احکام ارث زن و شوهر

 حق سکونت زن در خانه پس از وفات شوهر

سؤال: اگر شوهر برای این که همسرش بعد از مرگ او بدون منزل نباشد، به همسرش بگوید: تا زمانی که زنده هستی سکونت در منزلم را برای شما قرار دادم و زن هم قبول کند و در آن سکونت کند، آیا پس از #فوت_شوهر، #ورثه می توانند زن را از سکونت در منزل منع کنند؟

 جواب: در فقه به چنین قراردادی “عمریٰ” می گویند و با اجرای این قرارداد لازم، زن تا زمانی که زنده است #حق_سکونت در خانه را دارد ـ هر چند ارث منحصر در خانه باشد ـ و ورثه نمی توانند از سکونت او ممانعت کنند.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای.

 

---

حضرت آیت الله مکارم شیرازی

ارث زن و شوهر با وجود هر کدام از طبقات سه گانه [ارث زن و شوهر]
پرسش :زن و شوهر در چه صورتی از هم ارث می برند؟
پاسخ :زن و شوهر دائم با وجود هر کدام از طبقات سه گانه، از هم ارث می برند.
سهم ارث زن از شوهر [ارث زن و شوهر]
پرسش :زن چه مقدار از شوهر ارث می برد؟
پاسخ :هرگاه مردى از دنیا برود چنانچه در زمان مرگ، فرزندی نداشته باشد، یک چهارم مال او را همسر دائمى او مى‏برد و بقیّه را ورثه دیگر و هرگاه از آن زن یا از زن دیگر فرزند داشته باشد، یک هشتم مال به زن او مى‏رسد و بقیّه به وارثان دیگر.
ارث زن و شوهر از یکدیگر اگر ورثه دیگری نداشته باشند [ارث زن و شوهر]
پرسش :ارث زن و شوهر از همدیگر، در صورتى که وارث دیگرى نباشد، چگونه است؟
پاسخ :هر گاه زوج یا زوجه از دنیا برود و وارث دیگرى نباشد، اگر زوجه از دنیا برود تمام مال از آنِ زوج است، و اگر زوج از دنیا برود، یک چهارم مال از آنِ زوجه، و بقیّه به امام(علیه السلام) تعلّق مى‌گیرد؛ و در زمان ما باید به دست حاکم شرع برسانند. و اگر واقعآ آن زن نیازمند باشد، حاکم شرع مى‌تواند همه یا قسمتى از آن را به او بازگرداند.
تقلیل ارث زن چنانچه ورثه میت نوه های او باشند [ارث زن و شوهر]
پرسش :چنانچه ورثه میت، نوه های او باشند آیا سهم الارث همسر او یک هشتم است یا یک چهارم؟
پاسخ :در فرض سوال که نوه های آن مرد زنده هستند زوجه بیش از یک هشتم نمی برد.
استفاده زن از اموال سایر ورثه [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا زن مى تواند در چیزى که از شوهرش ارث نمى برد (مانند زمین و بناى خانه) تصرّف کند؟
پاسخ :براى تصرّف باید از ورثه دیگر اجازه بگیرد
استفاده ورثه از ملکی که زن در ارزش آن سهم دارد [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر ورثه دیگر سهم زن را از قیمت هوایى ندهند (مانندبناى خانه) آیا مى توانند بدون اجازه زن در آن تصرّف کنند؟
پاسخ :تا سهم زن را از قیمت هوایى نداده اند (مانندبناى خانه) نباید بدون اجازه او در آن تصرّف کنند.
اجازه زن در فروش ساختمان ارثی [ارث زن و شوهر]
پرسش :چنانچه پیش از دادن سهم زن از قیمت هوایى خانه و امثال آن، آن را بفروشند معامله صحیح است؟
پاسخ :در صورتى که زن معامله را اجازه دهد صحیح و گرنه نسبت به سهم او باطل است.
