احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني
احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني
فهرست این نوشتار:
[fusion_builder_container hundred_percent=”yes” overflow=”visible”][fusion_builder_row][fusion_builder_column type=”1_1″ background_position=”left top” background_color=”” border_size=”” border_color=”” border_style=”solid” spacing=”yes” background_image=”” background_repeat=”no-repeat” padding=”” margin_top=”0px” margin_bottom=”0px” class=”” id=”” animation_type=”” animation_speed=”0.3″ animation_direction=”left” hide_on_mobile=”no” center_content=”no” min_height=”none”]
احکام روزه مسافر
مسأله ۱۶۸۳ ـ مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند، نباید روزه بگیرد. و مسافری که نمازش را تمام میخواند مثل کسی که شغلش مسافرت، یا سفر او سفر معصیت است، باید در سفر روزه بگیرد.
مسأله ۱۶۸۴ ـ مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد، ولی برای فرار از روزه مسافرت مکروه است. و همچنین است مطلق سفر در ماه رمضان مگر اینکه برای حج یا عمره یا به جهت ضرورتی باشد.
مسأله ۱۶۸۵ ـ اگر غیر روزه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، چنانچه به اجاره یا مانند آن واجب شده باشد، یا روز سوّم از روزهای اعتکاف باشد، نمیتواند در آن روز مسافرت کند، و اگر در سفر باشد چنانچه ممکن است باید قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد؛ ولی اگر روزه آن روز به نذر واجب شده باشد ظاهر آن است که سفر در آن روز جایز است و قصد اقامت واجب نیست، هرچند بهتر آن است که تا ناچار نشود مسافرت نکند و اگر در سفر است قصد اقامت نماید. ولی اگر به قسم یا عهد واجب شده باشد ـ بنا بر احتیاط واجب ـ مسافرت نرود و اگر در سفر بود قصد اقامت کند.
مسأله ۱۶۸۶ ـ اگر نذر کند روزه مستحبی بگیرد و روز آن را معین نکند، نمیتواند آن را در سفر بجا آورد، ولی چنانچه نذر کند که روز معینی را در سفر روزه بگیرد، باید آن را در سفر بجا آورد. و نیز اگر نذر کند روز معینی را چه مسافر باشد یا نباشد، روزه بگیرد، باید آن روز را اگرچه مسافر باشد روزه بگیرد.
مسأله ۱۶۸۷ ـ مسافر میتواند برای خواستن حاجت سه روز در مدینه طیبه روزه مستحبی بگیرد، و احوط این است که آن سه روز روزهای چهارشنبه و پنجشنبه و جمعه باشد.
مسأله ۱۶۸۸ ـ کسی که نمیداند روزه مسافر باطل است، اگر در سفر روزه بگیرد و در بین روز مسأله را بفهمد، روزهاش باطل میشود و اگر تا مغرب نفهمد، روزهاش صحیح است.
مسأله ۱۶۸۹ ـ اگر فراموش کند که مسافر است، یا فراموش کند که روزه مسافر باطل میباشد و در سفر روزه بگیرد، روزه او ـ بنا بر احتیاط ـ باطل است.
مسأله ۱۶۹۰ ـ اگر روزهدار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید ـ بنا بر احتیاط ـ روزه خود را تمام کند، و در این صورت قضای آن لازم نیست، و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، ـ بنا بر احتیاط واجب ـ نمیتواند آن روز را روزه بگیرد، خصوصاً اگر از شب نیت سفر داشته باشد. ولی در هر صورت نباید پیش از رسیدن به حدّ ترخّص چیزی را که روزه را باطل میکند انجام دهد، وگرنه کفاره بر او واجب میشود.
مسأله ۱۶۹۱ ـ اگر مسافر در ماه رمضان چه آنکه قبل از فجر در سفر بوده و چه آنکه روزه بوده و سفر نماید، چنانچه پیش از ظهر به وطنش برسد، یا بهجایی برسد که میخواهد ده روز در آنجا بماند، چنانچه کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده ـ بنا بر احتیاط ـ باید آن روز روزه را بگیرد و در این صورت قضا ندارد. و اگر انجام داده، روزه آن روز بر او واجب نیست و باید آن را قضا کند.
