خمس کتاب و لپ تاپ و لوازم متفرقه
آيا به كتاب، خمس تعلق مى گيرد؟، پاسخ مراجع عظام تقلید را در ادامه بخوانید.
خمس کتاب و لپ تاپ و لوازم متفرقه
فهرست این نوشتار:
خمس کتاب و لپ تاپ و لوازم متفرقه
خمس كتاب
پرسش 107 . آيا به كتاب، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: چنانچه كتاب، مورد نياز و در شأن شخص باشد، خمس ندارد.
پرسش 108 . آيا به كتاب هايى كه براى ترم هاى آينده تهيه مى كنيم، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع (به جز بهجت، فاضل، نورى): در فرض ياد شده خمس دارد مگر آنكه داشتن آنها مورد نياز و در شأن شخص باشد، در اين صورت خمس ندارد.
آيات عظام بهجت، فاضل و نورى: آرى، خمس دارد؛ مگر آنكه نتوانيد در سال آينده تهيه كنيد، در اين صورت خمس ندارد.[3]
پرسش 109 . در صورتى كه كتاب مورد نيازم را تا يك سال مورد استفاده قرار ندهم، آيا خمس دارد يا خير؟
همه مراجع (به جز سيستانى و وحيد): چنانچه در معرض استفاده و در شأن شخص باشد، خمس ندارد؛ هر چند به طور اتفاق، يك سال از آن استفاده نكنيد.[4]
آيات عظام سيستانى و وحيد: بايد خمس آن را بپردازد.[5]
خمس وسايل تحصيل
پرسش 110 . آيا به وسايل تحصيلى (از قبيل دفتر و خودكار)، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: چنانچه خودكار و دفتر بدون استفاده تا سر سال خمسى زياد بيايد، خمس دارد.[6]
خمس رايانه (لپ تاپ)
پرسش 111 . آيا به رايانه و ابزار جانبى آن، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: چنانچه رايانه و ابراز جنبى آن، مورد نياز و در شأن شخص باشد، خمس ندارد.[7]
تبصره. هر چند در رساله هاى عمليه، از رايانه سخن به ميان نيامده است؛ ولى قاعده اى كه ذكر شده، بر مورد سؤال تطبيق مى گردد.
پرسش 112 . رايانه اى مورد نياز خريده ام؛ ولى به طور اتفاق يك سال از آن استفاده نكرده ام، آيا به آن خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع (به جز سيستانى و وحيد): چنانچه در معرض استفاده و در شأن شخص باشد، خمس ندارد؛ هر چند به طور اتفاق، يك سال از آن استفاده نكنيد.[8]
آيات عظام سيستانى و وحيد: بايد خمس آن را بپردازد.[9]
تبصره. بايد توجه داشت پاسخى كه در رساله و استفتائات مراجع ذكر شده در مورد كتاب است؛ ولى تفاوتى ميان رايانه و كتاب در اين جهت نيست.
خمس نوار و سى دى
پرسش 113 . آيا به سى دى و نوار خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: چنانچه نوار و سى دى مورد نياز است، خمس ندارد.[10]
تبصره 1. اگر نوار و سى دى خام تا قبل از سال خمسى مورد استفاده قرار نگيرد، خمس دارد.
تبصره 2. نوار و سى دى مبتذل و غيرمجاز حرام است و به آن خمس تعلق مى گيرد.
تبصره 3. هر چند در رساله هاى عملى از نوار و سى دى سخن به ميان نيامده است؛ ولى قاعده ذكر شده، به مورد سؤال تطبيق مى گردد.
اشتراك اينترنت
پرسش 114 . آيا به اشتراك اينترنت كه مقدارى از ساعات آن سر سال خمسى باقى مى ماند، خمس تعلق مى گيرد؟
همه مراجع: آرى، بايد خمس ساعات باقى مانده را بدهد.[11]
- [1].العروة الوثقى، ج 2، م 61؛ خامنه اى، اجوبة، س 899.
- 2. امام، استفتائات، ج 1، س 89 ؛ خامنه اى، اجوبة، س 899 ؛ تبريزى، استفتائات، س 805 ؛ مكارم، توضيح المسائل، م 1507 ؛ صافى، جامع الاحكام، ح 1، س 738 و 744 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 1783 ؛ دفتر: سيستانى .
- 3. فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 748؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1391؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 341 .
- 4. امام، استفتائات، ج 1، س 91، خامنه اى، اجوبة، س 899؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 734؛ تبريزى، استفتائات، س 888؛ نورى، استفتائات، ج 1، س 267؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 704؛ مكارم، توضيح المسائل، م 1507؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1376.
- 5. دفتر: سيستانى و وحيد.
- 6. العروة الوثقى، ج 2، م 67؛ خامنه اى، اجوبة، س 922.
- 7. العروة الوثقى، م 61؛ خامنه اى، اجوبة، س 899.
- 8. امام، استفتائات، ج 1، س 91؛ خامنه اى، اجوبة، س 899؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 734؛ تبريزى، استفتائات، س 888؛ نورى، استفتائات، ج 1، س 267؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 704؛ مكارم، توضيح المسائل، م 1507؛ بهجت، توضيح المسائل، م 1376.
- 9. دفتر: سيستانى و وحيد.
- 10. العروة الوثقى، م 61؛ خامنه اى، اجوبة، س 899.
- 11. همان م 67.(احكام خمس،پرسمان).
