گفتن اذان و اقامه فرادی در نماز جماعت

[ اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند]

مسأله 923 اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند (1)، کسی که با آن جماعت نماز می خواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید (2).

(1) (مکارم:) برای همه کافی است و بقیه بنا بر احتیاط واجب باید اذان و اقامه را ترک کنند.

(2) (فاضل:) گر چه اذان و اقامه را نشنیده باشد و یا موقع گفتن آن در جماعت حاضر نباشد.

(بهجت:) می تواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید.

(زنجانی:) مسأله کسی که به نماز جماعتی حاضر می شود نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.

[مسأله 924 اگر برای خواندن نماز جماعت به مسجد رود]

مسأله 924 اگر برای خواندن نماز جماعت (1) به مسجد رود و ببیند جماعت تمام شده (2) تا وقتی که صفها به هم نخورده (3) و جمعیت متفرق نشده نمی تواند (4) برای نماز خود اذان و اقامه بگوید (5) در صورتی که برای جماعت اذان و اقامه گفته شده باشد.

(1) (گلپایگانی، فاضل، سیستانی:) اگر برای خواندن نماز..

(2) (فاضل:) ببیند نماز جماعتی که در مسجد تشکیل شده بود تمام شده..

(3) (مکارم:) احتیاط آن است که برای نماز خود اذان و اقامه نگوید به شرط این که برای جماعت اوّل اذان و اقامه گفته شده باشد.

(4) (اراکی:) بنا بر احتیاط واجب نمی تواند.. (بهجت:) بنا بر أظهر لازم نیست..

(5) (گلپایگانی، خوئی، تبریزی، صافی، سیستانی:) می تواند برای نماز خود اذان و اقامه نگوید. (سیستانی: یعنی گفتن آن دو مستحب ّ مؤکّد نیست، بلکه اگر می خواهد اذان بگوید بهتر آن است که آن را بسیار آهسته بگوید و اگر بخواهد نماز جماعت دیگری اقامه کند نباید اذان و اقامه بگوید).

(زنجانی:) رجوع کنید به ذیل مسأله 925.

[در جایی که عده ای مشغول نماز جماعتند]

مسأله 925 در جایی که عده ای مشغول نماز جماعتند، یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها به هم نخورده است، اگر انسان بخواهد فرادی یا با جماعت دیگری که برپا می شود نماز بخواند (1)، با سه شرط اذان و اقامه از او ساقط می شود (2):

اوّل: آن که برای آن نماز، اذان و اقامه گفته باشند. دوّم: آن که نماز جماعت باطل نباشد. سوّم: آن که نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشد (3)، پس اگر نماز جماعت، داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگوید.

(1) (مکارم:) اذان و اقامه از او ساقط است به شرط این که اذان و اقامه گفته باشند و نماز جماعت صحیح باشد و هر دو نماز در یک مکان و هر دو اداء و مربوط به یک وقت و در مسجد باشد. [پایان مسأله]

(2) (بهجت:) بنا بر أظهر..

(3) (بهجت:) و بنا بر احتیاط باید طوری باشد که ملحق به صف بشود..

(اراکی، گلپایگانی، صافی:) مسأله – (در جایی که عدّه ای مشغول نماز جماعتند، یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها بهم نخورده است، اگر انسان بخواهد فرادی یا با جماعت دیگری که برپا می شود نماز بخواند با شش شرط اذان و اقامه از او ساقط می شود): اوّل: آن که نماز جماعت در مسجد باشد و اگر در مسجد نباشد، ساقط شدن اذان و اقامه اشکال دارد. دوّم: آن که برای آن نماز اذان و اقامه گفته باشند. سوّم: آن که نماز جماعت باطل نباشد. چهارم: آن که نماز او و نماز جماعت در یک مکان باشد، پس اگر نماز جماعت، داخل مسجد باشد و او بخواهد در بام مسجد نماز بخواند، مستحب است اذان و اقامه بگوید. پنجم: آن که نماز او و نماز جماعت هر دو اداء باشد. ششم: آن که وقت نماز او و نماز جماعت مشترک باشد مثلًا هر دو نماز ظهر یا هر دو نماز عصر بخوانند، یا نمازی که به جماعت خوانده می شود نماز ظهر باشد و او نماز عصر بخواند یا او نماز ظهر بخواند و نماز جماعت نماز عصر باشد.

