شرایط امام جماعت چیست
فهرست این نوشتار:
[امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد]
مسأله 1453 امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند (1) و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد (2) و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر جایز نیست (3) و احتیاط واجب آن است که امام زن نیز مرد باشد.
(1) (فاضل:) و نیز امام جماعت باید مرد باشد حتی برای زنان بنا بر احتیاط واجب و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را می فهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد.
(2) (گلپایگانی:) بلکه در غیر نماز میّت احتیاط لازم آن است که زن امامت نکند هر چند مأموم زن باشد.. (صافی:) و در غیر نماز میت امامت زن بر زنها کراهت دارد..
(زنجانی:) و اقتدا کردن به بچه ممیّز که خوب و بد را می فهمد، بنا بر احتیاط واجب صحیح نیست؛ ولی بچه ممیّز، می تواند در نماز جماعت شرکت کرده و اقتدا نماید و احکام جماعت هم بر آن بار می شود.
(مکارم:) ولی امامت زن برای زن مانعی ندارد. و هر انسانی حلال زاده است خواه مسلمان یا غیر مسلمان، مگر این که خلاف آن ثابت شود.
(سیستانی:) و صحّت اقتداء به بچّه ده ساله اگر چه خالی از وجه نیست ولی خالی از اشکال هم نمی باشد و عدالت این است که واجبات را انجام دهد و محرمات را ترک کند و نشانه آن حُسن ظاهر است اگر انسان اطلاع از خلاف آن نداشته باشد.
(3) (اراکی، گلپایگانی، صافی:) مانعی ندارد. [پایان مسأله]
(خوئی، تبریزی، نوری:) مانعی ندارد، اگر چه آثار جماعت بر او مترتّب نمی شود.
(بهجت:) مسأله امام جماعت باید شیعه دوازده امامی، عاقل، عادل و حلال زاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند و بنا بر احتیاط باید بالغ باشد و نیز اگر مأموم مرد است، امام او هم باید مرد باشد.
مسائل اختصاصی
(بهجت:) مسأله 1171 عدالت معتبر در امام جماعت عبارت است از حسن ظاهر یعنی دوری جستن از گناهان کبیره به طوری که ظاهر احوال شخص به طور ظنّی دلالت کند که او بنای بر ترک گناه دارد نه آن که اتفاقاً چند روزی گناه را ترک کرده باشد. و مأموم باید این حسن ظاهر را احراز کند و اصرار بر گناهان صغیره به منزله گناه کبیره است.
(بهجت:) مسأله 1173 اگر امام جماعت در بین نماز از قیام عاجز شد لازم است مأموم نیت فرادی کند و نماز خود را بخواند و هم چنین است هر نقصی که مانع از اقتدا است.
(مکارم:) مسأله 1268 «عدالت»، یک حالت خداترسی باطنی است که انسان را از انجام گناه کبیره و تکرار گناه صغیره باز می دارد و همین اندازه که با کسی معاشرت داشته باشیم و گناهی از او نبینیم، نشانه وجود عدالت است و این را «حُسن ظاهر» که حاکی از ملکه باطن است، می گویند.
[ امامی را که عادل می دانسته]
مسأله 1454 امامی را که عادل می دانسته (1)، اگر شک کند به عدالت خود باقی است یا نه، می تواند به او اقتدا نماید (2).
این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست
(1) (فاضل:) عدالت امام جماعت باید برای مأموم محرز باشد و با شک در اصل عدالت نمی توان به او اقتدا کرد و در صورتی که امام را عادل می دانسته..
(2) (مکارم:) مگر این که یقین به خلاف پیدا شود.
[ کسی که ایستاده نماز می خواند]
مسأله 1455 کسی که ایستاده نماز می خواند، نمی تواند (1) به کسی که نشسته یا خوابیده نماز می خواند اقتدا کند. و (2) کسی که نشسته نماز می خواند نمی تواند به کسی که خوابیده نماز می خواند اقتدا نماید (3).
(1) (بهجت:) بنا بر أظهر نمی تواند..
(2) (بهجت:) و هم چنین بنا بر أحوط..
(3) (بهجت:) و کسی که در حال ایستاده، به تکیه کردن نیاز ندارد، اقتدای او به کسی که نیاز دارد، محل ّ اشکال و احتیاط است.