سکونت زن در خانه موروثی در عده وفات [ارث زن و شوهر]
پرسش :شوهر زن فوت شده ،آیا ورثه میتوانند در عده وفات او را از خانه موروثی بیرون کنند؟
پاسخ :سزاوار است در حق او ارفاق کنند و در دوره عده با او مدارا کنند و اگر سهمی در آن خانه دارد آن را از سهمش حساب کنند (اجاره را از سهمش کسر کنند).
ارث زن از زمین و ساختمان [ارث زن و شوهر]
پرسش :زن از کدام اموال شوهر ارث می برد و از چه چیزهایی ارث نمی برد؟
پاسخ :زن از تمام اموال منقول شوهر ارث مى‏برد، ولى از زمین و قیمت آن ارث نمى‏برد، خواه زمین خانه باشد یا باغ، یا زمین زراعتى و مانند آن و نیز از خود هوایى ساختمان ارث نمى‏برد، مثل بنا و درخت، امّا باید هوایى را قیمت کنند و از قیمت آن سهم ارث او را بدهند.
ادله فقهی عدم ارث زوجه از زمین [ارث زن و شوهر]
پرسش :آيا دليل اين که زوجه از زمين ارث نمي برد تنها به جهت اختلاف ميان شيعه و اهل سنّت است؟
پاسخ :این مطلب صحیح نیست و هفده روایت بر عدم جواز ارث وارد شده و تنها یک روایت معارض دارد که نمی توان آن هفده روایت را در برابر یک روایت نادیده گرفت. ولی افراد می توانند از ثلثاموالشان برای همسران خود وصیّت کنند که گاه بیش از ارث آنها نیز می شود.
تعارض شرع و قانون در ارث بردن زن از زمین های شوهر [ارث زن و شوهر]
پرسش :با توجه به تصویب قانون در مجلس مبنی بر اینکه زن از زمین ارث ببرد، تکلیف مقلدین معظم له در این رابطه چیست؟
پاسخ :این قانون به نظر مشهور علمای احیاء و اموات بر خلاف شرع است و شورای نگهبان نیز با آن مخالف بودند ولی به جهاتی سکوت کردند. در هر صورت قانون شرع این است که زن فقط از قیمت اعیانی ارث می برد.
ارث زن از آپارتمانی که زمین آن مشاع است [ارث زن و شوهر]
پرسش :زن در زمین ارث نمی برد، حال حکم این قضیه در آپارتمان مسکونی (با توجه به اینکه زمین آپارتمان به صورت مشاع بین مالکین می باشد و هیچکدام از مالکین واحد های آپارتمانی نمیتوانند ادعای مالکیت بر روی قسمت مشخصی از زمین را داشته باشند چیست؟
پاسخ :در اینگونه موارد مالکان آپارتمان در زمین مزبور به طور مشاع شریکند و زن از اعیانی یعنی ساختنان آپارتمان ارث می برد.
نحوه قیمت گذاری ساختمان و درخت و مانند آن جهت تعیین ارث زن [ارث زن و شوهر]
پرسش :در تقسیم ارث، ساختمان و درخت و دیگر اموال هوایی را چگونه قیمت گذاری می کنند؟
پاسخ :باید چنین حساب کنند که اگر آنها با دادن مال الاجاره در آن زمین باقى بماند چقدر ارزش دارد، پس سهم زن را از قیمت آن بدهند؛ مثلاً یک درخت گردو در زمین ملکی ده تومان ارزش دارد اما اگر همین درخت در زمین اجاره ای باشد هفت تومان قیمت گذاری می شود، در این صورت زن از هفت تومان ارث می برد.
محاسبه قیمت روز اموال در تقسیم ارث [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا در دادن ارثیه، قیمت روز پرداخت ملاک مى باشد یا قیمت روز مرگ میّت و اگر قیمت روز مرگ میّت ملاک است، آیا تورّم این چند سال محاسبه مى شود؟
پاسخ :قیمت روز پرداخت ملاک است.
ارث زن از زمینی که جایگزین باغ شده است [ارث زن و شوهر]
