استطاعت مالی زنان
فهرست این نوشتار:
1-درباره استطاعت مالی در تکمیل نوشتار حاضر از اینجا کلیک کنید و بیشتر بخوانید.
2-درباره استطاعت بذلی در تکمیل نوشتار حاضر از اینجا کلیک کنید و بیشتر بخوانید.
ميزان حصول استطاعت با مهريّه
62- زنى كه مهريه اش براى مخارج حج كافى است، و آن را از شوهر خود طلبكار است،[1] اگر شوهرش قدرت بر اداى آن ندارد، زن حق مطالبه ندارد و مستطيع نيست؛ و اگر قدرت دارد و مطالبه آن براى زن مفسده اى ندارد، بافرض اينكه شوهر، نفقه و مخارج زندگى زن را مى دهد، لازم است زن مهريه را مطالبه كند و به حج برود؛ و چنانچه براى او مفسده دارد- مثل اينكه ممكن است به نزاع[2] و طلاق منجر شود- مستطيع نيست.
[1] ( 1). آية اللَّه بهجت: در صورتى كه مطالبه مهر از شوهر ناراحتى و يا مشكلاتى در زندگى ايجاد نكند وى مستطيع است و مطالبه مهر منعى ندارد بلكه لازم است، ولى اگر موجب دردسر و ناراحتى براى وى شود و يا مراجعه به حاكم باعث منقصت شأن او گردد مطالبه لازم نيست.
[2] ( 2). آية اللَّه تبريزى: اگرمطالبه مهريّه موجب ناراحتى هايى شود كه زن در زندگى اش به حرج و مشقّت بيفتد، حج بر او واجب نيست.
آية اللَّه خويى: يعنى مطالبه بر او حرجى يا در آن خوف ضرر باشد. حج بر او واجب نيست.
آية اللَّه سيستانى: اگر به حدّى باشد كه براى زن تحمّلش مشكل باشد.
آية اللَّه گلپايگانى: مجرّد طلاق باعث عدم وجوب حج نيست. بله اگر صرف مهريه در حج موجب شود كه زندگى او مختلّ شود حج بر او واجب نيست.( مجمع المسائل، ج 1، مسأله 33).
آية اللَّه مكارم: حتى اگر منجرّ به طلاق نشود ولى مشكلات مهمّى در زندگى او حاصل گردد حج لازم نيست.
استطاعت مالى زن و فرض لزوم رجوع به كفايت
63- اگر زنى در حيات شوهرش، استطاعت مالى نداشته و بعد از مردن او، از ارث وى يا غير آن، استطاعت مالى پيدا كند، اگر بعد از مردنِ شوهر، شغل يا زراعت يا صنعتى كه بتواند بعد از برگشتن از حج، زندگى خود را اداره كند، نداشته باشد، مستطيع نمىشود، هرچند ارثى كه برده، براى رفتن به حج و برگشتن كافى باشد.[1]
[1] ( 3). حكم رجوع به كفايت، در مسأله 76 آمده است.
وعده و مهر قراردادن حج
64- اگر به حج بردن همسر، به عنوان مهريه قرار داده شده باشد،[1] زوج بايد به آن عمل كند؛ ولى اگر صِرف وعده بوده،[2] اداى آن[3] لازم نيست.
شاید این مطالب را هم بپسندید:
[1] ( 4). آية اللَّه مكارم: يا شرط ضمن العقد بوده است.
[2] ( 1). آية اللَّه بهجت: تنها وعده سفر موجب استطاعت نمى شود ولى بر مرد لازم است كه به وعده خود وفا كند، اگر هنگام عقد ازدواج به او وعده داده است.( مناسك، ص 161، س 4).
آية اللَّه سيستانى: به احتياط واجب بايد به آن وفا كند.
آية اللَّه تبريزى، آية اللَّه خويى، آية اللَّه فاضل: اگر شرط ضمن العقد باشد، وفا واجب است و در غير آن، تخلف از وعده كراهت شديده دارد.
[3] ( 2). آية اللَّه مكارم: ولى بدون شك عمل به آن مستحب مؤكد است.
فرض توقف حج زن بر زحمت شوهر
65- اگر زنى مخارج حج را دارد و با درآمدش، مخارج زندگى را متكفّل شود، اگر با به حج رفتن وى، شوهرش براى مخارج به زحمت مى افتد، ولى به زحمت افتادن شوهر، موجب حرج براى زن نباشد،[1] بايد به حج برود و به زحمت افتادن شوهر، مانع از استطاعت زن نمىشود.
[1] ( 3). آية اللَّه سيستانى: به حدّى كه تحمّلش براى او مشكل باشد.
آية اللَّه صافى، آية اللَّه گلپايگانى: به نحوى كه زندگى او مختلّ شود.( مجمع المسائل، ج 1، ص 429، مسأله 11).
اذن شوهر
66- براى بانوان، در سفر حجِّ واجب، اجازه شوهر شرط نيست و بايد حج واجب خود را بجا آورند هرچند شوهر راضى نباشد.[1]
[1] ( 4). آية اللَّه مكارم: ولى بهتر جلب رضايت اوست.
زندگى در منزل استيجارى و حكم استطاعت زوجين
67- اگر زن و شوهرى در منزل استيجارى زندگى كنند، در صورتى كه زن هزينه حج را دارا باشد، حج بر او واجب است؛ ولى زمانى بر شوهر حجْ واجب مى شود كه لوازم زندگى و مايحتاج خود و عائله اش را در حد شأن، دارا بوده[1] و شرط رجوع به كفايت براى او محقق باشد.[2]
[1] ( 5). آيات عظام بهجت، تبريزى، خويى: اگر از جهت صرف هزينه حج، در ناراحتى و مشقت نشوند واجب است حج بروند.
[2] ( 6). آية اللَّه سيستانى، آية اللَّه مكارم: در فرض مذكور، حج بر هر دو واجب است.( مالكيت منزل مسكونى شرط استطاعت حج نيست).
منبع: سایت هدانا برگرفته از مناسك حج با حواشى و مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: خامنه ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، وحید خراسانی، بهجت،فاضل ، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
ویژه نامه احکام جامع سایت هدانا
