نماز آیات چگونه خوانده می شود
آسانترین شکل نماز آیات که دو رکعت می باشد اینگونه است. ابتدا پس از نیت و تکبیرالاحرام سوره حمد را می خوانید، بعد یک سوره را 5 قسمت می کنید، مثلا سوره مبارکه قدر،
توجه: چون برخی از مراجع بسم الله الرحمن الرحیم را یک جزء مستقل از سوره نمی دانند بهتر است اینگونه خوانده شود تا موافق نظر تمام مراجع باشد.
همانند نماز صبح دو رکعت اما هر رکعت 5 رکوع
نماز آیات چگونه خوانده می شود
فهرست این نوشتار:
زمان واجب شدن نماز آیات در نوشتار قبل مطرح شد از اینجا کلیک کنید و مطالعه نمایید.
نماز آیات چگونه خوانده می شود؟
پاسخ حجت الاسلام مهدی يوسف وند:
آسانترین شکل نماز آیات که دو رکعت می باشد اینگونه است. ابتدا پس از نیت و تکبیرالاحرام سوره حمد را می خوانید، بعد یک سوره را 5 قسمت می کنید، مثلا سوره مبارکه قدر،
توجه: چون برخی از مراجع بسم الله الرحمن الرحیم را یک جزء مستقل از سوره نمی دانند بهتر است اینگونه خوانده شود تا موافق نظر تمام مراجع باشد.
همانند نماز صبح دو رکعت اما هر رکعت 5 رکوع
1️⃣- پس از حمد می گویید: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ * إِنّا أَنْزَلْناهُ فی لَیْلَةِ الْقَدْرِ »
سپس به رکوع رفته و ذکر رکوع را می گویید.
2️⃣از رکوع بلند می شوید و فقط آیه دوم را می گویید: « وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ »
سپس به رکوع رفته و ذکر رکوع را می گویید.
3️⃣از رکوع بلند می شوید و فقط آیه سوم را می گویید: «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر ».
سپس به رکوع رفته و ذکر رکوع را می گویید.
4️⃣از رکوع بلند می شوید و فقط آیه چهارم را می گویید: « تَنَزَّلُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ فیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْر ».
سپس به رکوع رفته و ذکر رکوع را می گویید.
5️⃣از رکوع بلند می شوید و فقط آیه پنجم را می گویید: «سَلامٌ هِیَ حَتّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ».
سپس به رکوع رفته و ذکر رکوع را می گویید و بر می خیزید و سپس به سجده رفته و دو سجده انجام می دهید و بعد براى رکعت دوم قيام کنید و رکعت دوم را همانند رکعت اول که دربالا توضیح دادیم می خوانید ودو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخوانید و سلام دهید.
?ضمنا افرادی که نمی توانند تمرکز کنند می توانند با رعایت احترام، قرآن را در سجاده روی رحل قرار بدهند و به آن نگاه کنند.
دستور نماز آیات
[نماز آیات دو رکعت است]
مسأله 1507 نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و دستور آن است که (1) انسان بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک حمد و یک سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد، دوباره یک حمد و یک سوره بخواند، باز به رکوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و رکعت دوم را هم مثل رکعت اول به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد.
(1) (زنجانی:) به چند شکل می توان آن را به جا آورد: یکی از شکلهای آن این است که..
[در نماز آیات آیه های یک سوره را پنج قسمت کند]
مسأله 1508 در نماز آیات ممکن است انسان (1) بعد از نیت و تکبیر و خواندن حمد، آیه های یک سوره را پنج قسمت کند و یک آیه یا بیشتر (2) از آن را بخواند و به رکوع رود (3) و سر بردارد و بدون این که حمد بخواند، قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به رکوع رود و همین طور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید، مثلًا به قصد سوره «قُل هو اللّه احد»، «بِسم ِ اللّه ِ الرَّحمن ِ الرَّحِیم ِ» بگوید (4) و به رکوع رود، بعد بایستد و بگوید «قُل هُوَ اللّه ُ أَحَدٌ» دوباره به رکوع رود و بعد از رکوع بایستد و بگوید «اللّه ُ الصَّمَدُ» باز به رکوع رود و بایستد و بگوید «لَم یَلِد وَ لَم یُولَد» و برود به رکوع باز هم سر بردارد و بگوید «وَ لَم یَکُن لَه ُ کُفُواً أَحَدٌ» (5) و بعد از آن به رکوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن، دو سجده کند و رکعت دوم را هم مثل رکعت اول به جا آورد و بعد از سجده دوم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد (6).
(1) (زنجانی:) شکل دیگر خواندن نماز آیات این است که انسان..
(2) (خوئی، گلپایگانی، صافی، زنجانی، تبریزی:) یک آیه یا کمتر یا بیشتر..
(3) (سیستانی:) یک آیه یا بیشتر از آن را بخواند بلکه کمتر از یک آیه را نیز می تواند بخواند، ولی باید بنا بر احتیاط، جمله تامّه باشد و از اوّل سوره شروع کند و به گفتن «بسم اللّه» اکتفا نکند و سپس به رکوع رود..
(4) (مکارم:) بعد از نیت و تکبیر و خواندن حمد، آیه های یک سوره را پنج قسمت کند و یک قسمت از آن را بخواند و به رکوع رود بعد سر بردارد و قسمت دوّم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به رکوع رود و همین طور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید و بعد به رکوع رود و رکعت دوّم را هم به همین صورت به جا آورد، مثلًا سوره قل هو اللّه أحد را به ترتیب زیر تقسیم کند: قبل از رکوع اوّل بسم اللّه الرحمن الرحیم بگوید..
(5) (سیستانی:) مثلًا در سوره فلق اوّل «بِسم ِ اللّه ِ الرَّحمن ِ الرَّحِیم ِ قُل أَعُوذُ بِرَب ِّ الفَلَق ِ» بگوید و به رکوع رود بعد بایستد و بگوید «مِن شَرِّ ما خَلَق َ» دوباره به رکوع رود و بعد از رکوع بایستد و بگوید «وَ مِن شَرِّ غاسِق ٍ إِذا وَقَب َ» باز به رکوع رود و بایستد و بگوید «وَ مِن شَرِّ النَّفّاثات ِ فِی العُقَدِ» و برود به رکوع باز هم سر بردارد و بگوید «وَ مِن شَرِّ حاسِدٍ إِذا حَسَدَ»..
(تبریزی:) مثلًا به قصد سوره «قل هو اللّه أحد»، «بِسم ِ اللّه ِ الرَّحمن ِ الرَّحِیم ِ قُل هُوَ اللّه ُ أَحَدٌ» بگوید و به رکوع رود بعد بایستد و بگوید «اللّه ُ الصَّمَدُ» دوباره به رکوع رود و بعد از رکوع بایستد و بگوید «لَم یَلِد» باز به رکوع رود و بایستد و بگوید «وَ لَم یُولَد» و برود به رکوع باز هم سر بردارد و بگوید «وَ لَم یَکُن لَه ُ کُفُواً أَحَدٌ»..
(6) (خوئی، سیستانی، تبریزی، نوری:) و نیز جایز است که به کمتر از پنج قسمت تقسیم نماید لکن هر وقت سوره را تمام کرد، لازم است حمد را قبل از رکوع بعدی بخواند (تبریزی: و بنا بر احتیاط لازم با بسمله تنها رکوع نکند).
(زنجانی:) [و] شکل دیگر نماز آیات آن است که سوره را به کمتر از پنج قسمت تقسیم کند، لکن هر وقت سوره را تمام کرد، لازم است حمد را بخواند، و سپس تمام یا بعضی از سوره را به شکلی که اشاره شد، بخواند و سپس به رکوع رود.
[اگر در یک رکعت از نماز آیات، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند]
مسأله 1509 اگر در یک رکعت از نماز آیات، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در رکعت دیگر یک حمد بخواند و سوره را پنج قسمت کند (1) مانعی ندارد (2).
(1) (زنجانی:) پنج قسمت یا کمتر کند..
(2) (گلپایگانی، صافی:) اشکال ندارد.
[چیزهایی که در نماز یومیه واجب و مستحب است]
مسأله 1510 چیزهایی که در نماز یومیه واجب و مستحب است در نماز آیات هم واجب و مستحب می باشد ولی در نماز آیات مستحب است به جای اذان و اقامه سه مرتبه به قصد امید ثواب، بگویند «الصلاه» (1).
