انتحال ملاصدرا از نگاه آیت الله سیدان

… شروح مختلفی که من برخورد کرده ام مثل اینکه معمول بزرگان بوده که یک عبارتی که [معلوم نیست] اصلش مال چه کسی بوده همه نقل می کنند بدون اینکه بگویند برای چه کسی است، ظاهرا این معمول بوده است. ما یک وقت نسبت به آخوند ملاصدرا این جهت در ذهنمان بود، مثلا دو سه خط ایشان نقل می کنند که برای فخر رازی هست ولی همینطور نقل کرده و نگفته است برای فخر رازی هست، و دیدیم علامه مجلسی هم این کار را کرده است، مرحوم علامه مجلسی هم دو سه خط نقل می کنند، عین همان دو سه خط برای کسی دیگر است که ایشان نقل می کنند. مثل اینکه ظاهرا همه این مشاهیر این مسئله ای نبوده برایشان سه چهار خط بشود نه اینکه نصف جمله باشد.

منتها آن صحبتی که نسبت به مرحوم آخوند ملاصدرا کسی داشت که من به این صورت خودم ندیدم، نقل کرده بود که حتی با «لم یسبقنی الیه احد»، در هر حال این معمول بوده است. حالا این عبارتی که می خواهم عرض کنم از شرح اصول کافی است، خیلی ها از همین شرح اصول کافی مرحوم آخوند ملاصدرا برداشته اند آورده اند، عبارت خوبی هم هست.

قوله: و لم تدركه الابصار فيكون بعد انتقالها حائلا، و فى نسخة: بعد انتفائها، اى لو ادركته الابصار و الابصار و ادراكاتها امور زائلة منتقلة، و اذا انتقلت او انتفت فيكون الاول تعالى حاله بعد انتقالها و انتفائها عنه غير حاله قبل الانتقال او الانتفاء فيتغير عليه الاحوال و ذلك محال عليه تعالى، لان كل من يتغير عليه الاحوال فهو تحت الازمنة و الحركات و يتعاقبه الشئون و الاوقات و يعتريه الانفعالات و التأثرات و كل ما هو كذلك فهو متعلق بالمواد و الاجسام و الله منزه عنها و عن كل ما يتعلق بها. و أيضا هو قبل كل حركة و استحالة و مبدأ كل تغير و زمان فلا يجرى عليه اختلاف الاحوال.شرح أصول الكافي (صدرا)، ج‏4، ص: 112

منبع: سایت هدانا، یادداشت های حجت الاسلام طاها، پیاده سازی از جلسه پنجم شرح توحید صدوق، پنجشنبه ۲۴ فروردین ۱۳۹۱، حضرت آیت الله سیدان.