مسأله ۱۶۹۲ ـ اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد، یا بهجایی برسد که میخواهد ده روز در آنجا بماند ـ بنا بر احتیاط ـ روزهاش باطل است، و باید آن را قضا کند.
مسأله ۱۶۹۳ ـ مسافر و کسی که از روزه گرفتن عذر دارد، مکروه است در روز ماه رمضان جماع نماید، و در خوردن و آشامیدن کاملاً خود را سیر کند.
کسانی که روزه بر آنها واجب نیست
مسأله ۱۶۹۴ ـ کسی که به واسطه پیری نمیتواند روزه بگیرد یا برای او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نیست، ولی در صورت دوّم باید برای هر روز یک مُد طعام ـ گندم یا جو، یا نان و مانند اینها ـ به فقیر بدهد.
مسأله ۱۶۹۵ ـ کسی که به واسطه پیری روزه نگرفته، اگر بعد از ماه رمضان بتواند روزه بگیرد، احتیاط مستحب آن است که قضای روزههایی را که نگرفته است بجا آورد.
مسأله ۱۶۹۶ ـ اگر انسان مرضی دارد که زیاد تشنه میشود و نمیتواند تشنگی را تحمل کند یا برای او مشقّت دارد، روزه بر او واجب نیست، ولی در صورت دوّم باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد، و چنانچه بعد بتواند روزه بگیرد، واجب نیست قضا نماید.
مسأله ۱۶۹۷ ـ زنی که زائیدن او نزدیک است و روزه برای خودش یا حملش ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست، و باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد. و در هر دو صورت روزههایی را که نگرفته باید قضا نماید.
مسأله ۱۶۹۸ ـ زنی که بچه شیر میدهد و شیر او کم است ـ چه مادر بچه، یا دایه او باشد، یا بیاجرت شیر دهد، اگر روزه برای خودش یا بچهای که شیر میدهد ضرر دارد ـ روزه بر او واجب نیست و باید برای هر روز یک مُد طعام به فقیر بدهد؛ و در هر دو صورت روزههایی را که نگرفته باید قضا نماید، ولی ـ بنا بر احتیاط واجب ـ این حکم اختصاص به موردی دارد که شیر دادن بچه منحصر به همین راه باشد، و اما اگر راه دیگری برای شیر دادن بچه باشد ـ مثلاً چند زن در شیر دادن او شرکت کنند، یا از شیر دادن با شیشه و پستانک کمک بگیرد ـ ثبوت این حکم محل اشکال است.
راه ثابت شدن اول ماه
مسأله ۱۶۹۹ ـ اوّل ماه به چهار چیز ثابت میشود:
اوّل: آنکه خود انسان ماه را ببیند.
دوّم: عدّهای که از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا میشود، بگویند ماه را دیدهایم. و همچنین است هر چیزی که به واسطه آن یقین پیدا شود، یا اطمینان از یک منشأ عقلائی پیدا شود.
سوّم: دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیدهایم، ولی اگر صفت ماه را بر خلاف یکدیگر بگویند، اوّل ماه ثابت نمیشود. و همچنین است اگر انسان یقین یا اطمینان به اشتباه آنها داشته باشد، یا شهادت آنان مبتلا به معارض ـ یا در حکم معارض ـ باشد، مثلاً اگر گروه زیادی از مردم شهر استهلال نمایند ولی بیش از دو نفر عادل کسی دیگر ادعای رؤیت ماه را نکند، یا آنکه گروهی استهلال کنند و دو نفر عادل از میان آنان ادعای رؤیت کنند، و دیگران رؤیت نکنند، حال آنکه دو نفر عادل دیگر در میان آنها باشد که در دانستن جای هلال، و در تیزبینی مانند آن دو عادل اوّل باشند و آسمان صاف باشد و مانع احتمالی از دیدن آن دو نباشد، در اینچنین موارد اوّل ماه به شهادت دو عادل ثابت نمیشود.
چهارم: سی روز از اوّل ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن اوّل ماه رمضان ثابت میشود، و سی روز از اوّل ماه رمضان بگذرد که به واسطه آن، اوّل ماه شوال ثابت میشود.
مسأله ۱۷۰۰ ـ اوّل ماه به حکم حاکم شرع ثابت نمیشود، مگر اینکه از حکم او، یا ثابت شدن ماه نزد او، اطمینان به دیده شدن ماه حاصل شود.