(1) (بهجت:) و مستحب است نماز آیات را به جماعت بخوانند و در این صورت، مثل نمازهای یومیّه، قرائت های نماز را امام می خواند و مستحب است قرائت این نماز را حتّی در آفتاب گرفتگی بلند بخوانند. (گلپایگانی:) سه مرتبه بگوید: «الصلاه».
(خوئی، تبریزی:) در نماز آیات در صورتی که با جماعت باشد، مستحب است به جای اذان و اقامه سه مرتبه بگویند: «الصّلاه» و در غیر جماعت چیزی نیست.
(مکارم:) در نماز آیات اذان و اقامه نیست و به جای آن سه مرتبه به امید ثواب «الصّلاه» می گوید.
(سیستانی:) در نماز آیات در صورتی که با جماعت باشد، می توانند رجاءً به جای اذان و اقامه سه مرتبه بگویند: «الصّلاه» و در غیر جماعت چیزی نیست، ولی مشروعیت جماعت در نماز آیات در غیر گرفتن ماه و خورشید ثابت نیست.
(صافی:) در نماز آیات در صورتی که به جماعت باشد استحباب گفتن سه مرتبه «الصلاه» بعید نیست.
(زنجانی:) در نماز آیات، اذان و اقامه مشروع نیست بلکه اگر با جماعت بخوانند مستحب است سه مرتبه بگویند: الصلاه.
[مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید]
مسأله 1511 مستحب است بعد از رکوع پنجم و دهم بگوید: «سَمِع َ اللّه ُ لِمَن حَمِدَه» و نیز پیش از هر رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید ولی بعد از رکوع پنجم و دهم، گفتن تکبیر مستحب نیست (1).
(1) (فاضل:) بعد از رکوع پنجم و دهم، گفتن تکبیر به عنوان بعد از رکوع مستحب نیست ولی مستحب است به قصد قبل از سجده تکبیر بگوید.
(خوئی، تبریزی:) مسأله مستحب است پیش از رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید و بعد از رکوع پنجم و دهم قبل از تکبیر «سمع اللّه لمن حمده» نیز بگوید.
(سیستانی:) بعد از رکوع پنجم و دهم، تکبیر مستحب نیست بلکه مستحب است بگوید «سمع اللّه لمن حمده».
(مکارم:) مسأله مستحب است در هر رکعت قبل از خم شدن برای سجده «سمع اللّه لمن حمده» و «اللّه أکبر» بگوید و نیز قبل از هر رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید.
[مستحب است پیش از رکوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند]
مسأله 1512 مستحب است پیش از رکوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند و اگر فقط یک قنوت پیش از رکوع دهم (1) بخواند کافی است.
(1) (بهجت:) و یا دو قنوت، پیش از رکوع پنجم و دهم..
(مکارم:) مسأله مستحب است قبل از رکوع دهم قنوت بخواند.
[ اگر در نماز آیات شک کند]
مسأله 1513 اگر در نماز آیات شک کند که چند رکعت خوانده و فکرش به جایی نرسد نماز باطل است.
مسأله اختصاصی
(فاضل:) مسأله 1526 چنانچه گمان به عدد رکعات و یا افعال در نماز آیات برایش پیدا شود باید به گمان عمل نماید.
[مسأله 1514 اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اول است]
مسأله 1514 اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اول است یا در رکوع اول رکعت دوم و فکرش به جایی نرسد، نماز باطل است. ولی اگر (1) مثلًا شک کند که چهار رکوع کرده یا پنج رکوع، چنانچه برای رفتن به سجده خم نشده (2)، باید رکوعی را که شک دارد به جا آورده یا نه، به جا آورد. و اگر برای رفتن به سجده خم شده (3)، باید به شک خود اعتنا نکند.
(1) (زنجانی:) ولی اگر بداند در کدام رکعت است و در عدد رکوع شک کند..
(2) (خوئی، تبریزی، زنجانی:) چنانچه شک او پیش از رسیدن به سجده بوده..
(سیستانی:) چنانچه شک او پیش از خم شدن برای سجده باشد..
(بهجت:) چنانچه هنوز به سجده نرفته..
(3) (خوئی، تبریزی، زنجانی:) ولی اگر به سجده رسیده باشد..
(بهجت:) اگر به سجده رفته..
(مکارم:) مسأله اگر در عدد رکوع ها شک کند، بنا بر کمتر می گذارد و اگر از محل ّ گذشته یعنی وارد سجده شده باشد، اعتنا نمی کند.
[هر یک از رکوع های نماز آیات رکن است]
مسأله 1515 هر یک از رکوع های نماز آیات رکن است که اگر عمداً یا اشتباهاً کم یا زیاد شود نماز باطل است.
(سیستانی:) مسأله هر یک از رکوعهای نماز آیات رکن است که اگر عمداً کم یا زیاد شود، نماز باطل است و هم چنین است اگر اشتباهاً کم شود و یا بنا بر احتیاط اشتباهاً زیاد شود.
(زنجانی:) مسأله اگر یکی از رکوعهای نماز آیات عمداً یا اشتباهاً کم یا زیاد شود، نماز باطل است.
- توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل، اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.
نماز آیات مطابق نظر آیت الله خامنه ای
اسباب نماز آیات
۱- اسباب شرعی وجوب نماز آیات عبارت است از:
کسوف خورشید و خسوف ماه، اگرچه مقدار کمی از آنها گرفته شود؛
زلزله و هر حادثه غیرعادی که باعث ترس بیشتر مردم شود مانند بادهای سیاه یا سرخ و یا زرد که غیرعادی باشند؛
تاریکی شدید؛
فرو رفتن زمین؛
ریختن کوه؛
صیحه آسمانی؛
آتشی که گاهی در آسمان ظاهر می شود.
۲- در غیر از کسوف و خسوف و زلزله، باید آن حادثه موجب ترس و وحشت بیشتر مردم شود، و حادثه ای که ترس آور نباشد و یا موجب ترس و وحشت افراد نادری گردد، اعتبار ندارد.
۳- هر زلزله ای، چه شدید و چه خفیف، اگر زلزله مستقلی محسوب شود، نماز آیات جداگانه ای دارد.
۴- اگر علم به وقوع زلزله پیدا نشود تا اینکه زمان متصل به وقت وقوع آن بگذرد، خواندن نماز آیات واجب نیست، اگرچه احتیاط مستحب آن است که نماز آیات را بهجا آورد.
۵- وجوب نماز آیات مختص کسانی است که در شهر وقوع حادثه هستند و کسانی هم که در شهر متصل به شهری زندگی می کنند که حادثه در آن رخ داده، بهطوری که مانند یک شهر محسوب شوند، حکم آنها را دارند.
۶- اگر مرکز زلزله نگاری، وقوع لرزشهای خفیف زمین را با ذکر تعداد آن در منطقه ای که فرد در آنجا زندگی می کند اعلام نماید، اما آن شخص هنگام وقوع زلزله و یا در زمان متصل به آن اصلاً آنها را احساس نکند نماز آیات بر او واجب نیست.
زمان ادای نماز آیات
۷- وقت ادای نماز آیات خورشید و ماه گرفتگی از هنگام شروع گرفتگی تا زمان شروع بازشدن آن است و احتیاط ترک نشود که قبل از آنکه شروع به بازشدن نماید، به انجام نماز بشتابد، و اگر از آن وقت تأخیر انداخت، باید نماز را با نیت قربة الی اللّه بخواند و نمیتواند نیّت اداء و یا قضا داشته باشد.
۸- در زلزله و مانند آن که غالباً مدّت وقوع آنها برای خواندن نماز آیات گنجایش ندارد، نباید نماز را به تأخیر بیندازد و در صورتی که معصیت کند و فوراً نخواند بعد از آن مادام العمر واجب است و در هر صورت باید به نیّت اداء بخواند.
۹- در نمازهای آیات غیر موقته مانند زلزله خواندن نماز بر حائض و نفساء واجب نیست.
کیفیت نماز آیات
۱۰- به چند صورت می توان نماز آیات را بهجا آورد:
صورت اول: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همینطور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعی که قبل از هر رکوعی حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید و بعد برای رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بهجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.
