دعاهایی برای حاجات دنیوی و اخروی

دعاى 1

دعایى است که از امام صادق(علیه السلام) (براى برآمدن حاجات) روایت شده است:

اَللّهُمَّ اجْعَلْنى اَخْشاکَ کَاَنّى اَراکَ، وَاَسْعِدْنى بِتَقْویکَ،
خدایا چنانم کن که از تو بترسم چنانکه گویى تو را مى بینم و خوشبختم کن به پرهیزکاریت
وَلاتُشْقِنى بِنَشْطى لِمَعاصیکَ، وَخِرْلى فى قَضآئِکَ، وَبارِکْ لى فى قَدَرِکَ،
و بدبختم مکن به نشاطم براى نافرمانى هایت و نیک بخواه برایم در قضایت و برکت ده برایم در مقدرت
حَتّى لا اُحِبَّ تَاْخیرَ ما عَجَّلْتَ، وَلا تَعْجیلَ ما اَخَّرْتَ،
تا دوست نداشته باشم دیرآمدن آنچه را شتاب دارى و نه زود آمدن آنچه را تأخیر اندازى
وَاجْعَلْ غِناىَ فى نَفْسى، وَمَتِّعْنى بِسَمْعى وَبَصَرى، وَاجْعَلْهُمَا الْوارِثَیْنِ مِنّى،
و قرار ده بى نیازیم را در خودم و بهره مندم ساز به گوش و چشمم و قرارشان ده آن دو را وارث من
وَانْصُرْنى عَلى مَنْ ظَلَمَنى، وَاَرِنى فیهِ قُدْرَتَکَ یا رَبِّ، وَاَقِرَّ بِذلِکَ عَیْنى.(1)
و یاریم کن بر هر که به من ستم کند و قدرت خودت را در او به من نشان ده پروردگارا و دیده ام را بدان روشن کن.

 

دعاى 2

از همان بزرگوار نقل شده است که این دعا را بخوانید:

اَللّهُمَّ اَعِنّى عَلى هَوْلِ یَوْمِ الْقِیمَةِ، وَاَخْرِجْنى مِنَ الدُّنْیا سالِماً،
خدایا کمکم ده بر هراس روز قیامت و بیرونم ببر از دنیا در حال سلامت
وَزَوِّجْنى مِنَ الْحُورِالْعینِ، وَاکْفِنى مَؤُونَتى، وَمَؤُونَةَ عِیالى، وَمَؤُونَةَ النّاسِ،
و همسرم گردان از حورالعین و هزینه ام را کفایت کن و نیز هزینه نان خوران و هزینه مردم را
وَاَدْخِلْنى بِرَحْمَتِکَ فى عِبـادِکَ الصّالِحینَ.(1)
و درآور مرا به رحمت خود در زمره بندگان شایسته ات.

 

دعاى 3

دعاى دیگر که خیر دنیا و آخرت در آن جمع است و انسان را از گناهان حفظ مى کند:

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، یا مَنْ اَظْهَرَ الْجَمیلَ، وَسَتَرَ الْقَبیحَ، وَلَمْ یَهْتِکِ السِّتْرَ عَنّى،
بنام خداى بخشاینده مهربان اى که آشکار کند زیبا را و بپوشاند زشت را و ندرد پرده مرا
یا کَریمَ الْعَفْوِ، یا حَسَنَ التَّجاوُزِ، یا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ، وَیا باسِطَ الْیَدَیْنِ بِالرَّحْمَةِ،
اى بزرگوار گذشت اى نیکو درگذر اى فراخ آمرزش و اى گشاده هر دو دست به رحمت و مهر
یا صاحِبَ کُلِّ نَجْوى، وَیا مُنْتَهى کُلِّ شَکْوى، یا کَریمَ الصَّفْحِ، یا عَظیمَ الْمَنِّ،
اى همراه هر راز و اى مرجع هر شکایت اى بزرگوار چشم پوش اى بزرگ منّت
یا مُبْتَدِءَ کُلِّ نِعْمَة قَبْلَ اسْتِحْقاقِها، یا رَبّاهُ یا سَیِّداهُ، یا مَوْلاهُ یا غایَتاهُ یا غِیاثاهُ،
اى آغازنده هر نعمت پیش از شایستگى آن اى پروردگار اى آقا اى سرور اى منتهاى آرزو اى فریادرس
صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاَسْئَلُکَ اَنْ لاتَجْعَلَنى فِى النّارِ.(1)
درود فرست بر محمّد و آل محمّد و از تو خواهم که قرارم ندهى در آتش.

 

دعاى 4

دعاى پرارزشى است که پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) در روز جنگ بدر(1) و احزاب(2) و امام حسین(علیه السلام) در روز عاشورا(3) آن را خواندند. این دعا از امام صادق(علیه السلام) نیز نقل شده است:(4)

اَللّهُمَّ اَنْتَ ثِقَتى فى کُلِّ کُرْبَة، وَاَنْتَ رَجآئى فى کُلِّ شِدَّة، وَاَنْتَ لى فى کُلِّ اَمْر نَزَلَ بى ثِقَةٌ وَعُدَّةٌ،
خدایا تویى تکیه گاه من در هر گرفتارى و تویى امید من در هر سختى و تو براى من در هر پیش آمدى تکیه گاه و ذخیره ام هستى
کَمْ مِنْ کَرْب یَضْعُفُ عَنْهُ الْفُؤادُ، وَتَقِلُّ فیهِ الْحیلَةُ، وَیَخْذُلُ عَنْهُ الْقَریبُ وَالْبَعیدُ،
چه بسیار گرفتارى که ناتوان شود از آن دل و کم شود در آن چاره و یارى ندهد در آن خویش و بیگانه
وَیَشْمَتُ بِهِ الْعَدُوُّ، وَتَعْنِینى فیهِ الاُْمُورُ، اَنْزَلْتُهُ بِکَ، وَشَکَوْتُهُ اِلَیْکَ، راغِباً فیهِ عَمَّنْ سِواکَ،
و شماتت کند بدان دشمن و خسته ام کند در آن کارها و من آن را به درگاه تو آوردم و شکوه اش به تو کردم و به جز تو از دیگران روگرداندم
فَفَرَّجْتَهُ وَکَشَفْتَهُ وَکَفَیْتَنیهِ، فَأَنْتَ وَلِىُّ کُلِّ نِعْمَة، وَصاحِبُ کُلِّ حاجَة، وَمُنْتَهى کُلِّ رَغْبَة،
و تو بگشودى و برطرف کردى و کفایت کردى پس تویى سرپرست هر نعمت و صاحب هر حاجت و سرحد نهایى هر شوق
فَلَکَ الْحَمْدُ کَثیراً، وَلَکَ الْمَنُّ فاضِلاً
پس تو راست ستایش بسیار و تو راست منّت فزون.

 

دعاى 5

این دعا را امام حسین(علیه السلام) به فرزندش امام سجّاد(علیه السلام) تعلیم فرمود:

بِحَقِّ یـس وَالْقُرْآنِ الْحَکیمِ، وَبِحَقِّ طه وَالْقُرْآنِ الْعَظیمِ،
به حق یاسین و قرآن حکمت آموز و به حق طه و قرآن بزرگ
یا مَنْ یَقْدِرُ عَلى حَوآئِجِ السّآئِلینَ، یا مَنْ یَعْلَمُ ما فِى الضَّمیرِ،
اى که توانایى بر حاجات خواستاران اى که مى دانى آنچه در دلهاست
یا مُنَفِّسَ عَنِ الْمَکْرُوبینَ، یا مُفَرِّجَ عَنِ الْمَغْمُومینَ، یا راحِمَ الشَّیْخِ الْکَبیرِ، یا رازِقَ الطِّفْلِ الصَّغیرِ،
اى برطرف کننده گرفتارى گرفتاران اى غمزداى اندوه غمندگان اى مهرورز پیر کهنسال اى روزى ده کودک خردسال
یا مَنْ لایَحْتاجُ اِلَى التَّفْسیرِ، صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَافْعَلْ بى کَذا وَکَذا
اى که نیازى ندارد به شرح و بیان درود فرست بر محمّد و آل محمّد و بکن با من چنین و چنان
(به جاى آن، حاجات خود را بگوید).

 

دعاى 6

ازامام صادق(علیه السلام) نقل شده است که آن حضرت دست خود را به سوى آسمان بلند کرد و گفت:

رَبِّ لاتَکِلْنى اِلى نَفْسى طَرْفَةَ عَیْن اَبَدَاً، لا اَقَلَّ مِنْ ذلِکَ وَلا اَکْثَرَ.
پروردگارا مرا به خودم وا مگذار چشم بر همزدنى هرگز نه کمتر از آن و نه بیشتر.
(و این دعا بسیار مؤثّر است).(1)

 

دعاى 7

بخوان این دعا را که امیرالمؤمنین(علیه السلام) پیوسته آن را مى خواند:

اَللّهُمَّ مُنَّ عَلَیَّ بِالتَّوَکُّلِ عَلَیْکَ، وَالتَّفْویضِ إلَیْکَ، وَالرِّضا بِقَدَرِکَ، وَالتَّسْلیمِ لاَِمْرِکَ،
خدایا منّت نه بر من به توکّل کردن بر خودت و واگذاردن به سوى تو و راضى بودن به مقدّراتت و تسلیم بودن در برابر فرمانت
حَتّى لا أُحِبَّ تَعْجیلَ ما أَخَّرْتَ، وَلا تَأْخیرَ ما عَجَّلْتَ، یا رَبَّ الْعالَمیـنَ.(1)
تا دوست ندارم زود آوردن آنچه را تأخیر انداختى و نه تأخیر آنچه را زود آوردى اى پروردگار جهانیان.

 

دعاى 8

یکى از یاران امام صادق(علیه السلام) نقل مى کند که حضرت این دعا را که جامع حاجات دنیا و آخرت است، به من تعلیم فرمود که بعد از حمد و ثناى خداوند عزّوجلّ بگو:

