نماز جمعه چگونه خوانده مي شود ؟
فهرست این نوشتار:
نماز جمعه چگونه خوانده مي شود
اهميت نماز جمعه در روايات
نماز جمعه از اهمیّت زیادی برخوردار است؛ امام صادق علیه السلام در این زمینه می‌فرماید:
«ما مِنْ قَدَمٍ سَعَتْ‌الَی الْجُمُعَةِ الَّا حَرَّمَ اللَّهُ جَسَدَها عَلَی النَّار . وسائل الشیعة ج۷، ص۲۹۷. هیچ کس نیست که به سوی نماز جمعه گام بردارد مگر آن که خداوند سبحان آتش جهنم را بر او حرام گرداند.
چگونگی خواندن نماز جمعه
نمازجمعه در زمان غیبت امام علیه السلام از نظر بسیاری از فقها از جمله امام خمینی (ره) واجب تخییری است، یعنی انسان مخیّر است که میان نماز ظهر یا نماز جمعه یکی را انتخاب کند.
نماز جمعه مانند نماز صبح دو رکعت است، با این تفاوت که در نماز جمعه دو خطبه قبل از نماز لازم است.
1-در خطبه اوّل حمد و ثنای الهی واجب است گفته شود. هرلفظي كه متضمن حمد الهي باشد جايز است. ولى احتیاط مستحب آن است که به لفظ جلاله «اللَّه» باشد. مثلا در كلام «الحمدلِلّه» را بگويد . در ادامه احتیاط واجب آن است که امام جمعه ثناى الاهى را نيز بگويد.
2- بعد از آن بر پیغمبر و ائمه معصومين اسلام صلوات (درود) فرستاده شود. البته برخي از فقها اين صلوات را در خطبه اول مستحب و در خطبه دوم واجب مي دانند. در هر حال خوبست كه اين استحباب نيز در خطبه اول رعايت شود.
3- واجب است امام جمعه مردم را به تقواي الهي سفارش کند و یک سوره کوچک از قرآن را بخواند.
4- واجب است خطيب در حال خواندن خطبه ايستاده باشد. پس هرگاه خطبه را نشسته بخواند صحیح نخواهد بود.
5- لازم است بین دو خطبه قدری بنشیند، و لازم است نشستن مختصر و خفیف باشد.
6- لازم است امام جماعت خودش خطبه را بخواند.
7- طبق نظر برخي از مراجع عظام تقليد حمد و ثنای الهی و صلوات بر پیغمبر اکرم و ائمه مسلمین ـ بنا بر احتیاط ـ باید به عربی باشد. البته لازم نيست كه ادامه خطبه به عربي باشد اگر بیشتر حاضرین زبان عربی را ندانند احتیاط لازم طبق نظر برخي از مراجع اينست كه توصیه به تقوا به زبان حاضرین باشد.
*خطبه دوم:
1-در خطبه دوم نیز حمد و ثناى الاهى به صورتى که در بالا ذکر شد بجا آورده و بر پیغمبر اکرم و ائمه مسلمین صلوات فرستاده شود. و احتیاط واجب آن است که در این خطبه نیز به تقوا سفارش شود. و سوره کوچکى از قرآن تلاوت گردد. و احتیاط مستحب و مؤکد آن است که در خطبه دوم پس از درود بر پیغمبر (ص) به ائمه معصومین (ع) نیز صلوات بفرستد و احتیاط مستحب آن است که برای مؤمنین و مؤمنات استغفار (طلب آمرزش) کند. و بهتر است از خطبه هاى منسوب به امیر المؤمنین (ع) یا آنچه از ائمه معصومین (ع) وارد شده انتخاب گردد. بعد از تمام شدن خطبه، نماز جمعه خوانده می شود.
2- لازم است خطبه پیش از نماز باشد. پس اگر نماز پیش از دو خطبه شروع شود صحیح نخواهد بود.
3- نظر مقام معظم رهبري اينست كه خطبه‌های نماز جمعه را می توانند قبل از ظهر ایراد کنند. اگرچه احتیاط آن است که قسمتی از آن در وقت ظهر باشد و احوط آن است که تماماً بعد از دخول وقت ایراد شود . و طبق نظر آيت الله سيستاني خواندن خطبه پیش از ظهر اشکال دارد.
فتواي امام خميني و امام خامنه اي در باره ي نماز جُمعه (زمان نماز جمعه)
– امام خميني آورده اند: خواندن خطبه‌های نماز جمعه قبل از ظهر به‌طوری که هنگام تمام شدن خطبه‌ها ظهر شده باشد جایز است و احتیاط آن است که خطبه‌ها پس از زوال ایراد شود. (تحریرالوسیله امام خميني، القول فی شرائط صلاة الجمعه، ج۱، ص۲۱۲، م۱۰)
-. احتیاط واجب آن است که نماز جمعه را از موقعی که عرفاً اوّل ظهر می گویند، تأخیر نیندازد و اگر از این وقت تأخیر افتاد به جای نماز جمعه نماز ظهر بخواند.