پرسش :شخصى در زمان حیات خود، صاحب قطعه باغى بوده است. ده سال پس از فوت نامبرده قطعه باغ مزبور در طرح ساخت و ساز شهرى و در مسیر خیابان قرار گرفته است و شهردارى معادل آن، زمینى داده است، حال زمین مزبور به فروش رفته است، با توجّه به برگ حصر وراثت که یک هشتم اموال منقول و بهاى اعیانى غیر منقول سهم زن قید گردیده و سند مالکیت زوجه نیز بر این اساس تنظیم شده، آیا زوجه آن مرحوم در یک هشتم آن مقدار زمین که به جاى درخت باغ داده اند ذیحق مى باشد، یا یک هشتم بهاى اعیانى زمان بعد از فوت شوهرش ملاک مى باشد و او ذیحق نیست؟
پاسخ :آن زن مالک ثُمن بهاى اعیانى در زمان فوت است و اگر با گذشت زمان قیمت اعیانى بالا رفته و زمین مزبور به عنوان قیمت آن پرداخت شده است، زن در آن زمین سهیم است.
ادله فقهی ارث زن از بنا و محرومیت وی از زمین [ارث زن و شوهر]
پرسش :با توجّه به این که در کتب تفسیر، آیه 12 سوره نساء را به طور مطلق تفسیر کرده اند، دلیل فقهى ارث بردن زوجه از قیمت هوایى بناها و درختان چیست؟
پاسخ :دلیل این مساله روایاتى است که از معصومین(علیهم السلام) رسیده، که آیات را تخصیص مى زند، و تخصیص آیات ارث منحصر به این مورد نیست، بلکه این مطلب در موارد متعدّد در فقه شیعه و اهل سنّت دیده مى شود. براى آگاهى بیشتر به جواهر الکلام جلد 39 مراجعه کنید
حکم مجرای آب قنات در ارث [ارث زن و شوهر]
پرسش :مجرای آب قنات و مانند آن و نیز آجر و چیزهایی که در ساختمان به کار رفته در حكم زمین است یا ساختمان؟
پاسخ :مجراى آب قنات و مانند آن حکم زمین را دارد و آجر و چیزهایى که در آن بکار رفته در حکم ساختمان است.
ارث زن از چاه و قنات [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا زن، از آب قنات یا چاه ارث مى برد؟
پاسخ :فقط از آن مقدار آبى که درحال مرگ شوهر در آن موجود است ارث مى برد.
ارث زن از حق آبه ی رودخانه [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا زن از حق آبه ی رودخانه هم ارث می برد؟
پاسخ :زن از حق آبه ی رودخانه هم سهم مى برد
تقسیم ارث اگر مرد بیش از یک زن داشته باشد [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر میت بیش از یک زن دائم داشته باشد، به هر کدام چه مقدار ارث مى رسد؟
پاسخ :اگر میّت بیش از یک زن داشته باشد در صورت نداشتن فرزند چهار یک اموال او و در صورت داشتن فرزند، هشت یک آن بطور مساوى میان زنان او تقسیم مى‏شود، خواه شوهر با آنها نزدیکى کرده باشد یا نه، امّا اگر در مرضى که به آن مرض از دنیا رفته زنى را عقدکرده، در صورتى ارث از او مى‏برد که با او نزدیکى کرده باشد.
ارث مرد از همسری که در حال بیماری آن زن با او ازدواج کرده [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر مردی با زنی که بیمار است ازدواج کند و زن در همان بیماری فوت کند آیا مرد از آن زن ارث می برد؟
پاسخ :هرگاه زن در حال بیمارى، شوهر کند و با همان بیمارى از دنیا برود شوهرش از او ارث مى‏برد، خواه نزدیکى کرده باشد یا نه.