اَللّهُمَّ اَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْحَلیمُ الْکَریمُ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ،
خدایا تویى خدایى که نیست معبودى جز تو بردبار بزرگوار و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو عزیز فرزانه
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْواحِدُ الْقَهّارُ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْمَلِکُ الْجَبّارُ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو یکتاى قهّار و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو فرمانرواى جبّار
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الرَّحیمُ الْغَفّارُ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الشَّدیدُ الْمِحالُ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو مهربان آمرزنده و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو سخت کیفر
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْکَبیرُ الْمُتَعالِ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ السَّمیعُ الْبَصیرُ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو بزرگ و برتر و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو شنواى بینا
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْمَنیعُ الْقَدیرُ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْغَفُورُ الشَّکُورُ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو والامقام توانا و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو آمرزنده سپاس پذیر
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْحَمیدُ الْمَجیدُ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو ستوده و گرامى و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو آمرزنده و دوستدار
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْحَنّانُ الْمَنّانُ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْحَلیمُ الدَّیّانُ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو پر نعمت و پرمهر و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو بردبار پاداش دهنده
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْجَوادُ الْماجِدُ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْواحِدُ الاَْحَدُ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو بخشنده باشوکت و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو یکتاى یگانه
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْغائِبُ الشّاهِدُ، وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الظّاهِرُ الْباطِنُ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو غایب و حاضر و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو آشکار پنهان
وَاَنْتَ اللهُ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ بِکُلِّ شَىْء عَلیمٌ، تَمَّ نُورُکَ فَهَدَیْتَ، وَبَسَطْتَ یَدَکَ فَاَعْطَیْتَ،
و تویى خدایى که نیست معبودى جز تو بهر چیز دانا کامل آمد نور تو که راهنمایى کردى و گشودى دست عطایت و عطا کردى
رَبَّنا وَجْهُکَ اَکْرَمُ الْوُجُوهِ، وَجَهَتُکَ خَیْرُ الْجِهاتِ، وَعَطِیَّتُکَ اَفْضَلُ الْعَطایا وَأَهْنَؤُها،
پروردگار ما ذات تو گرامى ترین ذات ها و جانب تو بهترین جانب ها و عطایت فزونترین عطاها و گواراترین آنهاست
تُطاعُ رَبَّنا فَتَشْکُرُ، وَتُعْصى رَبَّنا فَتَغْفِرُ لِمَنْ شِئْتَ،
فرمانبرداریت کنند پروردگارا و تو سپاسگزارى کنى و نافرمانیت کنند و تو بیامرزى هر که را خواهى
تُجیبُ الْمُضْطَرّینَ، وَتَکْشِفُ السُّوءَ، وَتَقْبَلُ التَّوْبَةَ، وَتَعْفُو عَنِ الذُّنُوبِ،
اجابت کنى درماندگان را و برطرف کنى بدى را و بپذیرى توبه را و درگذرى از گناهان
لا تُجازى اَیادیکَ، وَلاتُحْصى نِعَمُکَ، وَلایَبْلُغُ مِدْحَتَکَ قَوْلُ قآئل،
پاداش دستگیریهایت داده نشود و نعمتهایت به شماره درنیاید و رسا درنیاید به مدح و ثنایت گفتار کسى
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَعَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَرَوْحَهُمْ وَراحَتَهُمْ وَسُرُورَهُمْ،
خدایا درود فرست بر محمّد و آل محمّد و شتاب کن در فرج و نصرت و آسایش و شادمانیشان
وَاَذِقْنى طَعْمَ فَرَجِهِمْ، وَاَهْلِکْ اَعْدآئَهُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ،
و بچشان به من شیرینى دوران فرج ایشان را و هلاک گردان دشمنانشان را از جن و انس
وَ آتِنا فِى الدُّنْیا حَسَنَةً، وَفِى الاْخِرَةِ حَسَنَةً، وَقِنا عَذابَ النّارِ،
بده به ما در دنیا خوبى و در آخرت نیز خوبى نگاهمان دار از عذاب دوزخ
وَاجْعَلْنا مِنَ الَّذینَ لاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاهُمْ یَحْزَنُونَ، وَاجْعَلْنى مِنَ الَّذینَ صَبَرُوا وَعَلى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ،
و قرارمان ده از کسانى که ترسى بر آنها نیست و نه آنان که اندوهناک شوند و قرارم ده از کسانى که بردبارى کنند و به پروردگارشان توکّل کنند
وَ ثَبِّتْنى بِالْقَوْلِ الثّابِتِ فِى الْحَیاةِ الدُّنْیا وَفِى الاْخِرَةِ،
و پایدارم بدار به گفتار پابرجا در زندگى دنیا و در آخرت
وَ بارِکْ لى فِى الْمَحْیا وَالْمَماتِ، وَالْمَوْقِفِ وَالنُّشُورِ، وَالْحِسابِ وَالْمیزانِ، وَاَهْوالِ یَوْمِ الْقِیمَةِ،
و برکت بده به من در زندگى و مرگ و توقفگاه قیامت و زنده شدن آن روز و حساب و میزان و هراس هاى روز قیامت
وَ سَلِّمْنى عَلَى الصِّراطِ، وَاَجِزْنى عَلَیْهِ،
و سالمم بدار بر صراط و بگذرانم از آن
وَارْزُقْنى عِلْماً نافِعاً، وَیَقیناً صادِقاً، وَتُقىً وَبِرّاً، وَوَرَعاً وَخَوْفاً مِنْکَ، وَفَرَقاً یُبَلِّغُنى مِنْکَ زُلْفى،
و روزیم گردان علمى سودمند و یقینى راست و درست و تقوا و نیک رفتارى و پارسایى و خوف و ترسى از خودت که برساندم به مقام قرب تو
وَلایُباعِدُنى عَنْکَ، وَاَحْبِبْنى وَلاتُبْغِضْنى، وَتَوَلَّنى وَلاتَخْذُلْنى،
و دورم نکند از تو و دوستم دار و دشمنم مدار و سرپرستیم کن
وَاَعْطِنى مِنْ جَمیعِ خَیْرِ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ، ما عَلِمْتُ مِنْهُ وَما لَمْ اَعْلَمْ،
و وامگذارم و عطا کن به من از همه خوبیهاى دنیا و آخرت آنچه بدانم و آنچه ندانم
وَاَجِرْنى مِنَ السُّوءِ کُلِّهِ بِحَذافیرِهِ، ما عَلِمْتُ مِنْهُ وَما لَمْ اَعْلَمْ.(1)
و پناهم ده از همه بدى ها به تمامى چه آنها که مى دانم و چه آنها که ندانم.

 

دعاى 9

یکى از یاران معروف امام صادق(علیه السلام) این دعاى بسیار پرمحتوا را از آن حضرت نقل کرده است:

اَللّهُمَّ امْلاَْ قَلْبى حُبّاً لَکَ، وَخَشْیَةً مِنْکَ، وَتَصْدیقاً وَاِیماناً بِکَ،
خدایا پرکن دلم را از محبّت خود و ترس از خود و تصدیق و ایمان به خود
وَ فَرَقاً مِنْکَ، وَشَوْقاً اِلَیْکَ، یاذَا الْجَلالِ وَالاِْکْرامِ،
و هراس و دهشت از خود و شوق به درگاهت اى صاحب جلالت و بزرگوارى
اَللّهُمَّ حَبِّبْ اِلَىَّ لِقآئَکَ، وَاجْعَلْ لى فى لِقآئِکَ خَیْرَ الرَّحْمَةِ وَالْبَرَکَةِ،
خدایا محبوب گردان در پیش من دیدارت را و قرار ده براى من در دیدارت بهترین مهر و برکت را
وَ اَلْحِقْنى بِالصّالِحینَ، وَلاتُؤَخِّرْنى مَعَ الاَْشْرارِ، وَاَلْحِقنى بِصالِحِ مَنْ مَضى،
و ملحقم کن به شایستگان و دنبالم مینداز به همراه اشرار و ملحقم کن به مردان شایسته از گذشتگان
وَاجْعَلْنى مَعَ صالِحِ مَنْ بَقِىَ، وَخُذْبى سَبیلَ الصّالِحینَ،
و قرارم ده با شایستگان از آیندگان و مرا به راه شایستگان ببر
وَ اَعِنّى عَلى نَفْسى بِما تُعینُ بِهِ الصّالِحینَ عَلى اَنْفُسِهِمْ، وَلاتَرُدَّنى فى سُوء اسْتَنْقَذْتَنى مِنْهُ،
و کمک ده بر خودم بدانچه کمک دادى بدان شایستگان را بر خودشان و بازم مگردان در آن بدى که خلاصم کردى از آن
یا رَبَّ الْعالَمینَ، اَسْئَلُکَ اِیماناً لا اَجَلَ لَهُ دُونَ لِقآئِکَ، تُحْیینى وَتُمیتُنى عَلَیْهِ،
اى پروردگار جهانیان از تو خواهم ایمانى که پایانش دیدار تو باشد که بدان زنده ام دارى و بر آن بمیرانى
وَ تَبْعَثُنى عَلَیْهِ اِذا بَعَثْتَنى، وَاَبْرِءْ قَلْبى مِنَ الرِّیآءِ وَالسُّمْعَةِ، وَالشَّکِّ فى دینِکَ،
و بر آن مرا برانگیزى هنگامى که برانگیزم و پاک کن دلم را از خودنمایى و شهرت طلبى و شک در دین تو
اَللّهُمَّ اَعْطِنى نَصْراً فى دینِکَ، وَقُوَّةً فى عِبادَتِکَ، وَفَهْماً فى خَلْقِکَ،
خدایا به من ده یارى در دینت را و نیروى در عبادتت را و فهم در آفرینشت را
وَ کِفْلَیْنِ مِنْ رَحْمَتِکَ، وَبَیِّضْ وَجْهى بِنُورِکَ،
و دو بهره از رحمتت و سفید کن رویم را به نور خود
وَاجْعَلْ رَغْبَتى فیما عِنْدَکَ، وَتَوَفَّنى فى سَبیلِکَ عَلى مِلَّتِکَ، وَمِلَّةِ رَسُولِکَ،
و میل و رغبتم را قرار ده در آنچه نزد توست و بمیرانم در راه خودت بر کیش خود و کیش رسولت
اَللّهُمَّ اِنّى أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْکَسَلِ وَالْهَرَمِ، وَالْجُبْنِ وَالْبُخْلِ، وَالْغَفْلَةِ وَالْقَسْوَةِ، وَالْفَتْرَةِ وَالْمَسْکَنَةِ،
خدایا به تو پناه برم از بى حالى و پیرى و ترس و بخل و بى خبرى و سنگدلى و سستى و ندارى
وَ اَعُوذُ بِکَ یا رَبِّ مِنْ نَفْس لا تَشْبَعُ، وَمِنْ قَلْب لا یَخْشَعُ، وَمِنْ دُعآء لایُسْمَعُ، وَمِنْ صَلاة لاتَنْفَعُ،
و پناه برم به تو پروردگارا از نفسى که سیر نشود و از دلى که فروتنى نکند و از دعایى که به اجابت نرسد و از نمازى که سود ندهد
وَ اُعیذُ بِکَ نَفْسى وَاَهْلى وَذُرِّیَّتى مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیمِ،
و پناه دهم به تو خودم و خاندان و فرزندانم را از شیطان رانده شده
اَللّهُمَّ اِنَّهُ لایُجیرُنى مِنْکَ اَحَدٌ، وَلا اَجِدُ مِنْ دُونِکَ مُلْتَحَداً،
خدایا براستى که پناه ندهد از تو هیچ کس و نیابم جز پیش تو پناهگاهى
فَلا تَخْذُلْنى وَلاتَرُدَّنى فى هَلَکَة، وَلاتَرُدَّنى بِعَذاب،
پس مرا وامگذار و بازم مگردان در هلاکت و بازم مگردان در عذاب
اَسْئَلُکَ الثَّباتَ عَلى دینِکَ، وَالتَّصْدیقَ بِکِتابِکَ، وَاتِّباعَ رَسُولِکَ،
از تو خواهم پایدارى در دینت را و تصدیق کتابت را و پیروى رسولت را
اَللّهُمَّ اذْکُرْنى بِرَحْمَتِکَ، وَلاتَذْکُرْنى بِخَطیئَتى، وَتَقَبَّلْ مِنّى وَزِدْنى مِنْ فَضْلِکَ، اِنّى اِلَیْکَ راغِبٌ،
خدایا یاد کن مرا بوسیله رحمتت و یادم مکن به خطاکاریم و بپذیر از من و بیفزا بر من از فضل خود که براستى من به تو مشتاقم
اَللّهُمَّ اجْعَلْ ثَوابَ مَنْطِقى، وَثَوابَ مَجْلِسى رِضاکَ عَنّى،وَاجْعَلْ عَمَلى وَدُعآئى خالِصاً لَکَ،
خدایا قرار ده پاداش گفتارم و پاداش مجلسم را خشنودى خودت از من و قرار ده کردار و دعایم را خالصانه براى خود
وَاجْعَلْ ثَوابِىَ الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ، وَاجْمَعْ لى جَمیعَ ما سَئَلْتُکَ، وَزِدْنى مِنْ فَضْلِکَ، اِنّى اِلَیْکَ راغِبٌ،
و پاداشم را بهشتت قرار ده به مهرت و گردآور براى من تمام آنچه را از تو خواستم و بیفزا بر من از فضل خود که براستى من به تو مشتاقم
اَللّهُمَّ غارَتِ النُّجُومُ، وَنامَتِ الْعُیُونُ، وَاَنْتَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ،
خدایا اختران پنهان گشته و دیده ها به خواب رفته و تو زنده پاینده اى
لا یُوارى مِنْکَ لَیْلٌ ساج، وَلا سَمآءٌ ذاتُ اَبْراج، وَلا اَرْضٌ ذاتُ مِهاد، وَلابَحْرٌ لُجِّىٌ، وَلا ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْض،
که نپوشاند کسى را از تو شب پوشاننده و نه آسمانى که داراى برج هاست و نه زمین گسترده و نه دریاى ژرف و نه تاریکى هاى روى هم انباشته
تُدْلِجُ الرَّحْمَةَ عَلى مَنْ تَشآءُ مِنْ خَلْقِکَ، تَعْلَمُ خائِنَةَ الاَْعْیُنِ وَما تُخْفِى الصُّدُورُ،
بریزى رحمت خود را شبانه بر هر که خواهى از خلق خود مى دانى خیانت دیده ها و آنچه را پنهان کنند سینه ها
اَشْهَدُ بِما شَهِدْتَ بِهِ عَلى نَفْسِکَ، وَشَهِدَتْ مَلائِکَتُکَ وَاُولُوا الْعِلْمِ، لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ الْعَزیزُالْحَکیمُ،
گواهى دهم بدانچه گواهى دهى خودت بر خویشتن و گواهى دهند فرشتگانت و دانشمندان، نیست معبودى جز تو نیرومند فرزانه
وَمَنْ لَمْ یَشْهَدْ بِما شَهِدْتَ عَلى نَفْسِکَ، وَشَهِدَتْ مَلائِکَتُکَ وَاوُلُواالْعِلْمِ، فَاکْتُبْ شَهادَتى مَکانَ شَهادَتِهِمْ،
و هر که گواهى ندهد بدانچه تو بر خود گواهى داده اى و گواهى داده اند بدان فرشتگان تو و صاحبان علم پس بجاى آن گواهى مرا بنویس
اَللّهُمَّ اَنْتَ السَّلامُ، وَمِنْکَ السَّلامُ، اَسْئَلُکَ یا ذَاالْجَلالِ وَالاِْکْرامِ، اَنْ تَفُکَّ رَقَبَتى مِنَ النّارِ.(1)
خدایا تویى سلام و از توست سلامتى از تو خواهم اى صاحب جلالت و بزرگوارى که آزاد کنى مرا از آتش.
«شیخ طوسى» نیز در کتاب «مصباح المتهجّد» بعد از رکعت چهارم نافله شب، این دعا را ذکر فرموده است(2) و «علاّمه مجلسى» روایتى را از امام صادق(علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: این دعا را در نماز «وتر» بخوان.(3)