[کسی که نشسته نماز می خواند]
مسأله 1456 کسی که نشسته (1) نماز می خواند، می تواند به کسی که نشسته نماز می خواند اقتدا کند (2) و هم چنین کسی که خوابیده است می تواند به کسی که نشسته (3) نماز می خواند اقتدا کند (4) ولی کسی که نشسته نماز می خواند نمی تواند به کسی که خوابیده نماز می خواند، اقتدا نماید.
این مسأله، در رساله آیت اللّه مکارم نیست
(1) (گلپایگانی، زنجانی:) یا خوابیده..
(2) (بهجت:) و با تساوی در هر نقص، اقتدا جایز است. مثل اقتدای نشسته به نشسته؛ ولی با اختلاف جهات کمال و نقص، مثل اقتدای ایستاده ای که برای رکوع اشاره می کند، به نشسته ای که برای رکوع خم می شود، محل ّ اشکال است. [پایان مسأله]
(3) (نوری:) یا خوابیده..
(4) (زنجانی:) بقیه مسأله ذکر نشده.
(خوئی، تبریزی:) اقتداء کسی که خوابیده نماز می خواند، به کسی که نشسته یا خوابیده نماز می خواند محل ّ اشکال است. [پایان مسأله]
(سیستانی:) اقتداء کسی که خوابیده نماز می خواند مطلقاً محل اشکال است، چه امام ایستاده باشد، چه نشسته، چه خوابیده.
(فاضل:) بنا بر احتیاط واجب کسی که خوابیده است نباید به کسی که نشسته و یا خوابیده نماز می خواند اقتدا کند. [پایان مسأله]
(گلپایگانی، صافی:) کسی که خوابیده نماز می خواند، اگر بخواهد به کسی که خوابیده نماز می خواند اقتدا نماید اشکال دارد.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
[اگر امام جماعت به واسطه عذری با تیمم یا با وضوی جبیره ای نماز بخواند]
مسأله 1457 اگر امام جماعت به واسطه عذری با تیمم یا با وضوی جبیره ای نماز بخواند، می شود به او اقتدا کرد (1) ولی اگر به واسطه عذری با لباس نجس نماز می خواند بنا بر احتیاط واجب نباید به او اقتدا کرد (2).
(1) (بهجت:) کسی که وظیفه اش وضو بوده، می تواند به او اقتدا کند، ولی اگر امام با لباس نجس نماز می خواند، بنا بر احتیاط واجب نباید به او اقتدا کرد.
(2) (گلپایگانی، صافی:) اقتدای به او اشکال دارد.
(خوئی، سیستانی، تبریزی، زنجانی، نوری:) مسأله اگر امام جماعت به واسطه عذری با لباس نجس یا با تیمّم یا با وضوی جبیره ای نماز بخواند می شود به او اقتدا کرد.
[اگر امام مرضی دارد که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غایط خودداری کند]
مسأله 1458 اگر امام مرضی دارد که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غایط خودداری کند (1) بنا بر احتیاط واجب، نمی شود به او اقتدا کرد (2).
(1) (مکارم:) و هم چنین زن مستحاضه و به طور کلّی هر کس نماز خود را به سبب عذری، ناقص می خواند، حق ّ ندارد امام جماعت برای دیگران شود (بنا بر احتیاط واجب) مگر آن چه در بالا در باره تیمّم یا وضوی جبیره ای گفته شد.
(2) (بهجت:) و نیز زنی که مستحاضه نیست نمی تواند بنا بر احتیاط به زن مستحاضه اقتدا نماید.
(خوئی، تبریزی، سیستانی، زنجانی، نوری:) می شود به او اقتدا کرد و نیز زنی که مستحاضه نیست می تواند به زن مستحاضه اقتدا نماید.
(گلپایگانی، صافی:) مسأله اگر کسی نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، نمی شود به او اقتدا کرد بنا بر احتیاط واجب (صافی: بنا بر احتیاط).
[ بنا بر احتیاط واجب کسی که مرض خوره]
مسأله 1459 بنا بر احتیاط واجب (1) کسی که مرض خوره یا پیسی دارد (2)، نباید امام جماعت شود.
(1) (گلپایگانی:) بنا بر احتیاط مستحب..
(2) (فاضل:) و کسی که حدّ شرعی خورده است..
(اراکی:) مسأله بنا بر احتیاط مستحب کسی که مرض خوره یا پیسی دارد امام جماعت نشود.
