فلسفه اذان گفتن چيست

فلسفه اذان

 فلسفه اذان گفتن چيست؟ و چرا در آن تكرار هست؟

هر جمعيت و ملتى براى مراسم دسته جمعى و شعار ملى، از سرود يا وسيله اى ويژه استفاده مى كنند. ناقوس كليسا در مسيحيت، سرود ملى، شليك تير و توپ از آن جمله است.

در اسلام نيز اذان تشريع شد تا اعلامى براى تجمع مردم و آمادگى آنان براى نماز باشد با اين تفاوت كه «اذان» داراى محتوايى بس عميق است كه حتى تكرار آن در نمازهاى فرادا، انسان را از غفلت بيدار كرده و او را به توحيد و عقايد اساسى اسلام هشيار مى سازد.

امام رضا عليه السلام درباره فلسفه و حكمت اذان مى فرمايد:

1. آن كس را كه فراموش كار است، ياد آور باشد و آن كس را كه غافل است هشيار سازد.

2. اعلام وقت نماز.

3. ترغيب و تشويق مردم به پرستش خالق يكتا.

4. اذان گو، اقرار به توحيد دارد و ايمان را آشكار مى سازد و اسلام را اعلان مى كند1.

بنابراين اذان شعارى سكوت شكن، موزون، كوتاه، پرمحتوا و سازنده است كه دربردارنده اساسى ترين پايه هاى اعتقادى و جهت گيرى عملى مسلمانان است.

اذان، اعلام موجوديت اسلام، معرفى عقايد و اعمال مسلمانان و فرياد عليه معبودهاى خيالى است.
اذان، نشانه باز بودن فضاى تبليغات و اعلام مواضع فكرى مسلمانان به صورت روشن و صريح است و هميشه نشانه هشيارى و بيدارى از غفلت است.

اذان، آماده ساختن روح، دل و جان براى ورود به «نماز» و فريادى است كه طنين ملكوتى آن در فضا، دل مؤمنان را به سوى خدا مى كشد و بر وحشت و خشم كافران مى افزايد.

هم چنان كه اين وحشت را در جملات «گلادستون» سياست مدار و صهيونيست انگليسى مشاهده مى كنيم.

وى در پارلمان مى گويد: «تا هنگامى كه نام محمد صلى الله عليه و آله در مأذنه ها بلند است و كعبه پابرجا است و قرآن رهنما و پيشواى مسلمانان است امكان ندارد پايه هاى سياست ما در سرزمين هاى اسلامى استوار و برقرار گردد»2.

اما درباره تكرار فرازهاى اذان، امام رضا عليه السلام چنين مى فرمايند: «در آغاز اذان؛ تكبيرهاى چهارگانه براى آگاهى شنوندگان و آمادگى آنها براى شنيدن فرازهاى بعدى است و دوبار تكرار فرازهاى بعدى براى تأكيد و يادآورى دوباره است»3.

1. علل الشرائع، ترجمه ذهنى تهرانى، ج1، ص 821.

2. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الإسلامية، 1374ش، اوّل، ج 4، ص 438.

3. علل الشرائع، ترجمه ذهنى تهرانى، ج1، ص 821.

منبع: هدانا برگرفته از پرسمان، نماز چیستی و چرایی.