 

دعاى 10

روایت شده است که این دعاى ابوذر است که جبرئیل، به حضرت رسول اکرم(صلى الله علیه وآله) عرض کرد، این دعا نزد اهل آسمان معروف است:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ الاَْمْنَ وَالاْیمانَ، وَالتَّصْدیقَ بِنَبِیِّکَ،
خدایا من از تو خواهم امنیّت و ایمان و تصدیق به پیامبرت
وَالْعافِیَةَ مِنْ جَمیعِ الْبَلاءِ، وَالشُّکْرَ عَلَى الْعافِیَةِ، وَالْغِنى عَنْ شِرارِ النّاسِ.(1)
و تندرستى از تمام بلاها و سپاسگزارى بر تندرستى و بى نیازى از مردم بد.

 

دعاى 11

«ابوحمزه» مى گوید: این دعا را از امام محمّدباقر (علیه السلام) گرفتم و آن حضرت این دعا را «جامع» (جامع حاجات مادّى و معنوى) مى نامیدند:

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لاشَریکَ لَهُ،
به نام خداوند بخشنده مهربان، گواهى دهم که معبودى نیست جز تو خداى یگانه اى که شریک ندارى
وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، آمَنْتُ بِاللهِ وَبِجَمیعِ رُسُلِهِ،
و گواهى دهم که محمّد بنده و رسول توست ایمان دارم به خدا و به همه رسولانش
وَ بِجَمیعِ ما اُنْزِلَ بِهِ عَلى جَمیعِ الرُّسُلِ، وَاَنَّ وَعْدَ اللهِ حَقٌّ، وَلِقآئَهُ حَقٌّ،
و به همه آنچه نازل شده بر تمامى رسولان و براستى وعده خدا حق است و دیدارش حق است
وَ صَدَقَ اللهُ وَبَلَّغَ الْمُرْسَلُونَ، وَالْحَمْدُ للهِِ رَبِّ الْعالَمینَ،
و راست گفته خدا و رسانده اند رسولان و ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است
وَ سُبْحانَ اللهِ کُلَّما سَبَّحَ اللهَ شَىْءٌ، وَکَما یُحِبُّ اللهُ اَنْ یُسَبَّحَ،
و منزه است خدا هرگاه تنزیه کند خدا را چیزى و چنانچه دوست دارد خدا که تنزیه شود
وَالْحَمْدُ للهِِ کُلَّما حَمِدَ اللهَ شَىْءٌ، وَکَما یُحِبُّ اللهُ اَنْ یُحْمَدَ،
و ستایش خداى را هرگاه ستایش کند او را چیزى و چنانچه دوست دارد خدا که ستایش شود
وَلا اِلهَ اِلاَّ اللهُ کُلَّما هَلَّلَ اللهَ شَىْءٌ، وَکَما یُحِبُّ اللهُ اَنْ یُهَلَّلَ،
و نیست معبودى جز خدا هرگاه تهلیل کند او را چیزى و چنانچه خواهد خدا که تهلیل شود
وَاللهُ اَکْبَرُ کُلَّما کَبَّرَاللهَ شَىْءٌ، وَکَما یُحِبُّ اللهُ اَنْ یُکَبَّرَ،
و خدا بزرگتر است هرگاه به بزرگى ستایدش چیزى و چنانچه خواهد خدا که به بزرگى یاد شود
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ مَفاتیحَ الْخَیْرِ، وَخَواتیمَهُ وَسَوابِغَهُ، وَفَوائِدَهُ وَبَرَکاتِهِ،
خدایا از تو خواهم کلیدهاى خیر و پایان هاى آن را و شایان هایش و فایده هایش و برکاتش را
وَ ما بَلَغَ عِلْمَهُ عِلْمى، وَما قَصَرَ عَنْ اِحْصائِهِ حِفْظى،
و آنچه را رسیده به دانستنش علم من و آنچه کوتاه آمده از شماره اش حفظ من
اَللّهُمَّ انْهَجْ اِلَىَّ اَسْبابَ مَعْرِفَتِهِ، وَافْتَحْ لى اَبْوابَهُ، وَغَشِّنى بِبَرَکاتِ رَحْمَتِکَ،
خدایا آشکار کن براى من اسباب شناساییش را و بگشا برایم درهاى آن را و بپوشانم برکت هاى رحمتت را
وَ مُنَّ عَلَىَّ بِعِصْمَة عَنِ الاِْزالَةِ عَنْ دینِکَ، وَطَهِّرْ قَلْبى مِنَ الشَّکِّ،
و منّت گذار بر من به خوددارى کردن از بیرون رفتن از دینت و پاک کن دلم را از شک
وَلاتَشْغَلْ قَلْبى بِدُنْیاىَ، وَعاجِلِ مَعاشى عَنْ اجِلِ ثَوابِ آخِرَتى،
و سرگرم مکن دلم را به دنیایم و زندگى زودگذرم از پاداش آینده آخرت
وَاشْغَلْ قَلْبى بِحِفْظِ ما لا تَقْبَلُ مِنّى جَهْلَهُ، وَذَلِّلْ لِکُلِّ خَیْر لِسانى،
و سرگرم کن دلم را به نگهدارى و حفظ آنچه نپذیرى از من نادانیش را و رام کن براى هر کار نیک زبانم را
وَ طَهِّرْ قَلْبى مِنَ الرِّیآءِ، وَلاتُجْرِهِ فى مَفاصِلى، وَاجْعَلْ عَمَلى خالِصاً لَکَ،
و پاک کن دلم را از خودنمایى و جریانش مده در مفاصلم و قرار ده عملم را خالص براى خود
اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِکَ مِنَ الشَّرِّ، وَاَنْواعِ الْفَواحِشِ کُلِّها، ظاهِرِها وَباطِنِها وَغَفَلاتِها،
خدایا به تو پناه برم از بدى و انواع کارهاى زشت همه اش پیدا و نهانش و غفلت هایش
وَ جَمیعِ ما یُریدُنى بِهِ الشَّیْطانُ الرَّجیمُ، وَما یُریدُنى بِهِ السُّلْطانُ الْعَنیدُ،
و تمام آنچه از من خواهد شیطان رانده شده و آنچه از من خواهد سلطان ستیزه جو
مِمّا اَحَطْتَ بِعِلْمِهِ، وَاَنْتَ الْقادِرُ عَلى صَرْفِهِ عَنّى،
از آنچه علم تو بدان احاطه دارد و تو قدرت بر دفع آن از من دارى
اَللّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِکَ مِنْ طَوارِقِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ، وَزَوابِعِهِمْ وَبَوائِقِهِمْ وَمَکائِدِهِمْ، وَمَشاهِدِ الْفَسَقَةِ مِنَ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ،
خدایا به تو پناه برم از شبیخون زنان جن و انس و خشم جویى هاشان و شُرورشان و توطئه هاشان و جاهایى که حضور یابند فاسقان جن و انس
وَاَنْ اُسْتَزَلَّ عَنْ دینى، فَتَفْسُدَ عَلَىَّ آخِرَتى، وَاَنْ یَکُونَ ذلِکَ مِنْهُمْ ضَرَراً عَلَىَّ فى مَعاشى،
و از این که لغزانده شوم از دینم پس تباه شود بر من آخرتم و یا این کار از آنها زیانى باشد که در زندگى بر من رسد
اَوْ یَعْرِضَ بَلاءٌ یُصیبُنى مِنْهُمْ لاقُوَّةَ لى بِهِ، وَلا صَبْرَ لى عَلَى احْتِمالِهِ،
یا بلایى پیش آید که از ایشان بر من اصابت کند که من طاقتش را ندارم و شکیبایى تحملش را ندارم
فَلا تَبْتَلِنى یا اِلهى بِمُقاساتِهِ، فَیَمْنَعَنى ذلِکَ عَنْ ذِکْرِکَ، وَیَشْغَلَنى عَنْ عِبادَتِکَ،
پس دچارم مکن خدایا به کشیدن رنج آن که جلوگیریم کند از یاد تو و سرگرمم کند از پرستش تو
اَنْتَ الْعاصِمُ الْمانِعُ الدّافِعُ الْواقى مِنْ ذلِکَ کُلِّهِ،
تویى نگهدار و جلوگیر و دافع و حفظ کننده از اینها همه
اَسْئَلُکَ اللّهُمَّ الرَّفاهِیَةَ فى مَعیشَتى ما اَبْقَیْتَنى، مَعیشَةً اَقْوى بِها عَلى طاعَتِکَ، وَاَبْلُغُ بِها رِضْوانَکَ،
از تو خواهم خدایا رفاه (و فراخى) در زندگى تا در دنیا زنده ام دارى چنان که نیرو گیرم بدان بر پیرویت و برسانم بدان به خشنودیت
وَاَصیرُ بِها اِلى دارِ الْحَیَوانِ غَداً، وَلاتَرْزُقْنى رِزْقاً یُطْغینى، وَلاتَبْتَلِنى بِفَقْر اَشْقى بِهِ مُضَیَّقاً عَلَىَّ،
و در آیم بدان به خانه زندگى ابدى در فرداى قیامت و روزیم مکن آنچنان روزى که سرکشم کند و دچارم مکن به فقرى که بدبخت گردم و تنگ گیرد بر من،
اَعْطِنى حَظّاً وافِراً فى آخِرَتى، وَمَعاشاً واسِعاً هَنیئاً مَریئاً فى دُنْیاىَ،
عطا کن مرا بهره شایان در آخرتم و روزى فراخ و گوارا و لذیذى در دنیایم
وَلا تَجْعَلِ الدُّنْیا عَلَىَّ سِجْناً، وَلا تَجْعَلْ فِراقَها عَلَىَّ حُزْناً،
و دنیا را بر من زندان مکن و جدایى و فراقش را بر من اندوه منما
اَجِرْنى مِنْ فِتْنَتِها، وَاجْعَلْ عَمَلى فیها مَقْبُولاً، وَسَعْیى فیها مَشْکُوراً،
نگاهم دار از آشوبش و بگردان کارم را در آن پذیرفته و کوششم را در آن مورد قدردانى
اَللّهُمَّ وَمَنْ اَرادَنى بِسُوء فَاَرِدْهُ بِمِثْلِهِ،وَمَنْ کادَنى فیها فَکِدْهُ،
خدایا هرکه قصد سویى درباره من دارد تو با او چنان کن و هرکه درباره ام بداندیشى کند تو با او چنان کن
وَاصْرِفْ عَنّى هَمَّ مَنْ اَدْخَلَ عَلَىَّ هَمَّهُ، وَامْکُرْ بِمَنْ مَکَرَ بى، فَاِنَّکَ خَیْرُ الْماکِرینَ،
و بگردان از من اندوه کسى که وارد ساخته بر من اندوهش را و نقشه کش بدان که برایم نقشه کشید که تو ماهرتر از همه نقشه کشانى
وَافْقَأْ عَنّى عُیُونَ الْکَفَرَةِ الظَّلَمَةِ، وَالطُّغاةِ وَالْحَسَدَةِ،
و کور کن از من چشم کافران ستمگر و سرکشان و حسود را
اَللّهُمَّ وَاَنْزِلْ عَلَىَّ مِنْکَ السَّکینَةَ، وَاَلْبِسْنى دِرْعَکَ الْحَصینَةَ، وَاحْفَظْنى بِسِتْرِکَ الْواقى،
خدایا فروبار بر من از جانب خود آرامش و بپوشان بر من زره محکمت را و حفظ کن مرا به پوشش نگهدارنده ات
وَ جَلِّلْنى عافِیَتَکَ النّافِعَةَ، وَصَدِّقْ قَوْلى وَفِعالى، وَبارِکْ لى فى وُلْدى وَاَهْلى وَمالى،
و بپوشانم به تندرستى سودمندت و تصدیق کن گفتارم و کردارم را و برکت ده در فرزندان و خاندان و مالم
اَللّهُمَّ ما قَدَّمْتُ وَما اَخَّرْتُ، وَما اَغْفَلْتُ وَما تَعَمَّدْتُ وَما تَوانَیْتُ، وَما اَعْلَنْتُ وَما اَسْرَرْتُ، فَاغْفِرْهُ لى یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
خدایا آنچه من پیش انداختم یا پس انداختم و آنچه از روى غفلت یا از روى عمد انجام دادم و آنچه سستى کردم و آنچه آشکار کردم و آنچه در پنهان انجام دادم همه را بیامرز اى مهربانترین مهربانان.