(تحریرالوسیله، ج۱، القول فی وقتها، ص ۲۱۶، م۱ و توضیح المسائل، م۷۳۴)
نظر آيت الله خامنه اي اينست كه :
خطبه‌های نماز جمعه را میتوانند قبل از ظهر ایراد کنند. اگرچه احتیاط آن است که قسمتی از آن در وقت ظهر باشد و احوط آن است که تماماً بعد از دخول وقت ایراد شود.استفتا، ۱۶۰
-وقت نماز جمعه از اول ظهر است، و احوط آن است که آن را از اوایل عرفی وقت نماز ظهر ـ در حدود یکی دو ساعت ـ عقب نیندازند.
(استفتا، ۱۵۹ و اجوبة‌الاستفتائات، س۶۳۰)
-كيفيت خواندن نماز جمعه پس از خطبه ها
نماز جمعه مانند صبح دو رکعت است ولى با نماز صبح چند فرق دارد.
احتیاط آن است که قرائت حمد و سوره در نماز جمعه بلند خوانده شود يعني به جَهر باشد.
مستحبّ است در رکعت اوّل بعد از حمد، سوره جمعه و در رکعت دوّم بعد از حمد، سوره منافقین خوانده شود.
در نماز جمعه دو قنوت مستحبّ است .در رکعت اوّل قبل از رکوع مي توان قنوت گرفت.
اما قنوت دوم در ركعت دوم بعد از ركوع، خوانده مي شود.
بهتر و افضل در دو قنوت نماز جمعه بلکه در قنوت نمازهاى دیگر خواندن کلمات فرج است. از حضرت صادق سلام اللَّه علیه روایت شده است که فرمود: در قنوت رکعت اوّل نماز جمعه بعد از قرائت مى گویى: لا اله الا اللَّه الحلیم الکریم … .
در نماز جمعه سوره معيّنى معتبر نيست، ولى مستحب است در ركعت اوّل پس از حمد، سوره جمعه و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره منافقون خوانده شود.
شرایط نماز جمعه :
1-نماز جمعه بصورت فرادی صحیح نیست، و تعداد افراد بايد بيش از پنج نفر باشد. و هرگاه پنج نفر از مسلمانان جمع نشوند نماز جمعه واجب نمی شود.
2-بودن امام جامع شرایط امامت، از عدالت و غیر آن از چیزهایی که در امام جماعت معتبر است، همچنان که در بحث نماز جماعت خواهد آمد، و بدون او نماز جمعه واجب نمی‌شود
3– هرگاه مأموم قبل از رکوع رکعت دوّم نماز جمعه به امام برسد اقتدا می کند و یک رکعت دیگر را فرادی میخواند و نماز جمعه‌اش صحیح است. و طبق نظر آيت الله سيستاني اگر در رکوع رکعت دوّم امام را درک کند ـ بنا بر احتیاط واجب ـ نمی‌تواند به این نماز جمعه اکتفا کند و باید نماز ظهر را بجا آورد.
4-.آنکه مسافت بین دو نماز جمعه کمتر از یک فرسخ نباشد، بنابراین اگر نماز جمعه دیگری در مسافت کمتر از یک فرسخ برپا شود چنانچه با هم شروع شوند هر دو باطل می شوند، و اگر یکی زودتر از دیگری شروع شود هرچند به تکبیرة‌الاحرام باشد صحیح، و دومی باطل خواهد بود. ولی هرگاه پس از برگزاری نماز جمعه معلوم شود که نماز جمعه دیگری همزمان یا مقدم بر آن در مسافت کمتر از یک فرسخ برپا شده بوده، بجا آوردن نماز ظهر واجب نخواهد بود. و برپا نمودن نماز جمعه در صورتی مانع از نماز جمعه دیگر در مسافت مزبور می‌شود که خود صحیح و جامع‌الشرایط باشد و در غیر این صورت مانع نخواهد بود.(نظر مقام معظم رهبري در ادامه اشاره مي گردد).
5- هرگاه نماز جمعه‌ای که دارای شرایط است برپا شود اگر برپاکننده‌اش امام علیه السلام یا نماینده خاص او باشد، حضور مكلفين واجب است، و در غیر این صورت واجب نیست.