ارث زن و شوهر در عده طلاق [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر زن یا شوهر در عده طلاق رجعی یا بائن فوت کند آیا همسر از او ارث می برد؟
پاسخ :هرگاه زن را طلاق رجعى دهد و در بین عدّه بمیرد شوهر از او ارث مى‏برد، همچنین اگر شوهر در بین عدّه زن بمیرد زن از او ارث مى‏برد، ولى در عدّه طلاق بائن هرگاه یکى از آنان بمیرد دیگرى از او ارث نمى‏برد.
ارث زن اگر شوهر در حال بیماری، او را طلاق دهد [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر شوهر در حال بیماری، زنش را طلاق دهد و فوت کند آیا زن از او ارث می برد؟
پاسخ :هرگاه شوهر در حال بیمارى، همسرش را طلاق دهد و پیش از گذشتن یک سال (قمرى) از دنیا برود، زن با سه شرط از او ارث مى‏برد: «اوّل» این‏که شوهر در همان مرض از دنیا برود. «دوم» این‏که زن بعد از طلاق و گذشتن عدّه، شوهر نکند. «سوم» آن‏که طلاق به رضایت زن نباشد و اگر با رضایت او باشد، ارث بردنش مشکل است.
تکلیف ارث زوجه در صورت اختلاف او با ورثه در زمان وقوع طلاق [ارث زن و شوهر]
پرسش :میان زوجه مطلّقه اى، که همسرش فوت کرده، و ورثه شوهر وى در اصل طلاق اتّفاق نظر، و در زمان آن اختلاف وجود دارد. زوجه مطلّقه مدّعى وقوع طلاق در مرض منتهى به مرگ زوج مى باشد، و ورثه مدّعى وقوع طلاق در زمان صحّت وى مى باشند. قول کدام یک مقدّم است؟
پاسخ :زوجه باید اثبات کند که طلاق در مرض موت واقع شده، وگرنه حق ندارد، ولى بهتر این است که باورثه بر مبلغى مصالحه کنند.
ملکیت و سهم زن از اموالی که شوهر در زمان حیات به وی داده [ارث زن و شوهر]
پرسش :اموالی که مرد برای زنش خریده است آیا ملک زن است یا مرد؟
پاسخ :لباس و زینت آلات و مانند آنها که مرد براى همسرش مى‏گیرد مال همسر اوست، مگر این‏که ثابت شود که قصد تملیک نکرده بلکه جنبه عاریتى داشته باشد.
تقسیم مهریه زن بین ورثه او [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا مهریه زن جزء ترکه اوست و اگر جزء ترکه اوست آیا شوهر مى تواند به نسبت سهم الارث خود از آن، کسر و مانده مهریه را به سایر ورثه زن (زوجه خود) پرداخت نماید؟
پاسخ :مهریه از اموال زن است و مانند سایر اموال، طبق قانون ارث بین ورثه اش تقسیم مى شود.
سهم الارث ورثه زن از مهریه او که عبارت از سفر حج است [ارث زن و شوهر]
پرسش :چنان چه مهریّه خانمى سفر حجّ بوده، و آن خانم قبل از تشرّف به حجّ، فوت نماید، آیا ورثه وى مى توانند مهریّه را مطالبه کنند؟ نحوه تقسیم یک سفر حجّ، بین چند وارث چگونه خواهد بود؟
پاسخ :ورثه مى توانند مهریه را مطالبه کنند، و هزینه یک حجّ به هنگام فوت آن مرحومه را از شوهر او مى گیرند، و مانند سایر اموال زن بین همه ورثه تقسیم مى کنند.
پرداخت مهریه هر یک از همسران متوفا و زنده میت از ماترک [ارث زن و شوهر]
پرسش :شخصى دو همسر داشته است یکى فوت شده و دوّمى در قید حیات مى باشد کیفیّت اداى مهریّه هر کدام از ترکه میّت را بیان فرمایید.
پاسخ :هر کدام از آن دو زن مهریّه خودشان را مى برند، و مهریّه مانند سایر دیون است.