 

دعاى 12

یکى از یاران امام محمّد باقر(علیه السلام) از آن حضرت نقل مى کند که فرمود: این دعا را بخوان:

اَللّهُمَّ اَوْسِعْ عَلَىَّ فى رِزْقى، وَامْدُدْ لى فى عُمُرى، وَاغْفِرْلى ذَنْبى،
خدایا وسعت ده در روزیم و دراز گردان عمرم را و بیامرز گناهم را
وَاجْعَلْنى مِمَّنْ تَنْتَصِرُ بِهِ لِدینِکَ، وَلا تَسْتَبْدِلْ بى غَیْرى.(1)
و بگردانم از کسانى که یارى دهى بدانها دینت را و مرا با دیگرى عوض مکن.

 

دعاى 13

روایت شده است که امام صادق(علیه السلام) پیوسته این دعا را مى خواندند:

یا مَنْ یَشْکُرُ الْیَسیرَ، وَیَعْفُو عَنِ الْکَثیرِ، وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ،
اى که از اندک سپاسگزارى کنى و از (جرم هاى) بسیار درگذرى و آمرزنده و مهربانى
اِغْفِرْلِىَ الذُّنُوبَ الَّتى ذَهَبَتْ لَذَّتُها، وَبَقِیَتْ تَبِعَتُها.(1)
بیامرز براى من گناهانى که خوشى و لذّتش رفته و بازخواست و کیفرش باقى مانده.

 

دعاى 14

همچنین روایت شده است که آن حضرت این دعا را مى خواندند:

یا نُورُ یا قُدُّوسُ، یا اَوَّلَ الاَْوَّلینَ، وَیا آخِرَ الاْخِرینَ، یا رَحْمنُ یا رَحیمُ،
اى نور و اى منزّه (از هر عیب) اى نخست پیشینیان و اى پایان پسینیان اى بخشاینده اى مهربان
اِغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُغَیِّرُ النِّعَمَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُحِلُّ النِّقَمَ،
بیامرز از من گناهانى را که نعمت ها را تغییر دهد و بیامرز از من گناهانى را که عذاب ها را فرو بارد
وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَهْتِکُ الْعِصَمَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُنْزِلُ الْبَلاءَ،
و بیامرز از من گناهانى را که پرده ها را بدرد و بیامرز برایم گناهانى را که بلا نازل کند
وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُدیلُ الاَْعْدآءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُعَجِّلُ الْفَنآءَ،
و بیامرز از من گناهانى را که قدرت را بدست دشمنان اندازد و بیامرز برایم گناهانى را که در نابودى شتاب کند
وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَقْطَعُ الرَّجآءَ، وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تُظْلِمُ الْهَوآءَ،
و بیامرز برایم گناهانى را که امید را قطع کند و بیامرز برایم گناهانى را که تاریک گرداند هوا را
وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَکْشِفُ الْغِطآءَ، وَاغْفِرْ لِـىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَرُدُّ الدُّعآءَ،
و بیامرز برایم گناهانى را که بالا زند پرده را و بیامرز از من گناهانى را که بازگرداند دعا را
وَاغْفِرْ لِىَ الذُّنُوبَ الَّتى تَرُدُّ غَیْـثَ السَّمآءِ.(1)
و بیامرز برایم گناهانى را که جلو گیرد از باران آسمان.

 

دعاى 15

در روایات آمده، این دعاى امیرالمؤمنین(علیه السلام) است:

اَللّهُمَّ کَتَبْتَ الاْثارَ، وَعَلِمْتَ الاَْخْبارَ، وَاطَّلَعْتَ عَلَى الاَْسْرارِ، فَحُلْتَ بَیْنَنا وَبَیْنَ الْقُلُوبِ،
خدایا نوشتى آثار را و دانستى اخبار را و مطلع گشتى بر اسرار و رازها پس حایل گشتى میان ما و دل ها
فَالسِّرُّ عِنْدَکَ عَلانِیَةٌ، وَالْقُلُوبُ اِلَیْکَ مُفْضاةٌ،
پس راز در پیش تو آشکار و دل ها بسویت کشیده شده
وَ اِنَّما اَمْرُکَ لِشَیْئ اِذا اَرَدْتَهُ اَنْ تَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ،
و جز این نیست که دستور تو درباره چیزى که بخواهى آن است که بدان بگویى باش و باشد
فَقُلْ بِرَحْمَتِکَ لِطاعَتِکَ اَنْ تَدْخُلَ فى کُلِّ عُضْو مِنْ اَعْضائى، وَلاتُفارِقَنى حَتّى اَلْقاکَ،
پس از روى مهرت طاعتت را بگو که درآید به هر عضوى از اعضاى من و از من جدا نگردد تا تو را دیدار کنم
وَ قُلْ بِرَحْمَتِکَ لِمَعْصِیَتِکَ اَنْ تَخْرُجَ مِنْ کُلِّ عُضْو مِنْ اَعْضائى،
و از روى مهرت به نافرمانیت فرمان ده که بیرون رود از هر عضوى از اعضاى من
فَلا تَقْرَبَنى حَتّى اَلْقاکَ، وَارْزُقْنى مِنَ الدُّنْیا، وَزَهِّدْنى فیها، وَلا تَزْوِها عَنّى وَرَغْبَتى فیها یا رَحْمنُ.(1)
و به من نزدیک نگردد تا تو را دیدار کنم و روزیم ده از دنیا و بى علاقه ام کن در آن و او را از من روگردان مکن در وقتى که بدان رغبت دارم اى بخشاینده.

 

دعاى 16

على بن ابراهیم به سند معتبر از عبدالرّحمن بن سیّابه روایت مى کند که امام صادق(علیه السلام) این دعا را به من مرحمت فرمود (دعایى که مضامین بسیار عالى دارد):

