پرسش و پاسخ احکام نبش قبر
فهرست این نوشتار:
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
منظور از نبش قبر [fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”][احکام نبش قبر ]
پرسش : منظور از نبش قبر کردن چیست؟ آیا هر کندن قبری می شود نبش قبر؟
پاسخ : منظور از نبش قبر آن است که آن را طورى بشکافند که آثار بدن میّت ظاهر شود و اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد. مگر این که موجب هتک و بى احترامى باشد.
موارد جواز نبش قبر مسلمان [احکام نبش قبر ]
پرسش : در چه مواردی نبش قبر مسلمان جایز می باشد؟
پاسخ : نبش قبر مسلمان در چند مورد حرام نیست:
1ـ در صورتى که میّت در زمین غصبى دفن شده باشد و مالک زمین راضى نشود، همچنین اگر کفن یا چیز دیگرى که با میّت دفن شده غصبى باشد، یا چیزى از اموال میّت که به ورثه تعلّق دارد با او دفن شده باشد و ورثه راضى نشوند که آن چیز در قبر بماند (مانند انگشتر یا زینت آلات قیمتى) حتّى اگر راضى شوند و ماندن آن در قبر اسراف باشد باید آن را بیرون آورند، امّا اگر میّت وصیّت کرده که دعا یا انگشترى را مثلاً با او دفن کنند در صورتى که وصیّت او بیش از ثلثنباشد و اسراف محسوب نشود نمى توانند قبر را بشکافند.
2ـ در صورتى که براى اثبات حقّى لازم باشد بدن میّت را ببینند.
3ـ در موردى که میّت را در جایى دفن کرده اند که نسبت به او بى احترامى است، مانند قبرستان کفّار، یا جایى که کثافات مى ریزند.
4ـ براى انجام یک مطلب شرعى که اهمّیّت آن از شکافتن قبر بیشتر است، مثل این که بخواهند بچه زنده اى را از شکم زن حامله بیرون آورند (البتّه معلوم است بچّه مدّت کمى بعد از مادر ممکن است زنده بماند).
5ـ در جایى که بترسند درنده اى به بدن میّت آسیب برساند، یا دشمن آن را بیرون آورد.
6ـ در موردى که قسمتى از بدن میّت با او دفن نشده و بخواهند دفن کنند، ولى احتیاط واجب آن است که آن قسمت را طورى دفن کنند که بدن میّت ظاهر نشود.
حکم نبش قبر نوزاد هفت ماهه ای که غسل داده نشده است [احکام نبش قبر ]
پرسش : چنانچه نوزاد هفت ماهه را بدون غسل دفن کنند، نبش قبر او برای غسل چه حکمی دارد؟
پاسخ : نبش قبر او واجب نیست.
حکم نبش قبرِ میّتی که بدون غسل، کفن و نماز دفن شده است [احکام نبش قبر ]
پرسش : چنانچه میّتی بدون غسل، کفن و نماز دفن شده باشد تکلیف چه می باشد؟
پاسخ : در صورتی که از هم متلاشی نشده باشد قبر را نبش کرده و مراسم را انجام دهند و در صورت متلاشی شدن، نماز را بر قبر بخوانند.
حکم نقش قبر مسلمان [احکام نبش قبر ]
پرسش : نبش قبر کردن میت مسلمان چه حکمی دارد؟
پاسخ : نبش قبر مسلمان یعنى شکافتن قبر او حرام است، هر چند طفل یا دیوانه باشد.
حکم نبش قبر طفل و دیوانه [احکام نبش قبر ]
پرسش : آیا کندن و نبش کردن قبر طفل یا میت دیوانه هم اشکال دارد؟
پاسخ : نبش قبر مسلمان یعنى شکافتن قبر او حرام است، هر چند طفل یا دیوانه باشد.
حکم نبش قبر اگر که بدن میت ظاهر نشود [احکام نبش قبر ]
پرسش : اگر قبر میت را به مقداری بکنند و نبش کنند که بدن او نمایان نگردد چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد. مگر این که موجب هتک و بى احترامى باشد.