صورت دوم: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه از سوره ای را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگری از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگری از همان سوره را قرائت نماید و همینطور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره ای که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را بهجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، برای رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیه ای از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همینطور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد برای هر رکوعی به یک آیه از سوره ای اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
صورت سوم: یکی از رکعتها را به یکی از دو صورت و رکعت دیگر را به نحو دیگر بهجا آورد.
صورت چهارم: سوره ای را که آیه ای از آن را در قیام پیش از رکوع اول خوانده، در قیام پیش از رکوع دوم یا سوم یا چهارم تکمیل نماید، که در این صورت واجب است بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قیام بعدی اعاده نموده و یک سوره یا آیه ای از آن را اگر پیش از رکوع سوم یا چهارم است، قرائت کند، و در این صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برساند.
۱۱- خواندن نماز آیات به جماعت اشکال ندارد، بلکه مستحب است به جماعت خوانده شود.
۱۲- حکم جماعت در نماز آیات مانند جماعت در نمازهای یومیه میباشد که قرائت امام از قرائت مأموم کفایت میکند.
۱۳- اگر کسی به اولین رکوع از رکعت اول یا رکعت دوم نماز آیات که به جماعت خوانده می شود نرسد، داخل شدن در جماعت، اشکال دارد.
۱۴- تقسیم یک آیه به دو قسمت در نماز آیات، مثل این که «لم یلد» یک قسمت و «ولم یولد» یک قسمت باشد، اشکال ندارد.
۱۵- مستحب است قرائت نماز آیات را بلند بخوانند.
۱۶- در نماز آیات در هر قیام دومی بعد از قرائت قنوت مستحب است پس در مجموع دو رکعت پنج قنوت می باشد. و جایز است به دو قنوت اکتفا نماید یکی از آن ها قبل از رکوع پنجم لیکن باید این قنوت را به نیت رجاء به جا آورد و دومی هم قبل از رکوع دهم، و اکتفا کردن به قنوت آخر (قبل از رکوع دهم) هم جایز است.
۱۷- در صورتی که وقت برای بجا آوردن نماز یومیه و آیات کافی نباشد، نماز یومیه مقدم است.
استفتائات نماز آیات
۱۸- س. اگر در وسط نماز زلزله ای رخ دهد می توانم نمازم را بشکنم و بعد از زلزله دوباره بخوانم؟
ج. اگر احتمال خطر بدهید، شکستن نماز اشکال ندارد.
۱۹- س. زمان متصل به زلزله تقریبا چه مدت میباشد؟
ج. اینگونه امور موکول به نظر عرف است و تشخیص آن به عهده مکلف میباشد.
۲۰- س. اگر کسی جنب باشد و در آن حال زلزله رخ دهد ، از آنجا که نماز آیات را باید فورا بخوانند آیا باید تیمم بدل از غسل کند و نماز آیات را بخواند یا باید غسل کند و بعد نماز آیات را بخواند؟
ج. باید غسل کند و بعد نماز بخواند.
مسائل مرتبط
۲۱- س. دفن اموات در زلزله به صورت دسته جمعی به چه شکلی باید صورت گیرد؟
ج. با شرایط دفن به صورت فردی تفاوتی ندارد.
۲۲- س. اگر ولیّ میّت برای اجازه دادن، حضور نداشته باشد یا دسترسی به او امکان نداشته باشد یا این که میّت ولیّ نداشته باشد، مؤمنین چه وظیفهای دارند؟
ج. اگر اجازه گرفتن از خویشان میت – به ترتیب طبقات ارث – ممکن نباشد بنا بر احتیاط باید از حاکم شرع اجازه بگیرند و در صورتی که ممکن نبود اجازه گرفتن ساقط است.
س 711: نماز آیات چیست و علت شرعی وجوب آن کدام است؟
ج: نماز آيات دو رکعت است که هر رکعت آن پنج رکوع و دو سجده دارد و اسباب شرعى وجوب آن عبارت است از: کسوف خورشيد و خسوف ماه، اگر چه مقدار کمى از آنها گرفته شود؛ زلزله و هر حادثه غيرعادى که باعث ترس بيشتر مردم شود مانند بادهاى سياه يا سرخ و يا زرد که غيرعادى باشند؛ تاريکى شديد، فرو رفتن زمين و ريختن کوه، صيحه آسمانى و آتشى که گاهى در آسمان ظاهر مىشود. در غير از کسوف و خسوف و زلزله، بايد آن حادثه موجب ترس و وحشت بيشتر مردم شود، و حادثهاى که ترس آور نباشد و يا موجب ترس و وحشت افراد نادرى گردد، اعتبار ندارد.
س 712: نماز آیات چگونه باید خوانده شود؟
ج: به چند صورت مىتوان آن را بجا آورد: صورت اول: بعد از نيت و تکبيرة الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همين طور ادامه دهد تا يک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نمايد و بعد براى رکعت دوم قيام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد. صورت دوم: بعد از نيت و تکبيرةالاحرام، حمد و يک آيه (البته احتساب بسمالله به عنوان يک آيه خلاف احتياط است) از سورهاى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آيه ديگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آيه ديگرى از همان سوره را قرائت نمايد و همين طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سورهاى که پيش از هر رکوع، يک آيه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قيام نمايد و حمد و آيهاى از يک سوره را بخواند و به رکوع برود و همين طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به يک آيه از سورهاى اکتفا کند، نبايد سوره حمد را بيش از يک مرتبه در اول آن رکعت بخواند. صورت سوم: يکى از رکعتها را به يکى از دو صورت و رکعت ديگر را به نحو ديگر بجا آورد. صورت چهارم: سورهاى را که آيهاى از آن را در قيام پيش از رکوع اول خوانده، در قيام پيش از رکوع دوم يا سوم يا چهارم تکميل نمايد، که در اين صورت واجب است بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قيام بعدى اعاده نموده و يک سوره يا آيهاى از آن را اگر پيش از رکوع سوم يا چهارم است، قرائت کند، و در اين صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برساند.
س 713: آیا وجوب نماز آیات اختصاص به کسانی دارد که در شهر وقوع حادثه هستند و یا شامل همه مکلفینی که از آن مطلع شده اند هرچند در آن شهر نباشند نیز میشود؟
ج: وجوب آن مختص کسانى است که در شهر وقوع حادثه هستند و کسى هم که در شهر متصل به شهرى که حادثه در آن رخ داده، بهطورى که مانند يک شهر محسوب شوند، زندگى مىکند، حکم آنها را دارد.
س 714: اگر شخصی هنگام وقوع زلزله بیهوش باشد و بعد از وقوع آن به هوش آید، آیا نماز آیات بر او واجب است؟
ج: اگر علم به وقوع زلزله پيدا نکند تا اينکه زمان متصل به وقت وقوع آن بگذرد، خواندن نماز آيات واجب نيست، اگرچه احتياط آن است که بجا آورد.
س 715: بعد از وقوع زلزله در منطقهای، غالباً در مدت کمی دهها پس لرزه رخ میدهد، حکم نماز آیات در این موارد چیست؟
ج: هر زلزله اى، چه شديد و چه خفيف، اگر زلزله مستقلى محسوب شود، نماز آيات جداگانهاى دارد.
س 716: اگر مرکز زلزله نگاری، وقوع لرزشهای خفیف زمین را با ذکر تعداد آن در منطقهای که ما زندگی میکنیم، اعلام نماید، ولی ما اصلاً آنها را احساس نکنیم، آیا در این حالت نماز آیات بر ما واجب میشود یا خیر؟
ج: اگر هنگام وقوع زلزله و يا در زمان متصل به آن، خودتان آن را احساس نکنيد، نماز آيات بر شما واجب نيست.
نماز آیات
استفتائات جدید
س: آيا در نماز آياتى كه به جماعت اقامه مىشود، خواندن حمد و سوره بر مأمومين واجب است؟
ج) حكم جماعت در نماز آيات مانند جماعت در نمازهاى يوميه مىباشد كه قرائت امام از قرائت مأموم کفايت مىکند.
س: در شهرى كه زلزله اصلى رخ مىدهد آيا براى تمام پسلرزهها (حتى اگر بيش از 30 مورد باشد) نماز آيات لازم است خوانده شود؟ با توجه به اينكه فاصله بسيارى از پسلرزهها آنقدر كم است كه نمىتوان تشخيص داد چند پسلرزه رخ داده است.