اَلْحَمْدُ للهِِ وَلِىِّ الْحَمْدِ وَاَهْلِهِ، وَمُنْتَهاهُ وَمَحَلِّهِ، اَخْلَصَ مَنْ وَحَّدَهُ،
ستایش خداى را که سرپرست ستایش و شایسته آن و منّت هاى آن و جایگاه آن است اخلاص دارد کسى که او را به یگانگى شناخت
وَاهْتَدى مَنْ عَبَدَهُ، وَفازَ مَنْ اَطاعَهُ، وَاَمِنَ الْمُعْتَصِمُ بِهِ،
و راه یافت کسى که پرستشش کرد و رستگار شد کسى که فرمانبریش کرد و امان یافت کسى که به او پناه برد
اَللّهُمَّ یا ذَا الْجُودِ وَالْمَجْدِ، وَالثَّنآءِ الْجَمیلِ وَالْحَمْدِ،
خدایا اى صاحب جود و شوکت و ستایش شایان و ستودگى
اَسْئَلُکَ مَسْئَلَةَ مَنْ خَضَعَ لَکَ بِرَقَبَتِهِ، وَرَغِمَ لَکَ اَنْفَهُ، وَعَفَّرَ لَکَ وَجْهَهُ،
از تو خواهم خواستن کسى که خاضع تو گشته با سر خود و به خاک مالیده در برابرت بینیش را و چهره خود به خاک ساییده
وَ ذَلَّلَ لَکَ نَفْسَهُ، وَفاضَتْ مِنْ خَوْفِکَ دُمُوعُهُ، وَتَرَدَّدَتْ عَبْرَتُهُ،
و خود را به خوارى انداخته و ریزان گشته از ترست اشک هایش و سرشک در دیده اش بغلتد
وَاعْتَرَفَ لَکَ بِذُنُوبِهِ، وَفَضَحَتْهُ عِنْدَکَ خَطیئَتُهُ، وَشانَتْهُ عِنْدَکَ جَریرَتُهُ،
و به گناهان خود در برابرت اعتراف دارد و خطایش او را در پیش تو رسوا کرده و زشتش کرده او را در نزد تو جنایتش
فَضَعُفَتْ عِنْدَ ذلِکَ قُوَّتُهُ، وَقَلَّتْ حیلَتُهُ، وَانْقَطَعَتْ عَنْهُ اَسْبابُ خَدایِعِهِ، وَاضْمَحَلَّ عَنْهُ کُلُّ باطِل،
و از این رو ناتوان گشته در این حال نیرویش، و کم شده چاره اش و منقطع گشته از او وسایل نیرنگ هایش و دور گشته از او هر باطلى
وَاَلْجَاَتْهُ ذُنُوبُهُ اِلى ذُلِّ مَقامِهِ بَیْنَ یَدَیْکَ، وَخُضُوعِهِ لَدَیْکَ، وَابْتِهالِهِ اِلَیْکَ،
و به ناچار کشانده است او را گناهانش به خوارى ایستادن در نزد تو و فروتنیش در نزد تو و زاریش به درگاهت
اَسْئَلُکَ اللّهُمَّ سُؤالَ مَنْ هُوَ بِمَنْزِلَتِهِ، اَرْغَبُ اِلَیْکَ کَرَغْبَتِهِ،
از تو خواهم خدایا خواستن کسى که او چنین است و مایلم به درگاهت چون میل او
وَ اَتَضَرَّعُ اِلَیْکَ کَتَضَرُّعِهِ، وَاَبْتَهِلُ اِلَیْکَ کَاَشَدِّ ابْتِهالِهِ،
و فروتنى کنم چون فروتنى او و زارى کنم به درگاهت به سخت ترین زارى او
اَللّهُمَّ فَارْحَمِ اسْتِکانَةَ مَنْطِقى، وَذُلَّ مَقامى وَمَجْلِسى، وَخُضُوعى اِلَیْکَ بِرَقَبَتى،
خدایا پس رحم کن به زار و نزارى گفتارم و خوارى جایگاه و مجلسم و فروتنیم به درگاهت به سر و گردنم
اَسْئَلُکَ اللّهُمَّ الْهُدى مِنَ الضَّلالَةِ، وَالْبَصیرَةَ مِنَ الْعَمى، وَالرُّشْدَ مِنَ الْغَوایَةِ،
از تو خواهم خدایا راهنمایى از گمراهى و بینایى از کورى و راهیابى از بیراهه رفتن
وَاَسْئَلُکَ اللّهُمَّ اَکْثَرَ الْحَمْدِ عِنْدَ الرَّخآءِ، وَاَجْمَلَ الصَّبْرِ عِنْدَ الْمُصیبَةِ،
و از تو خواهم خدایا ستایش بیشتر در هنگام آسایش و شکیبایى بهترى را در وقت مصیبت
وَاَفْضَلَ الشُّکْرِ عِنْدَ مَوْضِعِ الشُّکْرِ، وَالتَّسْلیمَ عِنْدَ الشُّبُهاتِ،
و سپاسگزارى کاملترى در جاى سپاسگزارى و تسلیم در پیش شبهه ها
وَاَسْئَلُکَ الْقُوَّةَ فى طاعَتِکَ، وَالضَّعْفَ عَنْ مَعْصِیَتِکَ، وَالْهَرَبَ اِلَیْکَ مِنْکَ،
و از تو خواهم نیرویى در فرمانبرداریت و سستى از انجام نافرمانیت و گریز بسوى خودت از (عذاب) تو
وَالتَقَرُّبَ اِلَیْکَ رَبِّ لِتَرْضى، وَالتَّحَرِّىَ لِکُلِّ ما یُرْضیکَ عَنّى فى اِسْخاطِ خَلْقِکَ، اِلْتِماساً لِرِضاکَ،
و تقرّب به درگاهت پروردگارا تا خشنود شوى و پیدا کردن هر چه تو را خشنود سازد از من در به خشم آوردن خلقت به خاطر تحصیل رضایت تو
رَبِّ مَنْ اَرْجُوهُ اِنْ لَمْ تَرْحَمْنى، اَوْ مَنْ یَعُودُ عَلَىَّ اِنْ اَقْصَیْتَنى،
پروردگارا به که امید داشته باشم اگر توام رحم نکنى یا کیست که به من توجه کند اگر تو دورم کنى
اَوْ مَنْ یَنْفَعُنى عَفْوُهُ اِنْ عاقَبْتَنى، اَوْ مَنْ امُلُ عَطایاهُ اِنْ حَرَمْتَنى،
یا کیست که گذشتش به من سود بخشد اگر تو کیفرم کنى یا آرزومند عطاى که شوم اگر تو محرومم کنى
اَوْ مَنْ یَمْلِکُ کَرامَتى اِنْ اَهَنْتَنى، اَوْ مَنْ یَضُرُّنى هَوانُهُ اِنْ اَکْرَمْتَنى،
یا کیست که بدست داشته باشد گرامى داشتنم را اگر تو خوارم کنى کیست که خوار کردنش به من زیان زند اگر تو گرامیم دارى
رَبِّ ما اَسْوَءَ فِعْلى، وَاَقْبَحَ عَمَلى، وَاَقْسى قَلْبى، وَاَطْوَلَ اَمَلى،
پروردگارا چه بد است رفتارم و چه زشت است کردارم و چه سخت است دلم و چه دراز است آرزویم
وَ اَقْصَرَ اَجَلى، وَاَجْرَأَنى عَلى عِصْیانِ مَنْ خَلَقَنى،
و کوتاه است عمرم و چه گستاخم بر نافرمانى آفریدگارم
رَبِّ وَما اَحْسَنَ بَلائَکَ عِنْدى، وَاَظْهَرَ نَعْمآئَکَ عَلَىَّ،
پروردگارا و چه نیکوست آزمایشت از من و آشکار است نعمتهایت بر من
کَثُرَتْ عَلَىَّ مِنْکَ النِّعَمُ فَما اُحْصیها، وَقَلَّ مِنّىِ الشُّکْرُ فیما اَوْلَیْتَنیهِ فَبَطِرْتُ بِالنِّعَمِ،
بسیار شد نعمت هاى تو بر من که شماره اش نتوانستم و اندک شد سپاسگزارى من در آنچه به من عطا کردى و سرمست شدم به نعمت هایت
وَتَعَرَّضْتُ لِلنِّقَمِ، وَسَهَوْتُ عَنِ الذِّکْرِ، وَرَکِبْتُ الْجَهْلَ بَعْدَ الْعِلْمِ، وَجُزْتُ مِنْ الْعَدْلِ اِلَى الظُّلْمِ،
و خود را در معرض کیفر تو قرار دادم و از یاد تو غافل شدم و به مَرکب جهل سوار شدم پس از دانایى و گذشتم از عدالت به سوى ظلم و ستم
وَ جاوَزْتُ الْبِرَّ اِلَى الاِْثْمِ، وَصِرْتُ اِلَى اللَّهْوِ مِنَ الْخَوْفِ وَالْحُزْنِ،
و تجاوز کردم از نیکى به گنهکارى و درافتادم به سرگرمى بجاى ترس و اندوه
فَما اَصْغَرَ حَسَناتى، وَاَقَلَّها فى کَثْرَةِ ذُ نُوبى، وَما اَکْثَرَ ذُنُوبى،
پس چه خُرد است نیکیهایم و اندک است آنها در مقابل بسیارى گناهانم
وَاَعْظَمَها عَلى قَدْرِ صِغَرِ خَلْقى، وَضَعْفِ رُکْنى،
و چه بزرگ است آنها در جنب خُردى خلقتم و ناتوانى بنیادم
رَبِّ وَما اَطْوَلَ اَمَلى فى قِصَرِ اَجَلى، وَاَقْصَرَ اَجَلى فى بُعْدِ اَمَلى، وَما اَقْبَحَ سَریرَتى وَعَلانِیَتى،
پروردگارا و چه دراز است آرزویم در مقابل کوتاهى عمرم و چه کوتاه است عمرم در دورى آرزویم و چه زشت است باطنم و ظاهرم
رَبِّ لا حُجَّةَ لى اِنِ احْتَجَجْتُ، وَلا عُذْرَلى اِنِ اعْتَذَرْتُ، وَلا شُکْرَ عِنْدى اِنِ ابْتَلَیْتُ وَاُولیتُ اِنْ لَمْ تُعِنّى عَلى شُکْرِ ما اَوْلَیْتَ،
پروردگارا حجّتى ندارم اگر حجّت بخواهم و عذرى ندارم اگر بخواهم عذرخواهى کنم و سپاسگزارى ندارم اگر مبتلا گردم و مورد احسان قرار گیرم اگر تو کمکم ندهى بر سپاسگزارى بدانچه احسانم کردى
رَبِّ ما اَخَفَّ میزانى غَداً اِنْ لَمْ تُرَجِّحْهُ، وَاَزَلَّ لِسانى اِنْ لَمْ تُثَبِّتْهُ، وَاَسْوَدَ وَجْهى اِنْ لَمْ تُبَیِّضْهُ،
پروردگارا چه سبک است ترازوى اعمالم فرداى قیامت اگر تو چربش نکنى و چه پرلغزش است زبانم اگر تونگاهش ندارى و چه سیاه است چهره ام اگر تو سفیدش نکنى
رَبِّ کَیْفَ لى بِذُنُوبِىَ الَّتى سَلَفَتْ مِنّى قَدْ هُدَّتْ لَها اَرْکانى،
پروردگارا چه کنم با گناهانى که از من در پیش گذشته و بنیادم براى آن درهم شکسته
رَبِّ کَیْفَ اَطْلُبُ شَهَواتِ الدُّنْیا، وَاَبْکى عَلى خَیْبَتى فیها، وَلا اَبْکى وَتَشْتَدُّ حَسَراتى عَلى عِصْیانى وَتَفْریطى،
پروردگارا چگونه مى جویم شهوات دنیا را و مى گریم بر کامیاب نشدنم در آنها ولى نمى گریم و سخت نمى شود افسوسم به نافرمانیم و کوتاهى کردنم
رَبِّ دَعَتْنى دَواعِى الدُّنْیا فَاَجَبْتُها سَریعاً، وَرَکَنْتُ اِلَیْها طآئِعاً، وَدَعَتْنى دَواعِى الاْخِرَةِ فَتَثَبَّطْتُ عَنْها،
پروردگارا انگیزه هاى دنیا مرا خواندند بشتاب پذیرفتم و به میل و رغبت بدانها دل بستم ولى چون دواعى آخرت مرا خواندند واپس کشیدم
وَ اَبْطَاْتُ فِى الاِْجابَةِ وَالْمُسارَعَةِ اِلَیْها، کَما سارَعْتُ اِلى دَواعىِ الدُّنْیا، وَحُطامِهَا الْهامِدِ، وَهَشیمِهَا الْبایِدِ، وَسَرابِهَا الذّاهِبِ،
و از پذیرفتنشان و شتافتن بسوى آنها کُندى کردم چنانچه شتافتم بسوى انگیزه هاى دنیا و متاع پوسیده اش و کالاى بى خاصیت و نابود شونده اش و سراب بى حقیقتش
رَبِّ خَوَّفْتَنى وَشَوَّقْتَنى، وَاحْتَجَجْتَ عَلَىَّ بِرِقّى، وَکَفَلْتَ لى بِرِزْقى،
پروردگارا مرا ترساندى و تشویقم کردى و دلیل آوردى به بندگیم و کفالت کردى روزیم را
فَاَمِنْتُ خَوْفَکَ، وَتَثَبَّطْتُ عَنْ تَشْویقِکَ، وَلَمْ اَتَّکِلْ عَلى ضِمانِکَ، وَتَهاوَنْتُ بِاحْتِجاجِکَ،
پس من از ترست ایمن گشتم و واپس کشیدم از تشویقت و اعتماد نکردم بر ضمانتت و سبک گرفتم دلیل آوردنت را
اَللّهُمَّ فَاجْعَلْ اَمْنى مِنْکَ فى هذِهِ الدُّنْیا خَوْفاً، وَحَوِّلْ تَثَبُّطى شَوْقاً، وَتَهاوُنى بِحُجَّتِکَ فَرَقاً مِنْکَ،
خدایا قرار ده ایمنیم را از تو در این دنیا ترس و تبدیل کن واپس کشیدنم را از شوق و سبک شمردنم را به دلیل تو هراسى از خودت
ثُمَّ رَضِّنى بِما قَسَمْتَ لى مِنْ رِزْقِکَ یا کَریمُ ]یا کَریمُ[،
سپس قانعم گردان بدانچه قسمتم کرده اى از روزیت اى بزرگوار
اَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الْعَظیمِ، رِضاکَ عِنْدَ السُّخْطَةِ، وَالْفَرْجَةَ عِنْدَ الْکُرْبَةِ، وَالنُّورَ عِنْدَ الظُّلْمَةِ، وَالْبَصیرَةَ عِنْدَ تَشَبُّهِ الْفِتْنَةِ،
از تو خواهم بنام بزرگت خشنودى تو را هنگام خشم و گشایش در هنگام گرفتارى و روشنى در وقت تاریکى و بینایى در وقت مشتبه شدن فتنه
رَبِّ اجْعَلْ جُنَّتى مِنْ خَطایاىَ حَصینَةً، وَدَرَجاتى فِى الْجِنانِ رَفیعَةً، وَاَعْمالى کُلَّها مُتَقَبَّلَةً، وَحَسَناتى مُضاعَفَةً زاکِیَةً،
پروردگارا قرار ده سپر مرا از خطاهایم محکم و درجه هایم را در بهشت بلند و کارهایم را همگى پذیرفته و کارهاى خوبم را چند برابر و پاک
اَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفِتَنِ کُلِّها، ما ظَهَرَ مِنْها وَما بَطَنَ، وَمِنْ رَفیعِ الْمَطْعَمِ وَالْمَشْرَبِ، وَمِنْ شَرِّ ما اَعْلَمُ وَمِنْ شَرِّ ما لا اَعْلَمُ،
پناه مى برم به تو از فتنه ها همه آنها چه آنچه آشکار است و چه پنهان و از خوراکى و آشامیدنى ممتاز و از شرّ آنچه مى دانم و از شرّ آنچه نمى دانم
وَاَعُوذُ بِکَ مِنْ اَنْ اَشْتَرِىَ الْجَهْلَ بِالْعِلْمِ، وَالْجَفا بِالْحِلْمِ، وَالْجَوْرَ بِالْعَدْلِ،
و پناه برم به تو از این که بخرم نادانى را به دانش و جفا را به بردبارى و ستم را به عدالت
وَالْقَطیعَةَ بِالْبِرِّ، وَالْجَزَعَ بِالصَّبْرِ، وَالْهُدى بِالضَّلالَةِ، وَالْکُفْرَ بِالاِْیمانِ.(1)
و بریدن از خویشان را به نیکوکارى و بى تابى را به شکیبایى یا هدایت را به گمراهى یا کفر را به ایمان.

