آتش یا غیر آن به جوش آید نجس نیست، ولی خوردنش حرام است هم چنین آب خرما و مویز و کشمش بنا بر احتیاط واجب.
(نوری:) مسأله اگر آب انگور به خودی خود جوش بیاید نجس است و اگر بواسطه پختن جوش بیاید، خوردنش حرام است؛ ولی نجس نیست. و اگر به واسطه جوشاندن به آتش، دو سوّم آن کم شود حرام بودن آن نیز برطرف میشود.
(بهجت:) مسأله اگر انگور و آب انگور به واسطه پختن یا غیر آن، جوش بیاید، بنا بر اقوی و احوط، نجس و خوردنش حرام است و باید از آن اجتناب نمود.
(سیستانی:) مسأله اگر آب انگور به خودی خود یا به واسطه پختن جوش بیاید، پاک، ولی خوردن آن حرام است و هم چنین انگور جوشیده، بنا بر احتیاط واجب حرام است ولی نجس نیست.
[خرما و مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند]
مسأله 114 خرما و مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند، پاک و خوردن آنها حلال است (1).
(1) (گلپایگانی، صافی:) اگر چه احتیاط غیر لازم آن است که از آنها اجتناب کنند.
(نوری، زنجانی:) اگر چه احتیاط مستحب آن است که از آنها اجتناب کنند.
(بهجت:) اگر خود به خود یا با پختن جوش بیایند، پاک بودن و خوردن آن محل ّ اشکال است.
(اراکی:) مسأله خرما و آب آن اگر جوش بیاید پاک و خوردن آن حلال است. و امّا کشمش و آب آن، حکم انگور و آب آن را دارد.
(مکارم:) مسأله هر گاه خرما و مویز و کشمش را در غذا بریزند و بجوشد خوردن آن اشکال ندارد.
انقلاب
[اگر شراب به خودی خود سرکه شود]
مسأله 198 اگر شراب به خودی خود یا به واسطه آن که چیزی مثل سرکه و نمک در آن ریختهاند سرکه شود، پاک میگردد (1).
(1) (بهجت:) در صورتی که شراب با چیز نجس دیگری مخلوط نشده باشد؛ و این از مطهریّت انقلاب است.
[ شرابی که از انگور نجس درست کنند]
مسأله 199 شرابی که از انگور نجس درست کنند به سرکه شدن پاک نمیشود، بلکه اگر نجاستی هم از خارج به شراب برسد (1) احتیاط واجب آن است (2) که بعد از سرکه شدن از آن اجتناب نمایند.
(1) (اراکی:) با سرکه شدن پاک نمیشود، مگر آن که نجاست در آن قبل از سرکه شدن، از بین رفته باشد، (مستهلک شده).
(2) (مکارم:) واجب است.. (بهجت:) رجوع کنید به ذیل مسأله 200.
(گلپایگانی، سیستانی:) مسأله شرابی که از انگور نجس و مانند آن درست کنند، یا نجاست دیگری به آن برسد به سرکه شدن پاک نمیشود.
(زنجانی:) به سرکه شدن پاک میشود و احتیاط مستحب در اجتناب است.
(صافی:) بنا بر احتیاط به سرکه شدن پاک نمیشود.
(خوئی، تبریزی:) مسأله شرابی که از انگور نجس و مانند آن درست کنند، چنانچه در ظرف دیگری که پاک باشد بریزند و بعد سرکه شود پاک میشود، و هم چنین اگر نجاست دیگری به شراب برسد و مستهلک شود، در صورتی که به ظرف نرسیده باشد بعد از سرکه شدن پاک میشود.
[سرکهای که از انگور نجس درست کنند]
مسأله 200 سرکهای که از انگور و کشمش و خرمای نجس درست کنند نجس است (1).
(1) (زنجانی:) بنا بر احتیاط.
(بهجت:) و در طهارت آن بعد از انقلاب به شراب، و انقلاب شراب به سرکه تأمّل است.
[اگر پوشال ریز انگور یا خرما داخل آنها باشد]
مسأله 201 اگر پوشال ریز انگور یا خرما داخل آنها باشد و سرکه بریزند ضرر ندارد (1). و نیز اگر پیش از آن که خرما و کشمش و انگور سرکه شود خیار و بادمجان و مانند اینها در آن بریزند اشکال ندارد (2).
(1) (بهجت:) اشکال ندارد..
(گلپایگانی:) و این بنا بر قول به نجاست آن است به جوش آمدن، و [در مسأله 113] گذشت که اقوی طهارت است. [پایان مسأله] (خوئی، سیستانی، تبریزی:) بلکه ریختن خیار و بادمجان و مانند اینها در آن اگر چه پیش از سرکه شدن باشد نیز اشکالی ندارد، مگر این که پیش از سرکه شدن مسکر شده باشد.
(صافی:) و این بنا بر آن است که قائل به نجاست آن به وسیله جوش آمدن باشیم و [در مسأله 113] گذشت که أقوی طهارت است [پایان مسأله]
(2) (بهجت:) بنا بر اظهر.
(زنجانی:) مسأله اگر پوشال ریز انگور و کشمش و خرما داخل آنها باشد و سرکه بریزند مانعی ندارد، ولی احتیاط در آن است که تا خرما و کشمش و انگور سرکه نشده، خیار و بادمجان و مانند اینها در آن نریزند.
(مکارم:) مسأله اگر انگور را با چوبهایش سرکه بریزند، و معمولًا قبل از سرکه شدن شراب میشود، بعد از آن مبدّل به سرکه میگردد پاک است، امّا اگر خیار و بادمجان و مانند آنها، در آن بریزند احتیاط واجب، اجتناب است.
مسأله اختصاصی
(مکارم:) مسأله 218 کشمش و خرمایی که در غذا میریزند خوردنش حلال است، هر چند جوشیده باشد.
[تبعیت ظروف و وسایل در طهارت]
مسأله 211 اگر شراب سرکه شود، ظرف آن هم تا جایی که شراب (1) موقع جوش آمدن به آنجا رسیده پاک میشود (2) و کهنه و چیزی هم که معمولًا روی آن میگذارند اگر به آن رطوبت نجس شود (3) پاک میگردد (4). بلکه اگر موقع جوشیدن، سر برود و پشت ظرف به آن آلوده شود، بعد از سرکه شدن پشت ظرف هم پاک میشود.
(1) (مکارم:) یا انگور.. (2) (اراکی:) بقیه مسأله ذکر نشده. (3) (خوئی، سیستانی، تبریزی:) اگر با آن نجس شد.. (4) (گلپایگانی، خوئی، صافی، تبریزی، سیستانی:) ولی اگر پشت ظرف به آن شراب آلوده شود، احتیاط واجب آن است که بعد از سرکه شدن شراب، از آن اجتناب کنند.
(مکارم:) اگر معمولًا به آن رطوبت نجس شود آن هم پاک میگردد، امّا اگر موقع جوشش سر برود و پشت ظرف به آن آلوده شود، بعد از سرکه شدن پشت ظرف پاک نمیشود.
(بهجت:) مسأله اگر شراب سرکه شود اطراف داخل ظرف نیز با پاک شدن آن پاک میشود.
(زنجانی:) مسأله اگر شراب سرکه شود داخل ظرف که به شراب نجس شده پاک میشود ولی اگر پشت ظرف به آن شراب آلوده شود، احتیاط واجب آن است که بعد از سرکه شدن ِ شراب از آن اجتناب کنند.
مسائل اختصاصی
(گلپایگانی، صافی:) مسأله 217 ظرفی که آب انگور در آن جوش میآید و چیزهایی که مانند کفگیر برای پختن آب انگور، به کار میرود بنا بر قول به نجاست آب انگور جوشان بعد از کم شدن دو قسمت آب انگور پاک میشود ولی [در مسأله 113] گذشت که آب انگور به جوشیدن نجس نمیشود.
(خوئی، تبریزی:) مسأله 17 (2) (سیستانی:) مسأله 210 بچّه کافر به تبعیّت در دو مورد پاک میشود: 1 کافری که مسلمان شود طفل او در پاکی تابع اوست و هم چنین اگر جَدّ طفل یا مادر یا جدّه او مسلمان شوند 2 طفل کافری که به دست مسلمانی اسیر گردد، و پدر یا یکی از اجداد همراه او نباشد؛ در این دو مورد پاکی طفل به تابعیّت مشروط به این است که طفل در صورت ممیِّز بودن، اظهار کفر ننماید.
(سیستانی:) ولی حکم به طهارت در این مورد مشروط به آن است که بچّه همراه آن تازه مسلمان و در کفالت او باشد و هم چنین کافری نزدیکتر از او همراه آن بچّه نباشد..
(زنجانی:) مسأله 218 آب انگور اگر جوش بیاید و پیش از آن که دو سوم آن کم شود به جایی بریزند، بنا بر احتیاط باید آن جا را آب بکشند؛ ولی ظرفی که آب انگور در آن جوش میآید و چیزهایی که مانند کفگیر برای پختن آب انگور به کار میرود و در آن قرار دارد، بعد از کم شدن دو سوم آب انگور پاک میشود.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
معنای ثلثان شدن [ثلثان شدن ]
پرسش : ثلثان شدن چیست و چه چیزی را تطهیر می کند؟
پاسخ : هرگاه آب انگور با آتش بجوشد نجس نیست، ولى خوردنش حرام است، امّا اگر آن قدر بجوشد که دو قسمت آن بخار شود و یک قسمت بماند، حلال مىشود و اگر خود به خود به جوش آید و مست کننده شود حرام و نجس است و تنها با سرکه شدن پاک و حلال مىشود.
شیره خریداری شده از بازار [ثلثان شدن ]
پرسش : اگر شیره را خودمان تهیه نکرده باشیم لازم است پرس و جو شود تا مطمئن شویم ثلثان آن بخار شده یا نه؟
پاسخ : شیره اى که از بازار مىگیرند و مىدانند فروشنده از این مسائل باخبر است، پاک و حلال است و تفحّص لازم نیست.
ثلثان شدن بوسیله آفتاب [ثلثان شدن ]
پرسش : در روستاى ما شیره انگور را به طریق زیر تهیّه مى کنند : « ابتدا انگورها را مى چینند، و در حوضهاى مخصوص ریخته، و مى شویند. سپس انگورها را لِه کرده و آب آن را مى گیرند. پس از آن، خاک مخصوصى با آن مخلوط کرده، و آن را رها مى کنند، تا ته نشین شود. آنگاه آب انگور را در ظرفهاى مخصوص بزرگى مى ریزند، و آن را به وسیله آتش مى جوشانند، تا یک سوم یا یک چهارم آن تبخیر شود. سپس باقیمانده آن را در ظرفهاى کوچکتر ریخته و در آفتاب قرار مى دهند، تا دو ثلث، یا بیشتر آن، تبخیر شود، در حدّى که سفت مى شود.» با توجّه به توضیحات بالا لطفاً بفرمایید : آیا خوردن شیره اى که به این طریق به دست آمده حلال است؟ و بر فرض حرمت، آیا نجس هم مى باشد؟ وظیفه کسانى که سال هاى متمادى به این طریق، شیره تهیّه کرده، و خود مصرف نموده، و مقدار زیادى از آن را به فروش رسانده اند، چیست؟
پاسخ : چنین شیره اى نجس نیست؛ ولى خوردن و معامله آن اشکال دارد. باید آن را با آتش ثلثان کنند.
سفت شدن شیرۀ انگور توسط آفتاب [ثلثان شدن ]
پرسش : در صورتى که آن قدر آب انگور را بجوشانند تا دو ثلث آن با آتش کم شود، سپس جهت سفت شدن آن را در آفتاب قرار دهند، حکم آن چیست؟
پاسخ : هیچ اشکالى ندارد.
تبدیل انگور به کشمش توسط دستگاه [ثلثان شدن ]
پرسش : دستگاهی است که ظرف مدّت دوازده ساعت، انگور را به کشمش تبدیل می کند. ممکن است بر اثر حرارت و در نتیجه جوش آمدن آب داخل انگور این کار انجام شود، استفاده از این انگورها چه حکمی دارد؟
پاسخ : بعد از تبدیل شدن انگور به کشمش، قطعا آب داخل انگور ثلثانشده است چون در دانه کشمش آبی باقی نمی ماند، پس استفاده از این کشمش ها اشکال ندارد.
شیرۀ انگور رقیق شده [ثلثان شدن ]
پرسش : شیره انگوری که ثلثان شده و حلال است اگر رقیق و جوشیده شود حرام می شود تا مجددا ثلثان شود؟
پاسخ : نیازی به ثلثان شدن مجدد نیست.
تبعیت از فقها در برخی از عناوین رساله [ثلثان شدن ]
پرسش : با توجه به اینکه مطابق مبنای حضرتعالی جوشاندن آب انگور موجب نجاست نیست تا بوسیله ذهاب ثلثان پاک شود چرا ثلثان را در باب مطهرات آورده اید چون مطابق این مبنا ذهاب ثلثان موجب حلیت است نه تطهیر؟
پاسخ : آوردن آن بر اساس رویه معمول فقها است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی.
کلید: کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور کم شدن دو سوم آب انگور[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]