و در صورت اوّل نیز بر چند گروه واجب نیست:
اوّل: زنان.دوّم: بردگان.سوّم: مسافران، هرچند مسافری که وظیفه‌اش تمام باشد، مثل مسافری که قصد اقامت نموده باشد.
چهارم: بیماران، نابینایان، و افراد پیر.
پنجم: افرادی که فاصله آنان تا محل نماز جمعه بیش از دو فرسخ شرعی باشد.
ششم: افرادی که حضور آنان در نماز جمعه به علت باران یا سرمای شدید و مانند آن سخت و دشوار باشد.
6- کسی که حضور نماز جمعه بر او واجب است اگر بجای آن نماز ظهر بخواند، نمازش صحیح است.
برخي از مستحبات و مكروهات نماز جمعه
- در حال خطبه خواندن امام رو به مردم بایستد.
- بلیغ و توانا در سخن گفتن و موقع شناس باشد.
- مواظب بر نمازهاى خود در وقتشان باشد.
- بر انجام اوامر الهى حتّى مستحبّات حریص باشد.
- نواهى الهى حتّى مکروهات را ترک نماید.
- از شبهات اجتناب نماید.
- از سخنان بیهوده خوددارى کند تا مواعظ او در نفوس افراد تأثیر بیشترى داشته باشد.
- در حال نماز در زمستان و تابستان عمّامه بگذارد.
- در حال نماز رداء بر دوش داشته باشد چه عبا باشد چه بُرد یمانى یا غیر اینها.
- هنگام ایراد خطبه تکیه بر عصا یا شمشیر یا غیر آن بنماید.
- هنگام روبرو شدن با مأمومین سلام بنماید.
- قبل از خواندن خطبه ها مادامى که مؤذّن مشغول اذان است امام بنشیند.
و آنچه بر امام و مأمومین هنگام ایراد خطبه کراهت دارد:
- آن که خطیب در حال خطبه به غیر از خطبه سخن دیگر بگوید، و أحوط ترک آن است.
- آن که مأمومین هنگام ایراد خطبه ها حرف بزنند، بنا بر احتیاط آنها نیز حرف نزنند و أحوط بر مأمومین آن است که خطبه ها را به دقّت گوش کنند و توجّه به مواعظ خطیب بنمایند.(مستحبات و مكروهات به نقل از اسلام كوئست).
–تذکر: – صحبت کردن هنگامی که امام مشغول خطبه خواندن است مکروه است، مگر آنکه مانع از گوش دادن به خطبه باشد که در این صورت ـ بنا بر احتیاط ـ جایز نیست.
قسمت دوم مقاله:
نماز جمعه چگونه خوانده مي شود
نماز جمعه
اجوبه الاستفتائات
س 606: نظر جنابعالی درباره شرکت در نماز جمعه با توجه به اینکه در عصر غیبت حضرت حجت(عجل الله تعالی فرجه الشریف) به سر میبریم، چیست؟ اگر افرادی اعتقاد به عدالت امام جمعه نداشته باشند، آیا تکلیف شرکت در نماز جمعه از آنان ساقط می‌شود؟
ج: هرچند نماز جمعه در عصر حاضر واجب تخييرى است و حضور در آن واجب نيست، ولى با توجه به فوائد و آثار شرکت در آن، سزاوار نيست که مؤمنين خود را از برکات حضور در اين نماز به مجرد تشکيک در عدالت امام جمعه و يا عذرهاى واهى ديگر، محروم سازند.
س 607: معنای وجوب تخییری در مسأله نماز جمعه چیست؟
ج: معناى آن اين است که مکلّف در اداى فريضه واجب ظهر روز جمعه بين خواندن نماز جمعه يا نماز ظهر مخير است.
س 608: نظر جنابعالی در مورد شرکت نکردن در نماز جمعه بر اثر بی‌مبالاتی، چیست؟
ج: ترک حضور و شرکت نکردن در نماز عبادى سياسى جمعه به خاطر اهميت ندادن به آن، شرعاً مذموم است.
س 609: بعضی از مردم به دلیل عذرهای واهی و گاهی بر اثر اختلاف دیدگاهها، در نماز جمعه شرکت نمیکنند، نظر جنابعالی در این‌باره چیست؟
ج: نماز جمعه هرچند واجب تخييرى است، ولى خوددارى از شرکت در آن به‌صورت دائمى وجه شرعى ندارد.