(فاضل:) با پنج شرط..

[در رساله آیت اللّه سیستانی به جای قسمت داخل پرانتز آمده است: «در غیر مورد مذکور در مسأله قبل، با شش شرط اذان و اقامه ساقط می شود»] (خوئی، تبریزی:) اگر در مسجد نباشد، ساقط شدن اذان و اقامه معلوم نیست..

(گلپایگانی، صافی:) اگر در مسجد نباشد، رجاءً بگوید..

(سیستانی:) اگر در مسجد نباشد، اذان و اقامه ساقط نیست..

[شرط اول در رساله آیت اللّه فاضل نیست] (فاضل:) برای نماز جماعت اول اذان و اقامه گفته باشند..

(سیستانی:) پنجم: آن که نماز جماعت اداء باشد ولی شرط نیست که نماز خود او اگر منفرد است هم ادا باشد..

(سیستانی:) و امّا اگر نماز جماعت عصر باشد در آخر وقت و او بخواهد نماز مغرب ادایی بخواند اذان و اقامه ساقط نمی شوند.

(زنجانی:) مسأله اگر در مسجد عده ای مشغول نماز جماعتند یا نماز آنان تازه تمام شده و صفها بهم نخورده است، اگر انسان بخواهد در مسجد فرادی یا با جماعت دیگری که برپا می شود نماز بخواند نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید. این حکم در غیر مسجد جاری نیست. تا تمام افراد حاضر در نماز جماعت متفرق نشده باشند اذان و اقامه ساقط است، پس اگر برخی متفرق شده و برخی دیگر باقی بوده، مشغول تسبیح و مانند آن باشند، اذان و اقامه ساقط است؛ ولی اگر به تعقیبات نماز مشغول نباشند ساقط نیست. و اگر شک داشته باشد که جماعت متفرق شده یا نه، اذان و اقامه ساقط است.

[مسأله 926 شک کند که نماز جماعت صحیح بوده یا نه]

مسأله 926 اگر در شرط دوم (1) از شرطهایی که در مسأله پیش گفته شده شک کند، یعنی شک کند که نماز جماعت صحیح بوده یا نه، اذان و اقامه از او ساقط است ولی اگر در یکی از دو شرط دیگر (2) شک کند مستحب است اذان و اقامه بگوید (3).

این مسأله، در رساله آیات عظام: مکارم و بهجت نیست

(1) (اراکی، خوئی، تبریزی، سیستانی، فاضل:) شرط سوم..

(2) (خوئی، اراکی، سیستانی، تبریزی:) پنج شرط دیگر.. (فاضل:) چهار شرط دیگر..

(3) (اراکی:) می تواند به قصد رجاء اذان و اقامه بگوید.

(فاضل:) بهتر است به قصد رجاء اذان و اقامه بگوید.

(سیستانی:) بهتر است اذان و اقامه بگوید ولی اگر در جماعت باشد باید به قصد رجا باشد.

(گلپایگانی، صافی:) مسأله اگر در یکی از شرطهایی که در مسأله قبل گفته شد، شک ّ کند چنانچه رجاءً اذان و اقامه بگوید، مطابق با احتیاط عمل کرده است.

(زنجانی:) مسأله اگر به جهت ندانستن خصوصیات خارجی ِ نماز جماعت نداند که نماز جماعت صحیح بوده یا نه، اذان و اقامه ساقط است ولی اگر به جهت تردید در حکم مسأله نداند نماز جماعت صحیح بوده یا نه، مثلًا در وجوب و عدم وجوب سوره شک دارد در نتیجه در نماز جماعتی که بدون سوره خوانده شده شک می کند که آیا صحیح است یا نه، در این صورت اذان و اقامه ساقط نیست.

توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

لینک کوتاه مطلب: http://goo.gl/fj9OYi

*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک  خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.

ويژه نامه احكام نماز