زیارت رسول خدا (ص) از نزدیک
بر هر مسلمانى ـ خصوصاً بر حجّاج خانه خدا ـ مستحب مؤکّد است، زیارت قبر رسول مکرّم(صلى الله علیه وآله) در مدینه منوّره، و روایات زیادى درباره فضیلت زیارت آن حضرت وارده شده که از آن جمله است:
1ـ امام صادق(علیه السلام) مى فرماید: «امام حسین(علیه السلام) از رسول الله(صلى الله علیه وآله) سؤال کرد: پاداش زائر شما چیست؟ فرمود: فرزندم! کسى که در حیات یا ممات من، مرا زیارت کند، یا پدرت را و یا برادرت را و یا خودت را زیارت کند، بر من لازم است که در روز قیامت زیارتش کنم تا او را از گناهانش رهایى بخشم»; (کانَ حَقّاً عَلَىَّ أَنْ أَزُورَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ، حَتّى أُخَلِّصَهُ مِنْ ذُنُوبِهِ).(1)
2ـ در روایات متعدّدى آمده است که اگر کسى با خلوص نیّت به زیارت قبر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) برود، آن حضرت شفیع او در قیامت مى شود و ان شاءالله وارد بهشت مى گردد.(2)
3ـ زیارت قبر رسول الله(صلى الله علیه وآله) معادل حجّ مقبولى است که به همراه آن حضرت بجا آورده شود.(3)
4ـ فرمود: «کسى که در حیات یا پس از مرگم مرا زیارت کند، روز قیامت در جوار من خواهد بود»; (کانَ فِی جَوارِی یَوْمَ الْقِیامَةِ).(4)
5ـ رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: «ما بَیْنَ بَیْتی وَمِنْبَری، رَوْضَةٌ مِنْ رِیاضِ الْجَنَّةِ…; میان خانه و منبر من، باغى از باغ هاى بهشت است…».(5)
6ـ مرحوم صدوق از امیرمؤمنان على(علیه السلام) روایت کرده که فرمود: «حجّ خود را با زیارت حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) کامل کنید; چرا که ترک زیارتش بى وفایى و خلاف ادب است».(6)
کیفیت زیارت و آداب آن
1ـ از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که قبل از ورود در مدینه غسل کند.(7)
2ـ «شیخ طوسى» براى داخل شدن در مسجدالنّبى و زیارت رسول مکرّم(صلى الله علیه وآله)، نیز غسل دیگرى را ذکر کرده است.(8)
3ـ اذن دخول بخواند که آن را نیز «کفعمى» و دیگران ذکر کرده اند و در صفحه 220 در بحث اذن دخول گذشت.
4ـ سپس مطابق آنچه «ابن قولویه» در «کامل الزیارات» از امام صادق(علیه السلام) نقل کرده، نزد قبر پیامبر(صلى الله علیه وآله) برود و بر آن حضرت سلام کند، آنگاه (چنانچه میسّر شود) کنار ستونى که جانب راست قبر و نزد سر مبارک حضرتش قرار دارد، رو به قبله بایستد و بگوید:
اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ،
گواهى دهم که معبودى نیست جز خداى یگانه اى که شریک ندارد و گواهى دهم که محمّد بنده و رسول اوست
وَاَشْهَدُ اَنَّکَ رَسُولُ اللهِ، وَاَنَّکَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِاللهِ، وَاَشْهَدُ اَنَّکَ قَدْ بَلَّغْتَ رِسالاتِ رَبِّکَ،
و گواهى دهم که تویى رسول خدا و همانا تویى محمّد بن عبدالله و گواهى دهم که رسالت پروردگارت را رساندى
وَنَصَحْتَ لاُِمَّتِکَ، وَجاهَدْتَ فى سَبیلِ اللهِ، وَعَبَدْتَ اللهَ حَتّى اَتیکَ الْیَقینُ،
و براى امتت خیرخواهى کردى و در راه خدا جهاد کردى و خدا را پرستش کردى تا مرگت فرا رسید
بِالْحِکْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ، وَاَدَّیْتَ الَّذى عَلَیْکَ مِنَ الْحَقِّ،
بوسیله حکمت و پند نیک و آنچه را از حق به عهده داشتى ادا کردى
وَاَنَّکَ قَدْ رَؤُفْتَ بِالْمُؤْمِنینَ، وَغَلُظْتَ عَلَى الْکافِرینَ،
و براستى تو نسبت به مؤمنان مهربان و نسبت به کافران سخت گیر بودى
فَبَلَّغَ اللهُ بِکَ اَفْضَلَ شَرَفِ مَحَلِّ الْمُکَرَّمینَ،
خدایت به بهترین شرافت جایگاه گرامیان برساند
اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذِى اسْتَنْقَذَنا بِکَ مِنَ الشِّرْکِ وَالضَّلالَةِ،
ستایش خدایى راست که ما را بوسیله جناب تو از شرک و گمراهى نجات بخشید
اَللّـهُمَّ اجْعَلْ صَلَواتِکَ وَصَلَواتِ مَلائِکَتِکَ الْمُقَرَّبینَ، وَعِبادِکَ الصّالِحینَ،
خدایا درودهاى خود و درودهاى فرشتگان مقرّبت و بندگان شایسته ات
وَ اَنْبِیآئِکَ الْمُرْسَلینَ، وَاَهْلِ السَّمواتِ وَالاَْرَضینَ،
و پیمبران مرسلت و ساکنان آسمانها و زمینها
وَمَنْ سَبَّحَ لِرَبِّ الْعالَمینَ مِنَ الاَْوَّلینَ وَالاْخِرینَ،
و هر که را براى پروردگار جهانیان تسبیح گویند از اوّلین و آخرین