س 610: آیا اقامه نماز جماعت ظهر همزمان با اقامه نماز جمعه در مکان دیگری نزدیک محل اقامه نماز جمعه جایز است؟
ج: اين کار فى‌نفسه اشکال ندارد و موجب برائت ذمّه مکلّف از فريضه ظهر جمعه مى‌شود، زيرا در عصر حاضر، نماز جمعه واجب تخييرى است، ولى با توجه به اينکه اقامه نماز جماعت ظهر در روز جمعه در مکانى نزديک محل اقامه نماز جمعه باعث تفرقه صفوف مؤمنين مى‌شود و چه بسا در نظر مردم بى احترامى و اهانت به امام جمعه و کاشف از بى‌اعتنايى به نماز جمعه است، بنا بر اين سزاوار است که مؤمنين اقدام به انجام آن نکنند، و حتى در صورتى که مستلزم مفاسد و حرام باشد، واجب است از اقامه آن اجتناب کنند.
س 611: آیا خواندن نماز ظهر در فاصله زمانی بین نماز جمعه و نماز عصر، جایز است؟ اگر نماز عصر را شخصی غیر از امام جمعه بخواند، آیا اقتدا به او در نماز عصر جایز است؟
ج: نماز جمعه مجزى از نماز ظهر است، ولى خواندن آن بعد از نماز جمعه از باب احتياط اشکال ندارد و اقتدا در نماز عصر روز جمعه به غير امام جمعه اشکال ندارد، ولى هرگاه بخواهد با مراعات احتياط در خواندن نماز ظهر پس از خواندن نماز جمعه نماز عصر را به جماعت بخواند، احتياط کامل اين است که به کسى اقتدا نمايد که نماز ظهر را احتياطاً بعد از نماز جمعه خوانده است.
س 612: اگر امام جمعه نماز ظهر را بعد از نماز جمعه نخواند، آیا مأموم میتواند آن را احتیاطاً به جا آورد؟
ج: براى او جايز است.
س 613: آیا بر امام جمعه کسب اجازه از حاکم شرع واجب است؟ مراد از حاکم شرع چه کسی است؟ و آیا این حکم در شهرهای دور دست هم جاری است؟
ج: اصل جواز امامت براى اقامه نماز جمعه متوقف بر اين اجازه نيست، ولى ترتب احکام نصب وى براى امامت جمعه متوقف بر اين است که منصوب از طرف ولى امر مسلمين باشد و اين حکم شامل هر سرزمين و شهرى که ولى امر مسلمين در آن حاکم و مطاع است، مى‌شود.
س 614: آیا جایز است امام جمعه منصوب در صورت نبودن مانع یا معارض نماز جمعه را در غیر از مکانی که برای آنجا نصب شده، اقامه نماید؟
ج: اين عمل فى‌نفسه جايز است، ولى احکام انتصاب براى امامت جمعه بر آن مترتب نمى شود.
س 615: آیا انتخاب امام جمعه موقت باید به وسیله ولی فقیه باشد یا اینکه خود ائمه جمعه میتوانند افرادی را به عنوان امام جمعه موقت انتخاب نمایند؟
ج: جايز است امام جمعه منصوب شخصى را به عنوان جانشين موقت براى خودش انتخاب کند، ولى بر امامت فرد نائب، احکام انتصاب از طرف ولى فقيه مترتب نمى شود.
س 616: اگر مکلّف امام جمعه منصوب را عادل نداند و یادر عدالت او شک داشته باشد، آیا برای حفظ وحدت مسلمانان میتواند به او اقتدا کند؟ آیا کسی که در نماز جمعه شرکت نمیکند، جایز است دیگران را تشویق به عدم حضور در آن نماید؟
ج: اقتدا به کسى که او را عادل نمىداند و يا در عدالت وى شک دارد، صحيح نيست و نماز جماعت او هم صحيح نمى باشد، ولى حضور و شرکت در نماز جماعت براى حفظ وحدت اشکال ندارد، و در هر صورت حق ندارد ديگران را ترغيب و تشويق به عدم حضور در نماز جمعه کند.
س 617: شرکت نکردن در نماز جمعه که برای مکلّف دروغگویی امام جمعه آن ثابت شده است، چه حکمی دارد؟
ج: مجرد کشف خلاف چيزى که امام جمعه گفته، دليل بر دروغگويى او نيست، زيرا ممکن است گفته او از روى اشتباه يا خطا و يا توريه باشد، و سزاوار نيست انسان به مجرد توهّم خروج امام جمعه از عدالت، خود را از برکات نماز جمعه محروم نمايد.
س 618: آیا تشخیص و احراز عدالت امام جمعه منصوب از طرف امام راحل یا ولی فقیه عادل، بر مأموم واجب است، یا اینکه انتصاب او به امامت جمعه برای اثبات عدالت وی کافی است؟
ج: اگر نصب او به امامت جمعه موجب وثوق و اطمينان مأموم به عدالت وى شود، در صحّت اقتدا به او کافى است.