ج) هر زلزله اى، چه شديد و چه خفيف، اگر زلزله مستقلى محسوب شود، نماز آيات جداگانه اى دارد.
س: نماز آيات در مورد زلزله و خورشيدگرفتگى اگر از وقت خود عقب بيافتد آيا با نيّت قضا بايد خوانده شود يا خير؟
ج) نماز آيات براى زلزله هميشه ادا است و بايد در خواندن آن تعجيل کند و مسامحه نکند ولى در خورشيدگرفتگى اگر بعداً آن را بجا آورده بايد نيّت قضا کند.
س: اگر براى زلزله نماز آيات خوانده نشده، آيا قضا دارد يا خير؟
ج) نماز آيات براى زلزله قضا نمىشود و هر وقت بخواند بايد به نيت ادا خوانده شود.
س: آيا در نماز آيات مىتوان اكتفا به «بسم الله الرحمن الرحيم» كرد و به ركوع رفت يا بايد همراه آن آيهاى ديگر قرائت شود؟
ج) بنابر احتياط، كفايت نمىكند و بايد همراه آيه ديگر ـ اگر چه نيمى از يك آيه ـ خوانده شود.
س: اينجانب متوجه شدهام حضرت آقا «بسم الله الرحمن الرحيم» را به تنهايی آيه در نظر نمیگيرند در صورتی كه بنده تا قبل از اين در نماز آيات، سوره توحيد را میخواندم و آن را به پنج آيه ـ با حساب بسم الله به عنوان يک آيه ـ تقسيم میکردم. تكليف نمازهای آياتی كه به اين صورت خوانده شده چگونه است؟
ج) نمازهايی را كه تاكنون خواندهايد، صحيح است لكن بعد از اين بنابر احتياط به «بسم الله الرحمن الرحيم» به عنوان يك آيه اكتفا ننماييد، بلكه آيهای ديگر يا بخشی از آيه را با آن بخوانيد.
س: آيا نماز آيات را مىتواند به جماعت خواند؟
ج) اشكال ندارد.
س: اين كه در رابطه با نماز آيات فرمودهايد، سوره را مىتوان به پنج قسمت تقسيم كرد، آيا منظور از هر قسمت، يك آيه است يا مىتوان آيهاى را به دو قسمت تقسيم كرد؛ مثل اين که «لم يلد» يك قسمت و «ولم يولد» يك قسمت باشد؟
ج) تقسيم به نحو ذكر شده در سؤال، اشكال ندارد.
س: اگر كسى به ركوع دوم ركعت اول نماز آيات جماعت برسد، نمازش را چهطور بايد بخواند؟
ج) در فرض مرقوم، داخل شدن در جماعت، محلّ اشكال است. استفتائات آیت الله خامنه ای.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
نماز آیات مطابق نظر آیت الله مکارم شیرازی
پرسش : نماز آیات چگونه خوانده می شود؟
پاسخ : نماز آیات دو رکعت است و هر رکعت پنج رکوع دارد و مىتوان آن را دو گونه به جا آورد:
1- بعد از نیّت، تکبیر بگوید و یک حمد و سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد، دوباره یک حمد و یک سوره تمام بخواند، باز به رکوع رود، تا پنج بار این کار را انجام دهد، بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و رکعت دوم را مانند رکعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد.
2- بعد از نیّت و تکبیر و خواندن حمد، آیههاى یک سوره را پنج قسمت کند و یک قسمت از آن را بخواند و به رکوع رود، بعد سر بردارد و قسمت دوم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به رکوع رود و همین طور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید و بعد به رکوع رود و رکعت دوم را هم به همین صورت به جا آورد، مثلًا سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» را به ترتیب زیر تقسیم کند: قبل از رکوع اوّل: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بگوید و به رکوع رود بعد بایستد و بگوید: «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» باز به رکوع رود و سربردارد و بگوید: «اللَّهُ الصَّمَدُ»، باز به رکوع رود و سر بردارد و بگوید: «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ» و به رکوع رود و سر بردارد و بگوید: «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوَاً احَدٌ»، بعد به رکوع رود و بعد از سر برداشتن دو سجده کند و رکعت دوم را نیز مانند رکعت اوّل به جا آورد و در آخر تشهد بخواند و سلام گوید.
تلفیق دو روش در نماز آیات [دستور نماز آیات ]
پرسش : آیا در نماز آیات می توان هر رکعت را به یکی از دو روش خواند؟
پاسخ : مانعى ندارد که در نماز آیات رکعت اوّل را مطابق یکى از دو روش به جا آورد و رکعت دوم را مطابق روش دیگر. همچنین می تواند در یک رکعت بعد از حمد یک سوره را چهار قسمت کند و بعد از هر قسمت به رکوع برود و قبل از رکوع پنجم یک حمد و یک سوره کامل بخواند.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مطابق نظر آيت الله سيستاني
نماز آیات مطابق نظر آیت الله سیستانی
مسأله ۱۴۷۰ ـ نماز آیات که دستور آن بعداً گفته خواهد شد به واسطه سه مورد واجب میشود:
اوّل: کسوف (خورشید گرفتگی).
دوّم: خسوف (ماه گرفتگی).
و در این دو مورد هر چند مقدار گرفتگی کم باشد و کسی هم از آن نترسد نماز آیات واجب است.
سوّم: زلزله ـ بنا بر احتیاط واجب ـ اگرچه کسی هم نترسد.
و اما در رعد و برق، و بادهای سیاه و سرخ، و مانند اینها از آیات آسمانی در صورتی که بیشتر مردم بترسند، و همچنین در حوادث زمینی مانند فرو رفتن زمین، و افتادن کوه که موجب ترس اکثر مردم شود ـ بنا بر احتیاط مستحب ـ نماز آیات ترک نشود.
مسأله ۱۴۷۱ ـ اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتفاق بیفتد، انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلاً اگر خورشید بگیرد، و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.
مسأله ۱۴۷۲ ـ کسی که قضای چند نماز آیات بر او واجب است چه همه آنها برای یک چیز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده است، چه برای چند چیز باشد، مثلاً برای خورشید گرفتگی، و ماه گرفتگی، و زلزله، نمازهایی بر او واجب شده باشد، موقعی که قضای آنها را میخواند، لازم نیست معین کند که برای کدام یک از آنها است.
مسأله ۱۴۷۳ ـ چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است، در هر جایی اتفاق بیفتد و احساس شود، فقط مردم همانجا باید نماز آیات بخوانند، و بر مردم جاهای دیگر واجب نیست.
مسأله ۱۴۷۴ ـ وقت شروع در نماز آیات برای کسوف و خسوف، موقعی است که خورشید یا ماه شروع به گرفتن میکند، و تا زمانی که به حالت طبیعی برنگشته ادامه دارد (اگرچه بهتر آن است که بهقدری تأخیر نیندازند که شروع به باز شدن کند)، ولی تمام کردن نماز آیات را میتوان تا بعد از باز شدن خورشید، یا ماه تأخیر انداخت.
مسأله ۱۴۷۵ ـ اگر خواندن نماز آیات را به قدری تأخیر بیندازد که خورشید یا ماه شروع به باز شدن کند، نیت ادا مانعی ندارد، ولی بعد از باز شدن تمام آن، نماز قضا میشود.
مسأله ۱۴۷۶ ـ اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه، بهاندازه خواندن یک رکعت نماز یا کمتر باشد، نمازی که میخواند ادا است، و همچنین است اگر مدت گرفتن آنها بیشتر باشد. ولی انسان نماز را نخواند تا بهاندازه خواندن یک رکعت یا کمتر به آخر وقت آن مانده باشد، در این صورت نماز آیات واجب و اداء است.
مسأله ۱۴۷۷ ـ موقعی که رعد و برق و مانند اینها اتفاق میافتد، و بخواهد احتیاط کند اگر وقتشان وسعت داشته باشد لازم نیست نماز آیات را فوراً بخواند، و در غیر این صورت مانند زلزله باید فوراً آن را بخواند به نحوی که در نظر مردم تأخیر محسوب نشود، و اگر تأخیر کرد احتیاط مستحب آن است که بعداً بدون نیت ادا و قضا بخواند.
مسأله ۱۴۷۸ ـ اگر گرفتن خورشید یا ماه را نداند، و بعد از باز شدن بفهمد که تمام آن گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را بخواند، ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده، قضا بر او واجب نیست.