مسأله ۱۷۰۱ ـ اوّل ماه با پیشگوئی منجّمین ثابت نمیشود، مگر اینکه انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا کند.
مسأله ۱۷۰۲ ـ بلند بودن ماه یا دیر غروب کردن آن، دلیل نمیشود که شب پیش، شب اوّل ماه بوده است. و همچنین اگر ماه طوق داشته باشد دلیل نمیشود که شب دوّم باشد.
مسأله ۱۷۰۳ ـ اگر ماه رمضان برای کسی ثابت نشود و روزه نگیرد، چنانچه بعد ثابت شود که شب پیش اوّل ماه بوده، باید روزه آن روز را قضا نماید.
مسأله ۱۷۰۴ ـ اگر در شهری اوّل ماه ثابت شود، در شهرهای دیگر که در افق با او متّحد میباشند اوّل ماه نیز ثابت میشود، و مقصود از اتّحاد افق در اینجا آن است که اگر در شهر اوّل ماه دیده شود در شهر دوّم اگر مانعی مانند ابر نباشد، دیده میشود، و این در موردی اطمینان آور است که شهر دوّم اگر غرب شهر اوّل است در خط عرض نزدیک به آن باشد و اگر در شرق آن است به اضافه به نزدیکی در خط عرضی، تفاوت زیادی در خط طول نداشته باشند.
مسأله ۱۷۰۵ ـ روزی را که انسان نمیداند آخر رمضان است یا اوّل شوال، باید روزه بگیرد، ولی اگر در اثناء روز بفهمد که اوّل شوال است، باید افطار کند.
مسأله ۱۷۰۶ ـ اگر زندانی نتواند به ماه رمضان یقین کند، باید به گمان عمل نماید، ولی اگر بتواند گمان قویتر پیدا کند، نمیتواند به گمان ضعیفتر عمل نماید، و باید سعی و کوشش تمام در تحصیل قویترین احتمال داشته باشد، و اگر هیچ راهی نبود از قرعه به عنوان آخرین راه استفاده کند اگر موجب قوت احتمال شود، و اگر عمل به گمان ممکن نباشد، باید یک ماهی را که احتمال میدهد ماه رمضان است روزه بگیرد، ولی باید آن ماه را در نظر داشته باشد، پس چنانچه بعد بر او معلوم شود که ماه رمضان پس از آن بوده، چیزی بر او نیست، ولی اگر معلوم شود که قبل از ماه رمضان بوده باید روزههای ماه رمضان را قضا نماید.
روزههای حرام و مکروه
مسأله ۱۷۰۷ ـ روزه عید فطر و قربان حرام است و نیز روزی را که انسان نمیداند آخر شعبان است یا اوّل رمضان، اگر به نیت اوّل رمضان روزه بگیرد، حرام میباشد.
مسأله ۱۷۰۸ ـ اگر روزه مستحبی زن با حق استمتاع شوهر منافات داشته باشد حرام است، و همچنین روزهای که واجب است ولی روز معینی ندارد مانند نذر غیر معین، و در این صورت ـ بنا بر احتیاط واجب ـ روزه باطل است و از نذر کفایت نمیکند، و همچنین است ـ بنا بر احتیاط واجب ـ اگر شوهر او را از گرفتن روزه مستحبی یا واجب غیر معین نهی نماید، اگرچه با حق او منافات نداشته باشد و احتیاط مستحب آن است که بدون اجازه او روزه مستحبی نگیرد.
مسأله ۱۷۰۹ ـ روزه مستحبی اولاد، اگر اسباب اذیت ـ ناشی از شفقت ـ پدر و مادر شود حرام است.
مسأله ۱۷۱۰ ـ اگر فرزند بدون اجازه پدر یا مادر روزه مستحبی بگیرد، و در بین روز پدر یا مادر او را نهی کند، چنانچه مخالفت او موجب اذیتش که ناشی از شفقت اوست باشد باید افطار نماید.
مسأله ۱۷۱۱ ـ کسی که میداند روزه برای او ضرر قابلتوجهی ندارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر دارد، باید روزه بگیرد، و کسی که یقین یا گمان دارد که روزه برایش ضرر قابلتوجهی دارد، اگرچه دکتر بگوید ضرر ندارد، واجب نیست روزه بگیرد.