حکم نبش قبر در صورت يقين به از بين رفتن بدن [احکام نبش قبر ]
پرسش : در صورت یقین به از بین رفتن بدن میّت، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
پاسخ : اگر یقین داشته باشد بدن بکلى از بین رفته و خاک شده است شکافتن قبر اشکالى ندارد، مگر در قبور امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا که اگر سالها بر آن بگذرد نیز نبش قبر آنها جایز نیست.
حکم نبش قبر براي انتقال بدن ميّت به محلي که وصيّت کرده بود [احکام نبش قبر ]
پرسش : در صورتی که به وصیّت میّت در مورد محل دفن او عمل نشود، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
پاسخ : هرگاه کسى وصیّت کند بدن او را در جاى معیّنى دفن کنند و به وصیّت او عمل نکنند و در جاى دیگرى دفن شود جایز نیست قبر او را نبش کنند و به جاى مورد وصیّت انتقال دهند.
تکلیف نسبت به کسي که وصيت کرده قبر او را نبش کنند [احکام نبش قبر ]
پرسش : چنانچه میّت وصیّت به انتقال جسد او بعد از دفن به مشاهد مشرّفه کند عمل به وصیّت او چه حکمی دارد؟
پاسخ : هرگاه کسى وصیّت کند که بعد از دفن، قبر او را نبش کرده و بدن او را به مشاهد مشرفه یا نقطه دیگر ببرند عمل به چنین وصیتى مشکل است.
ملاک جواز نبش قبر میّت در کفن غصبی [احکام نبش قبر ]
پرسش : در چه صورتی با وجود کفن غصبی، نبش قبر میّت جایز نمی باشد؟
پاسخ : جواز نبش قبر میّت در صورت غصبی بودن کفن، تا زمانى است که کفن قابل استفاده باشد ولى اگر تا آن زمان پوسیده شده و یا قابل استفاده نباشد، دیگر نبش قبر جایز نیست و باید مثل یا قیمت آن را به صاحبش داد. البته در مورد زمین و یا کفنى که قابل استفاده است اگر صاحب آن به پولش راضى شد اولیاء میّت باید مبلغ را بپردازند مگر آنکه مالک بخواهد اجحاف کند که در این گونه موارد نیز مى توان نبش قبر کرد.
حکم نبش قبر در صورت دفن میّت بر خلاف جهت قبله [احکام نبش قبر ]
پرسش : اگر میّت را بر خلاف جهت قبله دفن کنند، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
پاسخ : در صورتی که بدن میت متلاشی نشده باشد نبش قبر لازم است.
حکم نبش قبر میّتی که بدون تجهیز دفن شده [احکام نبش قبر ]
پرسش : نبش قبر میّتی که بدون غسل، کفن، حنوط و نماز دفن شده است چه حکمی دارد؟
پاسخ : نبش قبر او جایز نیست؛ و غسل یا کفن یا حنوط بعد از دفن لازم نیست و نماز را بر قبر می خوانند. ولی چنانچه هیچکدام از این امور انجام نشده و جسد متلاشی نشده است، قبر را نبش می کنند و اعمال را انجام می دهند.
حکم نبش قبر در صورت آب گرفتگی قبرستان [احکام نبش قبر ]
شاید این مطالب را هم بپسندید:
پرسش : چنانچه آبگیری سد، منجر به زیر آب رفتن زمین قبرستان شود نبش قبر جایز می باشد؟
پاسخ : آب گرفتگی قبرستان در صورت ضرورت ایجاد سد، اشکالی ندارد و نیازی به نبش قبر نمی باشد و ان شاء الله مدفونین در قبرستان مشمول رحمت الهی هستند.
حکم انتقال جنازه ای که در محدوده طرح ملّی قرار گرفته [احکام نبش قبر ]
پرسش : با توجه به طرح توسعه روستا و نیز ساماندهی قبور شهدا، چنانچه قبور برخی از شهدا در مسیر جاده قرار داشته باشد انتقال قبور چه حکمی دارد؟
پاسخ : فقط آن قبوری که در طرح جاده قرار گرفته اند می توان منتقل کرد.