 

دعاى 17

از ابن محبوب روایت شده که حضرت امام صادق(علیه السلام) این دعا را به شخصى تعلیم فرمود:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِرَحْمَتِکَ الَّتى لاتُنالُ مِنْکَ اِلاَّ بِرِضاکَ، وَالْخُرُوجَ مِنْ جَمیعِ مَعاصیکَ،
خدایا از تو خواهم بدان رحمتت که دست کسى بدان نرسد جز به خشنودى تو بیرون رفتن ازتمام نافرمانى هایت
وَالدُّخُولَ فى کُلِّ ما یُرْضیکَ، وَالنَّجاةَ مِنْ کُلِّ وَرْطَة، وَالْمَخْرَجَ مِنْ کُلِّ کَبیرَة اَتى بِها مِنّى عَمْدٌ،
و داخل شدن در هر چه تو را خشنود سازد و رهایى از هر ورطه و گرداب و درآمدن از هر گناه بزرگى که از روى عمد از من سرزده
اَوْ زَلَّ بِها مِنّى خَطَاٌ، اَوْ خَطَرَ بِها عَلَىَّ خَطَراتُ الشَّیْطانِ،
و یا خطایى مرا بدان لغزانده یا به دلم انداخته آن را وسوسه هاى شیطان
اَسْئَلُکَ خَوْفاً تُوقِفُنى بِهِ عَلى حُدُودِ رِضاکَ، وَتَشَعَّبَ بِهِ عَنّى کُلُّ شَهْوَة خَطَرَ بِها هَواىَ، وَاسْتُزِلَّ بِها رَأْیى لِیُجاوِزَ حَدَّ حَلالِکَ،
از تو خواهم ترسى که نگاه دارى مرا بوسیله آن بر مرزهاى خشنودیت و پراکنده سازى بدان وسیله از من هر خواهش نفسانى که به خاطرم اندازد هواى نفس و رأى من بلغزد تا از مرز حلال تو تجاوز کند
اَسْئَلُکَ اللّهُمَّ الاَْخْذَ بِاَحْسَنِ ما تَعْلَمُ، وَتَرْکِ سَیِّئِ کُلِّ ما تَعْلَمُ،اَوْ اَخْطَأُ مِنْ حَیْثُ لا اَعْلَمُ، اَوْ مِنْ حَیْثُ اَعْلَمُ،
از تو خواهم خدایا که مرا به بهترین چیزى که از من مى دانى بگیرى و واگذارى آن بدى ها را که همه آنها را مى دانى یا خطایى که کرده ام چه ندانسته انجام داده ام و چه دانسته
اَسْئَلُکَ السَّعَةَ فِى الرِّزْقِ، وَالزُّهْدَ فِى الْکَفافِ، وَالْمَخْرَجَ بِالْبَیانِ مِنْ کُلِّ شُبْهَة،
از تو خواهم فراخى در روزى و قناعت به همان مقدار کفایت و بیرون آمدن با روشنى و بصیرت از هر شبهه
وَالصَّوابَ فى کُلِّ حُجَّة، وَالصِّدْقَ فى جَمیعِ الْمَواطِنِ، وَاِنْصافَ النّاسِ مِنْ نَفْسى فیما عَلَىَّ وَلِى،
و درستى در هر دلیل و راستى در تمام جاها و انصاف دادن به مردم از خودم در آنچه به زیان و سود من است
وَالتَّذَلُّلَ فى اِعْطاءِ النَّصَفِ مِنْ جَمیعِ مَواطِنِ السَّخَطِ وَالرِّضا،
و رام بودن در دادن انصاف در تمام موارد خشم و رضا
وَتَرْکَ قَلیلِ الْبَغْىِ وَکَثیرِهِ فِى الْقَوْلِ مِنّى وَالْفِعْلِ، وَتَمامَ نِعْمَتِکَ فى جَمیعِ الاَْشْیآءِ،
و ترک کردن ستم کمش و زیادش در گفتار و کردار و کامل کردن نعمتت را در همه چیزها
وَالشُّکْرَ لَکَ عَلَیْها لِکَىْ تَرْضا وَبَعْدَ الرِّضا،
و سپاسگزاریت در برابر آنها تا حدّى که خشنود شوى و پس از خشنودى
وَاَسْئَلُکَ الْخِیَرَةَ فى کُلِّ ما یَکُونُ فیهِ الْخِیَرَةُ، بِمَیْسُورِ الاُْمُورِ کُلِّها لا بِمَعْسُورِها، یا کَریمُ یا کَریمُ یا کَریمُ،
و از تو خواهم خیر و خوبى در هر چیزى که در آن خیرى باشد به کارهاى آسان نه به دشوارش اى بزرگوار …
وَافْتَحْ لى بابَ الاَْمْرِ الَّذى فیهِ الْعافِیَةُ وَالْفَرَجُ، وَافْتَحْ لى بابَهُ، وَیَسِّرْلى مَخْرَجَهُ،
و بگشا برایم درب آن کارى را که در آن تندرستى و گشایش باشد و بگشا برایم درش را و آسان گردان برایم بیرون آمدنش را
وَ مَنْ قَدَّرْتَ لَهُ عَلَىَّ مَقْدُورَةً مِنْ خَلْقِکَ فَخُذْ عَنّى بِسَمْعِهِ وَبَصَرِهِ، وَلِسانِهِ وَیَدِهِ،
و هر که را مقدر کرده اى که بر من قدرتى داشته باشد از خلقت پس برگیر از من گوشش و چشمش و زبانش و دستش را
وَخُذْهُ عَنْ یَمینِهِ وَعَنْ یَسارِهِ، وَمِنْ خَلْفِهِ وَمِنْ قُدّامِهِ، وَامْنَعْهُ اَنْ یَصِلَ اِلَىَّ بِسُوء،
و برگیر او را از راستش و از چپش و از پشت سرش و از پیش رویش و جلوگیریش کن از این که بدى او به من برسد
عَزَّ جارُکَ، وَجَلَّ ثَنآءُ وَجْهِکَ، وَلا اِلهَ غَیْرُکَ، اَنْتَ رَبّى وَاَنَا عَبْدُکَ،
عزیز است پناهنده ات و برجسته است ثناى ذاتت معبودى جز تو نیست تویى پروردگار من و من بنده توام
اَللّهُمَّ اَنْتَ رَجآئى فى کُلِّ کُرْبَة، وَاَنْتَ ثِقَتى فى کُلِّ شِدَّة، وَاَنْتَ لى فى کُلِّ اَمْر نَزَلَ بى ثِقَةٌ وَعُدَّةٌ،
خدایا تویى امید من در هر گرفتارى و تویى محل اعتمادم در هر سختى و تو براى من در هر پیش آمدى که به من وارد آید پشت و ذخیره اى
فَکَمْ مِنْ کَرْب یَضْعُفُ عَنْهُ الْفُؤادُ، وَتَقِلُّ فیهِ الحیلَةُ، وَیَشْمَتُ بِهِ الْعَدُوُّ،
چه بسیار گرفتارى که ناتوان آمد از آن دل و کم شد در آن چاره و شماتت کرد بدان دشمن
وَ تُعْیى فیهِ الاُْمُورُ، اَنْزَلْتُهُ بِکَ، وَشَکَوْتُهُ اِلَیْکَ، راغِباً اِلَیْکَ فیهِ عَمَّنْ سِواکَ، قَدْ فَرَّجْتَهُ وَکَفَیْتَهُ،
و درمانده شد از آن وسایل و من به درگاهت آوردم و شکوه اش به تو کردم و رو گردانم در آن از غیر تو و تو آن را از من دور کردى و کفایت فرمودى
فَاَنْتَ وَلىُّ کُلِّ نِعْمَة، وَصاحِبُ کُلِّ حاجَة، وَمُنْتَهى کُلِّ رَغْبَة، فَلَکَ الْحَمْدُ کَثیراً، وَلَکَ الْمَنُّ فاضِلاً.(1)
پس تویى سرپرست هر نعمت و صاحب هر حاجت و سرحد هر اشتیاق و تو را حمد بسیار و تو راست منّتى فزون.