مسأله ۱۴۷۹ ـ اگر عدّهای بگویند که خورشید یا ماه گرفته است، چنانچه انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان شخصی پیدا نکند و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفتهاند، در صورتی که تمام خورشید یا ماه گرفته باشد، باید نماز آیات را بخواند، ولی اگر مقداری از آن گرفته باشد، خواندن نماز آیات بر او واجب نیست. و همچنین است اگر دو نفر که عادل بودن آنان معلوم نیست بگویند خورشید یا ماه گرفته، بعد معلوم شود که عادل بودهاند.
مسأله ۱۴۸۰ ـ اگر انسان به گفته کسانی که از روی قاعده علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را میدانند اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند. و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه میگیرد، و فلان مقدار طول میکشد و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا کند، باید به حرف آنان عمل نماید.
مسأله ۱۴۸۱ ـ اگر بفهمد نماز آیاتی که برای خورشید گرفتگی، یا ماه گرفتگی خوانده باطل بوده است، باید دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.
مسأله ۱۴۸۲ ـ اگر در وقت نماز یومیه نماز آیات هم بر انسان واجب شود، چنانچه برای هر دو نماز وقت دارد، هرکدام را اوّل بخواند اشکال ندارد، و اگر وقت یکی از آن دو تنگ باشد، باید اوّل آن را بخواند، و اگر وقت هر دو تنگ باشد، باید اوّل نماز یومیه را بخواند.
مسأله ۱۴۸۳ ـ اگر در بین نماز یومیه بفهمد که وقت نماز آیات تنگ است، چنانچه وقت نماز یومیه هم تنگ باشد، باید آن را تمام کند بعد نماز آیات را بخواند، و اگر وقت نماز یومیه تنگ نباشد، آن را بشکند و اوّل نماز آیات، و بعد نماز یومیه را بجا آورد.
مسأله ۱۴۸۴ ـ اگر در بین نماز آیات بفهمد که وقت نماز یومیه تنگ است، باید نماز آیات را رها کند و مشغول نماز یومیه شود، و بعد از آنکه نماز را تمام کرد پیش از انجام کاری که نماز را به هم بزند، بقیه نماز آیات را از همانجا که رها کرده بخواند.
مسأله ۱۴۸۵ ـ اگر زن در حال حیض یا نفاس باشد و خورشید یا ماه گرفتگی شود، یا زلزله اتفاق بیفتد، نماز آیات بر او واجب نیست و قضا هم ندارد.
دستور نماز آیات:
مسأله ۱۴۸۶ ـ نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد، و دستور آن این است که انسان بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک حمد و یک سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد، دوباره یک حمد و یک سوره بخواند، باز به رکوع رود تا پنج مرتبه، و بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد، و رکعت دوّم را هم مثل رکعت اوّل بجا آورد و تشهّد بخواند و سلام دهد.
مسأله ۱۴۸۷ ـ در نماز آیات ممکن است انسان بعد از نیت و تکبیر و خواندن حمد، آیههای یک سوره را پنج قسمت کند، و یک آیه یا بیشتر از آن را بخواند بلکه کمتر از یک آیه را نیز میتواند بخواند ولی باید ـ بنا بر احتیاط ـ جمله تامّه باشد، و از اوّل سوره شروع کند و به گفتن «بسم الله» اکتفا نکند، و سپس به رکوع رود و سر بردارد، و بدون اینکه حمد بخواند، قسمت دوّم از همان سوره را بخواند و به رکوع رود، و همینطور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید؛ مثلاً در سوره فلق، اوّل «بِسْمِ الله الرَّحَمنِ الرَّحِیمِ * قُلْ اَعُوذُ بِرَبِّ الفَلَقِ» بگوید و به رکوع رود، بعد بایستد و بگوید: «مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ» دوباره به رکوع رود، و بعد از رکوع بایستد و بگوید: «وَمِنْ شَرِّ غاسِقٍ اِذا وَقَبَ» باز به رکوع رود و بایستد و بگوید: «وَمِنْ شَرِّ النَّفّاثاتِ فِی العُقَدِ» و برود به رکوع باز هم سر بردارد و بگوید: «وَمِنْ شَرِّ حاسِدٍ اِذا حَسَدَ» و بعد از آن به رکوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن، دو سجده کند، و رکعت دوّم را هم مثل رکعت اوّل بجا آورد، و بعد از سجده دوّم تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد. و نیز جایز است که به کمتر از پنج قسمت تقسیم نماید، لکن هر وقت سوره را تمام کرد لازم است حمد را قبل از رکوع بعدی بخواند.
مسأله ۱۴۸۸ ـ اگر در یک رکعت از نماز آیات پنج مرتبه حمد و سوره بخواند، و در رکعت دیگر یک حمد بخواند و سوره را پنج قسمت کند مانعی ندارد.
مسأله ۱۴۸۹ ـ چیزهایی که در نمازهای یومیه واجب و مستحب است، در نماز آیات هم واجب و مستحب میباشد، ولی در نماز آیات در صورتی که با جماعت باشد میتواند رجاءً بجای اذان و اقامه سه مرتبه بگویند «الصلاة» و در غیر جماعت چیزی نیست، ولی مشروعیت جماعت در نماز آیات در غیر گرفتن ماه و خورشید ثابت نیست.
مسأله ۱۴۹۰ ـ مستحب است پیش از رکوع و بعد از آن تکبیر بگوید، و بعد از رکوع پنجم و دهم تکبیر مستحب نیست. بلکه مستحب است بگوید: «سَمعَ الله لِمَنْ حَمِدَهُ».
مسأله ۱۴۹۱ ـ مستحب است پیش از رکوع دوّم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند، و اگر فقط قنوت پیش از رکوع دهم بخواند کافی است.
مسأله ۱۴۹۲ ـ اگر در نماز آیات شک کند که چند رکعت خوانده و فکرش بهجایی نرسد، نماز باطل است.
مسأله ۱۴۹۳ ـ اگر شک کند که در رکوع آخر رکعت اوّل است، یا در رکوع اوّل رکعت دوّم و فکرش بهجایی نرسد، نماز باطل است. ولی اگر مثلاً شک کند که چهار رکوع کرده یا پنج رکوع، چنانچه شک او پیش از خم شدن برای سجده باشد، رکوعی را که شک دارد بجا آورده یا نه باید بجا آورد، ولی اگر برای سجده خم شده باید به شک خود اعتنا نکند.
مسأله ۱۴۹۴ ـ هر یک از رکوعهای نماز آیات رکن است، که اگر عمداً کم یا زیاد شود نماز باطل است. و همچنین است اگر اشتباهاً کم شود، و یا ـ بنا بر احتیاط ـ اشتباهاً زیاد شود.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
نماز آیات مطابق نظر آیت الله صافی گلپایگانی
مسأله336. يكي از نمازهاي واجب «نماز آيات» است كه بهسبب پيشآمدن اين حوادث واجب ميشود:
زلزله، خسوف (ماهگرفتگي)، كسوف (خورشيدگرفتگي)، و نيز رعد و برق، و وزيدن بادهاي زرد و سرخ درصورتيكه بيشتر مردم بترسند.
چگونگي نماز آيات
مسأله337. نماز آيات دو ركعت است و هر ركعت آن پنج ركوع دارد و قبل از هر ركوع، سوره حمد و سوره ديگري از قرآن خوانده ميشود؛ ولي ميتوان يك سوره را پنج قسمت كرده و قبل از هر ركوع يك قسمت از آن را خواند، كه در اين صورت، در دو ركعت دو حمد و دو سوره خوانده ميشود.
در اينجا با تقسيم سوره «اخلاص» چگونگي نماز آيات را ميآوريم:
ركعت اوّل
پس از تكبيرةالاحرام سوره حمد را بخواند و «بسم الله الرّحمن الرّحيم» بگويد و به ركوع رود.
سپس بايستد و بگويد: «قُلْ هُوَ اللهُ اَحَد» و به ركوع رود.
بار ديگر بايستد و بگويد: «اَللهُ الصَّمَد» و به ركوع رود.
سر از ركوع بردارد و بگويد «لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَد» و به ركوع رود.
سر از رکوع بردارد و بگويد: «وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَد» و به ركوع رود.