(خوئی، تبریزی:) مسأله بهتر این است که کسی که مرض خوره یا پیسی دارد، امام جماعت نشود و بنا بر احتیاط واجب به کسی که حدّ شرعی بر او جاری شده اقتدا ننمایند و هم چنین اهل شهر «خانه نشین» به اعرابی «صحرا نشین» اقتدا نکند.
(سیستانی:) و توبه کرده است اقتدا نشود.
(زنجانی، صافی:) مسأله کسی که مرض خوره یا پیسی دارد، مکروه است امام جماعت شود، (زنجانی: بلکه این کار بر خلاف احتیاط استحبابی نیز می باشد و هم چنین مکروه است، کسی که به جهت مثلًا فلج نمی تواند شرایط قیام را رعایت کند، امام جماعت ِ افرادِ سالم شود، و بنا بر احتیاط به کسی که حدّ شرعی بر او جاری شده، اقتدا ننمایند؛ و هم چنین اهل شهر «خانه نشینان» به اعرابی «صحرا نشین»، اقتدا نکنند).
(بهجت:) مسأله امامت کسی که مرض خوره یا پیسی دارد، مکروه است مگر برای کسی که مثل اوست. و امامت برای کسانی که تمایل به امامت او ندارند، مکروه است؛ و هم چنین کسی که حدّ شرعی بر او اجرا شده، هر چند توبه کرده و حکم به عدالت او شده باشد مگر برای مثل خودش عَلَی الأظهر. هم چنین امامت کسی که با تیمّم نماز می خواند، برای کسی که با وضو نماز می خواند، مکروه است.
(مکارم:) مسأله کسی که بیماری جذام (خوره) یا برص (پیسی) دارد، بنا بر احتیاط نمی تواند امام جماعت شود حتّی برای مثل خودش.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
شرايط امام جماعت
س. الف) در نماز جماعت ظهر و عصر يا در ديگر نمازها که قرائت امام به گوش نرسيده و صحت قرائت امام احراز نمى‌شود، وظيفه چيست؟
ب) آيا «عدالت» و «صحت قرائت» دو شرط اساسى براى امام جماعت مى‌باشد؟
ج) آيا داشتن «لهجه عربى» جزء «صحت قرائت» محسوب مى‌شود؟
ج. الف) اگر در صحّت قرائت امام شک داريد مى‌‌توانيد اصل را بر صحّت گذاشته و وارد جماعت شويد.
ب) عدالت شرط اساسى براى امام جماعت است که مأموم بايد آن را قبل از ورود به جماعت ـ ولو از راه حُسن ظاهر ـ احراز نمايد، ولى اگر پس از نماز، کشف خلاف شد، ضررى به نمازهاى قبلى نمى‌‌زند ولى صحت قرائت را مى‌شود قبل از ورود به جماعت با اصالة الصحة احراز کرد.
ج) داشتن لهجه عربى جزو «صحّت قرائت» نيست.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۲پرسش: در نماز جماعت باید چه شرایطی در امام جماعت محقق شود تا بتوانیم به او اقتدا کنیم؟
پاسخ:
مهم در امام جماعت احراز عدالت وصحت قرائت است و عادل کسى است که کارهایى را که بر او واجب است بجا آورد ، و کارهایى را که بر او حرام است ترک کند .
و نشانه عدالت این است که در ظاهر شخص خوبى باشد، که اگر از اهل محل یا همسایگان، یا کسانى که با او معاشرت دارند حال او را بپرسند ، خوبى او را تصدیق نمایند .
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
- وجود حائل و پرده بین صف زنان و مردان
- فاصله بین صفوف نماز جماعت
- فرادا خواندن و تغییر نیت در نماز جماعت
- باطل بودن نماز امام جماعت
- اقتدا به امام جماعت زودتر از صفهای جلو
- فاصله بین زن و مرد در نماز
- قیمت نماز و روزه استیجاری امسال
- تکرار نماز جماعت چه حکمی دارد
- اقتدا به امام جماعت نماز واجب و احتیاط
- جای ایستادن امام جماعت نسبت به ماموم
کلید: شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست شرایط امام جماعت چیست عدالت امام جماعت شرایط امام جماعت از نظر رهبری ویژگی های امام جماعت شرایط امام جماعت سیستانی شرایط امام جماعت زن شرایط امام جماعت خامنه ای شرایط عدالت امام جماعت شرایط امام جمعه
