بنى قريظه
جنگ پيامبر با يهوديان «بنى قريظه» چرا و چگونه اتفاق افتاد و سرانجامش چه شد؟
نکته:
يهوديان بنى قريظه، با پيامبر اسلام(عليه السلام) پيمان بسته بودند كه با دشمنان او همكارى نكرده، به نفع آنها جاسوسى نكنند و با مسلمانان همزيستى مسالمت آميز داشته باشند. در سال پنجم هجرت كه غزوه «احزاب» رخ داد، «بنى قريظه» در اين ماجرا پيمان خود را شكستند و با اعلام پشتيبانى با دشمنان اسلام، به مشركان عرب پيوستند و در برابر مسلمانان ايستادند. فاش شدن اين «خيانت» و هم دوشى يهوديان داخل مدينه، با ده هزار دشمنى كه براى نبرد با مسلمانان آمده بودند، در تضعيف روحيه برخى از مسلمانان مؤثر بود كه با تدبير پيامبر(صلى الله عليه وآله)، اين خيانت، خنثى شد.
بنى قريظه جز نقض پيمان و خيانت به مسلمانان، دو زشتى را نيز از خود نشان دادند كه عبارت بودند از:
1. رساندن آذوقه و خواربار به سپاه احزاب[201].
2. ايجاد رعب در درون شهر و در ميان پناهگاه زنان و غير نظاميان و تصميم براى حمله شبانه به ايشان كه از سوى رسول خدا خنثى شد[202].
پس از پايان نبرد و عقب نشينى كفار، پيامبر مأموريت يافت كه بى درنگ به سراغ بنى قريظه رفته، كار ايشان را يكسره كند. مسلمانان نيز بلافاصله آماده جنگ شدند و به سرعت قلعه هاى محكم بنى قريظه را در حلقه محاصره خود در آوردند. اين محاصره، بيست و پنج روز اين محاصره به طول انجاميد.
نکته:
قبيله اوس كه پيشتر با بنى قريظه همپيمان بودند، از پيامبر خواستند كه با آنان همچون يهود بنى قينقاع رفتار كند و رسول خدا(صلى الله عليه وآله) از بزرگ اوس، سعد معاذ خواست تا در اين مورد داورى كند. اين پيشنهاد را اوسيان و بنى قريظه پذيرفتند. سعد پس از اطمينان از پذيرش داورى اش از سوى بنى قريظه، به دور از تعصبات قبيلگى، چنين حكم كرد:
«من مى گويم آنها كه آماده جنگ با مسلمانان بودند (مردان بنى قريظه )، بايد كشته شوند و فرزندان و زنانشان، اسير و اموالشان تقسيم گردد».
شاید این مطالب را هم بپسندید:
گروهى از يهوديان كه اسلام را پذيرفتند، نجات يافتند و حى بن احطب، رئيس قبيله بنى نضير نيز كه در جريان اين خيانت بزرگ حضور داشت، كشته شد[203].
قرآن درباره فرجام اين خيانت يهوديان مى گويد:
«و خداوند گروهى از اهل كتاب ] يهود[ را كه از آنان ] مشركان[ حمايت كردند، از قلعه هايشان پايين كشيد و در دل هايشان رعب افكند ] و كارشان به جايى رسيد كه [گروهى را مى كشتيد و گروهى را اسير مى كرديد و زمين ها و خانه ها و اموالشان و زمينى را كه در آن پا ننهاده بوديد، در اختيار شما گذاشت و خداوند، بر هر چيزى تواناست»[204].
در تكميل اين پاسخ، چند نكته زير لازم به ذكر است:
1. پيشتر پيامبر(صلى الله عليه وآله)، دو بار از نقض عهد يهوديان گذشته بود ; گرچه خطاى يهوديان بنى قينقاع و بنى نضير، در حد جرم بنى قريظه نبود ; چون آنان در بدترين شرايط، خيانت و نقض پيمان كردند[205].
2. پيامبر، داورى را به عهده سعد گذاشت و بنى قريظه، به اين داورى رضايت داشتند. پيامبر نيز فرمود كه حكم سعد، مطابق حكم خداوند است[206].
3. داورى سعد معاذ، با تورات همخوانى داشت و احتمالاً سعد به علّت ارتباط نزديك با يهود، از قوانين جزايى آنها آگاهى داشته است[207].
4. پس از تمام شدن فتنه بنى قريضه، سرزمين مدينه براى هميشه از لوث وجود اين دشمنان سرسخت و لجوج پاك گرديد و نقشه آتى مشركان نيز ناكام ماند.
5. برخى مجازات بنى قريظه را منكر شده اند[208]. اين دفاعيه با آيه 26 سوره احزاب، سازگار نيست.
[201]. السيرة الحلبيه، ج2، ص 647 .
[202]. همان، ج2، ص 636 .
[203]. الطبقات الكبرى، ج 2، ص 74 ـ 78 ; السيرة النبويه، ج 3، ص 256 .
[204]. احزاب (33 )، آيه 26 و 27 .
[205]. سيره رسول خدا(صلى الله عليه وآله)، ص 569 .
[206]. المغازى، ج 2، ص 512 .
[207]. ر.ك: مهدى پيشوايى، تاريخ اسلام، ص 260 .
[208]. سيد جعفر شهيدى، تاريخ تحليلى اسلام، ص 73 .
منبع: هدانا برگرفته از پرسش ها و پاسخ ها «پیامبراعظم – سیره و تاریخ».