پرداخت مهریه هر یک از همسران متوفا و زنده میت از ماترک [ارث زن و شوهر]
پرسش :شخصى دو همسر داشته است یکى فوت شده و دوّمى در قید حیات مى باشد کیفیّت اداى مهریّه هر کدام از ترکه میّت را بیان فرمایید.
پاسخ :هر کدام از آن دو زن مهریّه خودشان را مى برند، و مهریّه مانند سایر دیون است.
تعلق ارث به ورثه از مهرالمثل متوفا [ارث زن و شوهر]
پرسش :در تجاوز به عنف، به زن تجاوز شده مهر المثل تعلّق مى گیرد، حال اگر آن زن از دنیا رفته باشد، آیا حقّ مطالبه مهرالمثل به ورثه منتقل مى شود؟
پاسخ :آرى به ورثه منتقل مى شود.
پرداخت مهریه زن از ماترک مرد در صورت مطالبه [ارث زن و شوهر]
پرسش :زنى در زمان حیات شوهر مهریّه اش را مطالبه نکرده است، آیا پس از فوت شوهرش مى تواند مطالبه نماید؟ در صورتى که باید پرداخت شود، آیا در مرتبه دیون است یا خیر؟ و در صورتى که در مرتبه دیون است، آیا بر سایر دیون مقدّم است؟
پاسخ :مهریّه مانند سایر دیون و همردیف آنهاست و باید از اصل ترکه پرداخت شود.
مطالبه مهریه از والدین میت [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا مطالبه مهریه از ابوین میت وجه شرعی دارد؟
پاسخ :مهریه باید با دیون دیگر از ماترک میت پرداخت شود و اگر ماترک میت کفاف مهریه را نکند والدین میت و ورثه دیگر تکلیفی نسبت به آن ندارند هر چند بهتر است کسانی که توانایی دارند بدهی های میت را بپردازند
امتناع یکی از ورثه از دریافت سهم الارثش از مهریه [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر به علت اختلافات شخصی و یا خانوادگی یکی از ورثه از دریافت سهم الارث امتناع کند می توان سهم او را بین بقیه ورثه تقسیم کرد؟
پاسخ :باید آن را نگه دارید تا زمانی که حاضر به دریافت آن شود
تقسیم اموالی که زن و شوهر هدیه گرفته اند [ارث زن و شوهر]
پرسش :وسایلی که از دیگران اهدا مى شود، ملک کدام یک از زن و شوهر است؟
پاسخ :وسایلى را که براى زن آورده اند مال زن مى باشد، و وسایلى که براى مرد آورده اند مال اوست و اگر کسانى قصد هر دو کرده اند مال هر دوست.
هبه ثلث اموال به زن در قبال انصراف او از سهم الارث خود [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر شوهر قسمتى از ثلث اموالش را به همسرش هبه کند، مشروط بر این که بعد از مرگ شوهر ازهشت یک خود صرف نظر کند، آیا زوجه مى تواند بعد از مرگ زوج درخواست هشت یک کند؟
پاسخ :زوجه باید به شرطى که با او شده عمل نماید و اگر به شرط عمل ننماید هبه از سوى ورثه قابل فسخ است.
اختصاص سهمی برای زن در وصیت مشروط به عدم ازدواج او [ارث زن و شوهر]
پرسش :مردی وصیت می کند در صورتی که همسرش بعد از فوت او ازدواج مجدد نکند اضافه بر یک هشتم سهم الارث ببرد. اما او بعد از توافق با ورثه و گرفتن مبلغ مورد توافق، ازدواج می کند آیاازدواج او صحیح است و پولی که بیشتر از سهم الارث خود گرفته است چه حکمی دارد؟
پاسخ :در صورتى که به شرط عمل نکرده و ازدواج نموده باشد، ازدواجش صحیح است ولى باید مازاد بر یک هشتم را به ورثه برگرداند. (اگر هر دو همسر حیات دارند یک هشتم سهم مجموع آنهاست).
ارث زن از دیه مرد [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا زوجه از پولى که عوض دیه خون شوهر گرفته حقّى دارد و چه مقدار؟
پاسخ :دیه از اموال مرد محسوب می شود و زن از آن مانند سایر اموال ارث مى برد.
ارث زن از درآمد اموال منقول و غیر منقول [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر چندین سال از فوت مردی گذشته باشد و اموال او را تقسیم نکرده باشند آیا زن از درآمد اموال مذکور ارث می برد؟
پاسخ :نسبت به درآمد اموال منقول باید منافع این مدّت را بپردازند و احتیاط آن است که نسبت به اعیانى نیز همین کار را بکنند.
ارث زن از سرقفلی [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا زوجه از سرقفلى املاک موقوفه ارث مى برد؟
پاسخ :زوجه از سرقفلى ارث مى برد، چه در املاک موقوفه و چه در غیر موقوفه.
سهم الارث زن از حق کسب و پیشه [ارث زن و شوهر]