 

دعاى 18

به سند معتبر روایت شده که حضرت امام صادق(علیه السلام) این دعا را به ابوبصیر یاد داد:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ قَوْلَ التَّوّابینَ وَعَمَلَهُمْ، وَنُورَ الاَْنْبِیآءِ وَصِدْقَهُمْ،
خدایا از تو خواهم گفتار توبه کنندگان و کردارشان را و روشنى پیمبران و راستگویى شان را
وَنَجاةَ الْمُجاهِدینَ وَثَوابَهُمْ، وَشُکْرَ الْمُصْطَفَیْنَ وَنَصیحَتَهُمْ، وَعَمَلَ الذّاکِرینَ وَیَقینَهُمْ،
و نجات جهاد کنندگان وپاداش نیک آنها را و سپاسگزارى برگزیدگان و خیرخواهیشان را و کردار یادکنندگان تو و یقینشان را
وَاِیمانَ الْعُلَمآءِ وَفِقْهَهُمْ، وَتَعَبُّدَ الخاشِعینَ وَتَواضُعَهُمْ، وَحُکْمَ الْفُقَهآءِ وَسیرَتَهُمْ،
و ایمان مردمان دانشمند و فهم آنها را و عبادت خاشعان و فروتنیشان را و فرزانگى مردمان فقیه و راه و روششان را
وَخَشْیَةَ الْمُتَّقینَ وَرَغْبَتَهُمْ، وَتَصْدیقَ الْمُؤْمِنینَ وَتَوَکُّلَهُمْ، وَرَجآءَ الْمُحْسِنینَ وَبِرَّهُمْ،
و ترس پرهیزکاران و شوقشان را و ایمان قلبى مؤمنان و توکّل آنها را و امیدوارى نیکوکاران و نیکوکاریشان را
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ ثَوابَ الشّاکِرینَ، وَمَنْزِلَةَ الْمُقَرَّبینَ، وَمُرافَقَةَ النَّبِیّینَ،
خدایا من از تو خواهم پاداش نیک سپاسگزاران را و منزلت و مقام مقرّبان را و رفاقت با پیمبران
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ خَوْفَ الْعامِلینَ لَکَ، وَعَمَلَ الْخآئِفینَ مِنْکَ، وَخُشُوعَ الْعابِدینَ لَکَ، وَیقینَ الْمُتَوَکِّلینَ عَلَیْکَ، وَتَوَکُّلَ الْمُؤْمِنینَ بِکَ،
خدایا از تو درخواست کنم ترس کار کنندگان براى تو و عمل ترسناکان از تو و خشوع عبادت کنندگانت را و یقین توکل کنندگان بر تو و توکل مؤمنان به تو
اَللّهُمَّ اِنَّکَ بِحاجَتى عالِمٌ غَیْرُ مُعَلَّم، وَاَنْتَ لَها واسِعٌ غَیْرُ مُتَکلِّف، وَاَنْتَ الَّذى لایُحْفیکَ سائِلٌ،
خدایا تو به حاجت من دانایى بى آن که به تو یاد دهند و تو به برآوردنش توانایى بى آن که به رنج درافتى و تویى که درمانده ات نکند خواهنده
وَلایَنْقُصُکَ نائِلٌ، وَلا یَبْلُغُ مِدْحَتَکَ قَوْلُ قائِل، اَنْتَ کَما تَقُولُ وَفَوْقَ ما نَقُولُ،
و کم و کاستت نکند عطا و بخشش و به مدحت تو نرسد گفتار گوینده و تو چنانى که گویى برتر از آنى که ما گوییم
اَللّهُمَّ اجْعَلْ لى فَرَجَاً قَریباً، وَاَجْراً عَظیماً، وَسِتْراً جَمیلاً،
خدایا قرار ده برایم گشایشى نزدیک و پاداشى بزرگ و پوششى زیبا
اَللّهُمَّ اِنَّکَ تَعْلَمُ اَنّى عَلى ظُلْمى لِنَفْسى، وَاِسْرافى عَلَیْها، لَمْ اَتّخِذْ لَکَ ضِدّاً وَلا نِدّاً، وَلا صاحِبَةً وَلا وَلَداً،
خدایا تو مى دانى که من با این که بر خود ستم کردم و زیاده روى کردم ولى دشمن و شریکى برایت نگرفته ام و نه همسر و نه فرزندى
یا مَنْ لا تُغَلِّطُهُ الْمَسآئِلُ، وَیا مَنْ لایَشْغَلُهُ شَىْءٌ عَنْ شَىْء، وَلاسَمْعٌ عَنْ سَمْع، وَلابَصَرٌ عَنْ بَصَر، وَلایُبْرِمُهُ اِلْحاحُ الْمُلِحّین،
اى که به غلط نیندازد او را درخواست ها و اى که سرگرمش نکند چیزى از چیز دیگر و نه شنیدنى از شنیدن دیگر و نه دیدنى از دیدن دیگر و اى که به ستوهش نیاورد اصرار اصرارکننده
اَسْئَلُکَ اَنْ تُفَرِّجَ عَنّى فى ساعَتى هذِهِ، مِنْ حَیْثُ اَحْتَسِبُ، وَمِنْ حَیْثُ لا اَحْتَسِبُ،
از تو خواهم که بگشایى از من در این ساعت از جایى که گمان دارم و از جایى که گمان ندارم
اِنَّکَ تُحْیىِ الْعِظامَ وَهِىَ رَمیمٌ، وَاِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء قَدیرٌ،
تو زنده کنى استخوان هاى پوسیده را و تو بر هر چیز توانایى
یا مَنْ قَلَّ شُکْرى لَهُ فَلَمْ یَحْرِمْنى، وَعَظُمَتْ خَطیئَتى فَلَمْ یَفْضَحْنى،
اى که کم شد براى او سپاسگزارى من و با این حال محرومم نکنى و بزرگ شد خطایم ولى رسوایم نکنى
وَرَانى عَلَى الْمَعاصى فَلَمْ یَجْبَهْنى، وَخَلَقَنى لِلَّذى خَلَقَنى لَهُ، فَصَنَعْتُ غَیْرَ الَّذى خَلَقَنى لَهُ،
و دیدى مرا بر گناهان و برویم نیاوردى و مرا آفریدى براى آنچه آفریدى ولى من براى چیز دیگرى کار کردم
فَنِعْمَ الْمَوْلى اَنْتَ یا سَیِّدى، وَبِئْسَ الْعَبْدُ اَنَا وَجَدْتَنى، وَنِعْمَ الطّالِبُ اَنْـتَ رَبّـى، وَبِئسَ الْمَطْلُوبُ اَلْـفَیْتَنى،
چه نیکو سرپرستى هستى تو اى آقاى من و چه بد بنده اى یافتى مرا و تو نیکو خواستارى اى پروردگار من ولى به بد خواسته اى برخوردى
عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ وَابْـنُ اَمَتِـکَ بَـیْـنَ یَدَیْکَ، ما شِئْتَ صَنَعْتَ بى،
بنده ات و فرزند بنده و فرزند کنیزت در پیش روى تو است هر چه خواهى درباره ام انجام دهى
اَللّهُمَّ هَدَأَتِ الاَْصْواتُ، وَسَکَنَتِ الْحَرَکاتُ، وَخَلا کُلُّ حَبیب بِحَبیبِهِ، وَخَلَوْتُ بِکَ،
خدایا آوازها خاموش گشته و جنبش ها آرام شده و هر دوستى با دوست خود خلوت کرده و من نیز با تو خلوت کرده ام
اَنْتَ الْمَحْبُوبُ اِلَىَّ، فَاجْعَلْ خَلْوَتى مِنْکَ اللَّیْلَةَ الْعِتْقَ مِنَ النّارِ،
که تویى دوست من پس نتیجه این خلوت کردنم را در این شب، آزادى از آتش برایم مقرّر دار
یا مَنْ لَیْسَتْ لِعالِم فَوْقَهُ صِفَةٌ، یا مَنْ لَیْسَ لِمَخْلُوق دُونَهُ مَنَعَةٌ،
اى که نیست براى هیچ دانشمندى برتر از او وصفى و اى که نیست براى هیچ مخلوقى در برابر او مانع و نیرویى
یا اَوَّلُ قَبْلَ کُلِّ شَىْء، وَیا آخِرُ بَعْدَ کُلِّ شَىْء، یا مَنْ لَیْسَ لَهُ عُنْصُرٌ، وَیا مَنْ لَیْسَ لاِخِرهِ فَنآءٌ،
اى نخست پیش از هر چیز و اى آخر پس از هر چیز اى که نیست براى او عنصرى و اى که نیست براى پایانش فنا و نیستى
وَ یا اَکْمَلَ مَنْعُوت، وَیا اَسْمَحَ الْمُعْطینَ، وَیا مَنْ یَفْقَهُ بِکُلِّ لُغَة یُدْعى بِها،
و اى کاملترین توصیف شدگان و اى بخشاینده ترین عطاکنندگان و اى که مى فهمد به هر زبانى که او را بدان خوانند
وَ یا مَنْ عَفْوُهُ قَدیمٌ، وَبَطْشُهُ شَدیدٌ، وَمُلْکُهُ مُسْتَقیمٌ،
اى که گذشتش دیرینه و حمله اش سخت و فرمانرواییش پایدار است
اَسْئَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذى شافَهْتَ بِهِ مُوسى، یا اَللهُ یا رَحْمنُ یا رَحیمُ، یا لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ،
از تو خواهم به آن نامت که بىواسطه سخن گفتى بدان با موسى اى خدا اى بخشاینده اى مهربان اى که معبودى جز تو نیست
اَللّهُمَّ اَنْتَ الصَّمَدُ، اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تُـدْخِلَـنىِ الْجَنَّـةَ بِرَحْمَتِـکَ.(1)
خدایا تویى بى نیاز از تو خواهم که درود فرستى بر محمّد و آل محمّد و مرا به رحمت خود داخل بهشت گردانى.

 

دعاى 19

مرحوم «کفعمى» دعایى را از امام زین العابدین(علیه السلام) نقل کرده است که براى استجابت دعاها بسیار ارزشمند است:

اِلهى کَیْفَ اَدْعُوکَ وَاَنـَا اَنـَا، وَکَیْفَ اَقْطَعُ رَجآئى مِنْکَ وَاَنْتَ اَنْتَ،
خدایا چه سان بخوانمت با این که من همان من (گنهکار) هستم و چه سان امیدم را از تو ببرم با این که تو همان تویى (که با همه مهربانى)
اِلهى اِذا لَمْ اَسْئَلْکَ فَتُعْطِیَنى، فَمَنْ ذَا الَّذى اَسْئَلُهُ فَیُعْطینى،
خدایا من اگر از تو نخواهم که به من بدهى پس کیست آن کسى که از او بخواهم تا به من بدهد
اِلهى اِذا لَمْ اَدْعُوکَ فَتَسْتَجیبَ لى، فَمَنْ ذَا الَّذى اَدْعُوهُ فَیَسْتَجیبُ لى،
خدایا اگر تو را نخوانمت که دعایم را مستجاب کنى پس کیست آن کس که بخوانمش تا دعایم را مستجاب کند
اِلهى اِذا لَمْ اَتَضرَّعْ اِلَیْکَ فَتَرْحَمَنى، فَمَنْ ذَا الَّذى اَتَضرَّعُ اِلَیْهِ فَیَرْحَمُنى،
خدایا اگر به درگاه تو زارى نکنم که به من رحم کنى پس کیست که به درگاهش زارى کنم تا به من رحم کند
اِلهى فَکَما فَلَقْتَ الْبَحْرَ لِمُوسى عَلَیْهِ السَّلامُ وَنَجَّیْتَهُ، اَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد،
خدایا هم چنان که شکافتى دریا را براى موسى علیه السلام و او را نجات دادى از تو مى خواهم که درود فرستى بر محمّد و آل محمّد
واَنْ تُنَجِّیَنى مِمّا اَنـَا فیهِ، وَتُفَرِّجَ عَنّى فَرَجاً عاجِلاً غَیْرَ آجِل، بِفَضْلِکَ وَرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.(1)
و مرا از آنچه در آن گرفتارم نجات بخشى و گشایش فورى به من عطا کنى نه گشایش مدت دار، به فضل و رحمتت اى مهربانترین مهربانان.

