خوش‌بینی راهکار سوم برای کارآمدی نظام خانواده
برای پدیدآیی حالت خوش‌بینی، زن و شوهر باید در ابتدای زندگی نهایت تلاش خود را برای شناخت یکدیگر مصروف نمایند وموازین اخلاقی را در همه رفتارها رعایت کنند.
خوش‌بینی راهکار سوم برای کارآمدی نظام خانواده
راهکار سوم : خوش بینی
راهکار سوم برای کارآمدی و موفقیت اعضای خانواده خوش‌بینی نسبت به یکدیگر است. خوش‌بینی و گمان نیکو نسبت به یکدیگر ، نسبت به حوادث و مسائل زندگی و نسبت به خداوند در سلامت خانواده نقش مهمی دارد. در زندگی خانوادگی خوش‌بینی در پیشگیری و حل بسیاری از مشکلات موثر است.
برای پدیدآیی حالت خوش‌بینی، زن و شوهر باید در ابتدای زندگی نهایت تلاش خود را برای شناخت یکدیگر مصروف نمایند وموازین اخلاقی را در همه رفتارها رعایت کنند. اعضای خانواده با رعایت این شرایط و در سایه اعتماد متقابل میتوانند در جهت دوری از بدگمانی و ایجاد خوش‌بینی در یکدیگر تلاش کنند.
خوش‌بینی موثر در موفقیت و کارآیی خانواده را در سه بعد می‌توان بررسی کرد:
۱– خوش‌بینی نسبت به برادران دینی(اعضای خانواده):
در متون دینی بر خوش‌بینی نسبت به برادران دینی وتفسیر و تعبیر رفتار آنها به بهترین وجه تأکید و به صراحت از افراد خواسته شده از بدگمانی دوری کنند.
یعنى هر گفتار و کردارى که از برادرت صادر شود آن را حمل بر وجه احسن کن گرچه به ظاهر خوب نباشد و از آن بازرسى مکن تا دلیلى قطعى و مانع تأویل به دستِ تو آید زیرا گمان بسا خطا باشد و وارسى هم غدقن است چنانچه خدا فرموده است: «به راستى بعضى گمانها گناه است» و سپس فرمود: «وارسى نکنید»[1].
این جمله در نهج البلاغه از حضرت امیر المومنین علیه السلام نقل شده است و حاصلش این است که: هر گاه کلمهاى که دو توجیه دارد از برادر دینی‌ات صادر شود بر تو لازم است که آن را به خوبى تفسیر کنى گرچه معنى مجازى باشد یا به کنایه و توریه بر آن دلالت کند و قرینه هم نباشد خصوص اگر خودش مدعى شود که همان معنای خوب را قصد کرده است.
در حدیثى از پیغمبر گرامى اسلام صل الله علیه و آله مىخوانیم:
سه چیز است که وجود آن در مؤمن پسندیده نیست، و راه فرار دارد، از جمله سوء ظن است که راه فرارش این است که به آن جامه عمل نپوشاند[2].
فضای روانشناختی خانواده باید به گونه‌ای باشد که افراد، بیشتر به جنبه‌های مثبت یکدیگر توجه کرده و نکات منفی را بیش از حد بزرگ‌نمایی نکنند تا اینکه اعتماد متقابل تقویت شود و زمینه خوش‌بینی افراد به هم فراهم شود.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
۱- قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی کَلَامٍ لَهُ ضَعْ أَمْرَ أَخِیکَ عَلَى أَحْسَنِهِ حَتَّى یَأْتِیَکَ مَا یَغْلِبُکَ مِنْهُ وَ لَا تَظُنَّنَّ بِکَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَخِیکَ سُوءاً وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِی الْخَیْرِ مَحْمِلًا. الکافی (ط – الإسلامیة)، ج۲، ص: ۳۶۲
۲- ثلاث فى المؤمن لا یستحسن، و له منهن مخرج، فمخرجه من سوء الظن ان لا یحققه. محجة البیضاء؛ جلد ۵ صفحه۲۶۹.
خوش‌بینی نسبت به مسائل زندگی خانوادگی:
خوش‌بینی نسبت به مسائل زندگی و تبیین‌های خوش‌بینانه از حوادث ناخوشایند در توانایی رویارویی با مشکلات تأثیر عمده‌ای می‌گذارد. در مقابل، تبیین‌های بدبینانه ممکن است افراد را دچار حالت‌های عاطفی منفی و در نتیجه، بازداری ایمنی کند که در این حالت، احتمال بروز بیماری‌های جسمی نیز بیشتر می‌شود.
خوش‌بینی، فرد را به تلاش بیشتر برای طراحی نقش‌هایی برای حل مشکل سوق می‌دهد، این دیدگاه مثبت در زندگی با تأثیر بر حالات عاطفی، روابط اعضای خانواده را با یکدیگر بهبود می‌بخشد[1].
۱- برای مطالعه بیشتر به کتاب روانشناسی سلامت ج۲ ص۵۸۲-۵۸۴ مراجعه فرمایید.
خوش‌بینی و خوش‌گمانی نسبت به خداوند متعال:
فرد معتقد به خداوند، او را در همه‌ی امور جهان و زندگی انسان‌ها بسیار تأثیرگذار می‌داند، حال اگر نسبت به این تنها قدرت عالم خداوند متعال، خوش‌بین نباشد و ناامیدی در او غلبه پیدا کند، در همه مسائل زندگی و مشکلات خانوادگی درمانده خواهد شد و هیچ رفتار مفید وسازنده‌ای نمی‌تواند انجام دهد. از این رو، بدبینی به خداوند از بزرگترین گناهان شمرده شده است: أکبر الکبائر سوء الظّنّ باللَّه. بدترین گناهان بزرگ بدگمانى به خداست[1].
اولیا دین علیهم السلام به طرق مختلف، به خوش‌گمانی نسبت به خداوند عزیز متعال تشویق کرده‌اند:
ْ امام رضا علیه السلام می‌فرمایند: نسبت به خداوند حسن ظن داشته باشید که خداوند فرموده من نزد ظن و گمان بنده خود هستم اگر گمان نیکو به من داشته باشد به او خوبی می‌رسد و اگر گمان بد داشته باشد به او بدی می‌رسد[2].
امام صادق علیه السلام در تعریف خوش‌گمانی به خداوند می‌فرمایند: حسن ظن به خدا این است که فقط و فقط به خدا امید داشته باشی و از هیچ چیز نترسی الّا از گناه و نافرمانی خدا[3].
۱- نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلى الله علیه و آله)، ص: ۲۳۶
۲- أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ: أَحْسِنِ الظَّنَّ بِاللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِی بِی إِنْ خَیْراً فَخَیْراً وَ إِنْ شَرّاً فَشَرّاً. وسائل الشیعة، ج۱۵، ص: ۲۲۹
۳- قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ حُسْنُ الظَّنِّ بِاللَّهِ أَنْ لَا تَرْجُوَ إِلَّا اللَّهَ وَ لَا تَخَافَ إِلَّا ذَنْبَکَ. وسائل الشیعة، ج۱۵، ص: ۲۳۰