پرسش :آیا همسر مستاجر متوفی از حق کسب و پیشه ارث می برد؟
پاسخ :آری؛ تفاوتی نمی کند ولی اصل گرفتن حق کسب و پیشه جز به رضایت طرفین مشکل است.
ارث زن و مرد و فرزندان در صورت بطلان عقد [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر زن، مرد را وكيل در اجراى عقد دائم كند و مرد مدعى اجراى عقد موقّت باشد (آن هم بعد از چند سال) حكم عقد، مهر و توارث بين زن و شوهر و فرزندان چيست؟
پاسخ :چنانچه یقین داشته باشد که مرد راست مى‏گوید و عقد موقّت خوانده است، عقد باطل است و زن و مرد از هم ارث‏ نمى‏برند ولى فرزندان آنها از آنها ارث‏ مى‏برند مگر این‏که مرد عالم بوده به بطلان عقد بوده باشد، که در این صورت فرزندان، تنها از زن ارث‏ مى‏برند نه از مرد و حدّ زنا بر مرد جارى مى‏شود و در هر حال باید مهرالمثل زن را بپردازد.
ارث همسر موقت و فرزندان آنها [ارث زن و شوهر]
پرسش :اگر در ازدواج موقّت فرزندى متولّد شود از پدر و مادر و بستگان خود ارث‏ مى‏برند؟
پاسخ :فرزندانى که از آن متولد مى‏شوند تمام حقوق فرزندى را دارند و از پدر و مادر و بستگان خود ارث‏ مى‏برند هر چند آن زن و شوهر از هم ارث‏ نمى‏برند.
ارث زن از اموال از بین رفته شوهر که توسط دولت جبران شده است [ارث زن و شوهر]
پرسش :شخصى با کامیون خود به جبهه رفته، هم خودش شهید شده و هم کامیون او نابود گردیده است، سپس دولت عوض کامیون را به خانواده شهید داده است، آیا همسر شهید مى تواند سهم الارث خود را از آن ادعا کند؟
پاسخ :اگر آوردن کامیون به جبهه به امر دولت بوده یابه ضمانت او (هرچند ضمانت جنبه عام داشته باشد نه در خصوص این شخص) همسر شهید یک هشتم از کامیون را به ارث مى برد و اگر شخص مزبور با میل خود و بدون امر و ضمانت دولت اقدام به چنین کارى کرده،باید از مسوولین ذى ربط پرسید که هدف آنها تنها کمک کردن به فرزند شهید بوده یا همسر او را هم شامل مى شود و نیز باید سوال کرد که آیا این هدیه به نسبت سهم الارث است یا بیشتر و کمتر.
اگر وارث شهید، همسر و پدر او باشد [ارث زن و شوهر]
پرسش :اخوى این جانب، دوازده سال قبل در جنگ، مفقودالاثر گردیده و در آن زمان مشخص نبود که شهید است یا اسیر و اکنون پس از دوازده سال، شهادت او مسلّم و محرز شده است. این شهید همسر داشته، امّا فرزند ندارد، استدعا دارد به سؤالات ذیل پاسخ فرمایید:
الف) حقوق این شهید در طول این دوازده سال به طور کامل و یک جا توسط همسر او گرفته و خرج شده است، آیا تمام این حقوق از او بوده است یا این که چیزى از آن به عنوان ارث به پدر و مادر و برادر و خواهر آن شهید مى رسد؟
ب) اکنون که شهادت او مسلّم شده است مقدارى پول به عنوان پول خون یا غرامت، توسط اداره اى که آن شهید در آن کار مى کرده داده مى شود، این پول متعلّق به چه کسى است؟
ج) با توجّه به این که وى در سال 61 شهید شده و خبر شهادتش در سال 73 آمده است و از طرفى پدر آن شهید در سال 66 مرحوم شده، آیا پدر شهید از شهید ارث مى برد یا شهید از پدر خود ارث مى برد؟
د) دو سال قبل از آن که شهادت آن شهید محرز شود، همسر او از بنیاد شهید تقاضاى طلاق نموده و رئیس بنیاد شهید طبق ضوابطى او را طلاق شرعى داده است، آیا این همسر از آن شهید ارث مى برد و آیا از پول خون ارث مى برد یا نه؟ و آیا در مدّت این دو سال حق داشته است که حقوق شهید را بگیرد و خرج کند؟
پاسخ :الف) حقوق او متعلّق به همسر او بوده است 
ب) متعلّق به همه ورثه است، مگر این که آن اداره مصرف خاصّى براى آن تعیین کند. 
ج) پدر از اموال او ارث مى برد ولى از پولى که دولت داده ارث نمى برد.
د) چنانچه دولت با علم به طلاق او پول و حقوق به او مى داده جایز است بگیرد امّا اگر به شرط عدم طلاق حقوق مى داده، گرفتن پول مزبور براى او جایز نبوده است ولى به هر حال از اموال شهید ارث مى برد و همچنین از پول خون.

منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی مکارم شیرازی

 

ویژه نامه و بخش احکام جامع سایت هدانا

ویژه نامه احکام متفرقه