س 619: آیا تعیین امام جماعت برای مساجد از طرف علمای مورد اطمینان، یا تعیین ائمه جمعه از طرف ولیّ امر مسلمین، نوعی شهادت بر عدالت آنان محسوب می‌شود یا اینکه باید درباره عدالت آنان تحقیق شود؟
ج: اگر نصب امام جمعه يا جماعت موجب اطمينان به عدالت وى شود، اقتدا به او جايز است.
س 620: در صورت شک در عدالت امام جمعه و یا خدای نکرده یقین به عدم آن، آیا اعاده نمازهایی که پشت سر او خواندهایم، واجب است؟
ج: اگر شک در عدالت يا يقين به عدم عدالت بعد از فراغ از نماز باشد، نمازهاى خوانده شده صحيح است و اعاده آنها واجب نيست.
س 621: شرکت در نماز جمعه که از طرف دانشجویان کشورهای اسلامی در کشورهای اروپایی و غیر آنها برگزار می‌شود و بیشتر شرکت کنندگان در آن و همچنین امام جمعه از برادران اهل سنت هستند، چه حکمی دارد؟ و در این صورت آیا خواندن نماز ظهر بعد از اقامه نماز جمعه واجب است؟
شاید این مطالب را هم بپسندید:
ج: شرکت در آن براى حفظ وحدت و اتحاد مسلمانان اشکال ندارد و خواندن نماز ظهر واجب نيست.
س 622: در یکی از شهرهای پاکستان مدت چهل سال است که نماز جمعه برگزار می‌شود. در حال حاضر شخصی بدون رعایت فاصله شرعی بین دو نماز جمعه، اقدام به برگزاری نماز جمعه دیگری نموده که منجر به بروز اختلاف بین نمازگزاران شده است، این عمل شرعاً چه حکمی دارد؟
ج: انجام هر گونه کارى که منجر به بروز اختلاف بين مؤمنين و پراکندگى صفوف آنان شود، جايز نيست، چه رسد به مثل نماز جمعه که از شعائر اسلامى و از مظاهر وحدت صفوف مسلمانان است.
س 623: خطیب مسجد جامع جعفری در راولپندی اعلام نموده که نماز جمعه به علت کارهای ساختمانی در آن برگزار نخواهد شد، و اکنون که عملیات تعمیر مسجد به پایان رسیده، با مشکلی مواجه شدهایم و آن اینکه در فاصله چهار کیلومتری ما نماز جمعه در مسجد دیگری اقامه می‌شود. با توجه به مسافت مزبور آیا اقامه نماز جمعه در مسجد جامع جعفری صحیح است یا خیر؟
ج: اگر فاصله بين دو نماز جمعه يک فرسخ شرعى نباشد، نماز جمعه اى که بعد از نماز جمعه اول برگزار مى‌شود، باطل است و در صورتى که مقارن هم اقامه شوند هر دو باطل مى باشند.
س 624: آیا خواندن نماز جمعه که به‌صورت جماعت اقامه می‌شود، به‌طور فرادی صحیح است؟ بدین معنی که شخصی نماز جمعه را به‌صورت فرادی در کنار کسانی که آن را به نحو جماعت برگزار میکنند، بخواند.
ج: از شرايط صحّت نماز جمعه، اين است که به‌صورت جماعت اقامه شود. نماز جمعه به نحو فرادى صحيح نيست.
س 625: کسی که نمازش شکسته است آیا میتواند آن را به‌صورت جماعت پشت سر امام جمعه بخواند؟
ج: نماز جمعه از مأموم مسافر صحيح و مجزى از نماز ظهر است.
س 626: آیا ذکر نام مبارک حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) به عنوان یکی از ائمه مسلمانان در خطبه دوم نماز جمعه واجب است؟ یا اینکه واجب است ذکر نام آن حضرت به قصد استحباب باشد؟
ج: عنوان ائمه مسلمين شامل حضرت زهراى مرضيه(عليهاالسلام) نمىشود و ذکر نام مبارک آن حضرت در خطبه نماز جمعه واجب نيست، ولى تبرک جستن به ذکر نام شريف آن حضرت اشکال ندارد، بلکه امرى پسنديده و موجب اجر و ثواب است.
س 627: در حالی که امام جمعه نماز جمعه را اقامه میکند، آیا مأموم میتواند برای خواندن نماز واجب دیگری به او اقتدا نماید؟
ج: صحّت آن، محل اشکال است.
س 628: آیا خواندن خطبه های نماز جمعه قبل از وقت ظهر شرعی صحیح است؟
ج: خواندن آن قبل از زوال جايز است، ولى احتياط آن است که قسمتى از آن در وقت ظهر باشد.