مسأله ۱۷۱۲ ـ اگر انسان یقین یا اطمینان داشته باشد که روزه برایش ضرر قابلتوجهی دارد، یا آن را احتمال بدهد، و از آن احتمال ترس برای او پیدا شود، چنانچه احتمال او در نظر عقلا بجا باشد، واجب نیست روزه بگیرد، بلکه اگر آن ضرر موجب هلاکت یا نقص عضو شود روزه حرام است، و در غیر این صورت اگر رجاءً روزه بگیرد و بعد معلوم شود ضرر قابلتوجهی نداشته، روزهاش صحیح است.
مسأله ۱۷۱۳ ـ کسی که عقیدهاش این است که روزه برای او ضرر ندارد، اگر روزه بگیرد و بعد از مغرب بفهمد روزه برای او ضرر قابلتوجهی داشته ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید قضای آن را بجا آورد.
مسأله ۱۷۱۴ ـ غیر از روزههایی که گفته شد، روزههای حرام دیگری هم هست که در کتابهای مفصّل گفته شده است.
مسأله ۱۷۱۵ ـ روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است.
روزههای مستحب
مسأله ۱۷۱۶ ـ روزه تمام روزهای سال، غیر از روزهای حرام و مکروه که گفته شد، مستحب است. و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است:
۱ ـ پنجشنبه اوّل و پنجشنبه آخر هر ماه، و چهارشنبه اوّلی که بعد از روز دهم ماه است، و اگر کسی آنها را بجا نیاورد، مستحب است قضا نماید، و چنانچه اصلاً نتواند روزه بگیرد، مستحب است برای هر روز یک مُد طعام یا ۱۲٫۶ نخود نقره سکهدار به فقیر دهد.
2 ـ سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه.
۳ ـ تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگرچه یک روز باشد.
۴ ـ روز عید نوروز.
۵ ـ روز چهارم تا نهم شوال.
۶ ـ روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذیقعده.
۷ ـ روز اوّل تا روز نهم ذیحجه (روز عرفه)، ولی اگر به واسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند، روزه آن روز مکروه است.
۸ ـ روز عید سعید غدیر (۱۸ ذیحجه).
۹ ـ روز مباهله (۲۴ ذیحجه).
۱۰ ـ روز اوّل و سوّم و هفتم محرّم.
۱۱ ـ روز میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله (۱۷ ربیعالأول).
۱۲ ـ روز پانزدهم جمادیالأولی.
۱۳ ـ روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله (۲۷ رجب).
و اگر کسی روزه مستحبی بگیرد واجب نیست آن را به آخر برساند، بلکه اگر برادر مؤمنش او را به غذا دعوت کند مستحب است دعوت او را قبول کند، و در بین روز اگرچه بعد از ظهر باشد افطار نماید.
مواردی که مستحب است انسان از کارهایی که روزه را باطل میکند خودداری نماید
مسأله ۱۷۱۷ ـ برای پنج نفر مستحب است در ماه رمضان ـ اگرچه روزه نیستند ـ از کاری که روزه را باطل میکند خودداری نمایند:
اوّل: مسافری که در سفر کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد، و پیش از ظهر به وطنش یا بهجایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند برسد.
دوّم: مسافری که بعد از ظهر به وطنش یا بهجایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند برسد.
سوّم: مریضی که بعد از ظهر خوب شود، و همچنین است اگر پیش از ظهر خوب شود و کاری که روزه را باطل میکند انجام داده باشد. و اما چنانچه انجام نداده باشد ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید روزه بگیرد.
چهارم: زنی که در بین روز از خون حیض یا نفاس پاک شود.
پنجم: کافری که مسلمان شود و قبلاً کاری را که روزه را باطل میکند انجام داده باشد.
مسأله ۱۷۱۸ ـ مستحب است روزهدار نماز مغرب و عشا را پیش از افطار کردن بخواند، ولی اگر کسی منتظر اوست یا میل زیادی به غذا دارد که نمیتواند با حضور قلب نماز بخواند، بهتر است اوّل افطار کند، ولی تا ممکن است نماز را در وقت فضیلت آن بجا آورد. رساله توضيح المسائل آيت الله سيستاني .
كليد: احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني احكام متفرقه روزه آيت الله سيستاني[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]