حکم نکاح معاطاتی
فهرست این نوشتار:
در ابتداب بحث لازم است ابتدا تعریف معاطات را بیان کنیم. معاطات نوعی خاص از معامله است که چندین دیدگاه فقهی در خصوص آن وجود دارد.
از یک دیدگاه معاطات معامله بدون عقد است. بعضی از فقها بیع معاطاتی را به «داد و ستد بدون عقد» تعبیر کرده‌اند. مطابق لغت نامه دهخدا بیع معاطات یعنی هر یک از طرفین معامله، مالی که اراده کرده است را عوض آنچه از طرف دیگر دریافت می نماید به وی اعطا نماید، بدون این که عقد انجام شود. به مفهوم کلی معاطاة هر معامله و معاوضه‌ای است که در آن ایجاب و قبول (صیغه مخصوص) نباشد اعم از آن‌که لفظ دیگری گفته شود یا گفته نشود.
معاطات به زبان ساده یعنی اینکه معامله بدون خواند صیغه باشد؛ شما در مغازه نانوایی یا هر مغازه ای که بروید پول را می دهید و کالا را می گیرید همین که خریدار و فروشنده راضی هستند کفایت می کند و نیازی به خواندن صیغه مثل بعتُ و اشتریت ُ نیست؛ اما در ازدواج ما معاطات نداریم،؛ در ازدواج روایات زیادی داریم که فرموده اند هم رضایت باید باشد یعنی زن و مرد راضی باشند و هم این که صیغه خوانده شود؛ متن صیغه و شرایط را در رساله نوشته اند، بنابر این اگر زن و مردی بدون خواندن صیغه و شرایط با هم دوست شدند این حرام است و شرعی نیست و هیچ فقیهی در شیعه این کار حرام را؛ ازدواج نمی گوید.
عقد معاطاتى
پرسش 194 . آيا در عقد دائم يا موقّت بايد صيغه خوانده شود و رضايت تنها كافى نيست؟
همه مراجع: خير، رضايتِ تنها كافى نيست و بايد صيغه خوانده شود.
پرسش 195 . آيا عقد و نكاح معاطاتى نيز جايز است؟ به عنوان مثال پسر انگشترى را در دست دختر كند، به قصد اينكه همسر يكديگر شوند، بى آنكه صيغه عقد بخوانند؟
همه مراجع: ازدواج معاطاتى، درست نيست و بايد صيغه بخوانند.[2]
- [1]. توضيح المسائل مراجع، م 2363 ؛ نورى، توضيح المسائل، م 2359 و وحيد، توضيح المسائل، م 2427 و خامنه اى، استفتاء، س 11.
- [2]. تبريزى، صراط النجاة، ج 1، س 1479 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج 2، س 1249 ؛ امام، نورى، فاضل و مكارم، التعليقات على العروة، باب العقد و احكامه، م 1؛ دفتر: سيستانى، بهجت، وحيد و خامنه اى. (احكام ازدواج،پرسمان).
امام خمینی
عقد ازدواج و احكام آن
ازدواج بر دو قسم است: دائم و منقطع. و هر كدام از اينها محتاج عقدى است كه داراى ايجاب و قبول لفظى باشند كه بر انشاى معناى مقصود و انشاى رضايت به آن به طورى كه در نزد اهل محاوره معتبر است، دلالت نمايند؛ پس نه مجرد رضايت قلبى دو طرف و نه معاطاتى كه در غالب معاملات جريان دارد و نه نوشتن آنها كفايت نمىكند و همچنين- در غير شخص لال- اشارهاى كه اين معنى را برساند، كفايت نمىكند. و احتياط لازم آن است كه ايجاب و قبول به لفظ عربى باشند پس غير از عربى، از لغتهاى ديگر مجزى نمىباشد، مگر آنكه از عربى و از وكيل نمودن ديگرى، عاجز باشند، اگر چه اقوى آن است كه وكيل گرفتن واجب نمىباشد. و با عجز از عربى، به غير عربى جايز است و در اين صورت، واقع ساختن عقد به غير عربى اشكالى ندارد، ليكن بايد به عبارتى باشد كه معناى آن همان معناى لفظ عربى باشد، به طورى كه ترجمه آن شمرده شود.
تحرير الوسيلة(ترجمه فارسى)، ج2، ص: 264
احكام عقد
مسأله 2363- در زناشويى چه دائم و چه غير دائم، بايد صيغه خوانده شود و تنها راضى بودن زن و مرد كافى نيست، و صيغه عقد را يا خود زن و مرد مىخوانند، يا ديگرى را وكيل مىكنند كه از طرف آنان بخواند.
رساله توضيح المسائل(موسوعة الإمام الخميني 29 )، متن، ص: 423
شاید این مطالب را هم بپسندید:
[سؤال 10248]
2. حال كه بدون اذن خواستن از پدر، عقدى صورت گرفته، نظر مبارك در مورد صحت يا بطلان عقد چيست؟
بسمه تعالى، عقد مذكور باطل است؛ مگر اينكه بعد از عقد، پدر آن را اجازه نمايد.
…. شرطيت اذن پدر در صحت ازدواج دختر باكره، فتوا است نه احتياط.
استفتائات امام خمينى (س)(موسوعة الإمام الخميني 32 الى 41 )، ج9، ص: 59
حضرت آیت الله مکارم شیرازی
ازدواج معاطاتی
عدم مشروعیت نکاح معاطاتی
2ـ همین که طرفین ادّعاى اجراى صیغه عقد نمایند براى ایجاد شبهه کافى است، یا باید صحّت آن بررسى و اثبات شود؟
3ــ آیا در مسأله فوق حدوث شبهه، فقط موجب برائت از حدّ است، یا تعزیر را نیز منتفى مى سازد؟
4ـ بر فرض احصان مرد، حکم چیست؟
5ـ آیا ازدواج آن دو با یکدیگر بلا مانع است؟
6ـ آیا در فرض بکارت و عدم آن، حکم متفاوت است؟
2- چنانچه احتمال دهیم ادّعاى آنها راست باشد، باید حمل بر صحّت کرد.
3- در فرض بالا حد و تعزیر هر دو. ساقط می شود.
4- احصان مرد تفاوتى ایجاد نمى کند.
5- آنها مى توانند با هم ازدواج کنند.
6- تفاوتى نمى کند.
ازدواج معاطاتی [ احکام عقد دائم]
پاسخ : چیزى به نام ازدواج معاطاتى نداریم چنین ازدواجى باطل است. استفتائات آیت الله مکارم شیرازی.
لينك كوتاه مطلب: https://hadana.ir/?p=27343
*- ضمنا شما می توانید از اینجا مشترک خبرنامه سایت شوید و جدید ترین مطالب را دریافت کنید.
- مهریه صیغه موقت
- فرق ازدواج موقت با زنا در چیست
- تفاوت ازدواج موقت و دائم
- ازدواج موقت
- ازدواج موقت از دیدگاه قرآن
- حکم ازدواج دائم یا موقت با بودایی
نحوه خواندن صیغه ازدواج دائم (متن+ترجمه)
نحوه خواندن صیغه ازدواج موقت(متن+ترجمه)
