علل تعدد و اختلاف ادیان در چیست
علل اختلاف اديان و مذاهب
علل تعدد اديان و اختلاف بين آنها چيست؟
وقتى سخن از اديان گفته مى شود در يك تقسيم بندى مى توان آنها را به دو دسته تقسيم كرد:
اديان بشرى و اديان آسمانى.
يك. اديان بشرى
پاره اى از اديان اساسا بنياد الهى نداشته و ادعاى آسمانى بودن هم ندارند، مانند اديان ابتدايى همچون آنيميسم1 (جان پندارى)، پرى آنيميسم2(پيش جان پندارى)، توتميسم3، فتيشيسم4 و… و نيز اديان فلسفى همچون آيين بودا،آيين كنفوسيوس و… تفاوت در اين اديان كاملاً طبيعى و روشن است؛ زيرا اين اديان اساسا زاييده فكر، فرهنگ و تاريخ بشرى است و وجود اختلاف در آنها به سبب تفاوت مبدأ پيدايش و پديدآورنده آنهاست.
دو. اديان وحيانى
مراد از اين دسته اديان، آنهاست كه از سوى خدا با انگيزش پيامبران و انزال وحى، به بشر ابلاغ شده است.
از ديدگاه قرآن دين خدا از حضرت آدم (علیه السلام) تا حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) يكى است و همه پيامبران به يك مكتب دعوت كرده اند.5 بر اين اساس، همه پيامبران از يك سلسله اصول مشترك و سنت هاى ثابت و واحدى پيروى كرده اند؛ اصولى چون: دعوت به توحيد، رعايت تقوا، نفى شخصيت پرستى، دعوت به وحدت، تبشير و انذار، تحمل دشمنى و استهزاى جاهلان، دعوت به تعالى و…6 در عين حال به جهاتى شريعت پيامبران با يكديگر متفاوت شده اند از جمله:
2-1. تفاوت محيط، سطح احتياج و استعداد مردم ؛ اين جهت غير قابل انكار است كه پيامبران براى هدايت مردم آمده اند؛ از اين رو، نوع دستورها و سطح مطالب و معارف، بايد در حدود رشد و درك جامعه و نيازهاى محيط باشد. طبعا بشر در قرون اوليه روابط اجتماعى بسيار محدودى داشت و نظام اجتماعى وى، گسترش و تفصيل زيادى نداشت. از اين رو، قوانين محدودى، زندگى او را اداره و رهبرى مى كرد. همين طور آرا، افكار و عقايد مختلفى در جامعه ابراز نشده بود، تا براى اصلاح، نياز به تذكّرات فراوان باشد. گسترش افكار، روابط، شناخت و برخورد با عوامل طبيعى و نيازمندى ها رفته رفته موجبات پيدايش دعوت، رسالت و پيامبر جديدى را فراهم مى كرد تا سرانجام محيط دعوت اسلامى و شرايط آن، ابلاغ دعوت نهايى و كامل الهى را ايجاب كرد.
2-2. وقوع تحريف ؛ بدون شك در طى زمان، تحريف و انحرافاتى در اديان گذشته از سوى گروهى پيروان نادان، يا رهبران مذهبى و يا مقامات خودخواه و سود پرست جامعه، به وجود مى آمد. در اين صورت لازم بود تا پيامبر ديگرى، بيايد و جهات انحراف و تحريف را خاطرنشان ساخته و دين گذشته را از آلودگى ها پيراسته سازد و يا آئين ناب الهى را با شريعت جديد عرضه دارد.
امّا از آنجا كه دوران خود اسلام، شروع زمان تسلّط بشر به ضبط، تدوين و حفظ آثار خود بود، قرآن بدون هيچ كم و كاست و تغييرى حفظ شد و بسيارى از آثار رسول اكرم (صلی الله علیه و آله) و ائمه هدى به خوبى براى آيندگان محفوظ ماند، بر اين اساس ديگر تجديد دعوت و آمدن پيامبرى جديد ضرورت ندارد.7
شاید این مطالب را هم بپسندید:
1.Animism
2.Pre Animism
3. Totemism.
4. Fetichism.
5. نگا: آل عمران3 ، آيات 19 و 67.
6. در اين باره نگا: عبداللّه جوادى آملى، تفسير موضوعى قرآن كريم، قم: مركز نشر اسراء، چاپ اوّل، 1376 ش ، ج 6، صص 41 – 123.
7. جهت آگاهى بيشتر بنگريد: مرتضى مطهرى، ختم نبوت، تهران: صدرا.
منبع : هدانا برگرفته از پرسمان ادیان و مذاهب.