س 629: اگر مأموم چیزی از خطبه های نماز جمعه را درک نکند، بلکه فقط هنگام نماز حاضر شود و به امام جمعه اقتدا نماید. آیا نماز او صحیح و مجزی است؟
ج: نماز او صحيح و مجزى است، حتى اگر امام را در رکوع رکعت آخر نماز جمعه درک کند.
س 630: نماز جمعه در شهر ما یک ساعت و نیم بعد از اذان ظهر اقامه می‌شود، آیا این نماز مجزی از نماز ظهر است یا اینکه اعاده آن لازم است؟
ج: وقت نماز جمعه از اول زوال خورشيد شروع مى‌شود و أحوط آن است که از اوائل عرفى زوال در حدود يکى دو ساعت به تأخير نيفتد.
س 631: کسی که توانایی رفتن به نماز جمعه را ندارد، آیا میتواند نمار ظهر و عصر را در اوائل وقت بخواند یا اینکه باید صبر کند تا نماز جمعه تمام شود و بعد از آن نماز ظهر و عصر را بخواند؟
ج: صبر کردن بر او واجب نيست و مىتواند نماز ظهر و عصر را در اول وقت بخواند.
س 632: اگر امام جمعه منصوب، سالم و حاضر در محل برگزاری نماز جمعه باشد، آیا جایز است، که امام جمعه موقت را مکلّف به اقامه نماز جمعه نماید؟ آیا صحیح است به امام جمعه موقت اقتدا کند؟
ج: اقامه نماز جمعه به امامت نايب امام جمعه منصوب و اقتداى امام منصوب به نائب خود اشکال ندارد.
نماز جمعه
استفتائات جدید
س: محضر جنابعالى عرض مى‌شود که آيا مى‌شود در نماز جمعه يك نفر خطبه نماز جمعه را بخواند و نفر ديگرى نماز جمعه را بخواند؟
ج) صحيح و مجزى نيست، بلكه بايد خطيب و امام هر دو يكى باشند.
س1) اگر نماز جمعه را يك ساعت بعد از اذان ظهر خوانديم آيا بايد نماز ظهر را هم بخوانيم؟ س2) اگر نماز جمعه را بيشتر از دو ساعت بعد از اذان ظهر خوانديم، آيا بايد نماز ظهر را هم بخوانيم؟
ج1) در فرض مذكور نماز جمعه مجزى از نماز ظهر است و بجا آوردن نماز ظهر لازم نيست. ج2) وقت نماز جمعه از اول زوال خورشيد شروع مى‌شود و احوط آن است كه از اوائل عرفى زوال در حدود يكى دو ساعت به تأخير نيافتد و اگر بيش از دو ساعت بعد از زوال، نماز جمعه خوانده شده، احتياط در بجا آوردن نماز ظهر مى‌باشد.
1- آيا نماز جمعه واجب است ؟ 2- در صورت واجب بودن اگر بيش از سه هفته به نماز نروم حكم چيست؟
ج1و2) واجب تخييرى است و شايسته نيست که مؤمنين از انجام آن که (داراى فضيلت و اهميّت زيادى است) خوددارى نمايند.
س: خواندن و بجا آوردن نماز قضا يا نماز مستحبى از سوى شخص در هنگام خواندن خطبه‌هاى نماز جمعه توسط امام جمعه چه حكمى دارد؟ آيا داراى ايراد مى‌باشد؟
ج) بطور کلى آنچه که موجب گوش ندادن و از بين رفتن فايده خطبه مى‌شود، بايد ترک شود.
س: اگر شخصى در ركعت دوم نماز جمعه برسد، ادامه نماز او چگونه خواهد بود؟ و آيا كفايت از نماز ظهر مى‌كند؟
ج) ركعت ديگر را فرادا بجا آورد و كفايت از نماز ظهر مى‌نمايد.
س: در صورتى كه بخواهيم در روز جمعه نماز ظهر و عصر خود را به صورت فرادا در منزل بخوانيم آيا بايد صبر كنيم تا نماز جمعه تمام شود يا اينكه مى‌توانيم در اول وقت نماز را بجاى بياوريم؟
ج) صبر كردن لازم نيست.
س: اگر در ركعت دوم نماز جمعه برسيم حكم چيست؟
ج) ركعت اول را با ركعت دوم امام جمعه بخوانيد و ركعت دوم را فرادا بخوانيد.
س: آيا خواندن نماز واجب يا مستحبى بين خطبه‌ها و اقامه نماز جمعه جايز است يا خير؟
ج) مانعى ندارد.
س: اگر خطيب جمعه مقدارى از خطبه اول را بعد از دخول وقت ايراد كند, بدون اينكه تحميد وصلوة را اعاده نمايد و بعد نماز جمعه را اقامه كند, نماز باين صورت از ظهر مجزى است يا نه؟
ج) در فرض مزبور هم نماز جمعه مجزى از نماز ظهر است.
س: اگر دو محل اقامه‌ى نماز جمعه داراى دو طريق تردد باشد كه فاصله در يك طريق كمتر از يك فرسخ شرعى باشد، آيا اقامه نماز جمعه در هر دو محل صحيح است؟
ج) با فرض فاصله بين دو محل اقامه‌ى نماز جمعه به كمتر از يك فرسخ شرعى ولو از يكى از دو طريق متعارف تردد بين دو محل، بيش از يك نماز جمعه صحيح نيست.
استفتائات آیت الله خامنه ای.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
مسأله 671ـ نمازجمعه دو رکعت است و در روز جمعه جانشین نماز ظهر مى شود و در زمان حضور پیامبر(صلى الله علیه وآله) و امام معصوم(علیه السلام) و نایب خاصّ او واجب عینى است، امّا در زمان غیبت کبرى واجب تخییرى است، یعنى میان نماز جمعه و نماز ظهر مخیّر است، ولى در زمانى که حکومت عدل اسلامى باشد احتیاط آن است که ترک نشود.
لف: وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است به مقدارى که اذان و خطبه ها و نماز مطابق معمول انجام شود و با گذشتن این مقدار، وقت نماز جمعه پایان مى یابد و باید نماز ظهر خوانده شود.
ب: کسانى که تا دو فرسخى از محلّ نماز جمعه قرار دارند مشمول حکم نماز جمعه هستند و در صورتى که نماز جمعه واجب عینى باشد حضور آنها در نماز جمعه واجب است.
ج: هرگاه کسى به خطبه ها نرسد و در نماز شرکت کند، یا فقط یک رکعت از نماز جمعه را درک نماید نماز او صحیح است، ولى احتیاط واجب آن است که عمداً تأخیر نیندازد.
د: نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود و حدّاقلّ جمعیّت براى انعقاد جمعه، پنج نفر است (امام جمعه و چهار نفر دیگر).
هـ : فاصله دو نماز جمعه باید کمتر از یک فرسخ نباشد که اگر در کمتر از یک فرسخ دو نماز جمعه خوانده شود نماز اوّلى صحیح و دومى باطل است.
و: نماز جمعه بر «مسافران» و «زنان» و «بیماران» و «از کارافتادگان» واجب نیست، ولى اگر آنها در نماز جمعه حاضر شوند نمازشان صحیح است، امّا احتیاط واجب آن است که پنج نفر اصلى نماز جمعه (امام و چهار نفر دیگر) غیر آنها باشد.
الف: وقت نماز جمعه از اوّل ظهر است به مقدارى که اذان و خطبه ها و نماز مطابق معمول انجام شود و با گذشتن این مقدار، وقت نماز جمعه پایان مى یابد و باید نماز ظهر خوانده شود.
ب: کسانى که تا دو فرسخى از محلّ نماز جمعه قرار دارند مشمول حکم نماز جمعه هستند و در صورتى که نماز جمعه واجب عینى باشد حضور آنها در نماز جمعه واجب است.
ج: هرگاه کسى به خطبه ها نرسد و در نماز شرکت کند، یا فقط یک رکعت از نماز جمعه را درک نماید نماز او صحیح است، ولى احتیاط واجب آن است که عمداً تأخیر نیندازد.
د: نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود و حدّاقلّ جمعیّت براى انعقاد جمعه، پنج نفر است (امام جمعه و چهار نفر دیگر).
هـ : فاصله دو نماز جمعه باید کمتر از یک فرسخ نباشد که اگر در کمتر از یک فرسخ دو نماز جمعه خوانده شود نماز اوّلى صحیح و دومى باطل است.
و: نماز جمعه بر «مسافران» و «زنان» و «بیماران» و «از کارافتادگان» واجب نیست، ولى اگر آنها در نماز جمعه حاضر شوند نمازشان صحیح است، امّا احتیاط واجب آن است که پنج نفر اصلى نماز جمعه (امام و چهار نفر دیگر) غیر آنها باشد.
رساله توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
پرسش: در زمان غیبت امام زمان (عجل الله فرجه) حکم نماز جمعه چیست؟
پاسخ: اگر شرائط جمعه حاصل شود مخیرید حضور یابید یا نماز ظهر بخوانید.
پرسش: آیا نماز جمعه کفایت از نماز ظهر می کند یا باید نماز ظهر نیز خوانده شود؟
پاسخ: اگر نماز جمعه با تحقق تمامی شرایطش برگزار شود، مکلف مخیر است بین شرکت در آن یا خواندن نماز ظهر.
