وبگاه پاسخگویی به سوالات دینی هدانا

چگونه حق الناس را ادا کنیم

26

چگونه حق الناس را ادا کنیم

فهرست این نوشتار:

طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

. ردّ مظالم :

منظور حقوق النّاس قطعى يا احتمالى است كه صاحب آن دقيقاً شناخته شده نيست، كه با اجازه حاكم شرع صرف نيازمندان مى‌شود.

روش جبران حقّ النّاس :

در صورت امكان معادل حقّ او را به دستش برساند، يا به صورتى با هم مصالحه كنند و اگر اين كار ممكن نيست به‌دست شخص ثالث، يا با حواله بانكى، يا با پست برايش ارسال كند. و چنانچه به او دسترسى ندارد به نيّت وى به فقرا صدقه دهد.

روش جبران حقوق غير مالى مردم :

در صورت امكان از صاحبان حق حلاليّت بطلبيد و اگر اين كار ممكن نيست براى آنها كار خير كنيد تا از شما راضى شوند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی


مطابق نظر آيت الله سيستانيمطابق نظر آيت الله سيستاني

پرسش: حکم کسی که حق الناس بر گردنش هست چیست؟
پاسخ: اگر صاحبان آنها را می شناسید باید مال یا بدهی خود را به آنها اداء کنید و اگر نمی شناسید یا دسترسی ندارید از طرف آنها صدقه بدهید .

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.

حتما بخوانيدویژه نامه احکام متفرقه

ویژه نامه احکام حجاب و پوشش

ویژه نامه احکام تقلید و بلوغ

نظر مخاطبان درباره این مطلب:

دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط سایت هدانا منتشر خواهد شد.

با توجه به حجم سوالات، به سوالات تکراری پاسخ داده نمی شود لطفا در سایت «سرچ» کنید.

26 نظرات
  1. .... می گوید

    و یه سوال دیگه.. همونطور که میدونید ما تحریم هستیم و بیشتر سایتای خارجی (۹۵ درصدشون) برامون فیلتر هستن.
    در این شرایط، اگر ما از سایت هایی مثل نماشا، اپارات و… فیلم و سریال خارجی تماشا کنیم، حق الناس هست؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      تابع قوانین است.
      وفقکم الله لکل الخیر

  2. Miss می گوید

    سلام عزاداری هاتون قبول باشه
    بی نهایت ممنون که جواب سوالات رو میدید و ما رو راهنمایی می کنید
    سوالی دارم که به شدت ذهنم رو درگیر کرده. شرمنده که طولانی هست. واقعا ممنون تون میشم که همشو بخونید و منو راهنمایی کنید. اجرکم عند الله
    من یک معلم ۲۳ ساله هستم که در یک آموزشگاه زبان تدریس میکنم
    من آدم وسواسی و کمال گرایی هستم و بیشتر از چیزی که وظیفمه کار میکنم
    حق التدریس هستم و فقط بابت هر کلاس که تدریس میکنم حقوق می گیرم بدون بیمه
    حدودا ماهی یک میلیون و نیم یعنی از حقوق وزارت کار هم کمتر
    حدودا یک سال میشه که تدریس مجازی شده و کار ما خیلی بیشتر
    من قبل از شروع کلاس، فایل های پی دی اف برای کلاس هام درست میکردم که هر روز چندین ساعت طول می‌کشید و بعد از کلاس ها هم پیام های شاگرد ها رو جواب میدادم که مدت زمان زیادی طول می‌کشید بعضی مواقع تا یازده شب
    هیچ کدوم از این کار هایی که من انجام می‌دادم در ساعت کاری من نبود و من هیچ حقوقی بابت اون ها نمی گیرم
    من هر جلسه تکالیف کتاب کار بچه ها رو چک می کردم
    من همه ی کلاس ها رو سعی کردم عالی برگزار کنم و وظایف ام رو انجام دادم (حتی یک ترم هم استاد نمونه شدم) فقط به دلیل حجم کاری زیاد (و اهمال کاری)، نتونستم انشاء های شاگرد ها رو تصحیح کنم و براشون بفرستم
    آموزشگاه از ما خواسته بود که انشاء ها تصحیح بشن و برای شاگرد ها ارسال بشن که بچه ها اشتباهات شون رو بدونن ولی من آنقدر حجم کاری ام زیاد بود که نتونستم این کار رو انجام بدم (بخشی هم اهمال کاری کردم)
    با توجه به همه این نکات، فایل هایی که اضافه براشون درست کردم همه ی وقت هایی که بیشتر کار کردم و حقوقی نگرفتم (چون حق التدریس هستم و فقط بابت ساعت تدریس حقوق می گیرم) سوال من اینه:
    آیا به دلیل اینکه انشاء های شاگردان رو تصحیح نکردم و براشون ارسال نکردم بر گردن من حق الناس است؟ اگر هست چطور میتونم جبران کنم؟ (آیا الان تصحیح شون کنم و براشون بفرستم؟ با اینکه چندین ترم گذشته و من دیگه معلمشون نیستم) آیا لازمه از همه شاگرد های ترم های پیش حلالیت بطلبم؟ (حدودا ۳۰۰ نفر میشن چون شاگرد های ترم های یک سال هستن) آیا حقوق ام حرامه؟ آیا باید رد مظالم بدم؟ یا همه ی این ها به خاطر وسواس و کمال گرایی و مسئولیت پذیری بیش از حد منه و مدیون آن ها نیستم؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      دقت بفرمایید، وظیفه اصلی شما در کار تابع قوانین همان جایی است که شما را استخدام کرده است طبیعتا اگر هزار کار اضافه انجام بدهید اما در راستای خواسته های صاحب کار نباشد درست نیست.
      در این زمینه اگر مدرسه خصوصی هست لازم هست از مدیر مدرسه هماهنگ کنید و تابع قوانین آموزشی است.
      وفقکم الله لکل الخیر