حکم نبش قبر میّتی که با کفن غصبی در طبقه زیرین میّت دیگر دفن شده [احکام نبش قبر ]
پرسش : در صورتی که کفن میّت غصبی باشد و میّت نیز به تازگی در طبق زیرین میّت دیگر دفن شده باشد نبش قبر او چه حکمی دارد؟
پاسخ : نبش قبر او جایز نیست و باید قیمت آن را بدهند.
نبش قبر کودکان برای سازماندهی قبور [احکام نبش قبر ]
پرسش : نبش قبر کودکان کمتر از 2 ماه به دلیل سازماندهی قسمتی از قبرستان و دفن باقیمانده جنازه ها در قسمت دیگر چه حکمی دارد؟
پاسخ : تا ضرورتی برای این کار نباشد جایز نیست.
حکم تخریب قبور قدیمی بر تسطیح قبرستان [احکام نبش قبر ]
پرسش : اگر قبور بالای چهل سال قبرستان بدون رضایت ورثه، جهت توسعه قبرستان تسطیح گردد این کار چه حکمی دارد؟
پاسخ : هرگاه قبرستان ، خصوصی یعنی ملک اشخاص بوده باشد باید رضایت آنها را جلب کرد و اگر قبرستان وقف عموم یا زمین مباح است و تسطیح آن ضرورت دارد اشکالی ندارد و رضایت آنها لازم نیست .
عدم صدق نبش قبر در مورد نبش اعضای دفن شده [احکام نبش قبر ]
پرسش : اگر بیمار دیابتی که پای او در زمان حیات جدا شده و خاک کرده اند چنانچه به بدن میّت ملحق گردد حکم نبش قبر دارد؟
پاسخ : این کار نبش قبر محسوب نمی شود.
حکم نبش قبر جنینی که بدون غسل و کفن دفن شده [احکام نبش قبر ]
پرسش : جنین هفت ماهه ای که به تشخیص پزشک متخصّص از نظر رشد جسمی مشکلات فراوانی دارد، با مراجعه مادر به مطب غیر مجاز از طریق سزارین متولد شده و دو ساعت بعد، جنین به خاطر تولّد زودرس و عدم استفاده از امکانات بیمارستانی تلف می شود و بدون غسل و کفن در زمین اموات روستا دفن می شود آیا این مصداق سقط می باشد و در این صورت نبش قبر چه حکمی دارد؟
پاسخ : این مصداق سقط است و نبش قبر رجحانی ندارد و جایز نیست و دفن در زمین موات مانعی ندارد.
حکم نبش قبر کافر [احکام نبش قبر ]
پرسش : نبش قبر کافر چه حکمی دارد؟
پاسخ : این کار در غیر از مورد ضرورت جایز نیست.
حکم شرعی انتقال جنازه [احکام نبش قبر ]
پرسش : چنانچه انتقال جنازه، منجر به نبش قبر نشود چه حکمی دارد؟
پاسخ : در صورتى که به سبب انتقالجنازه، هتک و توهین از نظر مردم لازم نیاید مى توان آن را به محل دیگرى منتقل نمود، ولى بهتر آن است که محل آن را تغییر ندهند.
حکم نبش قبر پس از گذشت زمان طولانی [احکام نبش قبر ]
پرسش : نبش قبر میّت بعد از سپری شدن مدت زمان طولانی چه حکمی دارد؟
پاسخ : براى نبش قبر زمان خاصّى مطرح نیست، زیرا بدن اشخاص و همچنین زمین ها متفاوت است؛ تنها در صورتى مى توان نبش کرد که یقین به از بین رفتن تمام آثار بدن حاصل شده باشد.