مطابق نظر آيت الله خامنه اي
س122: آیا به پولی که برای خرید کتاب از نمایشگاه بینالمللی کتاب در تهران قبل از تحویل آن پرداخت شده، ولی هنوز کتابها ارسال نشده است، خمس تعلّق می‌گیرد؟
ج) اگر کتاب‌های مزبور، مورد نياز و به مقدار متناسب با شأن عرفی شخص باشد، خمس ندارد.
س123: آیا استفاده از یک جلد از دوره کتابی که از چندین جلد تشکیل شده (مانند وسائل الشیعه) باعث ساقط شدن خمس تمام آن دوره می‌شود یا اینکه باید از هر جلد کتاب یک صفحه خوانده شود؟
ج) اگر مجموع آن دوره مورد نياز باشد و يا خريد جلدی که به آن احتياج است متوقف بر خريد دوره کامل آن باشد، خمس ندارد، در غير اين صورت بايد خمس مجلّداتی که الآن مورد نياز نيست، پرداخت شود، و مجرد خواندن يک صفحه از هر جلد کتاب، برای ساقط شدن خمس کافی نيست.
س124: آیا كتاب‌‌های درسی كه طلاب برای سال‌های بعد می‌خرند سر سال باید تخمیس شود؟
شاید این مطالب را هم بپسندید:
ج) اگر مناسب شأن آنها باشد خمس ندارد.
س79: بعضی اوقات تعدادی بن كالا یا بن كتاب به ما هدیه می‌‌دهند. از آن‌جا كه به هدیه خمس تعلّق نمی‌گیرد و بن بعنوان پول نقد برای فروشگاه‌‌ها محسوب می‌شود، آیا می‌‌توانم بن‌ها را با پول نقد معادل آن از درآمد جاری‌‌ام جابجا كرده و به عنوان پول مخمّس پس‌‌انداز كنم؟ یا با دست‌گردان كردن و خرید و فروش صوری یا واقعی با فردی دیگر این كار را انجام دهم؟
ج) عمل مذکور موجب سقوط خمس از درآمد نمی‌شود مگر در صورتی که واقعاً با رعايت مقررات مربوطه به ديگری فروخته شود که در اين صورت به پول فروش آن خمس تعلّق نمی‌گيرد.
س80: کتاب‌‌هایی که دانشجو از مال پدر خود یا از وامی که دانشگاه به دانشجویان میدهد، میخرد و منبع درآمدی هم ندارد، آیا خمس دارد؟ در صورتی که بداند پدر خمس پول کتابها را نداده، آیا پرداخت خمس آن واجب است؟
ج) کتاب‌‌هايی که با پول وام و يا با پولی که پدر به او بخشيده، خريده شده است، خمس ندارد.
س160: آیا اگر وسیله‌ای در معرض استفاده باشد ولی تا یک سال از آن استفاده نشود به آن خمس تعلّق می‌گیرد؟
ج) اگر مورد نيازتان بوده و از درآمد سال پولش را داده‌ايد، خمس ندارد اگرچه استفاده نکرده‌ايد.
س161: آیا به لوازم‌التحریر خمس تعلّق می‌گیرد؟
ج) اگر مورد نياز (در حد شأن عرفی) باشد و از درآمد بين سال تهيه شده باشد، خمس ندارد. مگر لوازم التحرير مصرفی که از مصرف سال اضافه آمده باشد و عرفاً ماليت داشته باشد که خمس آن بايد پرداخت شود.
س162: حكم قلم، خودكار، لوازم آرایش زنانه، عطر و ادكلن كه قسمتی از آن استفاده شده و قسمتی از آن باقی مانده و بر آن سال گذشته، چیست؟
ج) اگر از درآمدِ بين سال تهيه شده و مقدار باقی‌مانده عرفاً ماليت داشته باشد، مشمول وجوب خمس است.
س163: بنده برای خرید سیم كارت تلفن همراه پول واریز نموده‌ام و سال مالی بنده نیز نزدیك است آیا برای وجه واریزی كه فعلاً سیم كارت را تحویل نگرفته‌ام خمس تعلّق می‌گیرد یا نه؟
ج) اگر از درآمد بين سال واريز شده و مبلغ مزبور به عنوان خريد بكار رفته (نه به عنوان سرمايه‌گذاری) و مورد نياز و مطابق با شأن عرفی باشد، خمس ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
خمس کتب طلّاب و سایر دانش پژوهان
پرسش :آیا کتاب های طلّاب، دانشجویان و مانند آن ها خمس دارد؟
پاسخ :کتاب هایى را که طلّاب علوم دینى یا غیر آنها از درآمد کسب و کار مىخرند چنانچه مورد نیازشان باشد خمس ندارد، ولى اگر فعلًا نیازى به آن ندارند و مقصودشان استفاده در آینده است خمس به آن تعلّق مىگیرد (اگر در تمام طول سال نیز از آن استفاده نکند، ولى وجود آن کتاب براى مواقع ضرورى در کتابخانه لازم است، نیاز محسوب مىشود).
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی.
مطابق نظر آيت الله سيستاني
۸۰پرسش: من حدود یک سال پیش تعدادی کتاب خریدم ولی از آنها استفاده نکردم آیا باید خمس آنها را بپردازم؟
پاسخ: خمس قیمت فعلی آنها لازم است بپردازید.
۹۴پرسش: آیا استفاده از کتب وجزواتی که سال گذشته به آنها نیاز داشته ام واکنون یک سال از آخرین مورد استفادۀ آنها گذشته است جایز است یا باید خمس آنها را بدهم؟
پاسخ: خمس ندارد.
منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی.