و بعد از سر برداشتن از ركوع به سجده رود و پس از انجام دو سجده براي ركعت دوّم برخيزد.
ركعت دوّم
ركعت دوّم را نيز مانند ركعت اوّل بهجا ميآورد و سپس با تشهّد و سلام، نماز را به پايان ميبرد.
احكام نماز آيات
مسأله338. اگر يكي از سببهاي نماز آيات در شهري اتّفاق بيفتد فقط مردم همان شهر بايد نماز آيات بخوانند و بر مردم جاهاي ديگر واجب نيست.
مسأله339. اگر در يك ركعت از نماز آيات پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در ركعت ديگر يك حمد بخواند و سوره را تقسيم كند صحيح است.
مسأله340. مستحب است پيش از ركوع دوّم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند، و اگر تنها يك قنوت پيش از ركوع دهم بخواند كافي است.
مسأله341. هريك از ركوعهاي نماز آيات، ركن است، كه اگر عمداً يا سهواً كم يا زياد شود، نماز باطل است.
مسأله342. نماز آيات را ميتوان به جماعت خواند، كه در اين صورت حمد و سورهها را تنها امام جماعت ميخواند
دستور نماز آیات
دستور نماز آيات
مسأله 1516. نماز آيات دو ركعت است، و در هر ركعت پنج ركوع دارد، و دستور آن اين است كه انسان بعد از نيت، تكبير بگويد، و يك حمد و يك سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد، دوباره يك حمد و يك سوره بخواند، باز به ركوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد، و ركعت دوم را هم مثل ركعت اول به جا آورد، و تشهد بخواند و سلام دهد.
مسأله 1517. در نماز آيات ممكن است انسان بعد از نيت و تكبير و خواندن حمد، آيههاي يك سوره را پنج قسمت كند و يك آيه يا بيشتر يا كمتر از آن را بخواند و به ركوع رود و سر بردارد، و بدون اين كه حمد بخواند، قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به ركوع رود، و همينطور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد، مثلاً به قصد سوره توحيد «بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم» بگويد و به ركوع رود، بعد بايستد و بگويد: «قُلْ هُوَ اللهُ اَحَد» دوباره به ركوع رود و بعد از ركوع بايستد و بگويد: «اللهُ الصَّمَد» باز به ركوع رود، و بعد
بايستد، و بگويد: «لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يوُلَدْ» و برود به ركوع باز هم سر بردارد، و بگويد: «وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَد»و بعد از آن به ركوع پنجم رود، و بعد از سربرداشتن، دو سجده كند و ركعت دوم را هم مثل ركعت اول به جا آورد، و بعد از سجده دوم، تشهد بخواند، و سلام دهد.
مسأله 1518. اگر در يك ركعت از نماز آيات، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند، و در ركعت ديگر يك حمد بخواند و سوره را پنج قسمت كند، اشكال ندارد.
مسأله 1519. چيزهايي كه در نماز يوميه واجب و مستحب است، در نماز آيات هم واجب و مستحب ميباشد، ولي در نماز آيات در صورتي كه به جماعت باشد استحباب گفتن سه مرتبه: «الصَّلاة» بعيد نيست.
مسأله 1520. مستحب است بعد از ركوع پنجم و دهم بگويد، «سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَه»و نيز پيش از هر ركوع و بعد از آن، تكبير گويد ولي بعد از ركوع پنجم و دهم گفتن تكبير مستحب نيست.
مسأله 1521. مستحب است پيش از ركوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند، و اگر فقط يك قنوت پيش از ركوع دهم بخواند، كافي است.
مسأله 1522. اگر در نماز آيات شك كند كه چند ركعت خوانده و فكرش به جايي نرسد، نماز باطل است.
مسأله 1523. اگر شك كند كه در ركوع آخر ركعت اول است، يا در ركوع اول ركعت دوم و فكرش به جايي نرسد، نماز باطل است، ولي اگر مثلاً شك كند كه چهار ركوع كرده يا پنج ركوع، چنانچه براي رفتن به سجده خم نشده، بايد ركوعي را كه شك دارد به جا آورده يا نه، به جا آورد، و اگر براي رفتن به سجده خم شده، بايد به شك خود اعتنا نكند.
مسأله 1524. هر يك از ركوعهاي نماز آيات ركن است كه اگر عمداً يا اشتباهاً كم يا زياد شود، نماز باطل است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی صافی گلپایگانی.
آیت الله وحید خراسانی
نماز آیات مطابق نظر آیت الله وحید خراسانی
موجبات نماز آیات
مسأله ۱۴۹۹ ـ نماز آيات ـ كه دستور آن خواهد آمد ـ به واسطه چهار چيز واجب مى شود :
(اوّل) گرفتن خورشيد.
(دوم) گرفتن ماه ، اگر چه مقدار كمى از آنها گرفته شود و كسى هم از آن نترسد.
(سوم) زلزله ، اگر چه كسى هم نترسد.
(چهارم)رعد و برق و بادهاى سياه و سرخ و مانند اينها از آيات آسمانى ، در صورتى كه بيشتر مردم از آنها بترسند ، و امّا در حوادث زمينى ـ مانند فرو رفتن آب دريا و افتادن كوه كه موجب ترس اكثر مردم شودـ احتياط مستحبّ خواندن نماز آيات است.
اتفاق افتادن بيشتر از يك آیه از آیات
مسأله ۱۵۰۰ ـ اگر از چيزهايى كه نماز آيات براى آنها واجب است بيشتر از يكى اتّفاق بيفتد ، انسان بايد براى هر يك از آنها يك نماز آيات بخواند ، مثلا اگر خورشيد بگيرد و زلزله هم بشود ، بايد يك نماز آيات براى گرفتن خورشيد ، و نماز ديگر هم براى زلزله بخواند.
معین کردن قضاى نماز آيات در نیت
مسأله ۱۵۰۱ ـ كسى كه قضاى چند نماز آيات بر او واجب است ، چه همه آنها براى يك چيز واجب شده باشد ـ مثل آن كه سه مرتبه خورشيد گرفته و نماز آنها را نخوانده است ـ چه براى چند چيز باشد ـ مثل خورشيد گرفتن و ماه گرفتن ـ موقعى كه قضاى آنها را مى خواند ، لازم نيست معيّن كند كه براى كدام يك از آنهاست ، هر چند احتياط مستحبّ آن است كه معيّن نمايد اگر چه به تعيين اجمالى ، مثل آن كه نيّت كند اوّل نمازِ آيات يا دوم نمازِ آياتى كه بر من واجب شده قضاى آن را به جا مى آورم.
محدود بودن آيات به همان جايى اتفاق ميافتد
مسأله ۱۵۰۲ ـ چيزهايى كه نماز آيات براى آنها واجب است ، در هر جايى اتّفاق بيفتد ، فقط مردم همان جا بايد نماز آيات بخوانند ، و بر مردم جاهاى ديگر واجب نيست.
وقت نماز آيات در كسوف و خسوف
مسأله ۱۵۰۳ ـ وقت نماز آيات در كسوف و خسوف ، از زمانى است كه خورشيد يا ماه شروع به گرفتن مى كند تا زمانى كه تمام قرص باز نشده ، و احتياط مستحبّ آن است كه به قدرى تأخير نيندازد كه شروع به باز شدن كند ، بلكه مستحبّ است هنگام شروع به گرفتن نماز را بخواند.
نماز آيات هنگام باز شدن يا بعد از باز شدن خورشيد يا ماه
مسأله ۱۵۰۴ ـ اگر خواندن نماز آيات را به قدرى تأخير بيندازد كه آفتاب يا ماه شروع به باز شدن كند ادا است ، ولى اگر بعد از باز شدن تمام آن نماز بخواند قضا است.
گرفتن خورشيد يا ماه ، به اندازه يك ركعت یا تأخیر نماز تا این وقت
مسأله ۱۵۰۵ ـ اگر مدّت گرفتن خورشيد يا ماه به اندازه خواندن يك ركعت نماز يا كمتر باشد ، نماز آيات واجب و ادا است ، و همچنين است اگر مدّت گرفتن آنها بيشتر باشد ولى انسان نماز را نخواند تا به اندازه خواندن يك ركعت يا كمتر از آن به آخر وقت مانده باشد.