حکم نبش قبر به سبب مورد أهم [احکام نبش قبر ]
پرسش : نبش قبر به منظور تشریح بدن میّت، براى نجات فرد متّهم به قتل، یا شناخت قاتل و اصولا امورى که اهمیّت آن بیش از هتک حرمت میّت است چه حکمی دارد؟
پاسخ : در فرض سوال، چون مورد مهمتری مطرح می باشد نبش قبر جایز است.
حکم نبش قبر غیر مسلمان برای آموزش پزشکی [احکام نبش قبر ]
پرسش : نبش قبر کردن غیر مسلمان به خاطر آموزش های پزشکی که در صورت فقدان بدن مرده امکان پذیر نیست چه حکمی دارد؟
پاسخ : هرگاه مفسده خاصّى بر آن مترتب نشود، اشکالى ندارد.
حکم شکافتن قبر در صورت گذاشتن پارچه یا حایلی برای عدم کشف جسد [احکام نبش قبر ]
پرسش : چنانچه جسد هنوز سالم باشد و در هنگام شکافتن قبر، سعى در عدم کشف بدن متوفّى شود و لذا روى کفن، پارچه یا حائل دیگرى که باعث عدم کشف بدن شود قرار دهند؛ نبش قبر میّت و انتقال جسد او چه حکمى دارد؟
پاسخ : این کار عین نبش قبر است؛ نبش قبر این نیست که بدن نمایان شود، بلکه نمایان شدن جسد پوشیده در کفن هم نبش قبر محسوب می شود.
حکم انتقال جسد به همراه مقبره [احکام نبش قبر ]
پرسش : انتقال جسد به گونه اى که قبر کاملا قالب گیرى شود و جسد به همراه مقبره منتقل گردد، چه حکمى دارد؟
پاسخ : این کار اشکالى ندارد، مشروط بر این که سبب هتک مومن نباشد. البتّه در صورتى که اختلاف شدیدى میان ورثه واقع شود و ناراحتى هاى مهمّى حاصل گردد، نبش قبر یا انتقالجسد براى پایان دادن به این امور مانعى ندارد.
نبش قبر میّتی که قسمتی از بدن او در مسجد واقع شده [احکام نبش قبر ]
پرسش : میّتی در ماه گذشته در صحن مسجد دفن شده است و اکنون فهمیده شده که سر و گردن او در قسمت مسجد قرار دارد تکلیف چه می باشد؟
پاسخ : در صورتی که جنازه متلاشی نشده است باید قبر را نبش کنند و میت را عقب تر دفن کنند.
نبش قبر میّتی که قسمتی از بدن او در مسجد واقع شده [احکام نبش قبر ]
پرسش : میّتی در ماه گذشته در صحن مسجد دفن شده است و اکنون فهمیده شده که سر و گردن او در قسمت مسجد قرار دارد تکلیف چه می باشد؟
پاسخ : در صورتی که جنازه متلاشی نشده است باید قبر را نبش کنند و میت را عقب تر دفن کنند.
حکم نبش قبر در صورت تخریب سنگ لحد [احکام نبش قبر ]
پرسش : چنانچه سنگ لحد بعد از ریختن خاک بر روی آن بشکند آیا می توان برای تعمیر قبر، میّت را بیرون آورد؟
پاسخ : این کار بعد از دفن میت جایز نیست و نبش قبر مسلمان یعنى شکافتن قبر او حرام است، هر چند طفل یا دیوانه باشد و منظور از نبش قبر آن است که آن را طورى بشکافند که آثار بدن میّت ظاهر شود و اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد، مگر این که موجب هتک و بى احترامى باشد.
حکم شرعی امانت گذاری میّت [احکام نبش قبر ]
پرسش : امانت گذارى میّت یا همان تودیع المیّت از نظر شرعی چه حکمی دارد؟
پاسخ : گاهى میّت را در تابوتى قرار مى دهند و دفن مى کنند به طورى که اگر در بیاورند متلاشى نمى شود این کار مشکلى ندارد؛ امّا اگر به شکل معمولى دفن شود که اگر در بیاورند متلاشى مى شود امانت گذارى میّت صحیح نیست و نمى توان نبش قبر کرد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]
