عصمت در حدیث کسا چطور علاوه بر پنج تن آل عبا شامل بقیه امامان می شود

حديث كساء شامل چهار نفر از خانواده على(ع) مى شود كه تطهير شامل آنها مى گردد پس دليل شامل كردن ديگران در تطهير و عصمت چيست؟

پاسخ اجمالى به پرسش شما اين است كه معصوم بودن پنج تن آل عبا و كسا منافاتى با معصوم بودن ساير ائمه از فرزندان امير مومنان ج‏ع- ندارد و همان دلايلى كه اقتضاى معصوم بودن پيامبران را دارد اقتضاى عصمت امامان ج‏ع- را نيز دارد و علاوه بر اين در روايات فروانى همه آنها را معصوم و حجت الهى و نور واحد دانسته اند.

اما پاسخ مفصلتر به اين پرسش چنين است:

معناى اصطلاحى عصمت عبارت است از نيرويى كه انسان را از وقوع در خطا و ارتكاب گناه باز دارد. اين نيرو درونى است نه بيرونى و باعث مى‏شود كه انسان خطا و اشتباه و گناه نكند. به عبارت ديگر عصمت ملكه‏اى است نفسانى كه انسان را از اينكه در خطاء واقع شود و مرتكب گناه گردد، باز مى‏دارد. عصمت مستند به اختيار آدمى است اما توفيق الهى هم مى‏خواهد.

پيامبر كسى است كه از طرف خدا براى ارشاد مردم آمده است. لذا عقلا لازم است كه در دريافت وحى و حفظ و ابلاغ آن معصوم باشد تا براى مردم اطمينان حاصل شود كه آنچه او ابلاغ مى كند كلام خداست. اما افزون بر اين كه پيامبر مبلغ وحى است، مفسر قولى و فعلى آن نيز هست و احكامى كه در قرآن و يا در هر كتاب آسمانى ديگر آمده باشد و در مواردى كه كلى باشد و به جزئيات اشاره نكرده باشد، وظيفه الهى پيامبر اقتضا مى كند كه آنها را تفسير و توضيح دهد.

تمامى پيامبران، در ويژگى هاى برجسته مقام نبوت و پيامبرى مشترك هستند و از نور «علم الهى» به مقدارى كه براى هدايت مردم و پاسخگويى به سؤالات آنان نياز باشد بهره مند هستند چنان كه از مقام عصمت نيز به مقدارى كه از هرگونه عمل زشت و پليدى به دور باشند و اطمينان مردم را به عدم خطا و اشتباه، جلب كنند، بهره مند بوده اند.

پيروان همه اديان دين را از احاديث و كلام پيامبرران خود مى گيرند اگر بنا باشد كه او در بيان خود دچار اشتباه شود كلام او از حجيت مى افتد. كلام پيامبر از اين جهت متن دين محسوب مى شود كه پيروان آن را كلام خدا مى دانيم و اگر بنا باشد كه پيامبر در بيان احكام اشتباه كند نمى توانيم كلام او را كلام خدا بدانيم. پس به همان علت كه پيامبر در ابلاغ دين بايد معصوم باشد در تبيين دين هم بايد معصوم باشد.

امامان نيز در تمام صفات با نبى مشترك اند مگرا در دريافت وحى از خدا كه به جاى آن، امام وحى و تفسير و تبيين حقايق را از نبى دريافت مى كند و در اين دريافت نيز معصوم مى باشد. در بقيه امور تفاوتى بين امام و نبى نخواهد بود و امام مثل نبى معصوم است. اگر بگوييم امامت متمم نبوت است و وجودش براى انجام وظيفه اى مثل وظيفه پيامبر در بيان احكام الهى لازم است به همان دليل كه پيغمبر بايد معصوم از اشتباه و گناه باشد، امام نيز بايد معصوم باشد.

آيه 59 سوره نساء مى فرمايد: پيامبر گرامى (ص) و گروه «اولى‏ الأمر» واجب ‏الاطاعه مى‏باشند و بايد از آنان هم چون خداوند اطاعت كرد. «اَطيعوا الله و أطيعوا الرَّسول وَ اوُلى‏الأَمر مِنكم» [از خداوند و پيامبر و صاحبان فرمان از خود اطاعت كنيد.] در روايات فراوانى اولوا الامر به امامان معصوم ج‏ع- تفسير شده اند و اين آيه به روشنى هر چه تمام تر دستور مى‏دهد كه از «اولى الأمر» بدون قيد و شرط فرمان ببريم. هرگاه اين گروه از گناه و خطا صد درصد مصون و بيمه باشند الزام الهى به اطاعت از آنان به طور مطلق و بدون قيد و شرط صحيح خواهد بود زيرا پس از پذيرفتن عصمت آنان، اطاعت از معصوم بدون قيد و شرط بى اشكال خواهد بود.

ر. ك: الهيات، ايه الله سبحانى

و: پيشوايان معصوم، موسسه در راه حق

پرسمان