وقت نماز آيات در زلزله و رعد و برق
مسأله ۱۵۰۶ ـ موقعى كه زلزله و رعد و برق و مانند اينها اتّفاق مى افتد ـ چنانچه گذشت ـ بايد نماز آيات بخواند ، و بايد به اندازه اى كه عرفاً تأخير گفته مى شود نماز را عقب نيندازد ، و در صورت تأخير نماز را به جا آورد و بنابر احتياط واجب نيّت ادا و قضا نكند.
گرفتن خورشيد يا ماه را بعد از باز شدن بفهمد
مسأله ۱۵۰۷ ـ اگر گرفتن خورشيد يا ماه را نداند و بعد از باز شدن خورشيد يا ماه بفهمد كه تمام آن گرفته بوده ، بايد قضاى نماز آيات را بخواند ، ولى اگر بفهمد مقدارى از آن گرفته بوده ، قضا بر او واجب نيست.
کسی که از گفته دیگران اطمینان به گرفتن خورشيد يا ماه پيدا نكند
مسأله ۱۵۰۸ ـ اگر عدّه اى بگويند خورشيد يا ماه گرفته است ، چنانچه انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا نكند ، و در آن اشخاص شخصى كه گفته او شرعاً معتبر است نباشد ، و نماز آيات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند ، در صورتى كه تمام خورشيد يا ماه گرفته باشد ، نماز آيات را بخواند ، ولى اگر مقدارى از آن گرفته باشد خواندن نماز آيات بر او واجب نيست ، و همچنين است اگر دو نفر كه عادل بودن آنان معلوم نيست ، يا شخصى كه ثقه بودن او معلوم نيست بگويند خورشيد يا ماه گرفته ، بعد معلوم شود كه آن دو عادل بوده اند و يا آن شخص ثقه اى بوده كه ظنّ بر خلاف قول او نبوده است.
گفته کسانی که از روى قاعده علمى خبر از گرفتن خورشيد و ماه دهند
مسأله ۱۵۰۹ ـ اگر انسان از گفته كسانى كه از روى قاعده علمى از گرفتن خورشيد و ماه خبر مى دهند ، اطمينان پيدا كند كه خورشيد يا ماه گرفته ، بايد نماز آيات را بخواند ، و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه مى گيرد و فلان مقدار طول مى كشد ، و انسان از گفته آنان اطمينان پيدا كند ، بايد به اطمينان خودش عمل نمايد.
نماز آياتى كه باطل خوانده شده
مسأله ۱۵۱۰ ـ اگر بفهمد نماز آياتى كه خوانده باطل بوده ، واجب است دوباره بخواند ، و اگر وقت گذشته قضا نمايد.
نماز آيات در وقت نماز يوميه
مسأله ۱۵۱۱ ـ اگر در وقت نماز يوميّه نماز آيات هم بر انسان واجب شود ، چنانچه براى هر دو نماز وقت دارد هر كدام را اوّل بخواند اشكال ندارد ، و اگر وقت يكى از آن دو تنگ باشد ، اوّل آن را بخواند ، و اگر وقت هر دو تنگ باشد بايد اوّل نماز يوميّه را بخواند.
در بين نماز يوميه ، بفهمد كه وقت نماز آيات تنگ است
مسأله ۱۵۱۲ ـ اگر در بين نماز يوميّه بفهمد كه وقت نماز آيات تنگ است ، چنانچه وقت نماز يوميّه هم تنگ باشد ، بايد آن را تمام كند ، بعد نماز آيات را بخواند ، و اگر وقت نماز يوميّه تنگ نباشد آن را قطع كند ، و اوّل نماز آيات و بعد نماز يوميّه را به جا آورد.
در بين نماز آيات بفهمد كه وقت نماز يوميه تنگ است
مسأله ۱۵۱۳ ـ اگر در بين نماز آيات بفهمد كه وقت نماز يوميّه تنگ است ، بايد نماز آيات را رها كند و مشغول نماز يوميّه شود ، و بعد از آن كه نماز را تمام كرد پيش از انجام كارى كه نماز را باطل مى كند ، بقيّه نماز آيات را از همان جا كه رها كرده بخواند.
آيات در حال حيض يا نفاس زن
مسأله ۱۵۱۴ ـ اگر در حال حيض يا نفاس زن ، خورشيد يا ماه بگيرد ، نماز آيات بر او واجب نيست و قضا هم ندارد ، ولى در غير موقّت مانند زلزله و رعد و برق بنابر احتياط واجب بعد از پاك شدن نماز را بدون نيّت ادا و قضا به جا آورد.
روش اول در انجام نماز آيات
مسأله ۱۵۱۵ ـ نماز آيات دو ركعت است و در هر ركعت پنج ركوع دارد ، و كيفيّت آن اين است كه انسان بعد از نيّت تكبير بگويد و يك حمد و يك سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد ، دوباره يك حمد و يك سوره بخواند باز به ركوع رود تا پنج مرتبه ، و بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد و برخيزد ، و ركعت دوم را هم مثل ركعت اوّل به جا آورد ، و تشهّد بخواند و سلام دهد.
روش دوم و سوم در انجام نماز آيات
مسأله ۱۵۱۶ ـ در نماز آيات ممكن است انسان بعد از نيّت و تكبير و خواندن حمد ، آيه هاى يك سوره را پنج قسمت كند ، و يك آيه يا بيشتر يا كمتر از آن را بخواند و به ركوع رود و سر بردارد و بدون اين كه حمد بخواند قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به ركوع رود ، و همين طور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد ، مثلا به قصد سوره ( قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ) ، ( بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيْمِ ) بگويد و به ركوع رود ، بعد بايستد و بگويد: ( قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ) دوباره به ركوع رود و بعد از ركوع بايستد و بگويد: ( اَللّهُ الصَّمَدُ ) باز به ركوع رود و بايستد و بگويد: ( لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُوْلَدْ )و به ركوع برود ، و سر بردارد و بگويد: ( وَ لَمْ يَكُن لَهُ كُفُواً اَحَدٌ ) و بعد از آن به ركوع پنجم رود و بعد از سر برداشتن دو سجده كند ، و ركعت دوم را هم مثل ركعت اوّل به جا آورد و بعد از سجده دوم تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد ، و نيز جايز است به كمتر از پنج قسمت تقسيم كند ، ولى هر وقت سوره را تمام كرد لازم است حمد را قبل از ركوع بعدى بخواند ، و بعد از آن يك سوره يا بعض از يك سوره را نيز بخواند.
يك ركعت از نماز آيات را به روش اول و ركعت ديگر به روش دوم
مسأله ۱۵۱۷ ـ اگر در يك ركعت از نماز آيات پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در ركعت ديگر يك حمد بخواند و سوره را پنج قسمت كند ، مانعى ندارد.
واجب و مستحب در نماز آيات
مسأله ۱۵۱۸ ـ چيزهايى كه در نمازهاى يوميّه واجب و مستحبّ است ، در نماز آيات هم واجب و مستحبّ مى باشد ، ولى در نماز آيات ـ در صورتى كه با جماعت باشد ـ به جاى اذان و اقامه رجاءً سه مرتبه بگويند (اَلصَّلاة).
«سمع اللّه لمن حمده» بعد از ركوع پنجم و دهم و تكبير ركوع
مسأله ۱۵۱۹ ـ مستحبّ است بعد از سر برداشتن از ركوع پنجم و دهم بگويد: (سَمِعَ اللّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ) و نيز پيش از هر ركوع و بعد از آن تكبير بگويد ، ولى بعد از ركوع پنجم و دهم گفتن تكبير مستحبّ نيست.
قنوت در نماز آيات
مسأله ۱۵۲۰ ـ مستحبّ است پيش از ركوع دوم و چهارم و ششم و هشتم و دهم قنوت بخواند ، و اگر فقط پيش از ركوع دهم هم بخواند كافيست.
شک در رکعتهای نماز آيات
مسأله ۱۵۲۱ ـ اگر در نماز آيات شكّ كند كه چند ركعت خوانده و فكرش به جايى نرسد ، نماز باطل است.