 

دعاى 20

مرحوم «کفعمى» دعایى را از امام موسى کاظم(علیه السلام) نقل کرده است و گفته: این دعا، عظیم الشأن و سریع الاجابه است (به زودى به اجابت مى رسد) و آن دعا، این است:

اَللّهُمَّ اِنّى اَطَعْتُکَ فى اَحَبِّ الاَْشْیآءِ اِلَیْکَ وَهُوَ التَّوْحیدُ، وَلَمْ اَعْصِکَ فى اَبْغَضِ الاَْشْیآءِ اِلَیْکَ وَهُوَ الْکُفْرُ،
خدایا همانا من در محبوبترین چیزها در نزد تو که عبارت از توحید و یگانگیت بود از تو پیروى کردم و در مبغوض ترین چیزها در نزدت که عبارت از کفر به تو بود نافرمانیت نکردم
فَاغْفِرْ لى ما بَیْنَهُما، یا مَنْ اِلَیْهِ مَفَرّى، آمِنّى مِمّا فَزِعْتُ مِنْهُ اِلَیْکَ،
پس آنچه دراین میان است ازگناهانم بیامرز اى که بسوى اوست گریزگاه من مرا از آنچه به خاطر آن بسویت پناه آوردم امان بخش
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِىَ الْکَثیرَ مِنْ مَعاصیکَ، وَاقْبَلْ مِنِّى الْیَسیرَ مِنْ طاعَتِکَ،
خدایا بیامرز گناهان بسیارم را و بپذیر از من طاعت اندکم را
یا عُدَّتى دُونَ الْعُدَدِ، وَیا رَجآئى وَالْمُعْتَمَدَ، وَیا کَهْفى وَالسَّنَدَ، وَیا واحِدُ یا اَحَدُ،
اى ذخیره در مقابل سایر ذخیره ها و اى مایه امید و تکیه گاه من و اى پناهگاه و نگهبانم و اى یگانه اى یکتا
یا قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ، اَللهُ الصَّمَدُ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ،
اى آن که در وصف خود به پیغمبرت گفتى بگو او خداى یکتاست خدا بى نیاز است، نزاید و نه زاییده شده و نیست برایش همتا و مانندى هیچ کس
اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مَنِ اصْطَفَیْتَهُمْ مِنْ خَلْقِکَ، وَلَمْ تَجْعَلْ فى خَلْقِکَ مِثْلَهُمْ اَحَداً، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ، وَاَنْ تَفْعَلَ بى ما اَنْتَ اَهْلُهُ،
از تو مى خواهم به حقّ آنان که از میان خلق خود آنها را برگزیدى و در خلق خود هیچ کس را مانند ایشان نکردى که درود فرستى بر محمّد و آل او و درباره من انجام دهى آنچه را تو شایسته آنى
اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِالْوَحْدانِیَّةِ الْکُبْرى، وَبِالْمُحَمَّدِیَّةِ الْبَیْضآءِ، وَالْعَلَوِیَّةِ الْعُلْیا،
خدایا از تو خواهم به حق مقام وحدانیّت و یکتایى بزرگ خودت و به مقام محمّدى آن مقام تابنده و به مقام علوى آن مقام والا
وَبِجَمیعِ مَااحْتَجَجْتَ بِهِ عَلى عِبادِکَ، وَبِالاِْسْمِ الَّذِى حَجَبْتَهُ عَنْ خَلْقِکَ، فَلَمْ یَخْرُجْ مِنْکَ اِلاَّ اِلَیْکَ،
و به تمام حجّت هاى خود بر بندگانت و به حقّ آن نامى که از خلق خود پنهان داشتى که اظهار نشود از تو مگر بخودت
صَلِّ عَلى مُحَمِّد وَآلِهِ، وَاجْعَلْ لى مِنْ اَمْرى فَرَجاً وَمَخْرَجاً،
که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد و براى من در کارم گشایش و راه نجاتى قرار دهى
وَارْزُقْنى مِنْ حَیْثُ اَحْتَسِبُ وَمِنْ حَیْثُ لا اَحْتَسِبُ، اِنَّکَ تَرْزُقُ مَنْ تَشآءُ بِغَیْرِ حِساب.
و به من روزى دهى از آن جا که گمان دارم و از آن جا که گمان ندارم که تو روزى دهى هر که را بخواهى بى حساب.
آنگاه حاجت خود را بطلب.(1)

 

دعاى 21
از امام موسى بن جعفر(علیهما السلام) نقل شده است که آن حضرت به یکى از یاران خود فرمود: هر وقت از خداوند متعال حاجتى را بخواهى، بگو:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّد وَعَلِىٍّ، فَاِنَّ لَهُما عِنْدَکَ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ، وَقَدْراً مِنَ الْقَدْرِ،
خدایا به حقّ محمّد و على که نزد تو شأن و منزلت و قدر بزرگى دارند
فَبِحَقِّ ذلِکَ الشَّأْنِ، وَبِحَقِّ ذلِکَ الْقَدْرِ، اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاَنْ تَفْعَلَ بى کَذا وَکَذا(1)
از تو مى خواهم به حق آن شأن و به حق آن قدر بزرگى که بر محمّد و آل محمّد درود فرستى و این کار را برایم انجام دهى.
(به جاى کذا و کذا، حاجت خود را از خداوند بخواه)

 

دعاى 22

مرحوم «سیّد بن طاووس» در کتاب «مهج الدعوات» از امام محمّدباقر(علیه السلام) روایت کرده است که آن حضرت فرمود: جبرئیل خدمت رسول خدا(صلى الله علیه وآله) آمد و عرض کرد: اى پیامبر خدا، من هیچ پیامبرى را به قدر تو دوست نداشته ام، لذا این دعا را به تو مى آموزم و آن را بسیار بگو:

اَللّهُمَّ اِنَّکَ تَرى وَلا تُرى، واَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الاَْعْلى، وَاَنَّ اِلَیْکَ الْمُنْتَهى وَالرُّجْعى،
خدایا تو مى بینى و دیده نمى شوى تو در برترین دیدگاه ها هستى و همانا سیر خلق و بازگشتشان بسوى توست
واَنَّ لَکَ الاْخِرَةَ وَالاُْولى، واَنَّ لَکَ الْمَماتَ وَالْمَحْیا، وَرَبِّ اَعُوذُ بِکَ اَنْ اُذَلَّ اَوْ اُخْزى.(1)
و از آن توست آخرت و دنیا و براستى مرگ و زندگى بدست توست پروردگارا پناه مى برم به تو از این که خوار شوم یا رسوا گردم.

 

دعاى 23

مرحوم «شیخ کلینى» و دیگران روایت کرده اند که امام صادق(علیه السلام) به «زراره» (یکى از یاران جلیل القدرش) فرمود: در زمان غیبت و امتحان شیعه، این دعا را بخوان:

اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَکَ لَمْ اَعْرِفْ نَبِیَّکَ،
خدایا خودت را به من بشناسان که اگر خودت را نشناسانى پیامبرت را نشناسم خدایا
اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَکَ لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَکَ،
رسولت را به من بشناسان که اگر رسولت را نشناسانى حجّتت را نشناسم خدایا
اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَکَ، فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دینى.(1)
حجّتت را به من بشناسان که اگر نشناسانى از دین خود گمراه گردم.

 

دعاى 24

روایت شده است امیرالمؤمنین(علیه السلام) مردى را دید که از روى دفترى دعایى طولانى را (به زحمت) مى خواند; امام(علیه السلام) به او فرمود: اى مرد خدا! آن خدایى که این دعاى طولانى را مى شنود، به دعاى کم و کوتاه نیز پاسخ مى دهد (یعنى نیازى به خواندن این همه دعاى طولانى نیست) آن مرد عرض کرد: اى مولاى من، چه کنم؟ فرمود: این کلمات (کوتاه و پرمحتوا) را بخوان:

اَلْحَمْدُ للهِِ عَلى کُلِّ نِعْمَة، وَاَسْئَلُ اللهَ مِنْ کُلِّ خَیْر، وَاَعُوذُ بِاللهِ مِنْ کُلِّ شَرٍّ، وَاَسْتَغْفِرُ اللهَ مِنْ کُلِّ ذَنْب.(1)
ستایش خداى را بر هر نعمتى و از او خواهم هر خیرى را و پناه برم به خدا از هر شرّى و آمرزش خواهم از خدا از هر گناهى.

 

دعاى 25
گروهى از بزرگان یاران امام صادق(علیه السلام) دعاى پرمحتواى زیر را از آن حضرت نقل کردند. امام(علیه السلام)فرمود: در شگفتم از کسى که از چهارچیز مى ترسد چرا به چهار ذکر (آیه از قرآن مجید) پناه نمى برد; نخست: تعجّب مى کنم از کسى که از دشمن مى ترسد چرا به این ذکر پناه نمى برد: «حَسْبُنَا اللهُ وَنِعْمَ الْوَکِیلُ; خدا ما را کفایت مى کند و او بهترین حامى ماست».(1) زیرا خداوند در پى آن مى فرماید: «به خاطر این دعا آن گروه از مؤمنان، با نعمت و فضل پروردگار (از میدان نبرد، سالم) بازگشتند در حالى که هیچ ناراحتى به آنان نرسید».(2)
دیگر این که در شگفتم از کسى که غم و اندوهى به او رسیده چگونه به این ذکر پناه نمى برد: «لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ، سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمِینَ; خداوندا جز تو معبودى نیست منزّهى، من از ستمکاران بودم (مرا ببخش و از این اندوه رهایى ده)»(3) زیرا خداوند در پى آن مى فرماید: «ما او را (اشاره به یونس(علیه السلام) است) از آن اندوه نجات بخشیدیم و همین گونه مؤمنان را نجات مى دهیم».(4)
و نیز در شگفتم از کسى که در برابر توطئه خطرناکى قرار گرفته چگونه به این ذکر پناه نمى برد: «اُفَوِّضُ اَمْرِی اِلَى اللهِ اِنَّ اللهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ; من کار خود را به خدا واگذار مى کنم زیرا خداوند نسبت به بندگانش بیناست».(5) خداوند در پى آن مى فرماید: «خداوند او را (اشاره به مؤمن آل فرعون) از نقشه هاى شوم آنها (فرعونیان) رهایى بخشید».(6)
و نیز در شگفتم از کسى که مواهب دنیوى از خدا مى خواهد چرا از این ذکر استفاده نمى کند: «ماشاءَ اللهُ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللهِ; آنچه خدا بخواهد انجام مى گیرد هیچ قوّت و قدرتى جز از ناحیه خدا نیست»(7) زیرا خداوند در پى آن مى فرماید: «… امید دارم پروردگارم بهتر از باغ تو به من دهد».(8) (اشاره به دو دوستى که یکى با ایمان بود و فقیر و دیگرى ثروتمند و ضعیف الایمان).(9)
یادآورى: براى طلب حاجات و حل مشکلات نمازهایى نیز وارد شده است (به بخش هفتم، نمازهاى مستحب، صفحه 1061 مراجعه فرمایید).

 

فهرست کامل مفاتیح الجنان