پرسش: وقت دقیق خطبه نماز جمعه از چه وقتی است ؟ لطفا نسبت به وقت خطبه در نماز جمعه و احکام مترتب بر آن توضیحاتی بدهید؟
پاسخ: در مورد صدق اوائل ظهر عرفی، این نکته شایان توجه است که: اگر خطبه ها حداکثر ۴۰ دقیقه طول بکشد و سپس بلا فاصله نماز جمعه جامع الشرایط خوانده شود کافی است و خواندن نماز ظهر لازم نمی باشد و چنانچه خطبه ها بیش از ۴۰ دقیقه تا حدود یک ساعت و ربع طول بکشد مورد احتیاط بوده و بنابر احتیاط لازم است نماز ظهر نیز خوانده شود و اگر خطبه ها بیشتر از ۷۵ دقیقه طول بکشد ظاهراً کافی محسوب نمی شود و لازم است نماز ظهر خوانده شود و مکلف در موارد تردید عرفی چنانچه مطابق این دستور العمل زمانی عمل نماید ، کافی می باشد.
پرسش: اگر به اشتباه بعد از قنوت رکعت دوم به رکوع برویم نماز ما چه حکمی دارد؟ (در نماز جمعه)
پاسخ: اگر قنوت بعد از رکوع باشد نماز باطل می شود زیرا رکوع تکرار شده است البته اکتفا کردن به نماز جمعه هم محل اشکال و احوط آنکه ظهر را هم بخواند.
پرسش: آیا هنگام نماز جمعه خرید وفروش ایراد دارد؟
پاسخ: اشکال ندارد.
پرسش: ۱ ـ آیا دو خطبه نماز جمعه باید بعد از وارد شدن در ظهر شرعی باشد؟
۲ ـ اگر جواب منفی است می توان در نماز جمعه ای که خطبه هایش قبل از ظهر شرعی شروع شده شرکت کرد به طوری که نماز ظهر را بعد از نماز جمعه خواند و نماز عصر را به همان امام اقتدا کرد؟
آیا نماز عصر صحیح است ؟
پاسخ: ۱ ـ به احتیاط واجب بعد از دخول وقت انجام شود .
۲ ـ اشکال ندارد .
پرسش: وقت نماز جمعه از خطبه شروع می شود یا از خود نماز ؟
پاسخ: بنابر احتیاط واجب باید شروع به خطبه هم بعد از زوال باشد .
پرسش: اگر فاصله مان به محلی که سنی ها نماز جمعه می خوانند نزدیک باشد آیا با آنها نماز جمعه بخوانیم یا خیر ؟
پاسخ: شرکت در نماز جمعه ایشان محذور ندارد ولی نماز ظهر را هم باید بخوانید .
پرسش: حکم جناب عالی در مورد شرکت در نماز جمعه چیست ؟
پاسخ: شخص در روز جمعه مخیّر است بین انجام نماز ظهر یا نماز جمعه. و باید عدالت امام جمعه را احراز کند.
پرسش: آیا مسافر می تواند امامت نماز جمعه را به عهده بگیرد؟
پاسخ: اشکال ندارد.
پرسش: در مورد نماز آخرین جمعه ماه رمضان، چند رکعت و به چه ترتیب است؟
پاسخ: نماز جمعه ۲ رکعت است و فرقی بین جمعه ها نیست.
پرسش: آیا می شود در حین خطبه های نماز جمعه، نماز قضا خواند؟
پاسخ: اگر با گوش دادن منافات داشته باشد بنابر احتیاط واجب نباید بخواند.
پرسش: اگر جمعه عید شود نماز جمعه هست یا خیر؟
پاسخ: بنابر احتیاط واجب از اهل بلد نماز جمعه ساقط نمی شود ولی به هر حال در زمان غیبت نماز جمعه واجب تخییری است.
استفتائات آیت الله سیستانی.
لينك كوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=12625
*- احكام نماز جمعه در اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبري
نماز مسافر
نوافل چيست و چگونه انجام مي گيرد
احكام وطن مطابق با نظر آيت الله خامنه اي
نظر مراجع درباره نماز دانشجو در سفر
سایت ستادهای نماز جمعه کشور (شما در اين سايت مي توانيد اخبار نماز جمعه تهران و ساير شهر ها را ببينيد).
كليد: نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شودنماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود نماز جمعه چگونه خوانده مي شود
ممنون از مطالب آموزنده (جهت تعجيل در ظهور امام مهدي صلوات)
بسیار عالی و واضح بود
ممنون واقعا استفاده کردم لز مطالب سایتتون یاعلی