آيا تعليم و تعلم در برزخ هم وجود دارد؟

 

تعليم و تعلم از امور ممكنى است كه مى تواند در برزخ و بهشت وجود داشته باشد زيرا:

1- تعليم و تعلم جهان برزخ با تعليم و تعلم جهان مادى كاملا متفاوت است و با نظام عالم برزخ كه فقط نظامى متفاوت با نظام عالم مادى است، تناسب دارد. در واقع چون انسان اين جهانى فقط با نظام حاكم بر اين جهان آشناست، از درك چگونگى پديده هاى جهان برزخ عاجز است مگر آنكه بتواند به تجرد برزخى برسد(1)

2- بر اساس آيه 31 سوره فصلت، در بهشت برزخى هر چيزى كه امكان دارد، مى شود خواست. بلكه فراتر از اين خدا در قرآن مى فرمايد كه هر چه بخواهند در آنجا وجود دارد «فهم مايشاؤن فيها» ق/ 35(2) مربوط به برزخ بهشت است نه بر اين اساس، ساكنان عالم برزخ از اين امكان برخوردارند كه تعليم و تعلم را به عنوان امرى از خدا بخواهند و خدا برايشان اين دو پديه را در سيماى برزخى و نوين آن بيافريند.

باتوجه به آنكه تكامل برزخى در اسلام از امور مسلم است، احتمال دارد كه بتوانيم تعليم و تعلم درعالم برزخ را از امورى به حساب آوريم كه باعث تكامل روح علاقمند به آن است.

لذا آشنايى با حقايق و شفاف شدن بسيارى از واقعيات و ارتباط و گفت و گوى بسيارى از ارواح در عالم برزخ قابل اثبات است و اين آزادى عمل و تكامل علمى براى مؤمنان وارسته و شهداى راه خدا بيشتر نمايان است چنان كه در قرآن مجيد مى خوانيم: «و لاتحسبن الذين قتلوا فى سبيل الله امواتا بل احياه…. و يستبشرون بالذين لم يلحقوا بهم من خلفهم….» هرگز كسانى را كه در راه خدا كشته شدند مرده مپنداريد بلكه زنده اند…. و براى كسانى كه از پى ايشانند و هنوز به آنان نپيوسته اند شادى مى كنند.(3) و يا درباره مؤمن ال فرعون مى خوانيم: «قيل ادخل الجنه قال يليت قويم يعلمون» (پس از آن كه به دستور فرعون كشته شد) گفته شد: به بهشت در آى… گفت اى كاش قوم من مى دانستند. (سوره يس «36»، آيه 26) و اين آگاهى بيشتر و شفاف سازى حتى از هنگام احتضار و ارتباط اوليه با عالم برزخ شروع مى شود.(4)

علاوه بر اينكه در روايات از حضور در مجلس پيامبران و امامان معصوم (ع) و شنيدن صوت حضرت داود (ع) ياد شده است كه همه حكايت از بهره هاى علمى بهشتيان دارد.

(1) (ر. ك. معاد يا بازگشت به سوى خدا، استاد شجاعى ج 1 ص 134)
000 (2) (الميزان ف تفسير القرآن// 17 416)
000 (3) (سوره ال عمران «3»، آيه 169 و 170)
000 (4) (سوره مؤمنون «23»، آيه 100) .پرسمان.