عَلى مُحَمَّد عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ،وَنَبِیِّکَ وَاَمینِکَ وَنَجِیِّکَ،
همه را یکجا قرار ده براى محمّد بنده و رسولت و پیامبرت و امین (بر وحیت) و همرازت
وَحَبیبِکَ وَصَفِیِّکَ، وَصَفْوَتِکَ وَخآصَّتِکَ، وَخِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ،
و حبیبت و دوست خالص و برگزیده و مخصوصت و منتخب تو از میان خلقت
اَللّهُمَّ وَاَعْطِهِ الدَّرَجَةَ وَالْوَسیلَةَ مِنَ الْجَنَّةِ، وَابْعَثْهُ مَقاماً مَحْمُوداً یَغْبِطُهُ بِهِ الاَْوَّلُونَ وَالاْخِرُونَ،
خدایا به محمّد درجه بلندى عطا فرما و مقام وسیله را در بهشت به او بده و به مقام پسندیده اى او را برگزین که غبطه خورند به او اوّلین و آخرین
اَللّـهُمَّ اِنَّکَ قُلْتَ وَلَوْ اَنَّهُمْ اِذْ ظَلَمُوا اَنْفُسَهُمْ جآءُوکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ، وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوّاباً رَحیماً،
خدایا تو فرمودى «و اگر ایشان در آن هنگام که به خود ستم کردند به نزد تو آیند و از خدا آمرزش خواهند و پیغمبر هم براى ایشان آمرزش بخواهد همانا بیابند خداى را بسیار توبه پذیر و مهربان»
وَاِنّى اَتَیْتُ نَبِیَّکَ مُسْتَغْفِرًا تآئِباً مِنْ ذُنُوبى،
و من آمرزش خواهانه به درگاه پیغمبرت آمده و توبه از گناهانم کردم
وَاِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ نَبِىِّ الرَّحْمَةِ، مُحَمَّد صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ،
و من به سوى تو به وسیله پیامبرت پیامبر رحمت محمد صلى الله علیه و آله، روى آوردم
یا مُحَمَّدُ إِنِّى اَتَوَجَّهُ اِلَى اللهِ رَبّى وَرَبِّکَ، لِیَغْفِرَ لى ذُنُوبى.
و اى محمّد من به سوى خدایى روى آورده ام که پروردگار من و تو است تا بیامرزد گناهانم را.
سپس فرمود: اگر حاجتى دارى، رو به قبله بایست و دو دستت را بالا ببر و حاجتت را طلب کن که امید است برآورده شود ان شاءالله.(9)
5ـ در روایت دیگرى از امام صادق(علیه السلام) در همان کتاب آمده است: پس از فراغت از دعا، نزد منبر بایست و حمد خداى به جاى آور و ثناى او بگو و حاجتت را طلب کن; چرا که رسول الله(صلى الله علیه وآله) فرمود:«مابین قبر من و منبر من، باغى از باغ هاى بهشت است… سپس آنچه خواستى نماز مى خوانى».(10)
6ـ اسحاق بن عمّار مى گوید: خدمت امام صادق(علیه السلام) عرض کردم: سلام مختصر و کوتاهى نزد قبر پیامبر(صلى الله علیه وآله) به من بیاموز، فرمود: بگو:
«أَسْأَلُ اللّهَ الَّذى انْتَجَبَکَ وَاصْطَفاکَ وَاخْتارَکَ، وَهَداکَ وَهَدى بِکَ، اَنْ یُصلِّیَّ عَلَیْکَ صَلاةً کَثیرةً طَیِّبَةً».(11)
از خداوندى که تو را اختیار کرد و برگزید و هدایت کرد و مردم را نیز بوسیله تو هدایت فرمود چنین مى خواهم که بر تو درود فرستد، درود فراوان و پاکیزه.
7ـ بزنطى از امام رضا(علیه السلام) سؤال مى کند که سلام بر رسول خدا(صلى الله علیه وآله) چگونه است؟ فرمود: مى گویى:
«اَلسَّلامُ عَلى رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا رَسُولَ اللّه، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا خِیَرَةَ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا حَبیبَ اللهِ ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا صَفْوَةَ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیَکَ یا اَمینَ اللهِ، أَشْهَدُ أَنَّکَ رَسُولُ اللهِ، وَأَشْهَدُ أَنَّکَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللهِ، وَأَشْهَدُ أَنَّکَ قَدْ نَصَحْتَ لاُِ مَّتِکَ، وَجاهَدْتَ فی سَبیلِ رَبِّکَ، وَعَبَدْتَهُ حَتّى أَتاکَ الْیَقینُ، فَجَزاکَ اللهُ أَفْضَلَ ما جَزى نَبِیّاً عَنْ أُمَّتِهِ، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، أَفْضَلَ ما صَلَّیْتَ عَلى إِبْراهیمَ وَآلِ إبْراهیمَ، إِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ».(12)
8ـ در مسجد پیامبر(صلى الله علیه وآله) نماز زیاد بجا آورده شود که به فرموده رسول خدا(صلى الله علیه وآله) : یک رکعت نماز در آن معادل هزار رکعت در مساجد دیگر است و نماز در مسجدالحرام برابر هزار نماز در مسجد من (مسجد النبى) است (یعنى ثواب یک میلیون نماز دارد).(13)