  3. مریم می گوید

    سلام آیا غیبت کردن از کسی و تهمت زدن به کسی و مسخره کردن و بدگویی کردن از دیگران حق الناس است؟؟ طرفی که ازش غیبت یا …کردم رو میشناسم اما نمیتونم برم بابت این مسائل ازش طلب حلالیت کنم میتونم براش استغفار بفرستم یا چکار دیگه ای میتونم براش بکنم؟؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      بله حق الناس هست و باید جبران شود و حلالیت گرفته شود. گاهی با این غیبت آبروی شخص برده شده و حتما باید پشت سر او اصلاح کنیم و صرفا به توبه زبانی نیست.
      پس از آن باید حلالیت بطلبید، اگر این حلالیت گرفتن مفسده ای داشته باشد استغفار کنید و از خداوند بخواهید که زمینه بخشش را از جانب آن شخص فراهم کند.
      وفقکم الله لکل الخیر

  4. امیر می گوید

    سلام
    ادم مثلا میخواد از یه نفر کلا حلالیت بگیره و بره
    اون فرد بگه حلال کردم ولی یه خسارت به اون زده باشیم که نمیدونه ، موقع حلالیت گرفتن باید گفت یا اون میگه حلال کردم بی حساب میشم؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      بستگی به شرایط و موارد مختلف دارد، گاهی مسئله مهم است و باید برای آن نیز حلالیت طلبید.
      با دفتر مرجعتان تماس حاصل فرمایید.
      وفقکم الله لکل الخیر

  5. امیر می گوید

    مرسی
    نه من واسه فروش میخوام از رو اونا ایده بگیرم بسازم بعد خودم بفروشم.
    اینطوری مشکلی داره؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      اگر طرح اختصاصی نیست و در جایی به صورت قانونی ثبت نشده است، ساخت و فروش آن اشکال ندارد.
      وفقکم الله لکل الخیر

  6. امیر می گوید

    سلام
    اگه من توی فروشگاه های اینترنتی یا دیوار عکس هارو ببینم و ایده بگیرم و خودم بسازم امکان داره حق الناس باشه مثلا صاحب اون عکس بگه من راضی نیستم که ایده منو بسازی؟

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      اگر طرح اختصاصی نیست، گرفتن ایده اشکالی ندارد. مثلا شما از طرح یک لباس ایده می گیرید و برای خودتان لباس می دوزید.
      وفقکم الله لکل الخیر

  7. 🙍😔 می گوید

    با سلام و خسته نباشید
    من در دوران تحصیلم چندین بار تقلب کردم و همیشه این احساس گناه رو دارم که چرا در نادانی این کار را انجام دادم چطوری میتونم جبران کنم
    🙏

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      در سایت حکم تقلب را سرچ کنید و بخوانید.
      وفقکم الله لکل الخیر

  8. ؟ می گوید

    سلام.من از دی وی های اموزشی استفاده میکنم و اونو از دوستم گرفتم ولی وقتی دی وی دی ها شروع میشه استاد میگه اگر اینو از دوستتون گرفتین و استفاده میکنین حرام و حق الناس ودین به من دارید ..حالا اگر من از اون دی وی دی ها استفاده کنم و بعد از ۳سال مقدار پول اون دی وی دی ها رو به استاد بدم مشکل نداره..چون اصلا وضع مالی مون خوب نیست و واقعا مجبورم

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      نمی توانید بدون اذن مالک اصلی استفاده کنید، می توانید با دفتر مرجعتان تماس حاصل بفرمایید.
      وفقکم الله لکل الخیر

      1. .... می گوید

        توی این شرایط کرونا، دبیر ما برامون ویدیو آموزشی میفرسته. اگر یک فردی، که دانشگاه میرن، به یادگیری پایه ی اون درس نیاز داشته باشن، میتونم اون ویدیو ها رو به ایشون هم نشون بدم؟ (ایشون خودشون خرج مدرسه ی من رو میدن)
        دبیر ما هیچ حرفی راجب حق الناس و این ویدیو ها نزده.
        و اینکه حاج آقا من حس میکنم وسواس گرفتم. تمام فکر و ذکرم این شده که نکنه برم جهنم… باید چکار کنم؟ واقعا اضطراب گرفتم…

        1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

          سلام علیکم
          اگر حقی از استاد ضایع نمی شود و این نوع آموزش ها نیز عمومی است دادن آن به سایرین اشکال ندارد.
          برای وسواس حتما از طریق سایت مشاوره بگیرید.
          وفقکم الله لکل الخیر

  9. اسماعیل می گوید

    سلام من به یک نفر دروغ گفتم میخواستم با این کار خودمو بالا بدم ولی بعدا به طرف ضربه شدیدی خورد به خاطر دروغ من
    من نمیخواستم این اتفاق براش بیفته ایا من حق الناس گردنمه ؟؟
    بعضی وقتای دیگه هم پیش اومده یه کاری کردم که به گناهش اگاه بودم ولی نمیخواستم به طرف لطمه بخوره بعد که اون گناهو کردم و فهمیدم به طرف لطمه خورده خیلی ناراحت شدم خواهش میکنم منو راهنمایی کنید

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      حق الناس هست و باید اگر مفسده ای نیست جبران کنید و آبروی افراد را حفظ نمایید و اگر ضرر آبرویی یا مالی خورده است باید جبران نمایید. همانطور که اگر در حق ما و شما کسی مرتکب ضرری شود موظف است و انتظار داریم جبران کند. اصلاح در این دنیا راحت تر از آخرت است.
      وفقکم الله لکل الخیر

  10. زهرا می گوید

    سلام من تو خوابگاه دانشجویی زندگی میکنم امروز که ب اتاقم اومدم دیدم رو تخت یکی از بچه ها یک بادکنک بود، چون میخواستم درب روبه بالکن رو بازکنم حدس زدم باد شدیدی ک میومد بادکنک رو ببره بیرون برا همین پتو اون شخص رو دور بادکنکش پیچوندم و من مشغول چسب زدن به کتابام شدم و اصلا حواسم نبود که باد بادکنک رو بیرون برده! من حتی تو محوطه رو هم رفتم شاید پیداش کنم ولی پیدا نشد! حالا نمیدونم این حق الناس هست یا نه؟ یا اصلا من باید چیکار کنم دلم نمیخاد حق کسی ب گردنم باشه! ایا من مرتکب گناه شدم؟ ولی واقعا غیر عمد بود! ضمنن باید بگم من نمیدونم اون بادکنک مال کدوم یکی از بچه ها بود چون من با یکی از بچه ها مشکلاتی دارم امکان مطرح کردن و حلالیت گرفتن ازش نیست چون فکر میکنه من عمدی اینکار رو کردم و ممکنه مشکل ساز بشه این موضوع! لطفا بهم پاسخ بدید! ممنون از سایت خوبتون و تلاش هاتون من همیشه سوالاتمو اینجا میپرسم و شما کامل جواب میدید! ممنون⁦☺️⁩🥺

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      اگر صاحب آن مشخص است اطلاع بدهید، واگر صاحب آن مشخص نیست باید با اجازه دفتر مرجع معادل آن را صدقه بپردازید.
      وفقکم الله لکل الخیر

  11. محسن می گوید

    سلام من قبلا به همکلاسی ها و دوستانم دروغ میگفتم که انها درس نخوانند مثلا میگفتم من اصلا درس نمیخوانم در صورتی که میخواندم یا مثلا میگفتم من کلاس های متعددی میروم و وقت درس خواندن ندارم ایا الان خیلی گناه به گردن منه؟؟؟ من خیلی نگرانم اگه جواب منو بدین ممنون میشوم

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      همین که متوجه اشتباه شده اید بسیار خوب است از الان دیگر دروغ نگویید یا اصلا در این باره حرفی نزنید تا مجبور به دروغ شوید.
      نسبت به گذشته هم توبه لازم هست.
      وفقکم الله لکل الخیر

  12. عبد می گوید

    بسم الله الرحمن الرحیم
    سلام
    من در دوران تحصیل از مدرسه جزوه تهیه کردم و پرداخت پول ان را فراموش کردم
    حال بعد از دو سال هم مدیر مدرسه هم معلمی که جزوه برای او بود از مدرسه منتقل شده اند.
    و من نمیدانم که ان پول جزوه و چاپ آن حق مدرسه است یا حق معلم که مولف ان است.
    در این مورد آیا میتوانم مبلغ را از طرف انها صدقه بدهم یا باید هر طور که شده انها را پیدا کنم؟
    اگر پیدا کردنشان دشوار باشد چطور؟
    با تشکر

    1. حجت الاسلام مهدی طاها می گوید

      سلام علیکم
      باید از معلم و از کسی که جزوه را گرفته اید بپرسید که صاحب جزوه اوست یا مدرسه.
      اگر امکان پیدا کردن معلم و کسب حلالیت هست، نمی توان صدقه داد.

      وفقکم الله لکل الخیر