شك دراینکه ركوع آخر ركعت اول است يا اول ازدوم و در عدد ركوعها
مسأله ۱۵۲۲ ـ اگر شكّ كند كه در ركوع آخر ركعت اوّل است يا در ركوع اوّل ركعت دوم و فكرش به جايى نرسد ، نمازش باطل است ، و اگر در عدد ركوعها شكّ كند بنا را بر كمتر بگذارد ، مگر در صورتى كه شكّ كند چهار ركوع كرده يا پنج ركوع ، كه در اين صورت چنانچه براى رفتن به سجده خم نشده بايد ركوعى را كه شكّ كرده به جا آورد ، و اگر شكّ او بعد از خم شدن براى سجده و پيش از رسيدن به سجده باشد بنابر احتياط واجب برگردد و ركوع را به جا آورده و نماز را تمام نمايد واعاده كند ، ولى اگر به سجده رسيده باشد ، بايد به شكّ خود اعتنا نكند.
کم یا زیاد شدن ركوع، در نماز آيات
مسأله ۱۵۲۳ ـ هر يك از ركوعهاى نماز آيات ركن است كه اگر عمداً يا سهواً كم يا زياد شود ، نماز باطل است.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی وحید خراسانی
- نماز آیات در هنگام خورشید و ماه گرفتگی
- نماز آیات چیست و چه زمانی واجب می شود
- آيا نماز آيات در زمان حيض بايد قضا شود
کلید: نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شودنماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چگونه خوانده می شود … پاسخ 10 مرجع … نماز آیات 6 مهر نماز آیات 6 مهر 94 ثواب نماز آیات نماز آیات صافی گلپایگانی نماز آیات صوتی نماز آیات صانعی نماز ميت صادق طباطبايي آیه نماز صبح نماز آیات به چه صورت است آیات نماز صبح نماز آیات به صورت جماعت نماز آیات به چه صورت خوانده میشود نماز آیات به چه صورت نماز آیات قنوت دارد نماز آیات قضا دارد نماز آیات قنوت ندارد نماز آیات قنوت نماز آيات قضا نماز آیات قضا نماز آیات قضا ندارد نماز آیات قضا می شود نماز آیات قنوت دارد یا نه نماز قضای آیات نماز آیات فتوای رهبری نماز آیات فاضل لنکرانی نماز آیات فوری نماز آیات فقه شافعی نماز آیات فردا نماز آیات فقه حنفی نماز آیات در فقه شافعی نماز آیات در فقه حنفی نماز آیات در فقه اهل سنت فلسفه نماز آیات علت نماز آیات نماز عید آیات عکس نماز آیات نماز آیات غذا دارد آیات نماز غفیله آیه نماز غفیله معنی آیات نماز غفیله تفسیر آیات نماز غفیله نماز آیات هنگام حیض نماز آیات هنگام زلزله نماز آیات هنگام ماه گرفتگی نماز های آیات نماز آیات چگونه هست نماز آیات نوری همدانی نماز آیات بر همه واجب است نماز آیات چند رکعت هست نماز آیات جماعت نماز آیات جوادی آملی نماز آیات چگونه است آیه نماز جماعت نماز آیات به جماعت نماز آیات با جماعت نماز آیات چه جوریه خواندن نماز آیات به جماعت آیات نماز جمعه جزئیات نماز آیات نماز آیات حائض نماز آیات حنفی نماز آیات حیض نماز آیات حایض نماز آیات زن حائض نماز آیات در فقه حنفی حکم نماز آیات زلزله حکم نماز آیات آیات نماز حاجت نماز ميت حيض نماز آیات چگونه خوانده می شود نماز آیات چند رکعت است نماز آیات چیست نماز آیات چگونه ادا می شود نماز آيات چند ركعت است نماز آیات چند رکوع دارد نماز آيات چگونه خوانده مي شود نماز آیات چند قنوت دارد؟ نماز آيات چيست نماز آیات چه موقع واجب میشه نماز آیات یا وحشت نماز آیات یعنی چه نماز آیات واجب است یا مستحب نماز آیات ادا یا قضا نماز آیات واجب یا مستحب نماز آیات قنوت دارد یا نه یفیت نماز آیات یادگیری نماز آیات نماز آیات برای زلزله نماز آیات به جماعت نماز آیات به چه صورت است نماز آیات برای ماه گرفتگی نماز آیات برای خسوف نماز آیات برای پس لرزه نماز آیات با سوره توحید نماز آیات با جماعت نماز آیات بدون وضو نماز آیات به روایت اهل سنت نماز آیات شبیری زنجانی نماز آیات شرایط نماز آیات شیعه نماز آیات شعر نماز آیات شش مهر نماز ميت شيعه شرایط نماز آیات آیات نماز شب آیه نماز شکسته آیه نماز شب نماز آیات سیستانی نماز آیات سال 94 نماز آیات سال 93 نماز آیات سوره توحید نماز آیات سال 92 نماز آيات سيستاني نماز آیات سنی نماز آیات سیل نماز آیات سبحانی نماز آیات اهل سنت نماز آیات لنکرانی نماز آیات برای پس لرزه نماز آیات پس لرزه نماز آیات اهل سنت نماز آیات اردو نماز آیات از نظر رهبری نماز آیات اهل تسنن نماز آیات امروز نماز آیات از دیدگاه اهل سنت نماز آیات احکام نماز آیات از نظر مکارم شیرازی نماز آیات از نظر اهل سنت نماز آیات ادا یا قضا نماز آیات تصویری نماز آیات تهران نماز آیات نماز آیات تحقیق نماز آیات تا کی وقت دارد نماز آیات تبیان نماز آیات توحید نماز آیات ترس نماز آیات اهل تسنن نماز آیات سوره توحید نماز آیات نظر رهبری نماز آیات نشانه چیست نماز آیات نوری همدانی نماز آیات نیاز به وضو دارد نماز آیات نحوه نماز آیات نزد اهل سنت نماز آیات نحوه خواندن نماز آیات نام دیگر نماز آیات از نظر رهبری نماز آیات قنوت ندارد نماز آیات کی واجب است نماز آیات کلاس چهارم نماز آیات کی خوانده می شود نماز آیات کی قضا می شود نماز آیات کامل نماز آیات کی قضا میشه نماز آیات کودکانه نماز آیات کیفیت نماز آیات خسوف نماز آیات کی واجب نماز آیات ماه گرفتگی نماز آیات ماه گرفتگی امروز نماز آيات خورشيد گرفتگي احکام نماز آیات ماه گرفتگی نماز آیات صافی گلپایگانی نماز آیات ماه گرفتگی 6 مهر نماز آیات هنگام ماه گرفتگی نماز آیات در ماه گرفتگی نماز آیات زلزله نماز آيات زلزله نماز آیات زن حائض نماز آیات زلزله سیستانی نماز آیات برای زلزله حکم نماز آیات زلزله نیت نماز آیات زلزله قضای نماز آیات زلزله نماز آیات در زلزله وقت نماز آیات زلزله نماز آیات طریقه خواندن نماز آیات طبق فتوای مکارم نماز آیات طبق نظر رهبری نماز آیات طبق فتوای آیت الله مکارم نماز آیات طبق فتوای رهبری نماز آیات طبق فتوای رهبر نماز آیات طبق فتوای آیت الله سیستانی نماز آیات طریقه نماز آیات طوفان طريقه نماز آيات آیه نماز ذی الحجه ایه نماز ذی حجه نماز آیات را چگونه بخوانیم نماز آیات را چگونه می خوانیم نماز آیات رعد و برق نماز آيات را چگونه مي خوانند نماز آیات روش نماز آیات رکعت نماز آیات را چگونه می خوانند نماز آیات رهبری نماز آیات را چه موقع میخوانند نماز آیات را توضیح دهید نماز آیات پس لرزه نماز آیات پریود نماز آیات پس از زلزله نماز آیات پڑھنے کا طریقہ نماز آیات برای پس لرزه نماز آیات ویکی پدیا پاورپوینت نماز آیات آیات پیرامون نماز نماز آیات واجب است یا مستحب نماز آیات واجب است نماز آیات و نحوه خواندن آن نماز آیات ویکیپدیا نماز آیات ویکی نماز آیات و زلزله نماز آیات وضو نماز آیات وضو دارد نماز آیات واجب آخرین نماز آیات واجب شده نماز آیات در قرآن نماز آیات در فقه شافعی نماز آیات در اهل سنت نماز آیات در زلزله نماز آیات در فقه حنفی نماز آیات در سال 93 نماز آيات در قرآن نماز آيات در اهل سنت نماز آیات در اهل نماز آیات در سال 9نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد و دستور آن است که انسان بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک …